نقش کتابخانه‌های آموزشگاهی در تأمین نیازهای پژوهشی دانش‌آموزان دبیرستان‌های سمای تهران

محورهای موضوعی : دانش شناسی

سعید غفاری ¹ (استادیار دانشگاه پیام نور قم، ایران)
فاطمه نیکخو ² (دانش‌آموختۀ کارشناسی‌ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران)

تاریخ دریافت : 1392/08/03 تاریخ پذیرش : 1392/11/26 تاریخ انتشار : 1393/11/04

کلید واژه: کتابخانه‌های آموزشگاهی, پژوهش دانش‌آموزی, نیاز پژوهشی, تفکر پژوهشی, دبیرستان‌های سمای تهران,

چکیده مقاله :

هدف: پژوهش حاضر، با هدف پرداختن به اهمیت و نقش کتابخانه های مدارس غیرانتفاعی دخترانه و پسرانه سما دوره متوسطه شهر تهران در جهت تأمین نیازهای پژوهشی انجام پذیرفته است و بررسی میزان پاسخ‌گویی کتابخانه های مدارس سما به نیازهای پژوهشی دانش آموزان خود، از مباحث مورد بررسی است. روش پژوهش: در این پژوهش از روش پیمایشی – کاربردی استفاده شده است. جامعه آماری 1400 نفر دانش آموزان دبیرستان های سمای تهران می باشد و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش‌نامه است. با بررسی پژوهش ها و منابع و پرسش‌نامه های موجود، پرسش‌نامه اولیه ای تهیه و جهت تعیین روایی صوری و محتوایی در بین 8 نفر از اساتید دانشگاه و متخصصان در رشته کتابداری توزیع و گردآوری گردید و برای برآورد پایایی نیز از فرمول آلفای کرونباخ (0.89 a=) استفاده گردید. برای سنجش داده ها از آمار توصیفی و در بخش آمار استنباطی از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. یافته ها: طبق جدول مورگان، نمونه آماری جامعه مذکور 302 نفر است که به منظور صحت داده ها، 360 پرسش‌نامه خود ساخته 34 سؤالی طراحی شده که به نظر اعتبار در پاسخ‌گویی 350 عدد آن قابل استناد است. پس از مطالعه و تحلیل داده ها مشخص شد که 1/35% بر این باور هستند که کتابخانه ها خیلی کم پاسخ‌گوی نیازهای پژوهشی دانش آموزان خود هستند، 40% معتقدند که این پاسخ‌گویی راکم، 9/14% آن را متوسط و 10% دیگر نیز پاسخ‌گویی کتابخانه ها را زیاد ارزیابی کردند. نتیجه گیری: با توجه به پرسش مطرح شده و دیدگاه پاسخ دهندگان، میانگین نمرات 99/1 می باشد که از مقدار متوسط طیف لیکرت 5 ارزشی که 3 می باشد نیز پایین تر است و در نتیجه‌گیری این نظر سنجی نشان می‌دهد که کتابخانه های مدارس سما پاسخ‌گوی نیازهای پژوهشی دانش آموزان نمی باشند.

چکیده انگلیسی:

Purpose: This study aimed to study the importance and the role of libraries of non-profit Sama high schools to support the investigational requirements and whether or not the library schools of Tehran are responders to meet the investigational needs of their students.  Methodology: In this regard, the authors uses the field and practical method, and  it's statistical society consists of the high school students of  Sama schools in  Tehran in the academic year 1390-1391, Moreover, The tools for collecting data is questionnaire which is examined for its accuracy by 8 professors of librarianship in university. Besides, for analyzing and evaluating the data, the authors use the descriptive statistics and in referential statistic part they use the Spearman correlation coefficient and also for examining the reliability is used from Cronbach's alpha. Findings: According to Morgan, the sample population is 302 people for the accuracy of the data, 360 questionnaires of 34 questions designed by the authors and distribute the funds to meet the 350 but it was reliable. Moreover, After reviewing and analyzing of the data revealed that 1/35% believed that the libraries are too less responsive to research needs of their students, and 40% believed that their responding are low ,and 9/14%  believed that their responding are an average, and eventually 10% described their responding are high. Conclusion: Regarding the questions and comments of the respondents, the average score is 1. 99 which is less than the average amount of scale 5 values Likert which is 3.

منابع و مأخذ:

احمدی فصیح، صدیقه (1385). ایجاد و گسترش کتابخانه‌های آموزشگاهی و نقش کتابخانه مدرسه در ایجاد عادت مطالعه در دانش‌آموزان. تهران: چاپار.

آژده، ف. (1388). ارائه خدمات اطلاعاتی در کتابخانه‌های آموزشگاهی دبیرستان شهر همدان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاداسلامی واحد همدان.

آقایاری، خ. (1372). آشنایی با کتابخانه‌های آموزشگاهی. تهران: تربیت.

باب‌الحوائجی، ف. (1378). نقش و اهمیت کتابخانه‌های آموزشگاهی و رهنمودهایی برای کتابخانه کودکان. تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت.

بهمن‌آبادی، ع. (1371). جایگاه کتابخانه‌های آموزشگاهی در نظام آموزش و پرورش. فصل­نامه کتاب،41.3،  27.

پریرُخ، م. (1388). کتابخانه‌های آموزشگاهی پویاسازی نظام آموزشی و مشارکت در فرآیند یاددهی – یادگیری. تهران: نشر کتاب.

خیابانی، ن. (1385). پژوهش مدرسه‌ای و دانش‌آموزی. تهران: شلاک.

رئوف، ع. (1388). پژوهش در کلاس درس. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.

سعادت، ر. (1388). موانع اطلاع ‌جویی در کتابخانه‌های آموزشگاهی و بررسی راه‌کارها. پیام کتابخانه، 54،  25.

قربانی، و. (1379). بررسی نیازهای اطلاعاتی دانش‌آموزان دبیرستان‌های شهر مشهد و ارزیابی مجموعه کتابخانه‌ها در برآوردن این نیازها. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، کتابداری و اطلاع رسانی،  دانشگاه فردوسی.

مجیدی، م. (1388). راهنمای ایجاد و گسترش کتابخانه‌های آموزشگاهی. تهران: مدرسه.

نشاط، ن.؛  حرّی ع. (1383). کتابخانه‌های آموزشگاهی و نقش آن در ایجاد عادت مطالعه. تهران: شبکه کتاب. 

American Association of school librarians and American library association.(2007) .standard for the 21st century learners.Retrieved2009-02-12 from:http://www.assl.org/ala/mgrrps/divs/aaslproftools/learningstandards/AASL_Learningstandards

Clarke, P. (1977). Working Together: Co-operation between Teachers and Librarians in the Field of School Libraries. The school librarian.4, 319-327.

Hinds, Mary A. (2003). The role of school Librarians in promoting and sustaining Information literacy. New York: IASL Newsletter

Ifla / Unessco. The School Library manifesto: school Library in teaching and learning for all.IFLA,2000 Retrieved2009-02-06-From:http//www.ifla org/VII/s11/pubs/guide02.pdf

Mary Ann Hindes.(2003). The Role of school Librarians in Promoting and sustaining Information Literacy. IASL Nesletter.