تبیین و سنجش سویه‌های تأثیرگذار بر دل‌بستگی به مکان در طراحی مرکز خلاقیت کودکان (نمونه موردی: کودکان 6 تا 10 سال ساکن محله شهرک غرب شهر تهران)

محورهای موضوعی : روانشناسی محیطی

غزاله لشکری ¹ ( دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران )
مریم نوری ² ( استادیارو عضو هیئت‌علمی گروه معماری، واحد شهریار، دانشگاه آزاد اسلامی، شهریار، ایران )

تاریخ دریافت : 1402/04/10 تاریخ پذیرش : 1402/06/25 تاریخ انتشار : 1402/07/01

کلید واژه: پیوند اجتماعی, کودک, هویت مکان, دل‌بستگی به مکان, وابستگی به مکان, علایق مکانی,

چکیده مقاله :

واژه دل‌بستگی به مکان به تأثیر عاطفی یک مکان اشاره دارد که افراد به لحاظ حسی و فرهنگی به آن جذب می‌شوند. همچنین مبنای نحوه ادراک مکان افراد از کودکی و نحوه ارتباط وی با آن، باعث ایجاد دل‌بستگی به مکان در آن‌ها می‌شود. پژوهشگران کودکان را به‌عنوان موجوداتی اجتماعی و پویا با نیازهای خاص در نظر می‌گیرند که همواره با محیط فیزیکی و اجتماعی اطرافشان در تعامل‌اند و مفاهیم متمایزی در زمینه‌ای معین در ذهنشان ایجاد می‌شود. بهترین زمان پیشرفت برای خلاقیت در فاصله سنی 2 تا 10 سال روی می‌دهد ، بنابراین تبیین و سنجش سویه‌های تأثیرگذار بر دل‌بستگی به مکان در طراحی مرکز خلاقیت کودکان در سنین 6-10 سال موردبررسی این پژوهش قرار گرفت. هدف و یا سؤال اصلی تحقیق: شناسایی و سنجش سویه‌های تأثیرگذار بر دل‌بستگی به مکان در طراحی مرکز خلاقیت کودکان 6 تا 10 سال است. روش تحقیق این پژوهش دارای ماهیت کیفی و روش آن، توصیفی غیرآزمایشی و از نوع همبستگی است. در این پژوهش، پس از جمع‌آوری اطلاعات و اسناد گذشته به روش‌ کتابخانه‌ای، داده‌ها از طریق تحلیل محتوا و استدلال منطقی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. سپس 120عدد پرسش‌نامه در میان کودکان رده سنی 6 تا 10 سال در میان محله شهرک غرب تهران که به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب‌شده بودند، توزیع شد. سپس اطلاعات در محیط نرم‌افزاری با اعمال آزمون‌های آماری شاپیرو- ویلک با توجه به فرضیات تحقیق، تجزیه‌وتحلیل گردید. مهم ترین یافته ها و نتیجه گیری تحقیق: نتیجه سنجش تأثیرگذاری و سنجش سویه‌های تأثیرگذار بر دل‌بستگی به مکان در طراحی مرکز خلاقیت کودکان توسط کودکان نشان داد که به ترتیب اسن سویه ها در اولویت کودکان هستند. وابستگی مکان با 35 درصد، پیوند اجتماعی با 28 درصد در رتبه دوم، دل‌بستگی عاطفی با 20 درصد کسب‌شده از کل در رتبه سوم و سویه هویت مکان با 17 درصد در اولویت آخر در مقایسه با سایر سویه ها قرارگرفت.