شهرهای جدید با رویکرد جذب جمعیت سرریز شهرهای بزرگ در فاصله نزدیک آن‌ها احداث شده¬اند که با تداوم فرآیند جذب جمعیت، این شهرها نیز گریبان¬گیر چالش¬های متعدد اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و زیست¬محیطی هستند که این مسائل آینده رشد و توسعه شهرهای جدید را در معرض شرایط نا¬متعادل و نا¬موزونی قرار خواهد داد. در این راستا، این مقاله کوشیده است با دیدگاه مبتنی بر منابع و تفکر راهبردی در تحلیل منابع و موانع، تبیین جایگاه و مزیت رقابتی و ارزیابی تناسب راهبردی منابع، نقشه راهبردی رشد و توسعه شهر جدید پردیس را تدوین و پیشنهاد نماید. روش مقاله توصیفی-تحلیلی است و به دلیل ماهیت راهبردی، دارای دستاورد (هدف)کاربردی است. داده¬های نظری با روش اسنادی و داده‌های تجربی با روش پیمایشی تهیه شده و در پردازش اطلاعات و تدوین نقشه راهبردی از مدل Meta-SWOT و تحلیلPESTEL بهره برده است. نتایج نشان می‌دهد منابع داخلی شهر جدید پردیس اهمیت یکسانی در رشد و توسعه آن ندارد؛ این شهر دارای چند قابلیت است که نسبت به سایر منابع داخلی، در رشد و توسعه آن باارزش، تقلید نشدنی، غیرقابل جایگزین و دارای تناسب راهبردی است؛ این عوامل وجود اولین پارک¬ علم و فناوری بین¬المللی ایران، آغاز عملیات احداث خط متروی تهران- پردیس، قطب صنایع تک، منطقه صنعتی خرمدشت و سیاه سنگ، قابلیت‌های گردشگری و توریستی و سرمایه¬گذاری بسیار زودبازده هستند؛ این محرک¬ها در رشد پایدار و پشتیبانی رشد و توسعه شهر پردیس نقش بنیادی دارد. ضعف عدم خوداتکایی و توان رقابت¬پذیری اقتصادی، عدم جلب سرمایه¬گذاری¬های مستقیم خارجی در پروژه¬های شهری، عدم مشارکت همگانی، فقدان مدیریت یکپارچه شهری، تحریم و رکود اقتصادی و نبود استراتژی توسعه شهری هوشمند موانع و تهدیدهای کلان محیط خارجی است که در رشد و توسعه شهر جدید پردیس احتمال وقوع بسیار بالا و درجه اضطرار بسیار فوری دارند. Manuscript profile

شهرهای جدید کشور گریبانگیر چالش‌های متعدد اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و زیست محیطی هستند که آینده توسعه شهری آن‌ها را در معرض شرایط نا‌متعادل و نا‌موزونی قرارداده است. اما در این میان برای این که بتوان درک درستی از نیروهای موثر بر رشد و توسعه شهرهای جدید داشته باشیم، ضرورت شناخت محرک‌های کلیدی موثر در این رابطه را بیش از پیش ضروی ساخته است. در این راستا، این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، محرک‌های موثر بر وضعیت آینده رشد و توسعه شهر جدید پردیس را شناسایی و خوشه‌بندی کند. داده‌های نظری با روش اسنادی و داده‌های تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری20 نفر از خبرگان و کارشناسان بر اساس نمونه‌گیری گلوله برفی و محرک‌های توسعه، 54 نیروی محرک در در 5 بعد اصلی (اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، مدیریتی-نهادی، کالبدی، ارتباطی و زیست محیطی) که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MICMAC پردازش شده است. یافته‌ها از نظر تحلیل اثرات متقابل، بیانگر پراکندگی نیروهای محرک در وضعیتی پیچیده و بینابین از اثرگذاری و اثرپذیری است؛ نظام خوشه-بندی محرک‌ها حاکی از تمرکز آن‌ها در ناحیه محرک‌های مستقل است. از میان 54 عامل رشد و توسعه، محرک‌های ایجاد همگرایی در مدیریت یکپارچه شهر، بهره‌گیری از مشارکت شهروندان در حوزه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری، جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، احیاء روابط محلی و محله‌ای، بهره‌گیری از افراد متخصص در بدنه مدیریتی شهرهای جدید، ارتقای ایمنی و امنیت شهری، هوشمندسازی شهری با استفاده از IT و ICT، تقویت هویت مکانی و فرهنگ، جذب طبقه نوآور و خلاق، یازاریابی مکان و برندسازی شهری، عرضه مسکن استطاعت‌پذیر برای اقشار مختلف، بالا بردن توان خدماتی شهر و تقویت شبکه حمل و نقل درون و برون‌شهری ایمن، ارزان و سریع به عنوان محرک‌های کلیدی مؤثر بر وضعیت آینده رشد و توسعه شهر جدید پردیس شناسایی شدند. این نیروها از نظر عملکرد سیستمی، محرک ورودی و باثبات هستند که نقش اثرگذاری بالا و اثرپذیری اندک دارد. در نتیجه، وضعیت کلان سیستم و تغییرات آن را کنترل می‌کند و که وضعیت رشد و توسعه شهر جدید پردیس به عملکرد آن‌ها وابسته است. Manuscript profile