بررسی خصوصیات ضداکسایشی و ضدمیکروبی عصارةآزاد و ریزپوشانی شدة گیاه پونه‌سای بینالودی (Nepeta Binaludensis)

محورهای موضوعی : شیمی مواد غذایی-آنتی اکسیدان ها

افسانه عظیمی محله ¹ ( دانش آموخته دکتری، گروه علوم و صنایع غذایی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران. )
سید علی مرتضوی ² ( استاد، گروه علوم وصنایع غذایی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران )
پروین شرایعی ³ ( استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران. )
الهام آذرپژوه ⁴ ( استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران. )
راضیه نیازمند ⁵ ( استادیار گروه شیمی مواد غذایی، موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، مشهد، ایران. )

تاریخ دریافت : 1396/12/21 تاریخ پذیرش : 1397/03/22 تاریخ انتشار : 1399/04/01

کلید واژه: ترکیبات فنلی, کپک و مخمر, عصاره, دوغ, ضد اکسایشی, گیاه پونه‌سای بینالودی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف بررسی خواص ضداکسایشی و ضدمیکروبی عصارة آزاد و ریزپوشانی شده گیاه پونه سای بینالودی (Nepeta binaludensis) در شرایط آزمایشگاهی و مدل غذایی (دوغ) انجام پذیرفت. بدین منظور، عصارة پونه سای بینالودی با کمک فرآیند میدان پالس الکتریک (ولتاژ 6000 ولت و تعداد پالس 60) استخراج شد و خواص ضداکسایشی آن در مقادیر مختلف (5/0، 2، 4 و 6 درصد) در مقایسه با آنتی اکسیدان سنتزی هیدروکسی بوتیل تولوئن (01/0 درصد) بر پایداری اکسایشی روغن تخلیص شده سویا مورد پایش قرار گرفت. همچنین خواص ضدمیکروبی عصارة آزاد (2/0 و6/0درصد) و ریزپوشانی شده (1و 3 درصد) در مقایسه با نگهدارندة سنتزی سوربات پتاسیم (با غلظت 1/0 درصد) در شرایط آزمایشگاهی و مدل غذایی (دوغ) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد تمامی غلظت های عصارة نپتابینالودنسیس، حائز فعالیت آنتی اکسیدانی بودند و قدرت آنتی‌اکسیدانی عصارة با غلظت 6 درصد (99/11ساعت)، بیشتر از قدرت آنتی اکسیدان سنتزی هیدروکسی بوتیل تولوئن (03/8 ساعت) بود. نتایج نشان داد عصارة گیاه پونه سای بینالودی در غلظت 4 درصد، دارای خاصیت ضدقارچی و ضدمیکروبی بیشتری از سوربات پتاسیم (در غلظت 1/0 درصد) می باشد. همچنین، عصارة آزاد و ریزپوشانی شده قادر به کنترل رشد کپک و مخمر با حفظ خصوصیات حسی و فنلی در دوغ بودند و کمترین میزان رشد کپک و مخمر بعد از 21 روز نگهداری در شرایط یخچال در نمونة حاوی 3 درصد عصارة ریزپوشانی شده مشاهده گردید که معادل اثرنگهدارندة شیمیایی سوربات پتاسیم بود.