Identifying and Prioritizing the Environmental Qualities Affecting Informal Settlements Using Fuzzy Delphi Method and Entropy Shannon Technique (Case study of Mashhad Metropolitan City)

Subject Areas : Architecture and urbanization

shirin shahideh ¹ , Mohammad Hadi Kaboli ² , Fariborz Dolat Abadi ³ , Vahid Shali Amini ⁴

1 - Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, West Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 - Department of Architecture, Faculty of Engineering, Damavand Branch, Islamic Azad University, Damavand, Iran
3 - Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, West Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
4 - Department of Urbanism, Faculty of Architecture and Urbanism, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

Received: 2021-01-24 Accepted : 2021-09-09 Published : 2023-05-22

Keywords: Informal settlements, Fuzzy Delphi Method, Environmental Quality Components, Entropy Shannon Technique,

Abstract :

Human population's desire for urban spaces which causes the formation of informal accommodation phenomenon, provides a context for the concept defined as quality of urban life. In this regard, recognize and prioritize the qualitative components in the form of physical–spatial characteristics, would be the main focus of this survey. In this study, the research method from is practical and to achieve the goal, both qualitative research method and survey strategy are applied. Collecting data, initially, is done through studying documents, direct site observation and also field impression of space users of informal settings in Mashhad along with survey analytical method via Fuzzy Delphi Technique and questionnaire survey. Finally, the achieved environmental qualities from Delphi Method are ranked based on Entropy Shannon Technique. The results of this study indicate the common problems and needs among the residents and their dissatisfaction with their living space. Based on the survey, in these 4 settlements, through conducting two stages of Delphi questionnaire, environmental criteria affecting the quality of life of settlers were achieved which were classified into 7 thematic categories via Shannon technique. The weight obtained for each category shows the importance of issues with a focus on security, people and activity which are subset of functional discussion in "sustainable place Model". Finally, the model of effective environmental quality indicators in informal settlements in which the weight of each category of indicators and the order of their significance is presented which explains the priority areas of qualitative intervention in these sectors.

References:

حسین­زاده دلیر، کریم؛ حاجی آقازاده، صفر و نصیری، فاطمه. (1398). تحلیل اثرات پراکنده­رویی شهری در توسعه پایدار روستایی از دیدگاه جامعه محلی  (مطالعه موردی: روستاهای ادغام شده در شهر ارومیه). مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی، 14(4)، 965-949.

آذر، عادل. (1380). توسعه روش انتروپی شانون در تحلیل محتوا. فصلنامه علوم انسانی دانشگاه الزهرا، 11(37، 38)، 1-18.

استاد تقی­زاده، عباس و عماری، حسن. (1393). شهر آرام، شهر استرس زدا. تهران: انتشارات تیسا.

آمارنامه شهر مشهد. (1395). انتشارات شهرداری مشهد، سازمان فناوری اطلاعات.

ایراندوست، کیومرث. (1388). امید و ناامیدی در سکونتگاه­های غیررسمی. فصلنامه رفاه اجتماعی، 26: 3-94.

اعظمی، محمد؛ ایراندوست، کیومرث؛ و تولایی، روح الله. (1393). شاخصهای تعریف و تبیین سکونتگاه­های غیررسمی در ایران. نشریه مطالعات و پژوهشهای شهری و منطقه‌ای، 6(21): 43-60.

بامشکی، سید جلیل. (1396). با ما در متن بمانید. مشهد: شهرداری مشهد.

پاکزاد، جهانشاه. (1386). سیر اندیشه‌ها در شهرسازی (2) از کمیت تا کیفیت. تهران: شرکت عمران شهرهای جدید.

پوراحمد، احمد؛ شماعی، علی. (1384). بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جعرافیا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

پورموسوی، موسی و معصومی، سلمان. (1389). ساماندهی و توانمندسازی محله‌های آسیب‌پذیر با تاکید بر نقش مدیریت شهری. ماهنامه شهرداریها، 11(99): 32-40.

جعفری، الهام؛ غلامعلی‌زاده، حمزه و مدیری، محمود. (1398). شناسایی عوامل موثر بر اجتماع‌پذیری در محیط­های آموزشی معماری و شهرسازی ایران. نشریه علمی معماری و شهرسازی ایران، 10(18)، 5-18.

خوشقدم، فرزانه؛ رزاقی اصل، سینا. (1395). ارائه راهبردهای ارتقا کیفیت محیطی در نوسازی بافت فرسوده فرحزاد با استفاده از روش تحلیل استراتژیک – سلسله‌مراتبی، نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 7(2، 7)، 37-58.

زیاری، کرامت‌الله؛ ابدالی، یعقوب؛ و الله ‌قلی‌پور، سارا. (1398). تحلیل و ارزیابی مولفه‌های کیفیت زندگی در کانونهای جرم‌خیز، مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران، دو فصلنامه علمی - پژوهشی بوم‌شناسی شهری،  10(19)، 105-122.

سامی،  ابراهیم؛ کرباسی، پوران؛ کریمی، پیمان و سنگین آبادی، مهتاب. (1401). ارزیابی و پیش­بینی تغییرات فضایی و روند رشد شهری با استفاده از سنجش از دور (مطالعه موردی: شهر قروه). فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی، 18(1)، 1061-1049.

سمیع، صمد؛ رمضانی­پور، مهرداد؛ ابراهیمی، لیلا و حقزاد، آمنه. (1400). تحلیل عوامل کلیدی موثر بر مسکن گروه­های کم درآمد شهری (مطالعه موردی: شهر رشت). فصلنامه مطالعات برنامه­ریزی سکونتگاه­های انسانی، 16(3)، 507-489.

شماعی، علی و احمدپور، احمد. (1384). بهسازی و نوسازی شهری از دیدگاه علم جعرافیا. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

شهرو شهروند. (1393). ساماندهی حاشیه مشهد: عزم دولت برای آغاز یک تحول. ضمیمه نشریه شهرسازی و معماری هفت شهر، ویژه سکونتگاههای غیررسمی مشهد. وزارت راه و شهرسازی. شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران.

صرافی، مظفر. (1387). ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی کشور در پرتو حکمروایی خوب شهری. هفت شهر، (23و 24)، 4-13.

کاظمیان، غلامرضا؛ قربانی‌زاده، وجه‌الله و شفیعا، سعید. (1391). دستیابی به توسعه پایدار محلی از طریق ظرفیت اجتماعی ساکنین و فعالان اقتصادی محله غیررسمی، مطالعه موردی: محله شمیران نو، فصلنامه علمی -پژوهشی مطالعات شهری، 4، 1-10.

گلکار، کوروش. (1386). مولفه‌های سازنده کیفیت طراحی شهری. نشریه علمی پژوهشی صفه، 32، 38-65.

نجفی، سعید؛ احدنژاد، محسن؛ و دویران، اسماعیل. (1394). ارزیابی کیفیت زندگی در سکونتگاهای غیررسمی شهرها، موردشناسی: محله اسلام آباد شهر زنجان. مجله جغرافیا و آمایش شهری- منطقه­ای، 16، 75-90.

نقدی، اسدالله. (1389) حاشیه نشینی و اسکان غیررسمی. همدان: انتشارات فن آوران.

مهندسین مشاور پژوهش معماری. (1387). برنامه ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی کلانشهر مشهد و اقدامات توانمندسازی اجتماعات آنها با تاکید بر بهسازی شهری جلد اول. مشهد: وزاردت مسکن و شهرسازی شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران.

Devi, P.P., Lowry, J.H., & Weber, E. (2017). Global environmental impact of informal settlements and perceptions of local environmental threats: An empirical case study in Suva. Fiji. Habitat International Journal, 69, 58-67. DOI: 10.1016/j.habitatint.2017.08.005

Dhabhalabutr, K. (2016). The empowerment of the slum inhabitants as a primary agent of low-income housing: slum upgrading in Thailand between 1980-2011. Procedia Journal of Social and Behavioral Sciences, 216, 428-439. DOI: 10.1016/j.sbspro.2015.12.057

Hall, T. (2005). Urban geography (3thed). 153. London and New York: Rutledge.

Khalil, A., El-Aal, A.A., Quintero, N., Aayesh, H., El-Wahab, M.A., Ibrahim, M., & Marei, K. (2016). Improving living condition in informal settlements, the case of El-Arab Hurghada. Journal of Procedia Environmental Sciences, 34, 13-24. DOI: 10.1016/j.proenv.2016.04.002

Mamdouh, D., Elsayed, H.G. (2018). From informal settlements to sustainable communities. Alexandria Engineering Journal, 57, 2367-2376. DOI: 10.1016/j.aej.2017.09.004

Menshawy, A.E., Shafik, S., & Khedr, F. (2016). Affordable housing as method for informal settlements, sustainable upgrading. Procedia Journal of Social and Behavioral Sciences, 223, 126-133. DOI: 10.1016/j.sbspro.2016.05.330

Word bank group. (1999-2000). Cities alliance for cities without slums. Available at citiesalliance: http://www.citiesalliance.org/citiesalliancehomepage.nsf