واگرایی و همگرایی نظارت حسابرس و کیفیت گزارشگری مالی: تکنیک فراتحلیل

محورهای موضوعی : مدیریت بازرگانی- بازرگانی

وحید بخردی نسب ¹ , علی خوشدل ²

1 - گروه حسابداری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران(نویسنده مسؤول)
2 - دانشجوی گروه حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1402/06/19 تاریخ پذیرش : 1402/09/22 تاریخ انتشار : 1402/12/01

کلید واژه: کیفیت گزارشگری مالی, نظارت داخلی حسابرس, نظارت خارجی حسابرس,

چکیده مقاله :

ارتباط بین سازوکارهای حسابرسی و گزارشگری مالی طی بازه های زمانی متفاوت و در پژوهش های متعدد به صورت کمی مورد بررسی قرار گرفته شده است. ولی شواهد حاکی از نتایج ضد و نقیض اثر نظارت و نقش حسابرس بر کیفیت گزارشگری مالی است. بر این اساس از بعد واگرایی و همگرایی نقش نظارت حسابرس بر کیفیت گزارشگری مالی مورد بررسی قرار گرفت. روش مورد استفاده تکنیک فراتحلیل برای سال های 1385 تا 1397 و جمع آوری پژوهش ها با استفاده از سایت وزارت علوم بود. در نهایت 18 پژوهش با توجه به در دسترس بودن اطلاعات و دارا بودن شرایط متغیرهای مورد بررسی جهت پیاده سازی تکنیک فراتحلیل گزینش شد. بر این اساس پژوهش حاضر با بهره گرفتن از تکنیک متاآنالیز به بررسی تناقض های موجود در پژوهش های تجربی در ارتباط با واگرایی و همگرایی نظارت حسابرس و کیفیت گزارشگری مالی پرداخته است. شواهد حاکی از فراتحلیل نشان داد که صرف نظر از شواهد ضد و نقیضی از اثر نظارت های داخلی و خارجی حسابرس بر کیفیت گزارشگری مالی، ویژگی‌های کمیته حسابرسی، ویژگی‌های حسابرسان مستقل و ویژگی‌های حسابرسان داخلی بر کیفیت گزارشگری مالی تأثیر مثبت و معنادار دارد. همچنین نظام راهبری شرکتی نقش تعدیل گر بر ارتباط بین انواع حسابرسی و کیفیت گزارشگری مالی دارد.

چکیده انگلیسی:

The relationship between auditing mechanisms and financial reporting has been investigated quantitatively in different time periods and in numerous researches. But the evidence shows contradictory results of the effect of supervision and auditor's role on the quality of financial reporting. Based on this, the role of the auditor's supervision on the quality of financial reporting was examined from the perspective of divergence and convergence. The method used is the meta-analysis technique for the years 2006 to 2019. The collection of researches is using the website of the Ministry of Science. Finally, eighteen studies were selected according to the availability of information and having the conditions of the investigated variables to implement the meta-analysis technique. The meta-analysis evidence showed that regardless of the contradictory evidence of the effect of internal and external audits of the auditor on the quality of financial reporting, the characteristics of the audit committee, the characteristics of independent auditors, and the characteristics of internal auditors have a positive and significant effect on the quality of financial reporting. Also, the corporate governance system has a moderating role on the relationship between the types of audits and the quality of financial reporting. Based on this, the present study, using the meta-analysis technique, has investigated the contradictions in empirical researches related to the divergence and convergence of auditor supervision and the quality of financial reporting.

منابع و مأخذ:

ایزدینیا، ناصر؛ قوچیفرد، حمزه و حمیدیان، نرگس. (1391). بررسی رابطه بین جریان‌های نقد عملیاتی، سود خالص و اجزای اقلام تعهدی با جریان‌های نقد آزاد آتی شرکت‌های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش¬های حسابداری مالی، 4(4)، 19-36.
امیری گوابری، زهرا و عسگری، محمدهادی. (1395). فراتحلیل حاکمیت شرکتی و مدیریت سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، نهمین کنفرانس بین المللی اقتصاد و مدیریت، لهستان، مرکز ارتباطات دانشگاهی.
انتظاری، علی و مری، نادر.(1392). درآمدی بر فراتحلیل (با نیم نگاهی به قابلیت فراتحلیل در پژوهش های علوم اجتماعی در ایران)، ناشر: جامعهشناسان
بخشی، قدیر؛ نیازی، محسن؛ سخایی، ایوب و عشایری، طاها. (1395). فراتحلیل مطالعات رابطه بین عملکرد پلیس و احساس امنیت اجتماعی، پژوهشنامه نظم و امنیت انتظامی، دوره 9، شماره 35.
بذرافشان، آمنه؛ حجازی، رضوان؛ رحمانی، علی و باستانی، سوسن. (1394). فراتحلیل (متا آنالیز) استقلال کمیته حسابرسی و کیفیت گزارشگری مالی. حسابداری مدیریت، 8(25): 101-117.
بنیمهد، بهمن و رحمننژاد، قادر. (1396). محتوای ارزشی سود تقسیم شده در شرکتها. پژوهش¬های حسابداری مالی و حسابرسی، 9(33)، 17-28.
جهانخانی، علی. (1394). شناسایی و تبیین عوامل تعیین‌کننده سیاست تقسیم سود شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه تحقیقات مالی 7(2).
جهانخانی، علی و ظریففرد، احمد. (1374). آیا مدیران و سهامداران از معیار مناسبی برای اندازه گیری ارزش شرکت استفاده می کنند ؟. تحقیقات مالی. 2 (7).
دستگیر، محسن؛ حسین‌زاده، علیحسین؛ خدادادی، ولی و واعظ، سیدعلی. (1391). کیفیت سود در شرکت‌های درمانده مالی. پژوهشهای حسابداری مالی.4(1). 16-1.
عباس پور، عباس(1393). در جستجوی شناسایی نیازهای فرهنگی نسل جوان و ارائه الگوی انطباقی. مجله روانشناسی تربیتی، شماره 33 ، 163 تا 191.
عباس‌زاده، محمدرضا؛ صالحی، مهدی؛ حسینی‌پور، رضا. (1396). فراتحلیل عوامل مؤثر بر اظهارنظر حسابرسی تعدیل‌شده. پژوهش¬های کاربردی در گزارشگری مالی، 6 (1)، 89-126.
فخاری، حسین و عدیلی، مجتبی. (1391). بررسی رابطه بین جریان‌های نقدی آزاد و مدیریت سود از طریق فعالیت‌های واقعی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 19، شماره 4، 63-78.
فروشانی، فرشته و گنجی، علیرضا. (1397). رابطه حسابرسی کمیته حسابرسی وکیفیت درآمد، پنجمین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در علوم مدیریت، اقتصاد و حسابداری، بابل، مؤسسه علمی تحقیقاتی کومه علمآوران دانش.
قرباني¬زاده، وجهاله، حسن نانگير، سيدطه و رودساز، حبيب.(1392). فراتحلیل عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات در ایران. پژوهشهای مدیریت در ایران. دوره 17. شماره 2.
کهندل، علی.(1390). بررسی رابطه مدیریت سود و حاکمیت شرکتی با اظهارنظرحسابرس، پایاننامه کارشناسی ارشد.
مرادی شاهکوه، زهرا و عرب، روحالله. (1396). بررسی رابطه ویژگیهای کمیته حسابرسی و کیفیت سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، کنفرانس ملی پژوهشهای نوین حسابداری و مدیریت در هزاره سوم، کرج، دبیرخانه کنفرانس.
مرفوع، محمد و حسنزاده دیوا، سیدمصطفی. (1399). مدیریت سود؛ رفتارهای فرصت‌طلبانه، مکانیزم نظارتی و درماندگی مالی. پژوهش¬های حسابداری مالی و حسابرسی، 12(48)، 43-70.
مرانجوری، مهدی و رضوانی، جهانگیر.(1397). فراتحلیل در تحقیقات حسابداری. حسابداری و منافع اجتماعی، 8(3)، 125-147.
معتمد، نیما و زمانی، فرهاد. (1395). حجم نمونه در تحقیقات پزشکی: با رویکرد کاربردی، انتشارات عصر روشنبینی.
وکیلیفرد، حمیدرضا و براری نوکاشتی، صغری. (1394). فراتحلیل رابطه حاکمیت شرکتی و کیفیت سود، اولین کنفرانس بینالمللی حسابداری، مدیریت و نوآوری در کسب و کار، گیلان، مؤسسه پویندگان اندیشههای نو و شهرداری صومعهسرا، مجتمع فرهنگی و هنری فارابی اداره فرهنگ و ارشاد.
Aharony, J. and Swary, I. (1980). Quarterly Dividend and Earnings Announcements and Stockholders' Returns: An Empirical Analysis, Journal of Finance, Vol. 35, No. 1, pp. 1-12.
Barth, E. Wayne, R. (2005). International accounting Standards and Accounting Quality. Journal of accounting Research, 46(3): 467-498.
Beasley, M. S., Carcello, J. V., Hermanson, D. R., & Neal, T. L. (2009). The audit committee oversight process. Contemporary Accounting Research, 26(1), 65–122.
Bedard, J., Chtourou, S.M. & Courteau, L (2004), The effect of audit committee expertise, independence, and activity on aggressive earnings management, Auditing: A Journal of Practice & Theory, Vol. 23.
Bilal. Chen, S., & Komal, B. (2018). Audit committee financial expertise and earnings quality: A meta-analysis. Journal of Business Research, 84, 253-270.‏
Burgstahler, D. & Dichev, I (1997),Earnings management to avoid earnings decrease and losses,Journal of Accounting and Economics , 24(1) .
Dhaliwal, D., Naiker, V. & Navissi, F (2010), The association between accruals quality and the characteristics of accounting experts and mix of expertise on audit committees, Contemporary Accounting Research, Vol. 27.
Garcia-Meca, E. , & Sanchez-Ballesta, J. P. (2009). Corporate governance and earnings management: A meta-analysis. Corporate Governance: An International Review, 17 (5) , 594–610.
Habib, A. (2012). Non-audit service fees and financial reporting quality: A meta-analysis. Abacus, 48 (2) , 214–248.
Habib, A. (2017) "A meta‐analysis of the determinants of modified audit opinion decisions", Managerial Auditing Journal, Vol. 28 Issue: 3, pp.184-216.
Habib, A. Bhuiyan, B. Huang, H. (2019). Determinants of audit report lag: A meta-analysis. International journal of auditing, 23(1):20-44.
Hamilton, J., C. Ruddock, D. Stokes, and S. Taylor. (2005). «Audit partner rotation, earnings quality and earnings conservatism». Working paper, University of Technology, Sydney, and University of New South Wales.
Inaam, Z. Halioui Khamoussi, (2016) "Audit committee effectiveness, audit quality and earnings management: a meta-analysis", International Journal of Law and Management, Vol. 58 Issue: 2, pp.179-196.
Klein, A (2002), Audit committee, board of director characteristics, and earnings management, Journal of Accounting and Economics, Vol. 33.
Krishnan, G. & Visvanathan, G (2008), Does the SOX definition of an accounting expert matter?The association between audit committee directors’ accounting expertise and accounting conservatism ,Contemporary Accounting Research, Vol. 25 .
Li, D. (2007). «Auditor tenure and accounting conservatism». PhD Thesis, Georgia Institute of Technology.
Lin, J. W., and M. I. Hwang. (2010). Audit quality, corporate governance, and earnings management : A meta-analysis. International Journal of Auditing.14 (1 ): 57–77.
Millar, C. C., Eldomiaty, T. I., Choi, C. J., & Hilton, B. (2005). Corporate governance and institutional transparency in emerging markets. Journal of Business Ethics, 59(1),163–174.
Rosenthal, R. (1991). Artifacts in Behavioral Research: Robert Rosenthal and Ralph L. Rosnow's Classic Books
Soltana, N. (2015). Audit committee characteristics and accounting conservatism. International Journal of Auditing, 19, 57130-
Sun,Jerry & Lan,George & Liu,Guoping (2014), Independent audit committee characteristics and real earnings management, www.emeraldinsight.com .
Vafeas, N (2005), Audit committees, boards, and the quality of reported earnings , Contemporary Accounting Research, Vol. 22.
Walker P.L. (2001). Lewis B.L. and Casterella J.R.,»Mandatory auditor rotation: Arguments and current evidence». Accounting Enquiries, Vol.10, Issue 2.