با توجه به اهمیت عناصر اقلیمی، به ویژه بارندگی و تأثیر آن بر منابع آب، این تحقیق با هدف بررسی خشک­سالی هواشناسی و تأثیر آن بر منبع آب زیرزمینی دشت مهران و نوسانات فصلی و سالیانه آن طی دوره زمانی 23 ساله (1374-1396) مورد بررسی قرار گرفت. اﺑﺘﺪا ﺑﻌﺪ از ﮔﺮدآوری داده­ More
با توجه به اهمیت عناصر اقلیمی، به ویژه بارندگی و تأثیر آن بر منابع آب، این تحقیق با هدف بررسی خشک­سالی هواشناسی و تأثیر آن بر منبع آب زیرزمینی دشت مهران و نوسانات فصلی و سالیانه آن طی دوره زمانی 23 ساله (1374-1396) مورد بررسی قرار گرفت. اﺑﺘﺪا ﺑﻌﺪ از ﮔﺮدآوری داده­ﻫﺎ و اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺎﺻﻞ از چاه‌های ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداری، چاه‌های ﺑﻬﺮهﺑﺮداری و چاه‌های اﮐﺘﺸﺎﻓﯽ و ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻘﺸﻪ زمین‌شناسی ﻣﻨﻄﻘﻪ، ﻧﻘﺸﻪ­ﻫﺎی ﻫﻢ ﺗﺮاز و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺳﻄﺢ آﺑﺨﻮان آبرفتی مهران در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی ﺗﺮﺳﯿﻢ ﮔﺮدﯾﺪ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺳﻄﺢ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ آﺑﺨﻮان، ﻫﯿﺪروﮔﺮاف واحد دوره ﺗﺮﺳﯿﻢ شد. مقادیر بارش استاندارد در ایستگاه باران­سنجی مهران و شاخص آب زیرزمینی دشت، در مقیاس زمانی چندگانه به دست آمد. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻣﯿﺰان اﻓﺖ ﺗﺮاز آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ در اﯾﻦ دوره 23 ساله حدود 99/1 ﻣﺘﺮ بود. ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰان اﻓﺖ در سال 87-1386 و 1391-1390 به میزان 65 /0 در سال مشاهده شد؛ ﮐﻪ دﻟﯿﻞ اﺻﻠﯽ آن، ﺑﻬﺮهﺑﺮداری ﺑﯽروﯾﻪ از آب­ﻫﺎی زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﻫﻤﺮاه ﺑا ﮐﺎﻫﺶ ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺎرﻧﺪﮔﯽ و ﺧﺸﮑ­­ﺴﺎﻟﯽ ﺑﻮد. ﺑﻪ ﺗﺒﻊ آن ﮐﯿﻔﯿﺖ آب زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﻫﻢ ﺗﻐﯿﯿﺮ کرده است. نتایج این پژوهش نشان داد که افت سطح آب زیر زمینی موجب تغییر جهت آن در دشت مهران شده است. این تغییر جهت در گذر زمان برای سه دهه متوالی مشهود است. مثلا در دهه­های 70 و 80 شمسی، جهت آب شمالی – جنوبی بوده که در سال­های اخیر به شمال شرقی –جنوب غربی تغییر یافته است. هر چند این تغییر در بعضی سال‌ها جزئی است، اما در گذر زمان این تغییرات ناشی از افت آب زیرزمینی، حائز اهمیت است.
Manuscript profile
کمبود آب و عدم مدیریت صحیح منابع آب قابل دسترس، بحران آبی را ایجاد می‌کند که وقوع خشک‎سالی‎ها باعث تشدید آن می‌گردد و دارای ابعاد مختلف زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی است. هدف از این پژوهش تحلیل و مقایسه خشک‎سالی هواشناسی و آب‎های زیرزمینی دشت مهران More
کمبود آب و عدم مدیریت صحیح منابع آب قابل دسترس، بحران آبی را ایجاد می‌کند که وقوع خشک‎سالی‎ها باعث تشدید آن می‌گردد و دارای ابعاد مختلف زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی است. هدف از این پژوهش تحلیل و مقایسه خشک‎سالی هواشناسی و آب‎های زیرزمینی دشت مهران با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و شاخص آب زیرزمینی (GRI) به منظور ارزیابی بحران منابع آب است. جهت بررسی خشک‎سالی هواشناسی از اطلاعات بارندگی ماهانه ایستگاه سینوپتیک مهران استفاده گردید؛ به منظور بررسی خشک‏سالی آب‎های زیرزمینی دشت مهران، تغییرات تراز آب زیرزمینی دشت مهران بر اساس داده­های سطح آب تعداد 23 حلقه چاه مشاهده‎ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین به منظور پایش خشک‎سالی هواشناسی، از شاخص SPI و پایش خشک‎سالی هیدرولوژیکی دشت مهران از شاخص GRI استفاده گردید. دوره آماری مورد نیاز جهت تحلیل خشک‎سالی یک دوره آماری 25 ساله از سال آبی 75-74 تا 97-96 انتخاب گردید. بعد از تعیین دوره‌های رطوبتی شاخص‎ها، اقدام به تهیه نقشه‎های پهنه‎بندی ماهانه آب‎های زیرزمینی گردید که جهت تهیه این نقشه‎ها از بین مدل‎های مختلف، مدل کریجینگ انتخاب گردید. در نهایت با اعمال مدل نیم تغییر نمای بهینه در کریجینگ و ورود داده‎های آب‎های زیرزمینی به صورت لایه نقطه‎ای، نقشه‎های رستری با استفاده از نرم‎افزار Arc GIS تهیه گردید. نتایج بررسی شاخص SPI نشان می‎دهد که طی دوره‎ای آمار مدنظر 4 دوره خشک‎سالی شدید اتفاق افتاده که شدیدترین آن سال آبی 91-90 بوده که مقدار شاخص SPI آن 73/1- می‎باشد. همچنین نتایج بدست آمده از شاخص GRI در منطقه نشان می‎دهد که یک دوره‎ی خشکسالی 11 ساله آب‎های زیرزمینی اتفاق افتاده است. یعنی از سال آبی 88-87 شروع شده و تا سال آبی 98-97 ادامه داشته است که شدیدترین آن سال 91-90 با مقدار شاخص 11/1- می‎باشد.
Manuscript profile
Droughts are one of the most devastating weather events, causing significant damage to both natural resources and human life. The purpose of this study is to analyze and compare meteorological drought and groundwater of Mehran plain using standardized precipitation inde More
Droughts are one of the most devastating weather events, causing significant damage to both natural resources and human life. The purpose of this study is to analyze and compare meteorological drought and groundwater of Mehran plain using standardized precipitation index (SPI) and groundwater index (GRI). In order to study the meteorological drought, the monthly rainfall information of Mehran synoptic station was used and in order to study the dryness of the groundwater of Mehran plain, the changes of groundwater level of Mehran plain were analyzed based on water level data of 23 observation wells. Also, SPI index was used for meteorological drought monitoring and GRI index was used for hydrological drought monitoring of Mehran plain. The statistical period required for drought analysis of a 25-year statistical period from the water year of 75-74 to 97-96 was selected. After determining the moisture periods of the indices, monthly groundwater zoning maps were prepared. To prepare these maps, the kriging model was selected from among different models. Finally, by applying the optimal half-change model in kriging and entering groundwater data as a point layer, raster maps were prepared using Arc GIS software. The results of the study of SPI index show that during the statistical periods in question, 4 severe droughts occurred, the most severe of which was 90-91, with a value of SPI index of -1.73. Also, the results obtained from the GRI index in the region show that an 11-year drought period of groundwater occurred, ie it started from the water year 88-87 and continued until the water year 98-97, the most severe of which was 90-91 with the amount of The index is -1.11.
Manuscript profile
Sanad
Sanad is a platform for managing Azad University publications
