مسند ربیع بن حبیب اباضی، استناد و اعتبار سنجی

محورهای موضوعی : تحلیل محتوای متون حدیثی

حسین خوشدل مفرد ¹ (هیات علمی)
محمد ناصحی ² (گروه معارف اسلامی، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران)
مهدی ستوده کویری آرانی ³ (دانشجوی دکترای الهیات و معارف اسلامی، واحد کاشان، دانشگاه آزاد اسلامی، کاشان، ایران)

تاریخ دریافت : 1400/03/18 تاریخ پذیرش : 1400/06/19 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: حدیث, اباضیه, ربیع بن حبیب اباضی, المسند, الجامع الصحیح,

چکیده مقاله :

یکی از فرق اسلامی که در حیات هزار و سیصد ساله خود اهتمامی ویژه به حدیث داشته فرقه اباضیه است؛ اباضیه فرقه ای منشعب شده از پیکره خوارج است که تاکنون به حیات سیاسی – عقیدتی خود ادامه داده و پیروان متعددی دارد. در میان آثار حدیثی اباضی جایگاه برجسته ربیع بن حبیب اباضی بر محققان و پژوهشگران آشکار است. روایاتی که از ربیع در کتاب المسند نقل شده طی قرون متمادی به عنوان یکی از منابع اصلی و مورد وثوق در فقه اباضی مطرح بوده است. در این مقاله علاوه بر آشنایی با این فرقه، به اعتبار سنجی "المسند ربیع" در نزد متقدمین و متاخرین و وثاقت مولف و منهج روایی ایشان می پردازیم.نداشتن جامعیت مطالب فقهی، به هم ریختگی هایی نظیر آوردن مطالب کلامی ذیل ابواب و همچنین درج روایات غیر مرتبط به موضوع هر باب و مرسل و منقطع بودن روایات و همچنین تقطیع آنان برای کتابی که به "المسند " شناخته شده، ضعف بزرگی شمرده می شود؛ اثبات جعلی بودن مسند بسیار دشوار است و همچنین به احتمال زیاد، ربیع مدون المسند نبوده بلکه این کار توسط یکی از شاگردان او انجام شده است.

چکیده انگلیسی:

One of the Islamic sects that has paid special attention to hadith in its 1,300-year life is the Ibadiyya sect; Ibadiyya is a sect branching out from the Kharijite body, which has continued its political-ideological life and has many followers. Therefore, it is necessary to validate and examine the method of ensuring the issuance of these hadiths, which has a history similar to the era of hadith issuance. Among Ibadi's hadith works, the prominent position of Rabi 'ibn Habib Ibadi is obvious to scholars. The narrations narrated by Rabi 'in the book "Al-Musnad" have been considered as one of the main and reliable sources in Ibadi jurisprudence for many centuries. In this article, in addition to getting acquainted with this sect, we will examine the validity of "Al-Musnad Rabi" in the eyes of the earlier and later ones and the authenticity of the author and his method of narration. Lack of comprehensiveness of jurisprudential content, confusions such as bringing theological content under the chapters, as well as inserting narrations unrelated to the subject of each chapter and messenger and the interruption of narrations, as well as their fragmentation for a book known as "Al-Musnad", is considered a great weakness.