Investigating the effect of financial manager’s narcissism on the financial performance of companies listed on the Tehran Stock Exchange
Subject Areas :
Maliheh Hariri
1
,
افشین نخبه فلاح
2
,
شادی ادیبی فرد
3
1 -
2 - داور مجله و دکتری حسابداری
3 - گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس ،تهران، ایران
Keywords: financial manager narcissism, return on equity, company value.,
Abstract :
The purpose of the research: The purpose of the current research is the effect of the financial manager's narcissism on the financial performance. According to the analyzed content, the research is applied in terms of purpose[h1] and descriptive-correlation in terms of data collection. The statistical population of this research is all the companies admitted to the Tehran Stock Exchange and the research period is 2014 to 2022. The number of investigated samples is 149 companies, and the sample selection method is screening (targeted).
Research method: In this research, raw data was first extracted from financial statements and accompanying reports and other information sources mentioned for each of the companies in the research years, and Excel software was used to summarize and sort the data; And finally, in order to analyze the data, eviews software was used
Research results: The results of the hypothesis test showed that the financial manager's narcissism has a significant direct effect on the return on equity. Also, the financial manager's narcissism has a significant direct impact on the company's value
آهنیان مقدم، مهدی و مرادی مسیحی، آرش ،(1402)، بررسی نقش تعدیل کننده رقابت پذیری بازار محصول بر ارتباط بین مخارج سرمایه ای و ارزش گذاری شرکت، رویکرد های پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری تابستان 1402، دوره 7 شماره 25، صص 858-846
امامی فر، فاطمه سادات و آقایی، محمدعلی وسپاسی ،سحر(1401)، تاثیر خودشیفتگی مدیران بر ارزش شرکت با نقش میانجی مسئولیت اجتماعی، بیستمین همایش حسابداری، آذرماه 1401.
بابکان، مائده و کلانتری، مجید و اسکندری، علیرضا(1403)، بررسی تاثیر عملکرد مالی و غیر مالی شرکت بر شهرت شرکت با تاکید بر نقش چابکی نیروی کار، دوره 7، شماره 89، اردیبهشت 1403، صص 1-23
بذرافشان، آمنه و بذرافشان، وجیهه(1397)، تاثیر خودشیفتگی مدیران بر کیفیت گزارش های مالی منتشر شده، فصلنامه بررسی های حسابداری و حسابرسی.
بشیری منش نازنین و وقفی سید حسام و شمس الدینی کبری (1401). تاثیر خودشیفتگی مدیران بر عملکرد اجتماعی داخلی و خارجی با تاکید بر بیش اطمینانی. پژوهش های مالی و رفتاری در حسابداری دوره دوم بهار 1401 شماره 1 (پیاپی 4).
بنی مهد، بهمن و وکیلی فرد، حمیدرضا و لطفی جو، نشیمن(1402)، خودشیفتگی حسابرس و اظهارنظر مقبول حسابرسی، پژوهش های حسابرسی حرفه ای، دوره 3، شماره 11 ، صص 64-81.
حسن زاده کوچو، محمود و مشایخ، مهناز و میرزایی بیرامی ، راحله و حبیب زاده ، ملیحه(1402)، تاثیر خودشیفتگی مدیران بر بازده سهام، فصلنامه بازار سرمایه ، شماره 4، دوره 3.
رازدار، محمدرضا و نهوری ، محدثه( 1401). بررسی خودشیفتگی مدیران و عملکرد مالی با توجه به کیفیت حسابرسی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله پژوهشنامه مدیریت و مهندسی صنایع، زمستان 1401- شماره 13( صص 72-86).
رویایی، رمضانعلی و نیکومرام، هاشم و اوحدی، فریدون و فقه کریمی، شهریار(1403)، تاثیر خودشیفتگی مدیران بر کیفیت سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران : آزمون نظریه روانشناسی رفتارگرایی، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت ، دوره 13، شماره1، بهار1403، صص295-308.
سلیمانی امیری، غلامرضا و نصیری، سپیده سادات(1399)، ارزیابی عملکرد مالی شرکت های سرمایه گذاری در ایران، فصلنامه پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، شماره45، دوره 12، بهار1399.
سراج ، شهرزاد و حمزه، محمدرضا(1403). بررسی تاثیر خودشیفتگی مدیران و بیش اعتمادی بر قابلیت مقایسه گزارش های مالی. نشریه حسابداری و شفافیت مالی، شماره 1، دوره2، بهار 1403.
شیپوریان، سعید و مینایی، ساناز و دهقان محمودی، پری ناز(1402). بررسی رابطه بین خودشیفتگی مدیران- شد فروش و سود آوری با اجتناب مالیاتی، فصلنامه رویکرد های پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، سال هفتم، شماره 88، بهار 1402، صص 1750-1763.
صمدپور شهرک، لیلا( 1400)، تاثیر بازده حقق صاحبان سهام بر رابطه بین مدیریت سود و رفتار سرمایه گذاری شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه، بهمن 1400، شماره 34، صص 50- 66.
عبدالرضایی، سبحان و جنانی، محمد حسن و همت فر، محمود،(1401)، خودشیفتگی مدیران و ارزش شرکت: نقش تعدیل کنندگی مسئولیت اجتماعی، مرجع دانش.
فرخ سعید و جهانشاد آزیتا (1401).خود شیفتگی مدیران، انتخاب سبک های رهبری در حسابداری. نشریه: پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، سال:1401، دوره:14، شماره:56. صفحات :221-241.
کاظمی، حسین و رضایی، فرزین و مهرفر، ابوطالب(1402). خوش بینی طبیعی و انگیزشی مدیران و تاثیر آن بر کیفیت گزارشگری مالی. فصلنامه علمی پژوهشی دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت ، دوره 12، شماره 4، زمستان 1402، صص 161-176.
گرامی، آمنه و اکرمیان، سعیده و مومنی، زهرا(1402)، تاثیر مخارج سرمایه ای شرکت بر ارزش شرکت با تاکید بر عدم تقارن اطلاعاتی.
ممشلی، رضا و کارشناسان، علی(1398). تاثیر کیفیت حسابرسی بر بیش اطمینانی مدیران و احتمال گزارشگری متقلبانه: رویکرد چند بعدی ترکیبی. پژوهش های کاربردی و گزارشگری مالی، دوره 6 ، شماره 15، پاییز و زمستان 1398، صص 169-208.
نمازی، محمد، کرمانی، احسان، (1387)، تاثیر ساختار مالکیت بر عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بررسی های حسابداری و حسابرسی، 15(12): 100-83.
Alketbi Osha Salem, Nejla Ould Daoud Ellili, Haitham Nobanee (2022). Firm strategy and financial performance: What is the role of sustainability? Evidence from the banking system of an emerging market. First published: 23 February 2022
. Al-Shaer Habiba, Cemil Kuzey, Ali Uyar, Abdullah S. Karaman (2023). Corporate strategy, board composition, and firm value. First published: 07 May 2023
. Campbell, K.W. and Foster, C.A. (2011) Narcissism and Commitment in Romantic Relationships: An Investment Model Analysis. Personality and Social Psychology Bulletin, 28, 484-495
. Chatterjee Arijit and Hambrick Donald C (2007). Executive Personality, Capability Cues, and Risk Taking: How Narcissistic CEOs React to Their Successes and Stumbles. Vol. 56, No. 2 (June 2011), pp. 202-237 (36 pages)
. Chatterjee, A, Hambrick, D, (2007), “Narcissistic Chief Executive Officers and their Effects on Company Strategy and Perfor-mance”, Adminstrative Science Quarterly, 52, PP. 351-386
.. Cragun, O. R., K. J. Olsen, and P. M. Wright. 2020. “Making CEO Narcissism Research Great: A Review and Meta-Analysis of CEO Narcissism.” Journal of Management 46(6): 908–36
. Daniel G. Bachrach & Pankaj C. Patel & Maria João Coelho Guedes & Peter D Harms (2021). CEO narcissism, top management team transactive memory systems, and firm performance: an upper echelons perspective on CEO admiration and rivalry narcissism. May 2021European Journal of Work and Organisational Psychology 31(4):1-16
. Finkelstein S & Cannella B & Hambrick D.C (2009). Strategic Leadership: Theory and Research on Executives, Top Management Teams, and Boards. January 2009
. Galvin, B. M., D. A. Waldman, and P. Balthazard. 2010. “Visionary Communication Qualities as Mediators of the Relationship between Narcissism and Attributions of Leader Charisma.” Personnel Psychology 63(3): 509–37
. Ham, C., N. Seybert, and S. Wang. 2018. “Narcissism Is a Bad Sign: CEO Signature Size, Investment, and Performance.” Review of Accounting Studies 23(1): 234–64
. Hambrick, D. C., and P. A. Mason. 1984. “Upper Echelons: The Organization as a Reflection of its Top Managers.” The Academy of Management Review 9(2): 193–206
. Herrmann, P., & Nadkarni, S. (2014). Managing strategic change: The duality of CEO personality. Strategic Management Journal, 35(9), 1318–1342
. Kashmiri Saim & Cameron Duncan Nicol & Sandeep Arora (2017). Me, myself, and I: influence of CEO narcissism on firms’ innovation strategy and the likelihood of product-harm crises. May 2017Journal of the Academy of Marketing Science 45(3).. Khelil, I (2023). The working relationship between internal and external auditors and the moral courage of internal auditors .Pershian Gulf Journal Of Scientific Researc. Kraft Priscilla S (2022). The double-edged sword of CEO narcissism: A meta-analysis of innovation and firm performance implications. First published: 05 October 2022
. Malmendier, U., and Tate, G. (2005). " Does Overconfidence Affect Corporate Investment? CEO Overconfidence". European Financial Management. Vol 11, No 5, Pp 649-659
Rovelli, P., and C. Curnis. 2021. “The Perks of Narcissism: Behaving like a Star Speeds Up Career Advancement to the CEO Position.” The Leadership Quarterly 32(3): 101489
. Samagaio,Antonio& Felicio,T.2022.The effect of the auditor personality on audit quality .Journalof business research.141(794-807
). Shirokova, G., Galieva, N., Doktorova, D., White, J.V. and Marino, L. (2023), "Strategic entrepreneurial behaviors and firm performance: the moderating role of narcissism and Machiavellianism", Journal of Small Business and Enterprise Development, Vol. ahead-of-print No. ahead-of-print
. Stinson, F. S., Dawson, D. A., Goldstein, R. B., Chou, S. P., Huang, B., Smith, S. M. et al. (2018). Prevalence, Correlates, Disability, and Comorbidity of DSM-IV Narcissistic Personality Disorder: Results from the Wave 2 National Epidemiologic Survey on Alcohol and Related Conditions. Journal of Clinical Psychiatry, 69, 1033-1045
. Tang, Y., D. Z. Mack, and G. Chen. 2018. “The Differential Effects of CEO Narcissism and Hubris on Corporate Social Responsibility.” Strategic Management Journal 39(5): 1370–87
. Vijayakumaran, R. (2015). Capital structure decisions, agency conflicts, and Corporate performance: Evidence from SriLanka Listed Manufacturing firm. http: www. Ssrn. Com
. Wang, H., Zheng, C., Wu, W. and Sui, F. (2022), "How entrepreneurs' dual narcissism affects new venture growth: the roles of personal initiative and learning from entrepreneurial failure", Journal of Organizational Change Management, Vol. 35 No. 7, pp. 1125-1146.
Yang Jie & Mingchao Chang & Jian Li & Lulu Zhou (2020). Exploring the moderated mediation relationship between leader narcissism and employees’ innovative behavior. August 2020Chinese Management Studies ahead-of-print(ahead-of-print).
You S, Z Li, L Jia, Y Cai (2023). CEO narcissism and innovation ambidexterity: The moderating roles of CEO power and firm reputation. Journal of Product Innovation Management, 2023
. Young, S.D. and OByrne, S. F, 2001. EVA and Value Base Management: A Partical Guide to Implementation, New York, MC Graw Hill, pp: 206-250
Yu, R.; Cao, H.; Huang, Y.; Peng, M.; Kajbaf, K.; Vikas K.; Tao Z.; Yang, G.; Wen, C. , 2020. The effects of partial replacement of fishmeal protein by hydrolysed feather meal protein in the diet with high inclusion of plant protein on growth performance, fillet and physiological parameters of Pengze crucian carp (Carassius auratus var. Pengze).. Aquacult. Res., 51 (2): 636-647
.
بررسی تاثیر خودشیفتگی مدیر مالی بر عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
افشین نخبه فلاح 1*، شادی ادیبی فرد 2، ملیحه حریری 3
اطلاعات مقاله | چکیده |
نوع مقاله: مقاله پژوهشي
تاریخ دریافت: 08/08/1403 تاریخ پذیرش: 28/05/1404
| هدف این پژوهش، بررسی تاثیر خودشیفتگی مدیر مالی بر عملکرد مالی شرکت می‌باشد. با توجه به محتوای بررسی‌شده، پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر گردآوری دادهها از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش تمامی شرکتهای تولیدی پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران و دوره زمانی پژوهش 1396 تا 1401 است. تعداد نمونه‌های مورد بررسی 149 شرکت است که روش انتخاب نمونه روش هدفمند جهت تحقق اهداف پژوهش و با در نظرگرفتن یک سری شرایط خاص می‌باشد. بمنظور تجزیه و تحلیل دادهها از آمار توصیفی و در سطح آمار استنباطی و تحلیل فرضیات پژوهش، از رگرسیون خطی چند متغیره با دادههای پنل استفاده شد. برای محاسبه مقدار خودشیفتگی مدیران مالی، با استفاده از دادههای خام موجود در صورت‌های مالی و گزارش‌های همراه، مقدار افزایش مخارج سرمایهگذاری را محاسبه کردیم. در صورتی که مقدار مخارج سرمایه‌ای تقسیم بر دارایی در سال مورد نظر، از مقدار میانه بیش‌تر باشد، نشان‌دهنده خودشیفتگی مدیرمالی بوده و در غیر این صورت مدیر مالی غیر خودشیفته است. برای بررسی عملکرد مالی از دو معیار بازده حقوق صاحبان سهام و ارزش شرکت استفاده شد. در انتها از نرم‌افزار اکسل برای تلخیص و مرتب‌کردن دادهها استفاده شد و درنهایت، بمنظور تحلیل دادهها از نرم‌افزار ایویوز استفاده شده است. نتایج بدست آمده از آزمون فرضیه‌ها نشان داد که خودشیفتگی مدیر مالی بر بازده حقوق صاحبان سهام تاثیر مستقیم معناداری دارد تا آنجایی که به ازای یک واحد افزایش خودشیفتگی مدیران مالی 701/0 واحد بازده حقوق صاحبان سهام افزایش می‌یابد. هم‌چنین، دریافتیم خودشیفتگی مدیر مالی بر ارزش شرکت تاثیر مستقیم معناداری دارد تا آن جایی که به ازای یک واحد افزایش خودشیفتگی مدیران مالی، 004/0 واحد افزایش ارزش شرکت را شاهد هستیم. |
کلیدواژهها | خودشیفتگی مدیر مالی، بازده حقوق صاحبان سهام، ارزش شرکت |
ناشر: دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهرقدس
* نویسنده مسئول: افشین نخبه فلاح ایمیل: afshin_nf20 @ yahoo.com
1. استادیار گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پرند، تهران، ایران (نویسنده مسئول)
2. استادیار گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پرند، تهران، ایران
3. کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد پرند، تهران، ایران
مقدمه
با تکیه بر نظریه رده بالایی (فینکلشتاین و همکاران1، 2009)، و پژوهش‌های انجام شده درک چگونگی تأثیر ویژگی‌های شخصیتی مدیران بر عملکرد شرکت مشخص می‌شود (یو و همکاران2،2023). بویژه، پژوهشگران توجهی فزاینده به تأثیر خودشیفتگی مدیر داشته‌اند که به درجه ای اشاره دارد که یک فرد تا چه حد دارای دیدی متورم از خود است و نیاز شدیدی به تقویت مداوم آن دیدگاه درخود دارد. در مورد عملکرد شرکت، نقش مدیران خودشیفته برای عملکرد شرکت موضوع یک بحث چالشی در ادبیات است. از یک طرف، دیدگاه غالب در ادبیات، خودشیفتگی را به عنوان یک ویژگی شخصیتی نامطلوب مدیر یا "ویژگی تاریک" می‌داند که به گونه‌ای اجتناب‌ناپذیر منجر به اثرات منفی برای شرکتها می‌شود، مانند پرداخت بیش از حد برای خرید (چاترجی، هامبریک3، 2007) ریسک پذیری بیش از حد، یا سایر ریسک‌های مالی که به عملکرد شرکت آسیب می‌رساند. با این حال، از سوی دیگر، مطالعات به جنبه‌های مثبت بالقوه مدیران خودشیفته، مانند بهره‌وری و تمایل به مشارکت در تلاش‌های نوآورانه اشاره می‌کند. مدیران خودشیفته اغلب به عنوان رهبرانی کاریزماتیک تلقی می‌شوند که توانایی الهام بخشیدن به پیروان را از راه دیدگاه های جسورانه خود دارند و بنابراین، درگیر رفتارهای نوآورانه هستند (گالوین4، 2010). برای مثال، چندین شرکت موفق توسط مدیران خودشیفته، مانند ایلان ماسک، سهامدار اصلی تسلا یا استیو جابز، مدیرعامل قبلی اپل، رهبری می‌شوند. افزون بر این، پژوهش‌های تجربی در مورد رابطه بین خودشیفتگی و عملکردمالی، شواهد غیرقطعی به دست آورده است که توسط بررسی‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است (کراگون5،2020). در حالی که برخی از مطالعات، تأثیر مثبت مدیران خودشیفته را بر عملکرد شرکت نشان می‌دهند، برخی دیگر هیچ تأثیری معنادار یا حتی تأثیر منفی را نشان نمی‌دهند (هام و همکاران6، 2018). مطالعات پیشین معمولاً بر پیامدهای عملکرد خودشیفتگی مدیر مالی «بدون نظریه‌پردازی کافی درباره مکانیسم‌های میانجی» متمرکز شده‌اند. مطابق با دیدگاه رده بالا، هدف نخست این مطالعه گسترش این جریان از پژوهش‌ها با این نظریه است که نوآوری یک مکانیسم میانجی مهم است که از راه آن مدیران مالی خودشیفته ممکن است بر عملکرد شرکت تأثیر مثبت بگذارند. در حالی که پژوهش‌های قبلی نشان میدهد که مدیران خودشیفته بویژه مستعد انجام اقدامات جسورانه و مخاطره‌آمیز برای جلب توجه و تحسین هستند، پژوهش‌های موجود تاکنون از نظر تئوری و تجربی نادیده گرفته شده است. از زمان مقاله اصلی هامبریک و میسون7 که بیان می‌کند تصمیمات و رفتارهای رده‌های بالا تحت تأثیر شخصیت و توانایی‌های شناختی آن‌هاست، پژوهش‌ها در مورد تأثیر شخصیت مدیر عامل بر نتایج شرکت، مانند نوآوری و عملکرد شرکت، رشد کرده است (اسمیت و همکاران8، 2018). به طور خاص، شخصیت مدیر تعیین می‌کند که چگونه دادهها و محرک‌ها در دریافت، فیلتر، تفسیر و در نتیجه بر تصمیم‌گیری استراتژیک مدیران تأثیر می‌گذارد (فینکلشتاین و همکاران، 2009). با تکیه بر این دیدگاه، جریان بزرگی از پژوهش‌ها بر متغیرهای جمعیت شناختی، مانند سن، تحصیلات، یا دوره تصدی به عنوان شاخصی برای شخصیت مدیر، تکیه کرده است. پژوهش‌های جدیدتر به گونه‌ای فزاینده از شاخص‌هایی دیگر استفاده می‌کند که سعی می‌کنند شخصیت و نگرش‌های مدیران را با دقت بیش‌تری به تصویر بکشند، مانند خودشیفتگی مدیر مالی. در حالی که پژوهش‌های روانشناسی اولیه، خودشیفتگی را یک اختلال بالینی می‌دانستند، خودشیفتگی توسط نظریه‌پردازان شخصیت به عنوان یک ویژگی یا ویژگی شخصیتی که همه افراد ممکن است بر آن قرار گیرند، دوباره مفهوم سازی شده است. خودشیفتگی به عنوان یک ویژگی شخصیتی نسبی پایدار در نظر گرفته می‌شود که بویژه در بین مدیران عامل رایج است(روولی و همکاران9،2021).
مدیران خودشیفته به عنوان افرادی شناخته می‌شوند که معتقدند منحصر به فرد و برتر از دیگران هستند و نیاز شدیدی به تقویت دیدگاه خود به خود دارند. خودشیفتگی با ویژگی‌های شخصیتی مرتبط، مانند اعتماد به نفس بیش از حد متفاوت است. به طور خاص، هر دو، خودشیفتگی و اعتماد به نفس بیش از حد مفهوم خودپنداره بیش از حد مثبت را به اشتراک می‌گذارند و پژوهش‌های قبلی آن‌ها را به عنوان سازه‌های مرتبط، اما متمایز می‌بینند. تفاوت عمده بین خودشیفتگی و اعتماد به نفس بیش از حد در این است که مدیران عامل خودشیفته به دنبال جلب توجه و تحسین دائمی برای تأیید مجدد دیدگاه مثبت خود هستند، در حالی که مدیران عامل با اعتماد به نفس بیش از حد به آنچه دیگران در مورد آن‌ها فکر می‌کنند اهمیتی نمی‌دهند (تانگ، مک و چن10، 2018).
نقش مدیر مالی در سود دهی کسب و کار انکار نشدنی است. با توجه به اینکه مدیریت و برنامه ریزی مالی توسط مدیر مالی انجام می‌شود، نمی‌توان اثر تصمیمات روی سوددهی شرکت را نادیده گرفت. بنابراین، یکی از اهداف اصلی مدیریت مالی باید افزایش سود دهی کسب و کار باشد. افزون بر همه این‌ها، مدیر مالی کسی است که باید روی تخصیص سود و چگونگی پرداخت آن به سهامداران نظارت داشته باشد. البته، این نکته را هم باید توجه کرد که تصمیمات مدیر مالی است که باعث افزایش یا کاهش سود سهامداران می‌شود. بنابراین، هدف دیگر مدیریت مالی باید ایجاد توازن و تناسب بین درآمدها و مخارج و هزینه‌های کسب و کار مانند پرداخت سود سهام باشد. بدین منظور ویژگی شخصیت مدیران مالی تاثیری قابل توجه بر نوع تصمیم‌گیری‌های مالی دارد که میتواند برای شرکت خوب یابد باشد. هدف اساسی مدیریت مالی شرکتها، بیشینه‌سازی ارزش بازار سهام، یعنی ثروت سهامداران در شرکتهای سهامی است. لذا، در این راستا وظایف مدیران مالی شرکتها به سه دسته تصمیمات سرمایه گذاری، تامین مالی و تقسیم سود، قابل تفکیک است. تصمیمات سرمایه گذاری که در نهایت، بافت یا وضعیت شرکت را تعیین می‌کند، از اهمیتی ویژه برخوردار است زیرا چنین تصمیماتی منجر به دستیابی شرکت به ساختار بهینه وضعیت مالی می‌شود.
مدیر مالی در ارتباط با انتخاب نوع سرمایه گذاری ها و تحت تملک درآوردن دارایی های ثابت و چگونگی تامین مالی برای مخارج سرمایه‌ای و هم چنین در زمینه مدیریت دارایی ها و تعهدات جاری در جهت اهداف نهایی، یعنی افزایش سود و سرمایه قدم بر می‌دارد.
دیدگاه غالب نشان میدهد که خودشیفتگی مدیران منجر به اثرات منفی برای شرکتها می‌شود؛ مانند ریسک‌پذیری بیش از حد و دستکاری دادههای حسابداری که در نهایت، به عملکرد شرکت آسیب می‌رساند. گرایش‌های خودشیفتگی میتواند مدیران را به سوی استفاده از آمار و ارقام حسابداری مدیریت شده برای افزایش عملکرد مالی و بهبود تصویر افراد سوق دهد. مدیران خودشیفته موجب افزایش مدیریت سود و کاهش کیفیت سود می‌شوند و در برخی شرایط بر معیارهای کیفیت گزارشگری مالی اثر می‌گذارند (بذرافشان، بذرافشان،2018). با توجه به اینکه وظیفه مدیر مالی، بهینه سازی ساختار دارایی، بدهی و حقوق صاحبان سهام بمنظور بیشینه کردن ارزش سهام است، می‌توان انتظار داشت رابطه‌ای معنادار بین خودشیفتگی مدیر مالی و عملکرد مالی شرکت وجود داشته باشد. از آن جایی که تا به امروز این مسئله مورد بررسی قرار نگرفته است با تکیه بر مطالب بالا این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سوال می‌باشد که خودشیفتگی مدیر مالی بر روی عملکرد مالی شرکتهای عضو بورس اوراق بهادار تهران چه تاثیری دارد؟
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
این ادبیات با یک بحث چالشی در مورد اینکه آیا خودشیفتگی مدیر عامل برای شرکتها و عملکرد آن‌ها مضر است یا اینکه ممکن است مزایای مثبتی برای شرکتها نیز داشته باشد، مشخص می‌شود. دیدگاه غالب نشان میدهد که خودشیفتگی مدیر عامل یک شخصیت "سمت تاریک" است که منجر به اثرات منفی برای شرکتها می‌شود، مانند ریسک‌پذیری بیش از حد، دستکاری دادههای حسابداری یا تقلب، بنابراین، در نهایت به عملکرد شرکت آسیب می‌رساند. با این حال، چندین پژوهشگر هم‌چنین به جنبه‌های مثبت بالقوه خودشیفتگی مدیرعامل اشاره کرده‌اند، مانند دیدگاههای جسورانه و سبک رهبری کاریزماتیک آن‌ها که آن‌ها را قادر می‌سازد تا پیروان خود را الهام بخشند (گالوین و همکاران،2010). در چارچوب تئوری نمایندگی، مدیران به عنوان نمایندگان سهامداران که مالکان اصلی شرکتها هستند، عمل می‌کنند. از آن جایی که مدیران مالی نقش مشاوران مالی برای این افراد را دارند، چگونگی رفتار و نوع شخصیت آنان بر تصمیمات کاری آنان و هم چنین روی مشاوره‌هایی که به مدیران عامل می‌دهند تاثیرگذار است که در نهایت، بر تصمیمات مدیر عامل بر عملکرد مالی شرکت تاثیرگذار خواهند بود. برخی از مطالعات رابطه مثبتی بین مدیران مالی خودشیفته و عملکرد شرکت پیدا می‌کنند، برخی دیگر هیچ تأثیر معنیدار یا حتی اثر منفی ندارند (هام و همکاران، 2018). همه مدیران به حکم آن که مدیرند به یک شیوه عمل نمی‌کنند و مانند سایر افراد جامعه تفاوت‌های فردی، استعدادها، انگیزه ها و رغبت‌های مخصوص به خود دارند و از ادراک و دانش و نظام ارزشی متفاوتی برخوردار هستند. چنین تفاوت هایی عمدتا ناشی از تگرش افراد سرچشمه می گیرد. مطالعات زیادی در حوزه روانشناسی تصمیم‌گیری و اقتصاد رفتاری صورت گرفته است که نشان میدهد مدیران در همه موارد تصمیمات منطقی نمی گیرند و تحت تاثیر سوگیری‌های گوناگون از جمله خودشیفتگی قرار می‌گیرند. مدیران خودشیفته با ویژگی‌های چون خودبرتربینی به گزارش گری نادرست، تمایل بیش‌تر نشان می‌دهند. این افراد احساسات بیش از اندازه خودخواهانه دارند که موجب تاثیر منفی در توانایی و دستاوردهای آن‌ها می‌شود. چنین رهبرانی فقط به اطلاعات مدنظرشان گوش می‌دهند. به راحتی یاد نمی‌گیرند و اغلب، سخنرانی کردن را ترجیح می‌دهند،چنین مدیرانی از پذیرش سخنان دیگران مبنی بر بحرانی شدن وضعیت شرکت امتناع می کنند و این گونه مدیران توصیه در سرمایه‌گذاری‌های با ارزش فعلی منفی دارند و افزون بر این که منجر به از دست دادن سهامداران شرکت می‌شوند، اعتبارآنان نیز کاهش می‌یابد و ناتوانی در پرداخت بدهی ها شرکت را به درماندگی مالی می‌کشاند.
بابکان و همکاران (2024) به بررسی تاثیر عملکرد مالی و غیر مالی شرکت بر شهرت شرکت با تاکید بر نقش چابکی نیروی کار پرداختند. نتایج پژوهش نشان داد که بین چابکی و عملکرد مالی و شهرت شرکت رابطه‌ای معنادار وجود دارد . بین چابکی و عمکرد غیرمالی شرکتها رابطه‌ای معنادار وجود دارد. بین عملکردمالی وشهرت رابطه‌ای معنادار وجود دارد. بین عملکرد غیرمالی و شهرت شرکت رابطه‌ای معنادار وجود دارد. بین رهبری تحول گرا مدیریت ارشد با چابکی نیروی کار شرکت رابطه معنادای وجود دارد. سراج و همکاران (2024) به بررسی تاثیر خودشیفتگی و بیش اعتمادی مدیران بر قابلیت مقایسه صورت‌های مالی پرداختند. نتایج پژوهش آنان نشان داد که خودشیفتگی و بیش اعتمادی مدیران تاثیر مستقیم و منفی بر قابلیت مقایسه صورت های مالی دارد. رویایی و همکاران (2023) به بررسی تاثیر خودشیفتگی مدیران بر کیفیت سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. نتایج پژوهش‌های آنان نشان داد که خودشیفتگی مدیران تاثیری معنادار بر ابعاد گوناگون کیفیت سود، همچون پایداری، قابلیت پیش بینی، مربوط بودن و به موقع بودن سود شرکت دارد.گرامی و همکاران (2022) به بررسی تاثیر مخارج سرمایه‌ای شرکت بر ارزش شرکت به تاکید بر عدم تقارن اطلاعاتی پرداختند. نتایج نشان داد که مخارج سرمایه‌ای تاثیری مثبت بر ارزش شرکت دارد. هم‌چنین، عدم تقارن اطلاعاتی بر رابطه بین مخارج سرمایه و ارزش شرکت تاثیر ندارد. بشیری منش و همکاران (2021) تأثیر خودشیفتگی مدیران بر استراتژیهای تجاری و عملکرد نوآوری با تأکید بر خوشبینی مدیران را مورد بررسی قرار دادند. آنان دریافتند رابطه‌ای معنیدار بین خودشیفتگی مدیران و مولفههای عملکرد نوآوری شامل نوآوری فردی، نوآوری محیطی، نوآوری اجرایی و نوآوری فنی وجود دارد و متغیر خوشبینی مدیران در ارتباط بین خوشبینی مدیران با تمام مولفههای عملکرد نوآوری، به جز نوآوری فنی، تاثیرگذار است. نتایج این مطالعه میتواند با هدایت و تأثیرگذاری در تصمیم‌گیری‌‌ها، تأثیر مولفههای روان‌شناختی مانند خودشیفتگی بر عملکرد افراد را شناسایی کند. الشعر و همکاران11 (2023) به بررسی استراتژی شرکت، ترکیب هیئت مدیره و ارزش شرکت پرداختند. نتایج برای یک پروکسی ارزش شرکت جایگزین و نگرانی‌های درون‌زایی قوی بود. این یافته‌ها این فرصت را برای شرکتها فراهم می‌کند تا ساختار هیئت مدیره خود را در راستای استراتژیهای شرکتی و انتظارات سهامداران خود شکل دهند. کرفت 12 (2022) در پژوهشی با عنوان خودشیفتگی مدیرعامل شمشیر دولبه؛ متاآنالیز مفاهیم نوآوری و عملکرد شرکت ارائه داد. نتایج حاصل از مدل‌سازی معادلات ساختاری فرا تحلیلی تأیید می‌کند که خودشیفتگی مدیر عامل میتواند برای عملکرد شرکت از راه تحریک نوآوری مفید باشد. با این حال، نتایج بیش‌تر هشدار می‌دهند که این مزایای عملکرد به احتمال زیاد با سایر اقدامات مضری که توسط مدیران عامل خودشیفته دنبال می‌شوند لغو می‌شوند که نشان میدهد که آن‌ها می‌توانند شمشیری دولبه برای شرکتها باشند. چاترجی و هامبریک13 (2007) به بررسی رابطه بین مقدار خودشیفتگی مدیر صنعت سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر و اثر آن بر استراتژی شرکت و عملکرد مالی پرداختند. به این نتیجه رسیدند که خودشیفتگی مدیران رابطه‌ای مثبت و معنادار با پویایی استراتژی و مقدار بزرگ‌نمایی در آن دارد. هم‌چنین، با افزایش خودشیفتگی در بین مدیران، عملکرد مالی کوتاه مدت آنان بهبود می‌یابد.
فرضیه های پژوهش
نرخ بازده حقوق صاحبان سهام، نشان دهنده کارایی یا عدم کارایی شرکت در تولید سود حاصل از فعالیت شرکت و سرمایهگذاری است و این توانایی برای سرمایه‌گذاران بسیار مهم است. از طرفی ویژگی‌های رفتاری افراد برای مثال مقدار خودشیفتگی افراد بر روی روش برخورد و تصمیمات آنان در لحظات حساس تاثیرگذار است، در فرضیه نخست تاثیر این ویژگی اخلاقی را بر روی بازده حقوق صاحبان سهام مورد بررسی قرار خواهیم داد.
معیار ارزش شرکت یکی از معیارهایی است که قابلیت بررسی تفاوت‌های مقطعی در سرمایهگذاری و تنوع تصمیمات مدیران را دارد. در فرضیه دوم مدعی خواهیم شد که خودشیفتگی بر رفتار، تصمیمات افراد و هم‌چنین، بر ارزش شرکت تاثیرگذار است.
فرضیه نخست: خودشیفتگی مدیرمالی بر بازده حقوق صاحبان سهام تاثیرگذار است.
فرضیه دوم: خودشیفتگی مدیرمالی بر ارزش شرکت تاثیر گذار است.
معادلات رگرسیونی
مدل رگرسیونی فرضیه 1:
=
+ 
+ 
مدل رگرسیونی فرضیه 2:
=+ +
مدل مفهومی
شکل 1. روابط بین متغیرها
روش شناسی
متغیرهای پژوهش و شیوه ارزیابی آن‌ها
پژوهشگران نشان داده‌اند که تصمیمات سرمایه گذاری شرکتها، حاوی دادههای مرتبط با خودشیفتگی مدیر مالی است (کمبل و فوستر14، 2011). لذا، معیار خودشیفتگی مدیر مالی مبتنی بر تصمیمات سرمایهگذاری مدیران می‌باشد که یک متغیر مجازی است.
با استفاده از دادههای موجود در صورت های مالی و منابع دیگر که ذکر شده مقدار مخارج سرمایه ای که در صورت جریان وجوه نقد با عنوان دارایی شناسایی می‌شود را استخراج می‌کنیم. در صورت عدم شناسایی در صورت جریان وجوه نقد مخارج سرمایه‌ای با استفاده از فرمول لولن و بدریناس (لولن و بادرینات15، 1997) محاسبه شده و در فرمول زیر جایگذاری می‌شوند. اگر مخارج سرمایه‌ای در یک دوره معین، تقسیم بر کل دارایی‌های ابتدای دوره بزرگ‌تر از سطح میانه آن صنعت مربوطه در آن سال باشد، برابر با یک و خودشیفته و در غیر این‌صورت برابر با صفر یعنی غیر خودشیفته است. این معیار مبتنی بر یافته‌های مالمندیر و تیت16 (2005) است که نشان دادند در شرکتهای با مدیران مالی خودشیفته، مخارج سرمایه‌ای بزرگ‌تر است.
که:
C.Et: مخارج سرمایه ای، مخارجی که صرف خرید یا بهبود و ارتقای دارایی های مولد مانند ماشین آلات، ساختمان های تجاری و تولیدی، وسایل نقلیه و غیره در سال t می‌شود و بر اساس مطالعه لولن و بدریناس (1997) از تفاوت خالص ارزش دفتری دارایی های ثابت در ابتدا و پایان دوره به علاوه هزینه استهلاک محاسبه می‌شود؛ TAt-1: کل دارایی‌ها در پایان سال t-1.
عملکرد مالی: با استفاده از دو معیار بازده حقوق صاحبان سهام و ارزش شرکت محاسبه می شود: مهرآور (2022) و پاشازاده (2016)، نمازی و کرمانی (2011) و کرفت و همکاران (2022).
جامعه و نمونه آماری پژوهش
معیارهای مورد نظر
· در طول دوره پژوهش، در بورس حضور داشته باشند.
· در طول دوره پژوهش، تغییر در دوره مالی نداشته باشند.
· جزء شرکتهای فعال در حوزه فعالیتهای مالی، از جمله شرکتهای سرمایهگذاری، بانکها، بیمهها و موسسات مالی نباشند. بهدلیل اینکه این موسسات از لحاظ ماهیت فعالیت، متفاوت بوده و درآمد اصلی آن‌ها حاصل از سرمایهگذاری است و وابسته به فعالیت سایر شرکتها هستند، لذا ماهیتاً با سایر شرکتها متفاوت میباشند و بنابراین، از نمونه مورد بررسی حذف خواهند شد.
· دادههای مورد نیاز جهت متغیرهای پژوهش، در طول دوره زمانی موجود باشند.
· دوره مالی آن‌ها منتهی به 29/12 هر سال باشد تا بتوان دادهها را در کنار یکدیگر و در صورت نیاز، به صورت پانلی بهکار برد.
· به دلیل نیاز به داده های سه سال قبل، شرکت مورد نظر حداقل از سه سال پیش از شروع دوره پژوهش یعنی از سال 1396 در بورس اوراق بهادار تهران حضور داشته باشد.
جدول 1. انتخاب نمونه آماری
شرکتهای فعال در بورس در سال 1401 | 360 | |
شرکتهای دارای توقف معاملاتی سهام بیش از 6 ماه و عدم دسترسی به دادهها کسر می‌شود | (63) |
|
شرکت‌هایی که سال مالی آن‌ها منتهی به 29 اسفند نیست کسر می‌شود | (46) |
|
شرکتهای سرمایهگذاری، بانکها و بیمهها کسر می‌شود | (69) |
|
نمونه نهایی پژوهش |
| 149 |
منبع:www.TSETMC.com
یافته‌ها
آمار توصیفی متغیرهای پژوهش
بمنظور شناخت بهتر جامعه مورد پژوهش و آشنایی بیش‌تر با متغیرهای پژوهش، پیش از تجزیه و تحلیل دادههای آماری، لازم است این دادهها توصیف شوند. بنابراین، پیش از آزمون فرضیههای پژوهش، آمار توصیفی متغیرهای مورد استفاده در پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. میانگین به عنوان یکی از پارامترهای مرکزی، نشان دهنده مرکز ثقل جامعه بوده و به بیان دیگر، مبین این امر است که اگر به جای تمامی مشاهدات جامعه میانگین آن قرار داده شود هیچ تغییری در جمع کل دادههای جامعه ایجاد نمی‌شود. هم‌چنین، بیشینه بیش‌ترین عدد متغیر در جامعه آماری و کمینه کم‌ترین عدد متغیر در جامعه آماری را نشان میدهد. برای متغیر خودشیفتگی مقدار میانگین 53/0 و مقدار انحراف از معیار که مقدار پراکندگی متغیر نسبت به میانگین را نشان میدهد، عدد 49/0 بوده و کمینه این متغیر 0 و بیشینه نیز 1 می‌باشد. مقدار چولگی که نشان دهنده تقارن یا عدم تقارن در توزیع آماری است، عددی بین 5/0- و 5/0+ بوده که نشان دهنده متقارن و نرمال بودن متغیر است. مقدار کشیدگی کم‌تر از عدد3 بوده که نشان دهنده نرمال بودن متغیر می‌باشد.
با بررسی موارد بالا برای دیگر متغیرها شاهد هستیم که متغیر بازده حقوق صاحبان سهام دارای چولگی بالا و کشیدگی از حد نرمال بالاتر بوده ولی بدلیل حجم بالای نمونه‌ها از عدم نرمال بودن آن صرفه نظر و نادیده گرفته شد. متغیر ارزش شرکت نیز به همین ترتیب بررسی می‌شود (جدول 2).
جدول 2. آمار توصیفی متغیرهای پژوهش
نام متغیـر | خودشیفتگی مدیر مالی | بازده حقوق صاحبان سهام | ارزش شرکت | |
میانگین | 530/0 | 060/0 | 882/4 | |
انحراف معیار | 499/0 | 076/0 | 124/8 | |
واریانس | 249/0 | 005/0 | 010/66 | |
چولگی | 121/0- | 626/1 | 258/4 | |
کشیدگی | 14/1 | 290/1 | 726/30 | |
کم‌ترین | 0 | 278/0- | 585/35- | |
بیش‌ترین | 1 | 731/0 | 960/73 | |
آزمون‌های مفروضات کلاسیک مدل رگرسیون خطی
آزمون همبستگی
جدول 3. ضریب همبستگی
Firm value | Return on equity | Narcissism |
|
016/0 | 001/0 | 1 | Narcissism
|
000/0 | 1 | 107/1- | Return on equity
|
1 | 127/0- | 080/0 | Firm value |
ضریب همبستگی قدرت و جهت رابطه بین متغیرها را توصیف می‌کند. ازضریب همبستگی برای کشف هم خطی ساده استفاده می‌شود. عدم وجود همبستگی شدید بین متغیرها نشان دهنده عدم وجود هم خطی ساده است. با استفاده از روش پیرسون که رابطه بین دو متغیر کمی را بیان می کند (این ضریب باید بین 1- و 1+ باشد. علامت منفی رابطه معکوس بین متغیرها و علامت مثبت رابطه مستقیم را نشان میدهد) به بررسی وجود هم خطی بین متغیرها پرداختیم. ضریب همبستگی بین بازده حقوق صاحبان سهام و خوشیفتگی منفی و در محدوده بین 2/0 و 29/0 قرار داشت که بیانگرشدت ضعیف رابطه می‌باشد. بین ارزش شرکت و خودشیفتگی نیز علامت مثبت و عدد در محدوده ضعیف و مستقیم است، ولی با توجه به این نکته که اعداد زیر 8/0 قابل صرفه نظرمی‌باشند، مدعی می‌شویم هم خطی ساده وجود ندارد (جدول 3).
آزمون مانایی
به جهت جلوگیری از رگرسیون کاذب از آزمون مانایی استفاده می‌شود. به دلیل استفاده از داده های پانل از روش هادری بهره گرفتیم. نامایی باعث بی اعتباری آزمون tو f می‌باشد. نتایج آزمون مانای و آزمون هم‌جمعی نشان‌دهنده سطح معناداری کم‌تر از 05/0 در صد بوده و بیانگر مانایی مدل است (جداول 4 و 5).
جدول 4. آزمون مانایی(هادری)
نام متغیر | آماره آزمون | سطح معناداری | نتیجه |
خودشیفتگی مدیر مالی | 650/8- | 000/0 | مانا |
بازده حقوق صاحبان سهام | 020/13- | 000/0 | مانا |
ارزش شرکت | 171/15- | 000/0 | مانا |
جدول 5. آزمون هم جمعی
| آماره | سطح معناداری |
مدل اول | 59/21- | 000/0 |
مدل دوم | 077/12- | 000/0 |
آزمون نرمالیته
جدول 6. آزمون نرمالیته (جارک برا)
نام متغیر | آماره آزمون | سطح معناداری | نتیجه |
خودشیفتگی | 877/7- | 1 | نرمال |
بازده حقوق صاحبان سهام | 654/10 | 000/0 | غیر نرمال |
ارزش شرکت | 810/13 | 000/0 | غیرنرمال |
جدول 7. آزمون نرمالیته خطا
| آماره | سطح معناداری |
مدل اول | 427/9 | 326/0 |
مدل دوم | 794/10 | 479/0 |
نتایج نشان دهنده نرمال بوده متغیر خودشیفگی بدلیل سطح معناداری بالاتر از 5 درصد می‌باشد و بقیه متغیرها غیرنرمال می‌باشد. آزمون نرمالیته خطا برای هر دو مدل نشان دهنده نرمال بودن آن‌ها می‌باشد. به دلیل حجم بالای نمونه از عدم برقراری نرمال بودن برای مابقی متغیرها،صرفه نظر کردیم (جداول 6 و7).
آزمون F لیمر(چاو) و آزمون هاسمن
آزمون اف-لیمر و هاسمن برای تعیین روش آزمودن فرضیات پژوهش اسفاده می‌شود. آزمون چاو یا f لیمر برای انتخاب بین روشهای رگرسیون پول دیتا (تلفیقی) و رگرسیون با اثرات ثابت استفاده می‌شود. در صورتی که مقدار معناداری آماره چاو (prob) کم‌تر از سطح 05/0 باشد، دادههای تابلویی (پانل دیتا) انتخاب می‌شود. در این حالت برای تشخیص اثرات ثابت یا تصادفی باید آزمون هاسمن نیز انجام شود.
جدول 8. نتایج آزمون اف لیمر(چاو)
نام مدل | آماره آزمون | سطح معناداری | نتیجه |
مدل اول | 14/2 | 000/0 | داده های تابلویی |
مدل دوم | 60/5 | 000/0 | داده های تابلویی |
با توجه به جدول 8، چون سطح معناداری آزمون اف لیمر در هر دو مدل کم‌تر از 5 درصد است، از این رو رویکرد دادههای تابلویی (پانل دیتا) در مقابل رویکرد دادههای تلفیقی (پول) مورد پذیرش قرار می‌گیرند.
جدول 9. نتایج آزمون هاسمن
نام مدل | آماره آزمون | سطح معناداری | نتیجه |
مدل اول | 51/161 | 000/0 | اثرات ثابت |
مدل دوم | 42/22 | 002/0 | اثرات ثابت |
با توجه به جدول 9، چون سطح معناداری در هر دو مدل کم‌تر از 5 درصد است، از این رو رویکرد اثرات ثابت در مقابل رویکرد اثرات تصادفی مورد پذیرش قرار می‌گیرند.
آزمون ناهمسانی واریانس
جدول 10. نتایج آزمون ناهمسانی واریانس( براش –پاگان- گادفری)
مدل های پژوهش | آماره آزمون | سطح معناداری | نتیجه |
مدل اول | 20/9012 | 000/0 | وجود ناهمسانی واریانس |
مدل دوم | 506/8 | 000/0 | وجود ناهمسانی واریانس |
نتایج حاصل از آزمون نشان میدهد که سطح معناداری در هر دو مدل کم‌تر از 5 درصد بوده که نشانگر وجود ناهمسانی واریانس در جملات اخلال می‌باشد. این مشکل در تخمین نهایی مدل ها با روش وزن دهی به دادهها از راه دستورgls برطرف شد.
آزمون خودهمبستگی سریالی
برای بررسی وجود و یا عدم وجود همبستگی سریالی بین مقادیر خطا از آزمون بریوش- گودفری استفاده می‌کنیم.
جدول 11. نتایج آزمون خودهمبستگی (بریوش –گادفری)
مدل های پژوهش | آماره آزمون | سطح معناداری | نتیجه |
مدل اول | 419/143 | 000/0 | وجود خودهمبستگی |
مدل دوم | 626/164 | 000/0 | وجود خود همبستگی |
نتایج نشان میدهد که سطح معناداری دو مدل کم‌تر از 5 درصد بوده و بیانگر وجود خود همبستگی سریالی است. با استفاده از دستور AR(1) که همان خود رگرسیونی مرتبه اول است در نرم افزار این مشکل برطرف شد (جدول 11).
آزمون هم خطی چندگانه
برای بررسی هم خطی شدید بین متغیرها از آزمون هم خطی چندگانه استفاده می‌کنیم. اگر متغیرهای مستقل با یکدیگر همبستگی بالایی داشته باشند، منجر به کاهش شدید کارایی مدل می‌شود. در صورتی که عامل تورم در محدوده کم‌تر از باشد،10 وضعیت بحرانی، نزدیک به 1، وضعیت مطلوب و زیر 5، قابل قبول است.
جدول 12. نتایج آزمون هم خطی چندگانه
مدل های پژوهش | نام متغیر | علمل تورم واریانس |
مدل اول | خودشیفتگی مدیر مالی | 1 |
مدل دوم | خودشیفتگی مدیر مالی | 1 |
مقدار عامل تورم واریانس 1 بوده که بیانگر عدم وجود هم خطی می‌باشد (جدول 12).
آزمون فرضیههای پژوهش
فرضیه نخست: خودشیفتگی مدیر مالی بر بازده حقوق صاحبان سهام اثرگذار است.
جدول 13. تخمین نهایی مدل رگرسیونی اول
متغیرها | ضرایب | انحراف استاندارد ضرایب | آماره t | سطح معناداری |
خودشیفتگی مدیر مالی | 701/0 | 216/0 | 24/3 | 001/0 |
عرض از مبدا | 572/0 | 021/0 | 10/27 | 000/0 |
سایر آماره های اطلاعاتی | ||||
ضریب تعیین تعدیل شده | 11 درصد | دوربین واتسون | 11/2 | |
آماره فیشر | 51/10 | سطح معناداری آماره فیشر | 001/0 | |
مشاهده می‌شود که متغیر خودشیفتگی مدیر مالی دارای ضریب مثبت و سطح معناداری کم‌تر از ۵ درصد می‌باشد؛ از این رو، می‌توان گفت که خودشیفتگی مدیر مالی بر بازده حقوق صاحبان سهام اثرگذار است (جدول 13).
ضریب تعیین تعدیل شده نشان میدهد که متغیرهای مستقل توانسته اند 11 درصد از تغییرات متغیر وابسته را توضیح دهند. دوربین واتسون در بازه 5/1 الی 5/2 قرار دارد و نشان از نبود خودهمبستگی مرتبه اول در مدل دارد. سطح معناداری فیشر نیز کم‌تر از 5 درصد می‌باشد که نشان میدهد مدل از اعتبار کافی برخوردار است.
فرضیه دوم: خودشیفتگی مدیر مالی بر ارزش شرکت اثرگذار است.
جدول 14. تخمین نهایی مدل رگرسیونی دوم
متغیرها | ضرایب | انحراف استاندارد ضرایب | آماره t | سطح معناداری | |
خودشیفتگی مدیر مالی | 004/0 | 002/0 | 40/2 | 017/0 | |
عرض از مبدا | 506/0 | 019/0 | 04/26 | 000/0 | |
سایر آماره های اطلاعاتی | |||||
ضریب تعیین تعدیل شده | 6 درصد | دوربین واتسون | 15/2 | ||
آماره فیشر | 74/5 | سطح معناداری آماره فیشر | 016/0 | ||
مشاهده می‌شود که متغیر خودشیفتگی مدیر مالی دارای ضریب مثبت و سطح معناداری کم‌تر از ۵ درصد می‌باشد. از این رو می‌توان گفت که خودشیفتگی مدیر مالی بر ارزش شرکت اثرگذار است. (جدول 14).
ضریب تعیین تعدیل شده نشان میدهد که متغیرهای مستقل توانسته‌اند 6 درصد از تغییرات متغیر وابسته را توضیح دهند. دوربین واتسون در بازه 5/1 تا 5/2 قرار دارد و نشان از نبود خودهمبستگی مرتبه اول در مدل دارد. سطح معناداری فیشر نیز کم‌تراز 5 درصد می‌باشد که نشان میدهد مدل از اعتبار کافی برخوردار است (جدول 14).
بر اساس نظریه اختلالات شخصیتی، خودشیفتگی حالتی روانی و ذهنی است که یک انسان به دلیل توجه و علاقه زیاد به خود، از محیط بیرون و شرایط سایر افراد غافل می‌شود .مدیران خودشیفته در مجموعه‌ای از ابعاد هم چون هوش، خلاقیت، شایستگی و قدرت رهبری امتیاز بالایی به خود می‌دهند. وجود افراد خودشیفته منجر به اثرات منفی برای شرکتها می‌شود مانند ریسک پذیری بیش از حد، دستکاری دادههای حسابداری که در نهایت منجر به آسیب به عملکرد شرکت می‌شود.
بر اساس فرضیه نخست پژوهش مدعی شدیم خودشیفتگی مدیر مالی بر بازده حقوق صاحبان سهام تاثیر مستقیم و مثبت دارد. طبق نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول، متغیر خودشیفتگی مدیر مالی دارای ضریب مثبت و سطح معناداری کم‌تر از ۵ درصد می‌باشد از این رو می‌توان گفت که خودشیفتگی مدیر مالی بر بازده حقوق صاحبان سهام اثرگذار است. یعنی به ازای یک واحد افزایش خودشیفتگی مدیرمالی، 701/0واحد بازده حقوق صاحبان سهام افزایش می‌یابد.
هدف اساسی مدیریت مالی شرکتها، بیشینه‌سازی ارزش بازار سهام، یعنی ثروت سهامداران در شرکتهای سهامی است. لذا، در این راستا وظایف مدیران مالی شرکتها به سه دسته تصمیمات سرمایه گذاری، تامین مالی، و تقسیم سود، قابل تفکیک است. تصمیمات سرمایه گذاری که در نهایت بافت یا وضعیت شرکت را تعیین می‌کند، از اهمیتی ویژه برخوردار است زیرا چنین تصمیماتی منجر به دستیابی شرکت به ساختار بهینه وضعیت مالی می‌شود.
مدیر مالی در ارتباط با انتخاب نوع سرمایه‌گذاری‌ها و تحت تملک درآوردن دارایی های ثابت و چگونگی تامین مالی برای مخارج سرمایه ای و هم چنین در زمینه مدیریت دارایی‌ها و تعهدات جاری در جهت اهداف نهایی، یعنی افزایش سود و سرمایه قدم بر‌می‌دارد. مدیرانی که از مقدار خودشیفتگی بلاتر برخوردارند، اغلب نسبت به تصمیمات خود و نتایج مرتبط در تصمیمات سرمایهگذاری خوش‌بین هستند (سراج و حمزه، 2024). مدیران دارای اطمینان بیش از حد به دلیل اعتماد به نفس کاذب، بازده‌های آتی پروژه‌های واحد تجاری را بیش‌تر برآورد می کنند. از این رو، ممکن است احتمال وقوع و تاثیر شو‌های مثبت جریان‌های نقدی اتی حاصل از این پروژه ها را بیش‌تر برآورد کنند و در مقابل برآوردی کم‌تر از شوک‌های منفی داشته باشند. آن‌ها معتقدند که واحدهای تجاری‌شان کم‌تر از حد واقعی ارزش‌گذاری شده و از این جهت در مواقعی که واحد تجاری به تامین مالی نیاز دارد، به جای تامین مالی از راه پول و بانکها، انتشار اوراق بدهی که در واقع نوعی وام بشمار می‌آید را به انتشار سهام، ترجیح می‌دهند. مدیران خودشیفته سعی می‌کنند ساختار دارایی‌ها و ساختار سررسید بدهی را بمنظور پرداخت بدهی مطابقت دهند، از آن جایی که وظیفه بررسی و این تطبیق با مدیران مالی است هر چه خودشیفته تر باشد، مدیریت ریسک می کند ولی از آن جایی که برداشت افراد خودشیفته نسبت به آینده بالاتر از حد واقعی است معمولا ریسک بالاتر انجام داده و مقدار دارایی و بدهی ها را متناسب با برداشت خود در نظر می‌گیرند. از نظر آن‌ها، زمانی دوره سررسید بدهی کاهش می‌یابد که شرکت بتواند سود خود را افزایش دهد. بر اساس نظر کمپل و همکاران (2011)، مالمندیر و تیت (2005)، کاظمی و همکاران (2022)، شیپوریان و همکاران (2022)، و ممشلی و همکاران (2018)، هر چه مخارج سرمایه‌ای بزرگ‌تر از مقدار متوسط میانه آن در صنعت موردنظر باشد، مدیر مالی خودشیفته‌تر است؛ با این استدلال که مخارج سرمایه‌ای در صورت مالی که توسط مدیر مالی تهیه می‌شود، با عنوان یک دارایی یا سرمایهگذاری گزارش می‌شود. افراد خودشیفته تمایل به مدیریت سود دارند که موجب کاهش کیفیت سود می‌شود و در برخی شرایط بر معیارهای کیفیت گزارشگری مالی اثر می‌گذارد (بذرافشان، بذرافشان، 2018). گرایشات خودشیفتگی میتواند مدیر را به استفاده از آمار و ارقام حسابداری برای افزایش عملکرد مالی شرکت و بهبود تصویر سوق دهد. مدیرمالی خودشیفته ممکن است در شناسایی دارایی‌ها دچار خطا شده و دارایی‌های شرکت را بیش از حد واقعی شناسایی و در صورت‌های مالی به هیئت مدیره و مدیرعامل گزارش دهد که در نهایت، منجر به افزایش سود و بهره وری و عملکرد خوب شرکت باشد. نتایج حاصل از پژوهش با نتایج بدست آمده از پژوهش صمدپورشهرک (2020)، رازدار و همکاران (2021)، مشایخ و همکاران (2023) و کرفت (2022) هم‌راستا می‌باشد. وونگ و همکاران (2022) در بررسی رابطه بین خودشیفتگی مدیران و عملکرد، ساختار فیزیکی صورت مدیران را به عنوان یکی از خصوصیات و صفات فیزیکی افراد مورد بررسی در نظر گرفتند و از شاخص عریض بودن پهنای صورت نسبت به ارتفاع صورت بعنوان معیاری برای خودشیفتگی استفاده کردند. نتایج بدست آمده نشان داد که افرادی که صورت عریض تر داشتند خودشیفته تر بوده و عملکرد مالی بهتری نیز داشتند.
بر اساس فرضیه دوم پژوهش مبنی بر تاثیر مستقیم و معنادار خودشیفتگی مدیر مالی بر ارزش شرکت، نتایج جدول حاصل از آزمون فرضیه نشان‌دهنده این است که متغیر خودشیفتگی مدیر مالی دارای ضریب مثبت و سطح معناداری کم‌تر از ۵ درصد می‌باشد از این رو، می‌توان گفت که خودشیفتگی مدیر مالی بر ارزش شرکت اثرگذار است. به طوری که به ازای یک واحد افزایش خودشیفتگی مدیر مالی 004/0واحد ارزش شرکت افزایش می‌یابد.
ویجی کومران (2015) بر این باور است که تامین‌کنندگان منابع مالی، سرمایه‌گذاران (سهامداران) و اعتبار دهندگان میباشند که هر گروه بدنبال منافع خود هستند؛ آنچه که تامین کنندگان را تشویق می‌کند تا منابع خود را در فعالیت مشخصی به کار گیرند عملکرد مطلوب آن فعالیت است، که به دنبال آن ارزش شرکت و در نتیجه ثروت سهامداران افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، هزینه‌های تامین مالی متفاوت است. بهینه‌سازی ساختار دارایی – بدهی- و حقوق صاحبان سهام، در راستای افزایش ارزش سهام سهامداران است. بیشینه‌کردن ارزش یک شرکت نیازمند اتخاذ تصمیمات سرمایه گذاری مناسب است. افراد خود شیفته معمولا سخت کوش و منظم هستند. این افراد در عین خودخواهی و غرور معمولا هوش و ذکاوتی بالاتر از افراد معمولی در جامعه دارند. بنابراین، خودشیفتگی بمانند تیغ دو لبه بوده که میتواند مزایا یا معایبی برای شرکت به همراه داشته باشد. نتایج حاصل از این پژوهش را می‌توان با نتایج بدست آمده به وسیله آهنیان مقدم و همکاران (2023) و گرامی و همکاران (2022) هم‌راستا دانست. با تاثیر‌گذاری مستقیم مدیر و تصمیمات و رفتار او بر شرکت می‌توان انتظار داشت که خودشیفتگی در بین مدیران بتواند ابعادی مهم همچون کیفیت سود را تحت تاثیر قرار دهد که در نهایت، منجر به افزایش ارزش و شهرت شرکت می‌شود. هم‌چنین، امامی فر و همکاران (2021) بر این باور هستند که خودشیفتگی اقدامات ابتکاری مسئولیت اجتماعی را ارتقا میدهد و مسئولیت اجتماعی، ارزش شرکت در بازار سرمایه را افزایش میدهد، ولی با نتایج حاصل از پژوهش‌های عبدالرضایی و همکاران (2021) هم‌راستا نمی‌باشد. این افراد معتقدند خودشیفتگی تاثیری منفی بر ارزش شرکت دارد. اگر در سازمانی افراد خودشیفته وجود داشته باشند به دلیل حاکم بودن رابطه سلطه جویانه و آزار دیگران و هم‌چنین، تصمیم‌گیری بر اساس هیجانات، فعالیت و عملکرد شرکتها دچار اختلال می‌شود و ممکن است دادههای نادرست وارد گزارش‌های مالی شده که در نهایت، موجب خدشه‌دار شدن ارزش و اعتبار آن شرکت می‌شود.
محدودیت‌های پژوهش
یکی از عمده‌ترین محدودیت‌های پژوهشی که بر پایه آمار استنباطی انجام می‌شوند؛ تعمیم نتایج حاصل از آن‌ها به کل جامعه آماری در شرایط زمانی و مکانی گوناگون است. بنابراین، در تعمیم نتایج این پژوهش و بکارگیری عملی این نتایج نیز باید جانب احتیاط را مدنظر قرار داد.
هم‌چنین، استفاده از گزارشات مالی شرکتها که مبتنی بر بهای تمام شده تاریخی می‌باشد، در شرایط تورمی فعلی، ممکن است به طور بالقوه بر نتایج پژوهش تاثیرگذار باشد.
ممکن است هنگام گردآوری دادهها، اشتباهاتی رخ داد هو یا ارقام پایگاههای گوناگون با یکدیگر متفاوت باشند.
با توجه به اینکه قلمرو زمانی پژوهش، سال‌های 1396 تا 1401 بوده است. باید در تعمیم نتایج به دوره‌های پیش و پس از آن، جنبه احتیاط رعایت شود.
افزون بر موارد بالا بدلیل عدم همکاری مدیران مالی نتوانستیم از راه پرسشنامه به گردآوری دادههای مربوط به ویژگی‌های رفتاری مدیران مالی بپردازیم و تنها به دادههای موجود در صورت‌های مالی که نتایج ناشی از تاثیر ویژگی‌های رفتاری افراد و تصمیمات آن‌ها می‌باشد، به بررسی معیار خودشیفتگی پرداختیم.
منابع
Abdulrezaei, S., Janani, M., H., Hemmat Far, M., & et all (2021), Manager’s narcissicm and compsny value, the moderating roleof social responsibility”, Marjah Danesh.
Ahanian Moghadam, M., & Moradi Masihi, A. (2023). Examining the moderating role of product market competitiveness on the relationship between capital expenditures and company valuation “, New research approaches in management and accounting, 7(25): 846-858.
Al-Shaer, H., Kuzey, Uyar, C., Abdullah, A., & Karaman, S. (2023). Corporate strategy, board composition, and firm value. First published: 07 May 2023.
Babakan, M., Kalantari, M., & Eskandari (2024). Investigating the impact of a company’s financial performance on its reputation, 89, 1-23, (in Persian).
Bashiri Manesh, N., Waqfi, H., & Shams al-Dini, K. (2021). The effect of manager’s narcissicmon internal and external social performance with an emphasis on the over-reliability on financial and behavior researches in accounting. (in Persian).
Bazrafshan, A., & Bazrafshan, V. (2018). Investigating the impact of manager’s narcissism on the quality of published financial reports, Quarterly Jornal of Accounting and Auditing Reviews. (in Persian).
Campbell, K.W., & Foster, C.A. (2011). Narcissism and Commitment in Romantic Relationships: An Investment Model Analysis. Personality and Social Psychology Bulletin, 28, 484-495.
Chatterjee, A., & Hambrick, D. (2007). Narcissistic Chief Executive Officers and their Effects on Company Strategy and Perfor-mance”, Adminstrative Science Quarterly, 52, 351-386.
Cragun, O. R., Olsen, K.J., & Wright, P.M. (2020). Making CEO Narcissism Research Great: A Review and Meta-Analysis of CEO Narcissism, Journal of Management 46(6): 908–36.
Emami Far, F., Aghaei, M., & te all, A. (2021). The effect of manager’s narcissicm on company value with the mediating role of social responsibility “.20th Accounting Conference. (in Persian).
Finkelstein, S., Cannella, B., & Hambrick, D.C. (2009). Strategic Leadership: Theory and Research on Executives, Top Management Teams, and Boards. January 2009.
Galvin, B. M., Waldman, D.A., Balthazard, P. (2010). Visionary Communication Qualities as Mediators of the Relationship between Narcissism and Attributions of Leader Charisma.” Personnel Psychology 63(3): 509–37.
Grami, A., Akramian, S., & Momeni, Z. (2022). The effect of capital expenditures of the company on the value of the company wuth emphasison the lack of information symmetry. ( in Persian).
Ham, C., Seybert, N., & Wang, S. (2018). Narcissism Is a Bad Sign: CEO Signature Size, Investment, and Performance.” Review of Accounting Studies 23(1): 234–64.
Hambrick, D. C., & Mason, P. A. (1984). “Upper Echelons: The Organization as a Reflection of its Top Managers.” The Academy of Management Review 9(2): 193–206.
Kraft Priscilla, S. (2022). The double-edged sword of CEO narcissism: A meta-analysis of innovation and firm performance implications. First published: 05 October 2022.
Kazemi, H., & Rezaei, F. (2022). Manager’s natural and motivational optimism and itseffect on the quality of financial reporting Scientific Research Quality”, Journal of Accounting and AuditManagement, 12(4):161-176. (in Persian).
Lewellen, W., & Badrinath, S. (1997). On the Measurment of Tobone’s q”, Journal of Financial Economic, 44:77-122.
Mamshali, R., & Karshenasan, A. (2018). The Effect of audit quality on the overconfidence of managersand the possibility of fraudulent reporting, the combained multidimensional,approach of applied research and financial reporting: 169- 208. (in Persian).
Mashayekh, M., Hassanzadeh, M., & et all, (2023).The effect of manager’s self- infatuation on Stock return, Capital Market Quality ,4(3),121-155, ( in Persian).
Malmendier, U., & Tate, G. (2005). Does Overconfidence Affect Corporate Investment? CEO Overconfidence". European Financial Management, 11(9), 649-659.
Mehravar, M., & Adeli, R. (2022). The influence of social responsibility and market competition on the company’s frim basisi:, The Second national conference on new financial , economic and Accounding Developments .( in Persian).
Namazi, M., & Kermani, E. (2011). The effect of ownership structure on the performance of listed companies in the Stock Exchange Bahadar Tehran, Journal of Accounting and Auditing,15(12): 83-100.( in Persian).
Razdar, M., & Nahouri, M.L. (2021), Investing the narcissicm of managers and financial performance accounding to the quality of audit in companies admitted to the Tehran Stok Exchange”, Industrial management and Engineering Research Journal, 13: 72-86. (in Persian).
Rovelli, P., & Curnis. (2021).The Perks of Narcissism: Behaving like a Star Speeds up Career Advancement to the CEO Position, The Leadership Quarterly 32(3): 101489.
Pashazadah, Y., & Asqar pour, R. (2016). Investigating the relationship betwean financial flexibility and financial performance. (in Persian).
Royai, R., Nikumaram, H., & Ohadi, F. (2023). The effect of manager’s narcissism on the quality of profit in companies listed on the Tehran Stock Exchange: a test of the theory of behavior psychology knowledge of accounting and management, 13(1): 295-308. (in Persian).
Smith, S.M., Stinson, F. S., Dawson, D. A., Goldstein, R. B., Chou, S. P., Huang, B. & et all. (2018). Prevalence, Correlates, Disability, and Comorbidity of DSM-IV Narcissistic Personality Disorder: Results from the Wave 2 National Epidemiologic Survey on Alcohol and Related Conditions. Journal of Clinical Psychiatry, 69, 1033-1045.
Seraj, SH., & Hamzeh, M. (2024). Investigating the effect of manager’s narcissism and overconfidence on the comparability of financial statements, Accounting and Financial Ttansparency Journal, 2(1). (in Persian).
Soleimani Amiri, Gh., & Nasiri,S. (2019). Evaluation of financial performance of investment companies in iran”, Financial Accounting and Audit Reserch Quarterly”, 45(12). (in Persian).
Shipourian. S., & Minaei, S. (2022). Examining the relationship between manager’s narcissicm –sales and profitability with tax avoidance, New Research Appproaches Quarterly in Management and Accounting: 1750- 1763. ( in Persian).
Samadpour Shahrak, L. (2020). The effect shareholder return on the relationship between profit management and investment behavior of companies listed on the Tehran Stock Exchange “, Journal of Applied Studies in Management and Development Sciences, 34: 50-66. (in Persian).
Tang, Y., Mack, D.Z, & Chen, G. (2018). The Differential Effects of CEO Narcissism and Hubris on Corporate Social Responsibility.” Strategic Management Journal 39(5): 1370–87.
Vijayakumaran, R. (2015). Capital structure decisions, agency conflicts, and Corporate performance: Evidence from SriLanka Listed Manufacturing firm. http: www. Ssrn. Com.
Wang, H., Zheng, C., Wu, W. & Sui, F. (2022). How entrepreneurs' dual narcissism affects new venture growth: the roles of personal initiative and learning from entrepreneurial failure", Journal of Organizational Change Management, 35(7), 1125-1146.
You S., Z Li, L Jia, Y Cai (2023). CEO narcissism and innovation ambidexterity: The moderating roles of CEO power and firm reputation. Journal of Product Innovation Management, 2023.
[1] . Finkelstein et al
[2] . You et al
[3] . Chatterjee& Hambrick
[4] . Galvin et al
[5] . Cragun et al
[6] .Ham et al
[7] . Hamberick & Mison
[8] . Smith et al
[9] . Rovelli et al
[10] . Tang, Mack & Chen
[11] . Al-shaar et all
[12] . Craft
[13] . Chatterjee & Hambrick
[14] . Campbell & Foster
[15] . Lewellen & Badrinath
[16] . Malmendier& Tate
Investigating the Effect of Financial Manager’s Narcissism on the Financial Performance of Companies Listed on the Tehran Stock Exchang
Afshin Nokhbeh *1, Shadi Adibifard 2, Maliheh Hariri3
Abstract | Article Info |
The purpose of the current research is the effect of the financial manager's narcissism on on the company’s financial performance. According to the analyzed content, the research is applied in terms of purpose and descriptive-correlation in terms of data collection. The statistical population of this research is all manufacturing companies admitted to the Tehran Stock Exchange and the research period is 2014 to 2022. The number of investigated samples is 149 companies, and the method of the sample is appurposeful method of judgment. In orderto achive the research objectives and considering a series of special conditions in order to analyze information, descriptive statistics and at the level of inferentialstatistics and analyse of research hypotheses,multivariate liner regression with paneldata was used. In orderto calculatethe amount of narcissismof financial managers using the raw data availablein the financial statement and accompanying report, we calculated the amount of increase in investment expenses, if the amount of capital expenses divided by assests in the desired year is more than the median value, it indicates the narcissismof financial manager,and otherwise, the financial manager is not narcissistic. .In order to evaluate the financial performance,two measures of return on quality and company value were used. At the end of, Excel software was used to summarize and sort the data and finally, in order to analyze the data, EViews software was used. The results of the hypothesis test showed that the financial manager's narcissism has a significant direct effect on the return on equity, as far as one unit increase in financial manager’s narcissicmm 0/701 units of equity increase .we also found that the financial manager's narcissism has a significant direct impact on the company's value.we see 0/004 unit increase in the company’s value. |
Article type: Research Article
|
financial manager narcissism , return on equity, company value | Keywords |
Publisher: Islamic Azad University Qods Branch
Corresponding Author: Afshin Nokhbeh
Email: afshin_nf20 @ yahoo.com
1. Assistant Professor of Acounting and Managment Department, Parnd Branch, Islamic Azad University, Tehran Iran (corresponding Author)
2. Assistant Professor of Acounting and Managment Department, Parnd Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3. Master if Acounting , Parand branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
مدیریت نوآفرینی / دانشگاه آزاد اسلامي واحد شهرقدس / سال چهارم / شماره اول/ بهار ۱۴۰3