Provide a Model of Crowdfunding and Examine its Role in Creating Innovation in Business

Subject Areas : Futurology

Received: 2023-07-31 Accepted : 2023-11-13 Published : 2024-07-30

Keywords: Platform on Collective Bargaining. Financing, Open Innovation, IP Start Firms, Self-Sufficiency Projects, Rescue Committee Custodians ,

Abstract :

Most start-ups are in the early stages of their work with There are problems in attracting foreign capital because they can not convince potential investors of their ideas. What distinguishes collective financing from other financing methods is the use of a massive population of ordinary people instead of professional participants in financial markets. This research is to explain the ways of collective financing for innovation in the start-up business of IP in the economic plans of the clients.This research is practical nature and interms of how it is implemented,it is descriptive analytical. The statistical population of the research is the existing startups in the country that have used the method of mass financing and the research tool has been interviews. The purpose of explaining this research develop employment and entrepreneurship and attract open innovation and Inject it into start-ups and Support to for the creation and growth of start-ups and It is a good platform for crowdfunding Which is done through the aggregation of people's micro-funds under the web environment.The result of This research showed the personal characteristics(personal experience,managerial experience and entrepreneurship experience)to effective inputs from the impact of crowdfunding (redesign,knowledge strategic,knowledge market, access to networks and public awareness to product and start-up characteristics(customer orientation, having professional investors and what stage of development are you at?to On collective inputs(redesign, knowledge strategic affects collective inputs but there was no consensus on the impact of the open innovation

Full-Text:



5 | | فصلنامه آینده پژوهی مدیریت، سال سی و پنجم؛ شماره137؛ تابستان1403

 

 

  ارائه الگوی تأمین مالی جمعی و بررسی نقش آن در ایجاد نوآوری در کسب‌وکار

 

علی اکبرخادمی(نویسنده مسئول)

گروه مدیریت دانشگاه پیام نور،کرج، ایران.

[e-mail]    

فریباحسینی

گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه پیام نور،کرج، ایران.

هانیه فرازنده

گروه مدیریت بازرگانی ، دانشگاه پیام نور،کرج، ایران.

 

                                                                تاریخ دریافت: 9/5/1402                                           تاریخ پذیرش: 22/8/1402 

 

چكیده

اغلب شرکت‌های نوپا در مراحل اولیه فعالیت خود با مشکلاتی از قبیل جذب سرمایه بیرونی مواجه هستند؛ زیرا نمی‌توانند سرمایه‌گذاران بالقوه را برای سرمایه‌گذاری بر روی ایده‌های خود متقاعد کنند و ازآنجایی‌که کسب‌وکارهای نوآورانه از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در رشد و توسعه اقتصادی یک کشور هستند پیش‌نیاز اثربخشی این مهم، ایجاد راه‌هایی است که ارتباط سرمایه با ایده‌های نو و خلاقانه را میسر نماید. دراین‌بین شیوه‌های مختلفی برای جذب سرمایه برای استارت آپ های وجود دارد اما جمع سپاری یا تأمین مالی جمعی یکی از شیوه‌های نوین درحال‌توسعه است. پژوهش حاضر، به بررسی نحوه به‌کارگیری پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی برای تزریق نوآوری به کسب‌وکارهای جمع سپاری شده پرداخته و الگویی را برای تأمین مالی جمعی برای پیشنهاد می‌دهد. . هدف از تبیین این پژوهش توسعه اشتغال و کارآفرینی و جذب نوآوری باز و تزریق آن به کسب‌وکارهای نوپا و حمایت از ایجاد و رشد کسب‌وکارهای نوپا و بستر مناسب برای تأمین مالی جمعی است که از طریق تجمیع وجوه خرد مردم تحت محیط وب صورت می‌پذیرد. پژوهش حاضر ماهیت کاربردی داشته و به لحاظ چگونگی اجرا، توصیفی - تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را استارت آپ‌های موجود در کشور که از روش تأمین مالی جمعی استفاده نموده‌اند تشکیل داده‌اند و ابزار پژوهش نیز مصاحبه بوده است.ابتدا مصاحبه‌های انجام‌شده، با دقت بررسي گرديد و پس از واردکردن آن‌ها در جداول و جدا کردن جملات معنادار آن‌ها در سطرهای مختلف، مفاهيم متنوع مورداستفاده در اين پژوهش استخراج شدند. اين مفاهيم در جدول کدگذاری شده و پس از تهیه مصاحبه‌ها در این حوزه، داده‌های کیفی پژوهش بر اساس شماره سؤال مرتب گردیدند. پس از مصاحبه‌ها و تحلیل کیفی آن‌ها، در این مرحله، جهت خلق معنی از جداول به‌دست‌آمده، این جداول در یک فایل به‌صورت یک جدول یکپارچه قرار گرفتند و بعد از منظم کردن آن‌ها بر اساس کد تعیین‌شده، به جملات مربوط به یک کد، با توجه به مفاهیم آن‌ها و نقاط اشتراکشان، عنوانی تعلق گرفت.نتایج پژوهش نشان داد که از دیدگاه خبرگان ویژگی‌های شخصی (تجربه شخصی، تجربه مدیریتی و تجربه کارآفرینی) و ویژگی‌های استارت آپ (مشتری محور بودن، داشتن سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و اینکه در چه مرحله‌ای از توسعه هستید) بر ورودی‌های نوآورانه حاصل از تأمین مالی جمعی (ایجاد و بازطراحی محصول، دانش استراتژیک، دانش بازار، دستیابی به شبکه‌ها و آگاهی مردم از محصولات) مؤثر است؛ اما در تأثیر پلتفرم نوآوری باز بر ورودی‌های جمعی نوآورانه اجماع نظر حاصل نشد. ضمناً مدل نهایی تحقیق شامل چهار مؤلفه اصلی مؤثر بر تأمین مالی جمعی در کشور شامل حرفه‌ای بودن، ارتباطات، سرمایه‌گذاری و شتاب‌دهنده‌ها پیشنهاد شد.

واژه‌های کلیدی: تأمین مالی جمعی، نوآوری باز، کسب‌وکارهای نوپا، طرح‌های اشتغال و خودکفایی مددجویان

کمیته امداد

 

 

 

مقدمه

صاحبان ایده و افراد کارآفرین که فاقد سرمایه مالی برای شروع فعالیت خود هستند، می­توانند با استفاده از زیرساخت‌های فناورانه، بدون صرف هزینه و به‌دوراز بوروکراسی‌های تأمین اعتبار بانکی، سرمایه لازم برای شروع فعالیت خود را تأمین کنند (زرندی،1396). نهادهای عمومی غیردولتی که به‌منظور حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه به وجود آمده‌اند، نقش زیادی در ایجاد تحرک، حمایت، شکل‌گیری و حتی کمک مالی برای فعالیت‌های تجاری کارآفرینانه سودمند برای فقرا و مستضعفین داشته و در شکل‌گیری کارآفرینی اجتماعی تأثیرگذارند (عیوض لوو چهارراهی،1395). یکی از ابتکارات قابل‌توجه درزمینه تأمین مالی کسب‌وکارهای کارآفرینانه که به‌طور خودجوش با استفاده از برنامه‌های اجتماعی به وجود آمده و برای مراحل نوزادی و نوپایی بسیار مناسب است تأمین مالی جمعی¹ (جمع سپاری مالی) است. ازاین‌رو کمبود منابع مالی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات پیش روی این بنگاه‌ها عمل نموده و فعالیت آن‌ها را با مسائل و تنگناهای بی‌شماری مواجه کرده است. از سوی دیگر بدون تأمین مالی کافی، کسب‌وکارهای کوچک هرگز به موفقیت نخواهند رسید؛ بنابراین طراحی یکی سیستم جذب مالی برای تأمین سرمایه لازم به‌خصوص برای شروع کار لازم و ضروری است (افشار پور وهمکاران،1394). نوآوری² باعث افزایش ظرفیت و توانمندی‌های فنی و مدیریتی سازمان، بهبود بهره‌وری سازمان، ایجاد رویه‌های کاری بهتر، ایجاد مزیت رقابتی و انعطاف‌پذیری بیشتر در مواجهه با تحولات محیطی می‌شود و ابزاری بر رشد اقتصادی، حفظ و بقاء سازمان‌هاست (جوهانسن³،2009). لذا با توجه به موارد گفته‌شده پژوهش حاضر به دنبال بررسی نحوه به‌کارگیری پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی برای نوآوری باز (نوآوری از بیرون) است و می‌کوشد با ارائه یک مدل را برای تأمین مالی جمعی ارائه نماید که علاوه بر تأمین نیازهای مالی و غیرمالی باعث تزریق نوآوری به طرح‌های کسب‌وکارهای نوپا می‌شود. این مدل در نقش یک بستر فرایندهای بین کارآفرینان و سرمایه‌گذاران را تسهیل می‌نماید و با اهدافی گسترده‌تر نقش اثربخشی در حمایت از کسب‌وکارهای استارت آپ ایجاد نموده و با پشتیبانی و ایجاد کسب‌وکارهای نوپا و اشتغال در تمامی کشور به مباحثی از قبیل آموزش، مشاوره، اجرا، نظارت و...تمرکز توأمان خواهد داشت. در دنیای امروز شاهد شکل‌گیری ایده‌های نوآورانه‌ای هستیم، در این میان متأسفانه تعدادی از ایده‌ها به دلیل نبود منابع مالی کافی ممکن است وارد مرحله اجرا نشوند و یا پس از شروع محکوم‌به شکست شوند، ایده‌هایی که هرکدام می‌توانستند بخشی از مسائل موجود را مرتفع کنند و سودی به اجتماع برسانند. به همین دلیل می‌توان یکی از بهترین جنبه‌های پشتیبانی را حمایت از ایده‌های نو و خلاقانه دانست، فرصتی مناسب برای سهیم بودن در ارتقا و پیشرفت جنبه‌های مختلف زندگی امروز دانست. در این پژوهش با بررسی مشکلات و موانع پیش روی تمامی استارت آپ‌های موجود در جامعه با ارائه مدل جدیدی از تأمین مالی جمعی تحت عنوان شبکه نوآورانه سرمایه‌گذاری جمعی که توسط سازمان کمیته امداد طراحی و ایجادشده است تلاش گردیده تا ضمن رفع مشکلات و پیش روی کسب‌وکارهای نوپا گامی در جهت خودکفایی افراد و درنهایت ایجاد اشتغال برداشته شود ازاین‌رو اهمیت موضوع تأمین مالی جمعی برای ایجاد و رونق تمامی کسب‌وکارها نوپا ضروری و حیاتی به نظر می‌رسد. لذا مسئله اصلی تحقیق در قالب این سؤالات اساسی قابل تبیین است که:1- آیا کسب‌وکارهای نوپا در کشور از پلتفرم‌های⁴ تأمین مالی استفاده می‌کنند؟ 2- در این صورت نحوه استفاده از پلتفرم‌های تأمین مالی برای ایجاد نوآوری در کسب‌وکارها از بیرون چگونه است و از چه مدلی پیروی می‌کند؟ 3- آیا این استفاده بر موفقیت کسب‌وکارهای نوپا تأثیرگذار است؟ و درنهایت 4- مدل تأمین مالی جمعی در فضای کسب‌وکار فعلی کشور به چه شکل خواهد بود؟همچنین سؤالات فرعی این پژوهش نیز شامل موارد زیر است:1) تأثیر ویژگی‌های مؤسسین بر ورودی‌های جمعی چگونه است؟ 2) تأثیر ویژگی‌های استارت آپ ها بر ورودی‌های جمعی چگونه است؟ 3) تأثیر پلتفرم نوآوری باز در تأمین مالی برورو‌های جمعی چگونه است؟

 

پیشینه پژوهش

محمدی اقدم و کریمی(1396) در پژوهش خود به طراحی الگوی تأمین مالی جمعی مبتنی بر بدهی بانکی در چهارچوب الگوی بانکداری بدون ربا پرداختند. هدف این تحقیق ایجاد ساز و کاری برای توزیع ریسک، تفکیک حسآب‌های بانکی و بیان آن به‌صورت شفاف، ارتباط بخش اعتباری با بخش واقعی اقتصاد، به‌کارگیری ظرفیت های خرد و مشارکت مردمی، امکان ایجاد الگوی نظارت مستمر، افزایش فرهنگ ریسک پذیری برای پشتیبانی از اقتصاد دانش‌بنیان، توسعه نقش تسهیلات دهنده و کاربرد ظرفیت فناوری در سیستم بانکی است. مدل پیشنهادی بر بدهی مبتنی است و از قابلیت انطباق با شبکه بانکی برخوردار بوده و در راستای تحقق موارد یاد شده طراحی گردیده است. به رغم مدل تأمین مالی مبتنی بر مالکیت که تناسب بیشتری با بازار سرمایه دارد، سرانجام می‌توان امیدوار بود که الگوی پیشنهادی بتواند در راستای اصلاح ساختار نظام بانکی مؤثر باشد. فوربس و شیفر⁵(2017) در مقاله خود با عنوان "چهارچوب هایی برای تأمین مالی جمعی موفقیت آمیز " به نقش طراحان پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی اشاره کرده، در ادامه بر اساس روش‌های کمی و کیفی به تبیین راهبرد به کار گرفته‌شده از سوی طراحان جهت موفقیت پلتفرم و ارائه چهارچوب طراحی برای آماده سازی پلتفرم برای پوشش اهداف پرداخته اند. همر⁶(2017) در پژوهش خود با عنوان " تصویر لحظه ای از تأمین مالی جمعی " به یک تقسیم بندی جامع و کامل درزمینه تأمین مالی جمعی رسیده است. وی اهداف مشارکت‌کنندگان را به دو بخش اهداف مادی برای کسب سود و اهداف اجتماعی و غیرانتفاعی تقسیم بندی می‌نماید. بر اساس منابع، مقاله ها و کتابهایی که در حوزه تأمین مالی جمعی چاپ شده‌اند می‌توان موضوعات آن‌ها را از دیدگاه اقتصادی به دو دسته کلی بخش بندی کرد: گروه اول منابعی که به فعالیت با اهداف خیریه، اجتماعی، بشر دوستانه و فعالیت‌های غیرانتفاعی تمرکز دارند. این منابع مدل خیریه، وام بدون سود و در برخی موارد مدل پاداش را دربرمی‌گیرد. بلفام⁷(2017) در پژوهش خود با عنوان " بهره‌برداری صحیح از ظرفیت های تأمین مالی جمعی " به معرفی دلایل مشارکت در پروژه‌های تأمین مالی مقایسه استفاده کارآفرینان از تأمین مالی جمعی و کارآفرینان مستقل و جایگاه تأمین مالی جمعی در حمایت از کارآفرینان می‌پردازد. دیویدسون و همکاران⁸(2014) به طرای الگوی تأمین مالی جمعی مبتنی بر بدهی بانکی در چارچوب الگوی بانکداری پرداختند. مدل پیشنهادی بر بدهی مبتنی بود و از قابلیت انطباق با شبکه بانکی برخوردار بوده و در راستای تحقق موارد یاد شده طراحی گردیده است و انتظار می‌رود که برای پیشبرد هدف‌های نظام بانکداری به‌کار گرفته شود، به‌رغم مدل تأمین مالی مبتنی بر مالکیت که تناسب بیشتری با بازار سرمایه دارد.سرانجام می‌توان امیدوار بود که الگوی پیشنهادی بتواند در راستای اصلاح ساختار نظام بانکی مؤثر باشد.

 

مبانی نظری پژوهش

نوآوری

فرآيند شناسایی نياز، توليد يا اقتباس ايده، عملياتي كردن ايده و استفاده از آن است (شبانی،1395). ایده جدید اشاره به درک نیاز جدید مشتری یا روش جدید تولید دارد و از طریق جمع‌آوری اطلاعات با دیدگاه کارآفرینانه توسعه می‌یابد. در فرایند کاربردی شدن ایده جدید، به‌صورت محصول، فرآیند یا خدمت، به کاهش هزینه و افزایش بهره‌وری باید توجه شود (چاره خواه و فر طوسی،1393). اگر واحدي براي اولين بار محصول، فرآيند و يا مدل کسب‌وکاري را خلق كرده باشد و يا آن‌ها از سازمان‌هاي ديگر خريداري، اقتباس و يا انتقال دهد آن محصول، فرآيند و يا مدل کسب‌وکار براي آن سازمان نوآوري محسوب مي‌شود (امید،1390). نوآوری زمانی رخ می‌دهد که ایده به‌صورت محصول، فرآیند یا خدمتی توسعه یابد(افشار پور،1394). ایده جدید اشاره به درک نیاز جدید مشتری یا روش جدید تولید دارد و از طریق جمع‌آوری اطلاعات با دیدگاه کارآفرینانه توسعه می‌یابد. در فرایند کاربردی شدن ایده جدید، به‌صورت محصول، فرآیند یا خدمت، به کاهش هزینه و افزایش بهره‌وری باید توجه شود (چاره خواه و فر طوسی،1393).

 

نوآوری باز⁹

نوآوری باز در تعریف بنیادین آن، بدین معناست که «ایده‌های باارزش می‌توانند از درون یا بیرون شرکت سرچشمه بگیرند و به بازار رفتن آن‌ها نیز می‌تواند از درون یا بیرون شرکت‌ها باشد»(کشتکار،1390). نوآوری باز در مدل توسعه‌یافته آن، ترکیبی از دو گروه «حرفه‌ای و انبوهی از غیرحرفه‌ای» را تشکیل می‌دهد که قادرند با مشارکت و همکاری فی‌مابین درصدد حل مسائل سازمان برآمده و هم‌چنین به توسعه محصولات نوآورانه بپردازند که این مهم، اغلب به مزیت رقابتی سازمان منجر می‌شود (نیک¹⁰،2010). مراد از غیرحرفه‌ای آن دسته از افرادی هستند که تاکنون صرفاً نقش مصرف‌کننده داشتند لكن در پارادایم جدید، غیر حرفه‌ای‌ها نیز با دسترسی به ابزار و دانش لازم، به تولید در تراز حرفه‌ای دست می‌یابند (هوی¹¹،2008 ). بنا بر تعریف هنری چسبرو نوآوری باز این‌گونه تعریف می‌گردد: «استفاده هدفمند از جریانات ورودی¹² و خروجی¹³ از دانش برای شتاب دهی به نوآوری در بازار خود و به همین ترتیب، توسعه استفاده از دانش درونی در بازارهای بیرونی». در مدل نوآوری باز سازمان‌ها ایده‌های شکل‌گرفته در داخل و خارج سازمان را با استفاده از مسیرهای درونی و بیرونی منتهی شده به بازار، تجاری‌سازی می‌نمایند. در نوآوری باز برخلاف مدل‌های سنتی نوآوری اصل بر بهره‌برداری از ایده‌ها (چه در داخل سازمان و چه خارج سازمان) است و برخلاف رویکرد سنتی نوآوری محدود به واحد تحقیق و توسعه درون سازمان نیست. نوآوری باز تأکید می‌کند که نوآوری برای افراد خاص، موضوعات خاص و محل‌های خاص نیست، بلکه نوآوری را می‌توان در همه افراد در همه محل‌ها و همه موضوعات جستجو نمود. این پارادایم بر همه‌گیری و اجتماعی شدن نوآوری تأکید بسیاری دارد. هرچند که در دهه نود برخي سازمان‌ها از مفهوم و روش‌های نوآوری باز استفاده کرده و توفيقات قابل‌توجهي کسب و کرده بودند اما اولين بار در اوايل قرن بيست و يکم يعني بين سال‌های 2000 تا 2003 مفهوم نوآوری باز توسط هنری چسبرو تئوريزه و در محافل آکادميک مطرح شد. هنری چسبرو¹⁴ (2003) مدل نوآوری باز را ارائه نمود که در آن، سازمان‌ها ایده‌های شکل‌گرفته در داخل و خارج سازمان را با استفاده از مسیرهای درونی و بیرونی منتهی شده به بازار، تجاری‌سازی می‌نمایند. در نوآوری باز برخلاف مدل‌های سنتي نوآوری اصل بر بهره‌برداری از ايده‌ها (چه در داخل سازمان و چه خارج سازمان آن) است و برخلاف رويکرد سنتي نوآوری محدود به واحد تحقيق و توسعه درون سازمان نيست. نوآوری باز تأکید مي‌کند که نوآوری برای افراد خاص، موضوعات خاص و محل‌های خاص نيست، بلکه نوآوری را می‌توان در همه افراد در همه محل‌ها و همه موضوعات جستجو نمود. اين پارادايم بر همه‌گيری و اجتماعي شدن نوآوری تأکید بسياری دارد (هنری چسبرو¹⁵،2003).

 

استارت آپ

کسب‌وکاری که عموماً حول محور فنّاوری شکل‌گرفته و پتانسیل رشد بالایی دارد (شیری،1376). استارت آپ سازمان موقتی است که به دنبال مدل کسب‌وکاری گسترش‌پذیر، تکرارپذیر و سود ده است (بید آباد،1394). برآوردها نشان می‌دهد که ایران از حیث کارآفرینی نوپا و استارت آپ‌ در رتبه ۲۳ جهان قرار دارد و وضعیتی مشابه کشورهای چین و استرالیا را ایجاد کرده است. این بررسی‌ها حاکی از آن است که در بحث کارآفرینی نوپا، کشور سنگال، لبنان و برزیل در رده‌های پایین قرار دارند و ایران در سطح متوسط این جدول رده‌بندی دیده می‌شود (شبانی،1395). استارت آپ‌ ها معمولاً حول ایده‌های نوآورانه و خلاقانه بنا می‌شوند. درواقع فرد یا افرادی خوش‌فکر با ایده‌های نو، در جستجوی روش‌هایی برای کسب درآمد از آن ایده و تولید انبوه محصولات یا خدمات مبتنی بر آن ایده هستند (میر فخرالدینی،1395).

 

تأمین مالی جمعی

روشی است که در آن سعی می‌شود تا از جمعیتی¹⁶ از مردم، خیرین، سرمایه‌گذاران و…، برای راه‌اندازی یک پروژه با یک کارآفرینی (معمولاً استارت آپ ها) تأمین سرمایه بشود (عباسی،1393). تأمین مالی جمعی¹⁷ را یک فراخوان عمومی از طریق اینترنت، برای تأمین منابع موردنیاز به‌صورت کمک بلاعوض، تبادل انواع پاداش و یا سهام به‌منظور حمایت از ابتکارات دررسیدن به اهداف مشخص توصیف کرد (محترم و محبوبی،1394). دشوارترین بخش راه‌اندازی یک کسب‌وکار، تأمین مالی برای انجام آن است. کارآفرین می‌بایست ایده جذابی داشته باشد و قادر باشد به‌صورت شفاف توضیح دهد که چگونه ایده‌اش به یک کسب‌وکار موفق تبدیل خواهد شد. درصورتی‌که سرمایه کافی از طریق منابع مختلف تأمین مالی کافی برای راه‌اندازی کسب نشود، بعید است که کسب‌وکار بتواند فعالیتش را شروع کند (عباسی،1393). ورودی سرمایه از اجتماع یا تأمین مالی جمعی نیز نامیده می‌شود. معمولاً مشارکت جمعی توسط افرادی که سرمایه‌گذاری مشترک می‌کنند نامیده می‌شود، اغلب از طریق اینترنت انجام می‌شود تا از تلاش‌های یک کارآفرین توسط عموم جامعه یا سازمان‌ها حمایت شود (قره داغی،1396).

 

 

 

پلتفرم

ارزشی برای تسهیل مبادلات بین دو یا چند گروه مرتبط که معمولاً مصرف‌کننده و سرویس‌دهنده‌ها هستند، ایجاد می‌شود. برای آن‌که این مبادلات انجام شود، پلتفرم‌ها شبکه‌هایی از کاربران و منابع قابل‌دسترس را ایجاد و کنترل می‌کنند. همچنین مدل کسب‌وکار پلتفرم به مدلی گفته می‌شود که ارزشی برای تسهیل مبادلات بین دو یا چند گروه مرتبط که معمولاً مشتری‌ها و سرویس‌دهنده‌ها هستند، ایجاد می‌شود (ید الهی،1389). پلتفرم به‌عنوان اصلی‌ترین بازیگر تأمین مالی جمعی، نقش تسهیل گری را بر عهده دارد. تمامی فرایندهای تأمین مالی جمعی بر روی پلتفرم که واسطه بین صاحبان ایده و مشارکت‌کنندگان هست انجام می‌پذیرد (زرندی،1395).

 

روش شناسی پژوهش

روش پژوهش موجود و مشاهده سایت‌های اینترنتی مرتبط، مصاحبه با مدیران استارت آپ‌های موجود و مدیران حوزه اشتغال و کارآفرینی و صاحب‌نظران در خصوص ترکیب و شمای کلی سؤالات مصاحبه و نحوه طراحی آن، طراحی و چیدمان سؤالات مصاحبه با همکاری و راهنمایی استاد راهنما و سایر صاحب‌نظران و جمع‌آوری اطلاعات بر اساس چارچوب نظری پرداخته‌شده است. جامعه آماری این پژوهش استارتاپ های موجود در کشور که از روش تأمین مالی جمعی استفاده نموده‌اند، تشکیل می‌دهند و درنتیجه تعداد ده نفراز افراد واجد شرایط به‌عنوان نمونه موردبررسی در این مطالعه انتخاب‌شده‌اند برای نمونه‌گیری نیز از فن گلوله برفی¹⁸ استفاده‌شده است روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش میدانی و کتابخانه‌ای هست که با مراجعه به کتابخانه‌های معتبر، مدیران حوزه اشتغال کارآفرینی کمیته امداد کشور به جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات پرداخته‌شده است. ابزار پژوهش نیز مصاحبه بوده است.

 

سؤالات پژوهش

سؤالات اصلی پژوهش حاضر به شرح ذیل هست:

1- آیا کسب‌وکارهای نوپا در کشور از پلتفرم‌های¹⁹ تأمین مالی استفاده می‌کنند؟

2- در این صورت نحوه استفاده از پلتفرم‌های تأمین مالی برای ایجاد نوآوری در کسب‌وکارها از بیرون چگونه است و از چه مدلی پیروی می‌کند؟

3-  آیا این استفاده بر موفقیت کسب‌وکارهای نوپا تأثیرگذار است؟

4- مدل تأمین مالی جمعی در شرایط فعلی کشور به چه شکل خواهد بود؟

سؤالات فرعی این پژوهش نیز شامل موارد زیر است:

1- تأثیر ویژگی‌های مؤسسین برورو‌های جمعی چگونه است؟

2- تأثیر ویژگی‌های استارت آپ ها بر ورودی‌های جمعی چگونه است؟

3- تأثیر پلتفرم نوآوری باز در تأمین مالی برورو‌های جمعی چگونه است؟

 

توصيف شاخص‌های دموگرافيك (بررسي ویژگی‌های عمومي)

 در این نوع تجزیه‌وتحلیل، پژوهشگر داده‌های جمع‌آوری‌شده را با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی که در جدول 1 مشاهده می شود، خلاصه و طبقه‌بندی می‌کند.

 

---

[1] 1. Collective Financing

[2] 2.Innovation

[3] 3.Johansen

[4] 4.platform

[5] 1. Forbes and Schiffer

[6] 2.Hemer 

[7] 3. Belfam 

[8] 4. Davidson et al

[9] 1. Open Innovation

[10] 2.Nike

[11] . Howe

[12]  . inflow.

[13]  . outflow

[14]  . Chesbrough.

[15]  . Chesbrough.

[16]  . Crowd.

[17] 2.Crowdfunding

[18] 3.Snowball sampling 

[19] 1.platform

 

جدول 1- بررسي توزيع فراواني افراد مصاحبه‌شونده

نام خانوادگی	نام کارگاه	سال تأسیس	حمایت تأمین مالی جمعی	میزان سرمایه‌گذاری اولیه (میلیون تومان)
دلشاد	لوکسین استارت آپ	1394	سامانه نیک استارتر	40
رضوانیان	پلاسکو	1396	سامانه نیک استارتر	-
کریمیان	اسمارتی	1397	جلسه حضوری	20
امیری	موس و گلویر	1395	پیشنهاد همکاران خود	10
مستأجران	پاک‌کن	1394	استفاده از جایگزین‌ها	-
رجبلو	ساخت رنگ‌های هنری	1396	سامانه نیک استارتر	100
فیضی	دخل‌وخرج	1394	سامانه نیک استارتر	16

 

 

تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و یافته‌های پژوهش

ابتدا مصاحبه‌های انجام‌شده، با دقت بررسي گرديد و پس از واردکردن آن‌ها در جداول و جدا کردن جملات معنادار آن‌ها در سطرهای مختلف، مفاهيم متنوع مورداستفاده در اين تحقيق استخراج شدند. اين مفاهيم با توجه به محتواي ظاهري، در دسته‌هاي مفهومي كه درواقع نشان‌گر يك مفهوم مستقل مي‌باشند، در جدول کدگذاری شده است پس از تهیه مصاحبه‌ها در این حوزه، داده‌های کیفی پژوهش بر اساس شماره سؤال مرتب گردیدند پس از مصاحبه‌ها و تحلیل کیفی آن‌ها، در این مرحله، جهت خلق معنی از جداول به‌دست‌آمده، این جداول در یک فایل به‌صورت یک جدول یکپارچه قرار گرفتند و بعد از منظم کردن آن‌ها بر اساس کد تعیین‌شده، به جملات مربوط به یک کد، با توجه به مفاهیم آن‌ها و نقاط اشتراکشان، عنوانی تعلق گرفت.نتایج آن در جدول 2 دیده می شود.

 

 

جدول 2- جملات مصاحبه‌ها

	متن انتخابی	کد اولیه	کد محوری
اردیبهشت سال 94 کار خود را شروع نموده از سرمایه‌گذار حرفه‌ای استفاده کرده است. از تأمین مالی جمعی جهت ایجاد آگاهی از محصول قبل از عرضه عمومی استفاده نموده است. سابقه استفاده از تأمین مالی جمعی را نداشته و از شتاب‌دهنده راند فرشته بهره گرفته است. با استفاده از تأمین مالی جمعی 45 میلیون پیش‌فروش داشته که درنهایت سبب زیان و ضرر مالی شده است. بیشترین سرمایه‌گذاران شرکت از شبکه شخصی یا حرفه‌ای هستند. اعضای هیئت‌مدیره متشکل از سرمایه‌گذاران سازمانی هستند. ایشان حمایت تأمین مالی جمعی را از سامانه نیک استارتر گرفته‌اند. بیشترین چالش این استارت آپ درزمینة جذب سرمایه هست.	از سرمایه‌گذار حرفه‌ای استفاده کرده است.	سرمایه‌گذار حرفه‌ای	سرمایه‌گذاری
	از تأمین مالی جمعی جهت ایجاد آگاهی از محصول قبل از عرضه عمومی استفاده نموده است.	تأمین مالی جمعی جهت ایجاد آگاهی	تأمین مالی جمعی
	از شتاب‌دهنده راند فرشته بهره گرفته است.	شتاب‌دهنده راند فرشته	شتاب‌دهنده
	بیشترین سرمایه‌گذاران شرکت از شبکه شخصی یا حرفه‌ای هستند. اعضای هیئت‌مدیره متشکل از سرمایه‌گذاران سازمانی هستند.	شبکه شخصی یا حرفه‌ای	حرفه‌ای بودن
	ایشان حمایت تأمین مالی جمعی را از سامانه نیک استارتر گرفته‌اند.	سامانه نیک استارتر	-
	بیشترین چالش این استارت آپ درزمینة جذب سرمایه هست.	چالش جذب سرمایه	سرمایه‌گذاری
از مهر سال 1396 فعالیت خود را آغاز نموده‌اند. از تأمین مالی جمعی به دلیل نو ایده بودن استفاده می‌نمایند. سرمایه‌گذاران این شرکت را دوستان و آشنایان بیشتر تشکیل می‌دهند. طراحی و خلاقیت را مهم‌ترین جنبه سودآوری معرفی می‌کنند. ایشان حمایت تأمین مالی جمعی را از سامانه نیک استارتر گرفته‌اند. جنبه منفی تأمین مالی جمعی برای آن‌ها کسب حمایت به‌صورت ذره‌ذره است اما در سرمایه‌گذار حرفه‌ای خیر سریع به سرمایه‌ موردنظر از طریق یک نفر می‌رسند. ازنظر ایشان فرق سرمایه‌گذار با مردم در این است که سرمایه‌گذار فقط و فقط به دنبال سود خود هست اما مردم به دنبال رفع نیاز فعلی جهت بهره‌برداری.	از تأمین مالی جمعی به دلیل نو ایده بودن استفاده می‌نمایند.	تأمین مالی جمعی	تأمین مالی جمعی
	سرمایه‌گذاران این شرکت را دوستان و آشنایان بیشتر تشکیل می‌دهند.	سرمایه‌گذاران توسط دوستان و آشنایان	سرمایه‌گذاری
	طراحی و خلاقیت را مهم‌ترین جنبه سودآوری معرفی می‌کنند.	طراحی و خلاقیت	-
	ایشان حمایت تأمین مالی جمعی را از سامانه نیک استارتر گرفته‌اند.	سامانه نیک استارتر	-
	در سرمایه‌گذار حرفه‌ای خیر سریع به سرمایه‌ موردنظر از طریق یک نفر می‌رسند	سرمایه‌گذار حرفه‌ای خیر	سرمایه‌گذاری
از سال 1397 فعالیت خود را آغاز نموده است. جهت توسعه کسب‌وکار از تأمین مالی جمعی استفاده می‌کنند. از شتاب‌دهنده‌های اکسل به‌عنوان سرمایه‌گذار استفاده می‌کنند. چالش آن‌ها تولید محصول با نوسانات قیمتی زیاد در بازار است.	جهت توسعه کسب‌وکار از تأمین مالی جمعی استفاده می‌کنند.	تأمین مالی جمعی	تأمین مالی جمعی
	از شتاب‌دهنده‌های اکسل به‌عنوان سرمایه‌گذار استفاده می‌کنند.	شتاب‌دهنده‌های اکسل	شتاب‌دهنده‌ها
	چالش آن‌ها تولید محصول با نوسانات قیمتی زیاد در بازار است.	نوسانات قیمتی	نوسانات قیمتی
در سال 1395 فعالیت خود را آغاز نموده‌اند. به پیشنهاد همکاران خود از تأمین مالی جمعی استفاده می‌نماید. تاکنون از سرمایه‌گذاری حرفه‌ای استفاده ننموده‌اند. کارهای خود را بیشتر از طریق واسطه‌ها انجام می‌دهند؛ و سود بیشتر را از طریق ارتباط مستقیم با مشتری کسب می‌کنند.	به پیشنهاد همکاران خود از تأمین مالی جمعی استفاده می‌نماید.	تأمین مالی جمعی	تأمین مالی جمعی
	کارهای خود را بیشتر از طریق واسطه‌ها انجام می‌دهند	استفاده از واسطه برای فعالیت‌ها	ارتباطات
	سود بیشتر را از طریق ارتباط مستقیم با مشتری کسب می‌کنند	ارتباط مستقیم با مشتری	ارتباطات
از سال 1394 فعالیت خود را آغاز نموده است. برای جذب سرمایه بیشتر از تأمین مالی جمعی استفاده می‌کنند. از مهم‌ترین جنبه‌های تأمین مالی جمعی را در (استفاده از جایگزین‌ها) فروش آنلاین محصولات و تحویل به‌موقع می‌دانند. تاکنون از سرمایه‌گذار حرفه‌ای استفاده نکرده‌اند.	برای جذب سرمایه بیشتر از تأمین مالی جمعی استفاده می‌کنند.	تأمین مالی جمعی	تأمین مالی جمعی
	از مهم‌ترین جنبه‌های تأمین مالی جمعی را در (استفاده از جایگزین‌ها) فروش آنلاین محصولات و تحویل به‌موقع می‌دانند.	فروش آنلاین محصولات	حرفه‌ای بودن
	از مهم‌ترین جنبه‌های تأمین مالی جمعی را در (استفاده از جایگزین‌ها) تحویل به‌موقع می‌دانند.	تحویل به‌موقع	حرفه‌ای بودن
فعالیت خود را از سال 1396 شهریورماه آغاز نموده‌اند. برای شروع و راه‌اندازی کار و راه‌اندازی چرخه تولید از تأمین مالی جمعی استفاده کرده است. از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای استفاده نکرده‌اند. در حال حاضر نیاز سرمایه‌گذاری ندارند. مهم‌ترین چالش افزایش قیمت مواد اولیه و افزایش قیمت محصولات موجود است.	برای شروع و راه‌اندازی کار و راه‌اندازی چرخه تولید از تأمین مالی جمعی استفاده کرده است.	تأمین مالی جمعی	تأمین مالی جمعی
	مهم‌ترین چالش افزایش قیمت مواد اولیه و افزایش قیمت محصولات موجود است.	افزایش قیمت مواد اولیه و افزایش قیمت محصولات	نوسانات قیمتی
فعالیت خود را از سال 1394 شروع نموده‌اند. از تأمین مالی جمعی برای کسب تجربه و معرفی و تبلیغ کار استفاده کرده‌اند. درحال‌توسعه حاضر سرمایه‌گذار شخصی دارند. جنبه منفی تأمین مالی جمعی را نبود شناخت مردم از چنین امکانی عنوان نمودند.	از تأمین مالی جمعی برای کسب تجربه و معرفی و تبلیغ کار استفاده کرده‌اند.	تأمین مالی جمعی	تأمین مالی جمعی
	جنبه منفی تأمین مالی جمعی را نبود شناخت مردم از چنین امکانی عنوان نمودند.	نبود شناخت مردم از تأمین مالی جمعی	-

 

نتایج سؤالات اصلی و فرعی پژوهش

 

در سؤال 1 که گفته‌شده بود نحوه‌ی استفاده استارت آپ ها از پلتفرم‌های نوآوری باز برای تأمین مالی چگونه است، یک پلت فرم تأمین مالی جمعی یا درگاه تأمین مالی جمعی واسطه‌ای است که کارآفرینان و کسب‌وکارهایی که به دنبال منابع مالی پروژه‌های خلاقانه خود هستند با سرمایه‌گذارانی که تمایل دارند در پروژه‌های نوآورانه سرمایه‌گذاری کنند را متصل می‌کند. همان‌طور که دیده می‌شود تفاوت‌های بزرگی در هزینه‌های سایت‌های تأمین مالی جمعی و روش تأمین مالی آن‌ها وجود دارد. به‌طورمعمول درصدی از مبلغ تأمین مالی موفق پروژه که بین 3 تا 10 درصد است به پلت فرم تعلق می‌گیرد و این مبلغ می‌تواند شامل هزینه‌های انتقال پول را شامل شود. نحوه تخصیص سرمایه تأمین مالی شده نیز می‌تواند محدود باشد، به‌طوری‌که اگر پروژه به هدف مالی خود نرسد پولی به آن تعلق نمی‌گیرد و پروژه ناموفق شناخته می‌شود و پول به‌حساب حامیان بازگردانده می‌شود؛ اما این مسئله بستگی به نوع پلت فرم دارد. استارت آپ‌های موردمطالعه در پژوهش حاضر جز در یک یا دو مرود از این شیوه برای تأمین مالی استفاده نکردند. سؤال 2 نیز بیان شد که آیا استفاده استارت آپ ها از پلتفرم‌های نوآوری باز برای تأمین مالی بر موفقیت‌های آتی استارت آپ ها تأثیرگذار خواهد بود، یکی از ابتکارات قابل‌توجه درزمینه تأمین مالی کسب‌وکارهای کارآفرینانه که به‌طور خودجوش با استفاده از برنامه‌های اجتماعی به وجود آمده و برای مراحل نوزادی و نوپایی بسیار مناسب است تأمین مالی جمعی (جمع سپاری مالی) است. تأمین مالی جمعی همان طوفان مخرب خلاق شوم پیتری است که درزمان بحران اقتصادی جهانی 2008 تا 2012 مسیرهای جدیدی را برای فعالیت‌های اقتصادی کارآفرینان باز کرد و مفهومی است که اولین بار در سال 2008 توسط جف ها و در کتابی تحت عنوان جمع سپاری مطرح شد. در پژوهش حاضر نتایج مصاحبه با صاحبان استارت آپ‌ها نشان داد که از مجموع 8 استارت آپ‌ موردمطالعه 3 استارت آپ‌ از پلتفرم‌های نوآوری باز برای تأمین مالی استفاده کردند. با توجه به اینکه سایر استارت آپ‌ها از این شیوه استفاده نکردند و همانند استارت آپ‌های که از این شیوه استفاده کردند، آن‌ها نیز موفقیت‌هایی داشتند، نمی‌توان موفقیت استارت آپ‌ها را با قطعیت به استفاده از پلتفرم‌های نوآوری باز برای تأمین مالی نسبت داد. در سؤال 3 نیز گفته شد که الگوی قابل‌استفاده به‌منظور تأمین مالی جمعی در شرایط فعلی کشور چگونه است، الگوی مدنظر در شکل 6 ارائه‌شده است. در سؤالات فرعی پژوهش نیز تأثیر ویژگی‌های مؤسسین بر ورودی‌های جمعی چگونه است، مجموع نتایج مصاحبه‌های انجام‌گرفته با صاحبان استارت آپ‌ها، نشان داد که تمام استارت آپ‌های موردمطالعه بر این باور بودند که ویژگی‌های شخصی (تجربه شخصی، تجربه مدیریتی، تجربه کارآفرینی شما) بر ورودی‌های حاصل از تأثیر مالی جمعی مؤثر (بازطراحی مجدد، دانش استراتژیک، دانش بازار، دستیابی به شبکه‌ها، آگاهی مردم از محصولات) بر ورودی‌های جمعی تأثیر دارد. در سؤال 2 نیز تأثیر ویژگی‌های استارت آپ ها بر ویژگی‌های جمعی چگونه است، مجموع نتایج مصاحبه‌های انجام‌گرفته با صاحبان استارت آپ‌ها، نشان داد که تمام استارت آپ‌های موردمطالعه بر این باور بودند که ویژگی‌های استارت آپ مشتری محور بودن / داشتن سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و اینکه در چه مرحله‌ای از توسعه هستید بر ورودی‌های جمعی (بازطراحی، دانش استراتژیک و ...) تأثیر دارد و در سؤال 3 نیز تأثیر پلتفرم نوآوری باز برورو‌های جمعی چگونه است، در پاسخ به این سؤال نتایج متناقض و غیرهمسویی به دست آمد. به‌نحوی‌که یکی از مصاحبه‌کننده‌ها معتقد بود که پلتفرم نوآوری باز برورو‌های جمعی تأثیر ندارد – به دلیل اینکه سایت‌ها به دنبال منافع هستند تا محصول. مصاحبه‌شونده بعدی معتقد بود که بله از 2 جهت دیتای سایت‌های و لینک موجود تأثیر دارد. طراحی کاربردی (مستقیم روی فروش تأثیر دارد) / تجربه کاربردی نیز نظر نفر بعدی در این خصوص بود. مصاحبه‌شونده بعدی معتقد بود که تأثیری کمتری نسبت به عوامل دیگر دارد. وب‌سایت نیک استارتر جزو اولین وب سایت‌های تأمین مالی جمعی در ایران است و با توجّه به اینکه تأمین سویه به‌صورت وام حق تعیین سرنوشت بوده و حمایت نشدیم. مهم‌ترین گزینه برای تأمین سویه با این وب‌سایت‌ها است. مصاحبه‌شونده بعد معتقد است که تأثیر مستقیم ندارد بلکه بیشتر مشتری را هدف قرار می‌دهد. یکی دیگر از افراد مصاحبه‌شونده بیان کرد که با توجّه به اینکه بزرگ‌ترین مشکل استارت آپ‌‌ خودش در دم تأمین مواد اولیه است و درنتیجه وجود این وب سایت‌ها تأثیرگذار و مهم است.

 

کدگذاری انتخابی و خلق نظریه

کدگذاری انتخابی فرایند یکپارچه­سازی و بهبود و پالایش مقوله­ها است به‌این‌ترتیب که محقق با ایجاد یک آهنگ و چیدمان خاص بین مقوله­ها آن‌ها را برای ارائه و شکل­دهی یک نظریه تنظیم می­کند که این امر از طریق کشف مقوله مرکزی امکان­پذیر است. مقوله مرکزی نتایج حاصل از تجربه تحلیل را در قالب یک عبارت کوتاه متشکل از چند کلمه بیان می­کند. در این پژوهش مقوله مرکزی تحت عنوان «تأمین مالی جمعی» نامیده شده است؛ زیرا بخش زیادی از نقل‌قول‌های مصاحبه­شوندگان در مورد مؤلفه‌های مدنظر آن‌ها برای افزایش جذابیت و چگونگی توسعه آن‌ها بود که با انتخاب این عنوان برای مقوله مرکزی، این مطالب روشن می­شود.شکل 1،2و3 توزیع فراوانی کدگذاری بازبراساس فعالیت ،شکل 4 درخت کدها، شکل5 مدل نهاییو شکل 6 مدل خلاصه شده تأمین مالی جمعی

نشان داده شده است.

 

 

 

شکل 1- توزیع فراوانی کدگذاری باز بر اساس سابقه فعالیت

 

 

شکل 2- توزیع فراوانی کدگذاری باز بر اساس سابقه فعالیت

 

 

شکل 3- توزیع فراوانی کدگذاری محوری بر اساس سابقه فعالیت

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل 4- درخت کدها

 

        

 

        شکل5- مدل نهایی

 

شکل6- مدل خلاصه‌شده تأمین مالی جمعی

 

 

بحث و نتیجه‌گیری 

با توجه به مصاحبه‌های انجام‌شده می‌توان گفت در حال حاضر در ایران به دلیل عدم اطلاع‌رسانی به مدیران و متخصصین راه‌اندازی استارت آپ ها از امکاناتی نظیر تأمین مالی جمعی کمتر کسب‌وکاری از این خدمات استفاده می‌نمایند. بیشتر شرکت‌ها و مدیران شکت های نوپا (استارت آپ ها) نظرشان بر سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و شخصی است. چراکه در این رابطه تنها با یک یا چند سرمایه‌گذار در ارتباط خواهند بود و اینکه سودآوری بیشتری برای آن‌ها خواهد داشت. طی مصاحبه‌های انجام‌شده مشخص شد استارت آب‌هایی که در چند سال اخیر از خدمات تأمین مالی جمعی استفاده نموده‌اند بیشتر از این خدمات جهت معرفی محصول، تبلیغ محصول کسب تجربه از استفاده از این خدمات و در پاره‌ای از موارد جهت توسعه کسب‌وکار بوده است. می‌توان گفت استارت آپ ها بیشتر در پی کسب بیشترین سود در کمترین زمان ممکن هستند که با استفاده از تأمین مالی جمعی به این هدف درازمدت خواهند رسید و شاید استقبال کمتر آن‌ها از خدمات تأمین مالی جمعی جدای از عدم آشنایی کافی با این خدمات، کسب سود بیشتر در کمترین زمان ممکن هست. در مصاحبه‌ها مشخص شد مدیران استارت آپ ها کمتر به دنبال نوآوری در محصولات و خدمات خود هستند و بیشتر به دنبال کسب سود با استفاده از سرمایه‌گذاران حرفه‌ای یا شخصی می‌باشند. شاید بتوان گفت اگر نوآوری و خلاقیت را در محصولات خود از طریق تأمین مالی جمعی لحاظ کنند فروش آن‌ها بدون سرمایه‌گذاران شخصی نیز متعادل و مناسب شود. البته به‌دوراز ذهن نماند که افزایش قیمت مواد اولیه تولید محصولات و خدمات در حال حاضر به بزرگ‌ترین چالش درزمینه تولید در سطح کشور تبدیل‌شده است و همین امر مدیران را به سمت استفاده از سرمایه‌گذاران شخصی و حرفه‌ای نسبت به استفاده از تأمین مالی جمعی سوق می‌دهد. درنهایت با استفاده از سایت‌های نیک استارتر و کراودفاندینگ تعداد 8 مصاحبه انجام شد که نتیجه‌ای قابل‌قبول از نحوه استفاده یا دلیل استفاده کردن یا نکردن استارت آپ ها از تأمین مالی جمعی را نداشت چراکه هیچ‌کدام از استارت آب‌های مصاحبه شده دارای مجوز قانونی و ثبت فعالیت نبودند و تنها سازمان بورس بود که مجوز فعالیت رادار است که موفق به کسب مجوز جهت مصاحبه با مدیران و صاحب‌نظران در این سازمان نشدیم. به‌عنوان پیشنهاد می‌توان گفت با توجه به نداشتن مجوز فعالیت قانونی استارت آپ ها در ایران و عدم آشنایی آن‌ها با امکانات متنوع تأمین مالی جمعی جهت توسعه کسب‌وکار خود و همچنین عدم آشنایی بسیاری از آنان با خدمات تأمین مالی جمعی، می‌توان با استفاده از شبکه‌های پربازدید و پرفعالیت این نوع از خدمات (تأمین مالی جمعی) را به صاحبان در امر تولید (استارت آپ ها) معرفی نمود که یکی از این راهکارها استفاده از مدل نوآورانه تأمین مالی جمعی سازمان کمیته امداد امام (ره) هست. هرکدام از افراد روزانه در فکر انجام کاره‌ای خیر و نیک هستند و اخیراً سازمان کمیته امداد اقدام به راه‌اندازی سایت نیکوکاری با اهداف کلان که بخشی از آن به مقوله تأمین مالی جمعی پرداخته است، نموده است تا بتواند این خدمت را به‌صورت آنلاین در سطح کشور گسترانیده کند. می‌توان با استفاده از این سیستم آنلاین و در دسترس همه اقشار جامعه، جهت آشنایی همه قشرها اعم از مدیران، سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و شخصی و سایر صاحبان تولید را با خدمات تأمین مالی جمعی آشنا ساخت.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

       

 

 

شکل7- مدل نوآورانه ارائه‌شده سازمان کمیته امداد (ره)

            (حوزه اشتغال 1398)

 

 

پیشنهادها

1. مشاركت مالي جمعي براي موفقيت نياز به اكوسيستم دارد. نظام‌های تأمین مالي جمعي براي جلب اعتماد و كسـب اعتبـار نيـاز بـه چيـزي بـيش از وجـود متقاضيان كارآفرين و مشارکت‌کنندگان علاقه‌مند دارد. چنين نظـامي نيـاز بـه اکوسیستم‌های پشتيبان و توانمند ساز نظير مقررات تسهیل‌کننده، فنـاوري و محـيط امـن تبـادلات مـالي و همچنين فرهنگ پذيراي اين شيوه جديد از تأمین مالي دارد. عوامل كليدي تسهيل گر براي توسعه اكوسيستم مشاركت مالي جمعي عبارت‌اند از:

 

الف) مقررات اقتصادي:

· چهارچوب قانوني كه شفافيت، سرعت، حجم و حوزه فعالیت‌های تأمین مالي را با توجه به زمينه آن‌ها (فناوري اطلاعات و اينترنت، مبادلات درون‌مرزی و برون‌مرزی) پشـتيباني كند.

 · بازار تنظیم‌شده‌ای كه شکل‌گیری مشاركت جمعي را از طريـق كـاهش ريسـك آن (از طريق آموزش، اطلاع‌رسانی، مقررات و پايش به‌منظور كاهش پدیده‌های "عـدم تقـارن و "مخاطرات اخلاقي " اطلاعاتي " تسهيل نمايد.

 · وجود مقررات و سیاست‌های تسهيل گر در ايجاد کسب‌وکارها و خروج آن‌ها

 

ب) فناوري:

 ·دسترسي به اينترنت (سرعت و تنوع نحوه دستيابي)

 ·وب¹ 

·  فناوري ارائه خدمات مبادلات امن مالي در بستر اينترنت

 

ج) انسجام و مشاركت اجتماعي:

· استقبال از بحث و تبادل‌نظر در شبکه‌های اجتماعي

 · وجود رويدادها و نهادهاي حامي و مروج كارآفريني نظير مسابقات طـرح تجـاري، مراکز رشد، مشاوران كارآفريني و نظاير آن براي كاهش پديده "انتخاب بد "

 

د) فرهنگ كارآفريني

 ·  فضاهاي كاري مشترك نظير مراكز رشد و شتاب‌دهندگان کسب‌وکار

 · مشاوره و مربی‌گری كارآفرينان

 · تحمل ريسك و يادگيري از شكست

 · شفافيت

 ·ديدگاه مثبت به مشاركت در سرمايه دولت،

 از طريق دانشگاه‌ها، مراكز رشد و ساير سازمان‌های حامي كارآفريني در كشور می‌تواند بـه مردم و كارآفرينان آموزش‌های لازم نظير چگونگي استفاده از محيط تأمين مالي جمعي و سرمایه‌گذاری را داده و آن‌ها را از ریسک‌ها و منـافع بـالقوه آن و همچنـين مقـررات مـرتبط بـا موضـوع برخوردار سازد. همچنين همين مسير براي فرهنگ‌سازی قابل‌استفاده بوده و عـلاوه بـر آن بـه دليل اشاعه دانش موضوع، مخاطرات آن نيز كاهش خواهد يافت. بايد توجه داشت كه ترويج سرمایه‌گذاری جمعي سياستي متکی‌به‌خود نيسـت. درواقع ايـن سياست زماني اثربخش است كه در پيوند با برنامه‌های ظرفیت‌سازی كـارآفريني و نـوآوري به‌منظور توسعه اشتغال به اجرا درآيد.تردیدی نیست سیاست‌های بسیار زیادی برای استارت آپ‌ها وجود دارد؛ اما آنچه از سیاست‌ها جامع‌تر است فهرست پارامترهای کیفی و قوانینی است که کارآفرینان باید رعایت کنند. این قوانین و پارامترها همان موانع اصلی هستند که سرعت رشد شرکت‌ها را کاهش می‌دهند. مشکلات قانونی و مباحث فرهنگی دو چالش اصلی پیشروی سرمایه‌گذاری اجتماعی است که روند حرکت تأمین مالی جمعی را کند کرده‌اند. بر این اساس در راستای بررسی روند حرکتی تأمین سرمایه جمعی می‌بایست گامی جهت رفع مشکلات ایجادشده برداشته شود بنابراین پیشنهاد می‌گردد دولت می‌تواند با استفاده از توانمندی بخش خصوصی، وظیفه تسهیلگری و تقویت این زیست‌بوم کارآفرینی را عهده‌دار شود.

نوآوري تأمین مالي جمعي هنوز در ابتداي راه است. دولت می‌تواند از طريق ايفاي نقش فعال و پيشگسترانه در فعال‌سازی مشاركت مالي جمعي از پتانسيل آن در پيشبرد سیاست‌های توسـعه كارآفريني در كشور استفاده نمايد. اين نوآوري می‌تواند با توجه به زیرساخت‌های موجـود، خلأها و امکان‌سنجی ايجاد اكوسيستم لازم، در بخش‌های مختلفي از فرآيند كارآفريني بكـار گرفتـه شود.لذا پیشنهاد می‌گردد ( به‌منظور توسعه تأمین مالی جمعی در کشور، ابتدا باید به اکوسیستم تأمین مالی جمعی توجه کرد زیرساخت‌های قانونی و فرهنگی آن ایجاد گردد).

2. تأمين مالی جمعی به‌عنوان یک ابزار نوآورانه تأمين مالی در ایران، درحال‌توسعه است. در طول سال‌های اخير، چندین مجموعه با تمرکز بر مدل خيرخواهانه و مبتنی بر پاداش شروع به فعاليت نموده‌اند یکی از علل عدم توسعه بسترهای پیچیده‌تر مانند مدل سهامی را می‌بایست در فقدان قوانين و سازوکارهای مربوط به این حوزه دانست. وجود فرصت‌ها و پتانسیل‌های موجود در فضای کسب‌وکار ایران برای استفاده از «تأمين مالی جمعی» از یكسو و مخاطرات و خلأهای قانونی این حوزه از سوی دیگر، نياز به مداخله دولت و قانون‌گذاران را توجيه می‌کند؛ بنابراین تأمين مالی جمعی از طریق بستر اینترنتی گرچه باعث می‌شود همه افراد در نقاط مختلف کشور بتوانند با مبلغ اندك در تأمين مالی پروژه و طرح‌های مختلف متناسب با علایق و سلایقشان نقش داشته باشند، اما ازآنجایی‌که «تأمين مالی جمعی» یک مفهوم نوین در ادبيات سرمایه‌گذاری ایران است و هیچ‌گونه مقرراتی برای کنترل و هدایت این مفهوم وجود ندارد، سیاست‌گذاران این حوزه باید با تدوین قوانين مناسب، احتمال سوءاستفاده و لطمه خوردن به اعتماد عمومی وازبین رفتن اعتبار این ابزار در بين عموم را کاهش دهند. لذا بيم آن می‌رود که در صورت اجرای ناکارآمد مدل‌های اوليه و سلب اعتماد عمومی به‌عنوان یک سرمایه اجتماعی، شکل‌گیری و ایجاد چنين ظرفيتی با چالش‌های جدی مواجه شود؛ بنابراین شروع تأمين مالی جمعی می‌تواند از طریق مدل‌های مبتنی بر کمک‌های خيرخواهانه و پاداش شكل گيرد و به‌تدریج و با گسترش و مقبوليت این روش در بين عموم، به مدل سهامی نيز تبدیل شود. همچنين ازآنجاکه این روش، بستر مناسبی برای گسترش ایده‌های خلاقانه و نوآور است، حفظ حقوق مالكيت معنوی در پروژه‌های مذکور جزء پيش شرطهای اصلی اجرای روش تأمين مالی جمعی است؛ بنابراین توصيه می‌شود شروع استفاده روش تأمين مالی جمعی می‌تواند بيشتر برای پروژه‌هایی باشد که نيازی به حفظ حقوق مالكيت در آن نيست تا به‌مرورزمان و با گسترش حقوق مالكيت معنوی در کشور، ایده‌ها و پروژه‌های خلاقانه نيز بتوانند از این بستر، تأمين مالی شوند. لذا بر اساس نتایج، مشارکت‌کنندگان به دنبال سرمایه‌گذاری مؤثر هستند و این را می‌توان در مدل‌های پاداش در حالت پیش‌خرید، وام و همچنین مدل خرید سهام پیاده‌سازی کرد، لذا پیشنهاد می‌گردد که تمرکز اصلی بر روی پیاده‌سازی مدل‌های اثربخش باد تا بتوان با سرعت بیشتری سرمایه‌های خرد را اثربخش کرد.

3. ازآنجاکه تجربه‌ای درروش مشاركت مـالي جمعـي در ايـران به‌طور مسـتند وجـود نـدارد، شاهدي نيز براي موفقيت يا شكست اين روش و همچنين امكان ارزيابي اثرات مثبـت يـا منفـي آن در دست نيست. بانك جهاني در سندي كه به‌منظور تشـويق كشـورهاي درحال‌توسعه در به‌کارگیری مـدل مشاركتي تأمین مالي جمعي منتشر كرده اسـت، انجـام مطالعه‌ای اوليـه و محـدود به‌منظور برآورد ميزان آمادگي كشورها در به‌کارگیری اين ابزار را توصيه نموده و پرسشنامه‌ای نيز طراحي كرده اسـت. ايـن پرسشـنامه در ايـران نيـز به‌طور محـدود و در اندازه‌ای كوچـك نمایشان كارآفرينان و سیاست‌گذاران در حال آزمون است. مطابق با نتايج مطالعه اوليه تاکنون به نظر می‌رسد ايران از بعد فناوري در وضعيتي آماده براي تـأمين مـالي جمعـي قـرار دارد لـيكن در بعـد قوانين و مقررات دچار موانع مهمي است. همچنين از بعد فرهنگي نيـز مـوانعي وجـود داشـته و اجراي اين امر نيازمند اقدامات فرهنگ‌سازی است. لذا پیشنهاد می‌گردد بر اساس یافته‌ای پژوهش درکشورهای آسیایی ظرفیت بسیار زیادی برای استفاده از روش تأمین مالی دارند و در ایران درحال‌توسعه ظرفیت‌سازی هست درنتیجه می‌توان فرهنگ گذشته را امروز با استفاده از ظرفیت‌های تأمین مالی جمعی در راستای کارآفرینی احیا کرد.

1. ارائه برنامه جامع و کاربردی جهت راهنمایی و آشنایی عموم با مقوله تأمین مالی جمعی و نتایج اثربخش آن در رونق تولید کسب‌وکارهای کشور.

2. استقبال و حمایت همه‌جانبه از طرح‌ها و ایده‌های نو از طرح‌های خودکفایی و اشتغال.

3. موردحمایت قرار دادن سازمان‌های مربوطه و تسریع درروند دریافت مجوزهای لازم تأمین مالی جمعی برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای نوپا.

4. افزایش جذابیت و کاربردی کردن مدل‌های سرمایه‌گذاری جمعی در مقایسه با مدل‌های قبلی.

5. شفاف‌سازی و روشن کردن اهداف و اطلاعات کسب‌وکارهای نوپا برای استفاده از تأمین مالی جمعی (هدفمند).

6. ارائه برنامه آموزشی جهت فرهنگ‌سازی آگاهی تمامی عموم از مقوله تأمین مالی جمعی وتاثیر آن در تمامی کسب‌وکارهای نوپا از طریق رسانه‌های گروهی، در این راستا استفاده از شبکه‌های تلویزیونی، برنامه‌های رادیویی، روزنامه و... می‌تواند مؤثر واقع گردد.

7. رایزنی با مدیران و مسئولان مربوطه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان بورس، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت علوم و تحقیقات و... جهت آسان‌سازی استفاده از تأمین مالی جمعی در کسب‌وکارها.

8. پیشنهاد می‌گردد به‌منظور آشنایی با مقوله تأمین مالی جمعی در سازمانی یکپارچه که توسط صاحب‌نظران در این زمینه و افراد خبره با برگزاری دوره‌های کاربردی و تشویق افراد برای شرکت در این دوره‌ها، زمینه حضور برای تمامی افراد بارده‌های سنی مختلف فراهم گردد.

9. تشویق افراد به عملیاتی کردن ایده‌های نوین خود جهت رفع نیازهای جامعه در بستر تأمین مالی جمعی و فراهم‌سازی امکانات و تمهیدات لازم جهت کاربردی کردن ایده‌های این افراد بعد از تأییدیه طرح‌های ارسالی مبنی بر عملی شده این ایده‌ها (عدم وابستگی به کشورهای بیگانه).

10. بررسی همه‌جانبه مشکلات و موانع پیش روی استارت آپ ها به‌صورت جزئی و کمک به رفع موانع موجود از طریق مشارکت گروهی سازمان‌های حمایت گر.

11. استفاده از نظریه‌های موجود در امر تأمین مالی جمعی و استفاده از افراد خبره در حین و پس از اجرای تأمین مالی جمعی در کسب‌وکارها (واحد نظارتی) و ایجاد مراکز مشاوره و امکان بهره‌مندی از خدمات مشاوره‌ای، آموزشی، علمی و. رایگان برای تمامی افراد.

12. بازبینی طرح‌های ارائه‌شده درزمینه تأمین مالی جمعی و پشتیبانی و کمک همه‌جانبه برای رفع مشکلات و عملیاتی کردن آن‌ها (بازنگری).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست منابع

1. امید، محمد (1390). مدل توانمندسازی مددجویان کمیته امداد امام خمینی با محوریت اشتغال. مجموعه مقالات برگزیده همایش ملی توانمندسازی با رویکرد جهان اقتصادی در کمیته امداد امام خمینی. تهران:57-19.

2. افشار پور، عسکر (1394). نقش تأمین مالی جمعی برت امین سرمایه‌گذاری نوپا.

3. بید آباد، بیز زن (1394)، تأمین مالی و جمعی راستین، گزارش بانک ملی ایران، تهران.

4. بت‌شکن، محمد هاشم و سیف‌الدینی، جلال (1389). کسب‌وکار و منابع تأمین مالی متناسب با آن‌ها، مجله اقتصادی، ماهنامه بررسی مسائل و سیاست‌های اقتصادی، شماره‌های ۹ و ۱۰، صص ۸۷-۱۱۶.

5. چاره خواه فرشته، طوسی، علی (1393). سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای نوپا (استارت آب) با نگاهی به وضعیت کشور و منطقه، تهران.

6. چسب رو، گالوک (۲۰۰۳). نوآوری باز: پارادایم نوین آفرینش و تجاری‌سازی فناوری. (س. ک. باقری و م. شاوردی، مترجم) انتشارات دانشگاه هاروارد.

7. زرندی، سعید؛ (1396). انقلاب تأمین مالی جمعی. تهران: انتشارات بورس وابسته به شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس.

8. شبانی، محمد (1395) بازارها و نهادهای مالی، تهران، سمت:25-41.

9. عیوض لو، رضا، چهارراهی، مصطفی (1395). بررسی نقش صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در رشد استارت آپ ها، نخستین کنفرانس بین‌المللی پارادایم‌های نوین مدیریت- هوش تجاری و سازمانی.

10. قره داغی، حامد (1396) طراحی الگوی تأمین مالی جمعی مبتنی بر بدهی بانکی در چهارچوب الگوی بانکداری بدون ریا، فصلنامه علمی و پژوهش جسارت‌های اقتصادی ایران، شماره 28: 173-181.

11. عباسی، اکبر (1393) تأمین مالی نوآورانه راز ماندگاری بنگاه‌های صنعتی (1393)، مجله بازارهای جهان، شماره 3:24-61.

12. کشتکار، حسین (1390) میزان رشد سرمایه‌گذاری صنعت تأمین مالی جمعی به تفکیک سال و مدل، پژوهش علمی پژوهش جهان، شماره 7: 31-52.

13. میر فخرالدینی، سید حیدر؛ دسترنج، میثم؛ کریمی تکلو، سلیم. (1395) طراحی مدل مفهومی برای توسعه.

14. محترم، عاطفه، محبوبی، مریم (1395). نقش نهادهای حمایتی در توسعه کارآفرینی: موردمطالعه طرح‌های اشتغال‌زایی کمیته امداد امام (ره). گرگان: دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد.

15. نرگسی، داود (1393). بررسی تأثیر عوامل درونی و بیرونی بر نوآوری باز. تهران.

16. یداللهی، حمید (1389) تأمین سرمایه از طریق هریک از مدل‌های تأمین مالی جمعی، پژوهش علمی پژوهش اقتصاد ایران، شماره 5:21-53.

 

                 References

1.Howe. J. (2008). Crowdsourcing. THREE RIVERS PRESS.

2.Nike. I (2010) Collective Intelligence for Competitive Advantage: Crowdsourcing and Open Innovation University of Oregon.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

[1] 1.Web 2.00

Provide a Model of Crowdfunding and Examine its Role in Creating Innovation in Business

Abstract

Most start-ups are in the early stages of their work with There are problems in attracting foreign capital because they can not convince potential investors of their ideas. What distinguishes collective financing from other financing methods is the use of a massive population of ordinary people instead of professional participants in financial markets. This research is to explain the ways of collective financing for innovation in the start-up business of IP in the economic plans of the clients.This research is practical nature and interms of how it is implemented,it is descriptive analytical. The statistical population of the research is the existing startups in the country that have used the method of mass financing and the research tool has been interviews. The purpose of explaining this research develop employment and entrepreneurship and attract open innovation and Inject it into start-ups and Support to for the creation and growth of start-ups and It is a good platform for crowdfunding Which is done through the aggregation of people's micro-funds under the web environment.The result of This research showed the personal characteristics(personal experience,managerial experience and entrepreneurship experience)to effective inputs from the impact of crowdfunding (redesign,knowledge strategic,knowledge market, access to networks and public awareness to product and start-up characteristics(customer orientation, having professional investors and what stage of development are you at?to On collective inputs(redesign, knowledge strategic affects collective inputs but there was no consensus on the impact of the open innovation

 

 Key words: Platform on Collective Bargaining. Financing, Open Innovation, IP Start Firms, Self-Sufficiency Projects, Rescue Committee Custodians