برای بررسی اثر فاصله بلوک‌های کف بر مشخصات پرش هیدرولیکی، پژوهش حاضر در قالب مطالعه آزمایشگاهی انجام شد. تعداد 36 آزمایش در محدودۀ تغییرات عدد فرود، عمق پایاب نسبی و فاصله بلوک‌های کف از دریچه انجام گرفت. تحلیل ابعادی برای تفسیر نتایج و مطالعه تأثیر هر یک از پارامتر‌های موثر مورد استفاده صورت گرفت. نتایج نشان داد فاصله بلوک‌های کف از دریچه، اثر ناچیزی بر استهلاک انرژی نسبی دارد. افزایش عدد فرود از 4/6 تا 8، تنها منجر به افزایش 8 درصد استهلاک انرژی نسبی ناشی از پرش هیدرولیکی شد. لیکن با افزایش عمق پایاب از 26/5 تا 36/7، استهلاک انرژی نسبی 34 درصد افزایش یافت. نتایج راندمان استهلاک انرژی نشان داد که افزایش فاصله بلوک، اثری ناچیز بر راندمان استهلاک انرژی دارد. همچنین با افزایش عدد فرود و همچنین کاهش عمق پایاب نسبی مقدار راندمان استهلاک انرژی کاهش می‌یابد. نتایج همچنین نشان داد که افزایش فاصله بلوک‌های کف از 18/0 به 36/0، تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر طول نسبی پرش هیدرولیکی دارد به گونه‌ای که این طول به طور میانگین حدود 115 درصد افزایش می‌یابد. Manuscript profile

احداث نیروگاه بر روی خطوط انتقال آب با بهره‌گیری از فشار مازاد موجود و جایگزینی پمپ به عنوان توربین(PAT) به جای شیر فشارشکن به دلیل آثار مثبتی از قبیل تجدیدپذیر بودن انرژی برق‌آبی، پراکندگی مناسب خطوط انتقال‌آب در مناطق مختلف وکوتاه بودن زمان ساخت، مورد توجه قرار گرفته است. از طرفی در اولویت‌بندی احداث نیروگاه بر روی خطوط انتقال آب، فاکتورهای مختلفی دخیل هستند، که نیاز به روشهای تصمیم‌گیری چند‌معیاره دارند. در این تحقیق، خطوط انتقال آب، تحت مدیریت شرکت آب و فاضلاب استان ایلام، مشتمل بر شش موقعیت با در نظر گرفتن پنج شاخص؛ الکتریسته تولیدی، هزینه احداث، فاصله از محل مصرف، فاصله از جاده اصلی و سهولت بهره‌برداری با استفاده از روشهای چند‌معیاره‌ ازجمله: تحلیل سلسله مراتبی، تحلیل شبکه‌ای، ساده وزنی، ویکور و شباهت به گزینه ایده‌آل و با آنالیز اقتصادی، مورد ارزیابی قرار گرفتند. براساس این نتایج، جایگاه ورودی ایستگاه شماره یک سد ایلام (با ظرفیت تولید سالیانه982800 کیلووات-ساعت، هزینه احداث 1218 میلیون ریال، نسبت فایده به هزینه 7/3 و واحد انرژی 407 ریال) به عنوان گزینه برتر در تولید انرژی برقابی معرفی شده است. Manuscript profile

مقدمه و هدف: شناخت و ارزیابی عوامل مؤثر در طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای جهت محاسبه شاخص‌های مالی و اقتصادی ضروری است. به دلیل وجود پارامترهای کیفی فراوان در این طرح‌ها و عدم توانایی در کمی‌سازی آ‌ن‌ها،‌ در این تحقیق الگوی ارزش‌گذاری اقتصادی ارائه شده است.. مواد و روش­ها: در این الگو، ابتدا معیارها و شاخص‌های اثرگذار با روش تصمیم‌گیری چند معیاره فرآیند تحلیل شبکه‌ای (ANP) اولویت‌بندی شده، سپس با روش‌های ارزش‌گذاری مستقیم و نسبی، کمّی سازی شده، و در نهایت دو شاخص مالی نسبت فایده به هزینه (BCR) و ارزش فعلی خالص (NPV) اصلاح و محاسبه می شوند. یافته‌ها: نتایج نشان داد که معیار سیاسی و امنیتی، با اختلاف قابل توجهی نسبت به سایر معیارها، در اولویت اول قرار دارد. کاربرد این الگو در ارزیابی اقتصادی مجدد طرح انتقال آب رودخانه چالوس به دشت هراز نشان داد که BCR در نرخ تنزیل‌های 6 و 8 درصد مرتبط طرح اصلی، به ترتیب 2/0 و 14/0 می‌باشد و NPV نیز منفی است. ازاینرو این طرح در حال حاضر و با توجه به کاربرد الگوی ارزش‌گذاری پیشنهادی، اقتصادی نخواهد بود.  بحث و نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد که جنبه سیاسی و امنیتی طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. از طرفی دیگر، کمی‌سازی و ارزش‌گذاری پارامترهای مؤثر نیز می‌تواند کمک شایانی به ارزیابی دقیق‌تر اقتصادی طرح‌های جدید و در حال اجرا کند. Manuscript profile