Comparative Literature Studies
,
Issue5,Year,
Winter
2020
حکومت و مملکتداری، از آغاز زندگی اجتماعی بشری، مورد توجه انسانها بوده و از زمانهای دور در باب این موضوع، آثاری نوشته شده است. نظر به پیوند تاریخی- دینی ما ایرانیان با اعراب، پیوند میان زبان و ادبیات فارسی و زبان و ادبیات عربی، بسی عمیق و ریشهدار است. تأثیر و تأثر آم More
حکومت و مملکتداری، از آغاز زندگی اجتماعی بشری، مورد توجه انسانها بوده و از زمانهای دور در باب این موضوع، آثاری نوشته شده است. نظر به پیوند تاریخی- دینی ما ایرانیان با اعراب، پیوند میان زبان و ادبیات فارسی و زبان و ادبیات عربی، بسی عمیق و ریشهدار است. تأثیر و تأثر آموزههای دینی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی و حتی تجربیات حکومتی و مملکت داری در آثار ادبی هر دو ملت، بیانگر این پیوند است. این پژوهش، ضمن تأکید بر این اصل که برای تحقّق اهداف و آرمانهای حکومت، وجود حاکمی با توانمندیهای ویژه ضروری است، توانسته است با برشمردن اصول مهم کشورداری در بخشِ نظامی و شرح و تفصیلِ این اصول، با استناد به مطالب بدستآمده در این دو کتاب، تأثیر شیوه کشورداری امام علی(ع) را بر روش کشورداری خواجه نظام الملک و تألیف سیاستنامه به اثبات برساند.
Manuscript profile
شاعران و نویسندگان از یک طرف با عنایت به شکل و حالت و ویژگی حروف الفبای پارسی و از طرف دیگر با تکیه بر ارزشهای دینی و مذهبی و اجتماعی حروف مقطعه قرآنی که مشترکات فراوانی با هم دارند، دست به مضمونآفرینیهای بکری میزنند و با خلق ترکیبات و عبارات و تعابیر و تصاویر نغز، More
شاعران و نویسندگان از یک طرف با عنایت به شکل و حالت و ویژگی حروف الفبای پارسی و از طرف دیگر با تکیه بر ارزشهای دینی و مذهبی و اجتماعی حروف مقطعه قرآنی که مشترکات فراوانی با هم دارند، دست به مضمونآفرینیهای بکری میزنند و با خلق ترکیبات و عبارات و تعابیر و تصاویر نغز، از این علائم ظاهری حروف به نحو مطلوب بهره میبرند. با توجه به اهمیت و جایگاه حروف، چه حروف مقطعه قرآنی و چه الفبای پارسی، در این مقاله سعی کردهایم با ارائه شواهد شعری و نثری از ساختارها و کاربردهای مشترک و مختلط هنری و ادبی و دینی هردو مقوله حروف، در ادب پارسی، جایگاه این حروف را در خلق تعابیر و مضامین ادب پارسی بهویژه در اشعار عرفای شاعر بیشتر بنمایانیم.
Manuscript profile
Interpretation and Analysis of Persian Language and Literature Texts (Dehkhoda)
,
Issue4,Year,
Autumn
2018
آ، الف، ا، (همزه)، اولین حرف الفبای زبان فارسی و عربی است و نیز نخستین حرف از حروف جمّل و ابجد بوده و به حساب جمّل نماینده عدد یک است. الف، رمز برج ثور است. الف در ادبیات عرفانی و کلامی و فلسفی کنایه از ذات یکتای احدیت، روح اعظم، عالم تجرید و تفرید و سرّ بیچون ... است. More
آ، الف، ا، (همزه)، اولین حرف الفبای زبان فارسی و عربی است و نیز نخستین حرف از حروف جمّل و ابجد بوده و به حساب جمّل نماینده عدد یک است. الف، رمز برج ثور است. الف در ادبیات عرفانی و کلامی و فلسفی کنایه از ذات یکتای احدیت، روح اعظم، عالم تجرید و تفرید و سرّ بیچون ... است. حرف الف به واسطه شکل و جایگاه خاص و برخی از ویژگیهای منحصر به فرد، یکی از پرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر و فضاهای شاعرانه و ترکیبات و تعبیرات نغز و ظریف ادب پارسی بویژه در اشعار شعرای سبک عراقی است. در اکثر اشعار این شاعران، الف؛ سابق، پیشوا، صدرنشین، نامور است. الف؛ نمادِ قد موزون، استوار، مستقیم و رعنا است. الف؛ مظهرِ سرافرازی، سربلندی، لاغری، ضعف، قیام، استقامت، قائم بودن است. الف، عاشق بالای خود است. الف چون سرکش دارد، پس سرکش است. الفِ زباندار و دوزبان، در عین داشتن زبان، خاموش است. الف، فقیرترین به حساب میآید. الف؛ نماد بیچیزی، فقر، گدایی، عدم و ترک اوصاف است. الف؛ عریانی، شادابی، بیسری، میان بستگی و آراستگی را به ذهن متبادر میکند. الف؛ مظهرِ تنهایی، تجرد، تفرد، صداقت، درستی و پاکی است. الف، بیحرکت و ساکن است. آفرینش الف با نقطه آغاز میشود. جمله حروف و اعداد بر محور حرف الف میگردند. الف، اولین حرف آفرینش است. الف، نمادِ خُردی و کوچکی و ریزی هم است. الف یکی از مشبهبههای پرکاربرد ادب پارسی است و شعرا در تصاویر و مضامین شعری، خار، هلال ماه، عصا، قلم، انگشت، سرو، ماه نو، کمر باریک و... را به الف مانند میکنند. در این مقاله سعی شده است به کاربرد ادبی و هنری الف در اشعار شاعران سبک عراقی با تکیه بر اشعار جامی پرداخته شود.
Manuscript profile
Journal of Pedagogic and Lyric in Persian Language and Literature Studies Quarterly
,
Issue2,Year,
Summer
2018
آ، الف، ا، (همزه): نام نخستین حرف الفبا و حرف تهجی است که سرآمد دیگر حروف است. اولین حرف از حروف جمّل و ابجد است و به حساب جمّل نماینده عدد یک است. الف در ادبیات عرفانی و کلامی و فلسفی کنایه از ذات یکتای احدیت، روح اعظم، لطف الله، عالم تجرید و تفرید و... است. حرف الف به More
آ، الف، ا، (همزه): نام نخستین حرف الفبا و حرف تهجی است که سرآمد دیگر حروف است. اولین حرف از حروف جمّل و ابجد است و به حساب جمّل نماینده عدد یک است. الف در ادبیات عرفانی و کلامی و فلسفی کنایه از ذات یکتای احدیت، روح اعظم، لطف الله، عالم تجرید و تفرید و... است. حرف الف به واسطه شکل و جایگاه خاص و برخی از ویژگیهای منحصر به فرد، یکی از پرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر و فضاهای شاعرانه و ترکیبات و تعبیرات نغز و ظریف ادب پارسی بویژه در شعر دو شاعر توانای داستان پرداز غنایی، یعنی نظامی به عنوان آغازگر منظومههای غنایی و جامی به عنوان خاتم الشعرای این عرصه است. در اکثر اشعار این شاعران، الف؛ سابق، پیشرو، سپهدار، پیشوا، صدرنشین، نامور، معروف و دارای تمثیلی است از کمال، نماد قد و قامت موزون، استوار، کشیده، مستقیم و رعنا است. الف، مظهر سرافرازی، سربلندی، لاغری، ضعف، قیام، ایستادگی، استواری، استقامت، سر پایی، عمودی، ثابت قدمی، قائم بودن، وفادار به عهد بودن و برسر ایمان ماندن، نماد نداری، بی چیزی، مفلسی، فقر، گدایی، عدم، نیستی، فنا و ترک اوصاف، عریانی، برهنگی، آشکارایی، خندانی، شادابی، بی سری، میان بستن وآراستگی، مظهر تنهایی، تجرد، تفرد، یکتایی، جدایی، آزادی و یکرویی، راستی، صداقت، درستی، پاکی، خُردی است. الف بی حرکت و ساکن است. آفرینش الف با نقطه آغاز میشود. جمله حروف و اعداد بر محور حرف الف میگردند. الف اولین حرف آفرینش است. الف یکی از مشبه به های پرکاربرد ادب پارسی است و شعرا در تصاویر و مضامین شعری، خط عذار، خار، هلال ماه، عصا، قلم، انگشت، تیر و سهم، سرو، دار، ماه نو، کمر و میان باریک و... را به الف مانند میکنند. در این مقاله سعی شده است به کاربرد ادبی و هنری، تمثیلی و تصویری الف در اشعار دو شاعر نظامی و جامی پرداخته شود.
Manuscript profile
مضامین بکر، فضاهای شاعرانه، ترکیبات و تعابیر نغز و ظریفِ برساخته از حروف الفبای پارسی در کنار دیگر مضامین ادبی و هنری، از دیرباز تاکنون در پهنه ادب فارسی، جایگاه خاصی دارد. شعرا و نویسندگان، در تمام ادوار و سبکهای شعر فارسی، با عنایت به شکل، حالت و ویژگی این حروف، به م More
مضامین بکر، فضاهای شاعرانه، ترکیبات و تعابیر نغز و ظریفِ برساخته از حروف الفبای پارسی در کنار دیگر مضامین ادبی و هنری، از دیرباز تاکنون در پهنه ادب فارسی، جایگاه خاصی دارد. شعرا و نویسندگان، در تمام ادوار و سبکهای شعر فارسی، با عنایت به شکل، حالت و ویژگی این حروف، به مضمونآفرینی با آنها پرداختهاند. شاعران عارف و متصوفه در مقایسه با دیگر شعرای ادب پارسی، توجّه خاصی به حروف الفبا و ساختارهای هنری و ادبی آنها برای تبیین اندیشههای دینی، عرفانی و صوفیگری خود داشتند. یکی از شاعران عارفی که از خصوصیات و ویژگیهای حروف الفبا در دامنه بسیار وسیعی بهره جسته است، شاه نعمت الله ولی کرمانی، شاعرِ قرن هشتم هجری است. او که خود مؤسس فرقه شاه نعمت اللهی هم بود، در ترویج و تبیین اندیشههای عرفانی و دینیِ فرقه شاه نعمت اللهی، به مدد حروف الفبای پارسی، مضامین باریک و ظریفی را میآفریند که نشان از خلاقیت ذاتی و ذهنی او در به کارگیری حروف در ساخت مضامین دینی و عرفانی دارد. در این مقاله، ضمن بررسی جایگاه و ویژگی حروف الفبای پارسی از منظر شکل و هیأت ظاهری و ادبی، به نقش آنها در آفرینش ترکیبات، تعابیر و مضامین دینی، عرفانی و ادبی پرداختهایم. با بررسی مجموعة کامل شواهد شعری به دست آمده از اشعار شاه نعمت الله ولی در زمینه مضامین دینی، عرفانی و ادبی بر ساخته از حروف الفبا، این نتیجه حاصل شد که شاه نعمت الله ولی، تقریباً از همه حروف الفبا در آفرینش مضامین دینی، عرفانی و ادبی خود به خوبی استفاده کرده است، اما دامنه به کارگیری حرف الف در مقایسه با دیگر حروف الفبا، به مراتب وسیع تر و بیشتر است. شاعر به حروفی چون ب، میم، عین و نون به واسطه ویژگی منحصربه فرد آنها، بیشتر از دیگر حروف الفبا توجّه داشته است. در ضمن دامنه مضامین دینی و عرفانی برساخته از این حروف در مقایسه با مضامین ادبی و شاعرانه، بسیار بیشتر است.
Manuscript profile
نقش رنگ در ادب پارسی از نقش های غیر قابل انکار است. هر رنگی تأثیر خاصی دارد و هر تأثیر از رنگی خاص، حال و هوای روانی مخصوصی پدید می آورد. شاعران و نویسندگان در دامنه ارتباطات غیر کلامی با دریافت های عاطفی و گاه عقلی خود در روشن کردن رازهای ناشناخته رنگ، گام های مؤثری بر More
نقش رنگ در ادب پارسی از نقش های غیر قابل انکار است. هر رنگی تأثیر خاصی دارد و هر تأثیر از رنگی خاص، حال و هوای روانی مخصوصی پدید می آورد. شاعران و نویسندگان در دامنه ارتباطات غیر کلامی با دریافت های عاطفی و گاه عقلی خود در روشن کردن رازهای ناشناخته رنگ، گام های مؤثری برداشته اند. دست آوردهای این پژوهش که به زبان ادبی و بلاغی رنگ در ارتباطات غیر کلامی در اشعار رودکی و منوچهری پرداخته است، نشان می دهد که رنگ ها در اشعار این شعرا، زبانِ دوم و گویای آنهاست. این دو شاعر، به عنوان دو شاعر بزرگ طبیعت گرای سبک خراسانی، همچون دیگر شاعران این سبک، از دامنه تنوع رنگ ها و زبان آنها، در آفرینش واژه ها، مضامین، تعابیر، تصاویر هنری و ادبی با الهام از رنگارنگی طبیعت رنگین، در انتقال و القای اندیشه ها و پیام های درونی خود در عالمِ ارتباطات غیر کلامی نهایت استفاده را کرده اند. رنگ های سرخ، سیاه، سفید، زرد و... در این ساختارها، بسامد بالایی را نسبت به دیگر رنگ ها دارند. شادی ها را به با رنگ های سرخ و سبز و... به تصویر کشیده اند و در غم و غصه ها، رنگ سیاه، تیره و... زبان گویای آنها شده است و در بیان پاکی ها و صافی ها، رنگ سفید را انتخاب کرده اند و در یأس و ناامیدی، نمودی از رنگ های تیره و کدر و... را برگزیده اند.
Manuscript profile
حرف الف بهواسطه شکل و جایگاه خاص و برخی از ویژگیهای منحصربهفرد، یکی از پرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر و فضاهای شاعرانه و ترکیبات و تعبیرات نغز و ظریف ادب پارسی به ویژه در اشعار شعرای سبک خراسانی است. در اکثر اشعار این شاعران، الف؛ سابق، پیشرو، سپهدار، پیشوا، صد More
حرف الف بهواسطه شکل و جایگاه خاص و برخی از ویژگیهای منحصربهفرد، یکی از پرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر و فضاهای شاعرانه و ترکیبات و تعبیرات نغز و ظریف ادب پارسی به ویژه در اشعار شعرای سبک خراسانی است. در اکثر اشعار این شاعران، الف؛ سابق، پیشرو، سپهدار، پیشوا، صدرنشین، نامور، معروف و دارای کمال است. الف؛ نمادِ قد و قامت موزون، استوار، کشیده، مستقیم و رعنا است. الف؛ مظهرِ سرافرازی، سربلندی، لاغری، ضعف، قیام، ایستادگی، استواری، استقامت، سرپایی، عمودی، ثابتقدمی، قائم بودن، وفادار به عهد بودن و بر سر ایمان ماندن است. الف، عاشق بالای خود است. الف چون سرکش دارد، پس سرکش است. الفِ زباندار و دوزبان، در عین داشتن زبان، خاموش و ساکت است. الف از نظر ثروت و دارایی، فقیرترین به حساب میآید. الف؛ نماد نداری، بیچیزی، مفلسی، فقر، گدایی، عدم، نیستی، فنا و ترک اوصاف است. الف؛ عریانی، برهنگی، پَرافکندگی، آشکارایی، خندانی، شادابی، بیسری، میان بستگی و آراستگی را به ذهن متبادر میکند. الف؛ مظهرِ تنهایی، تجرد، تفرد، یکتایی، جدایی، آزادی، یکرویی، راستی، صداقت، درستی و پاکی است. الف، بیحرکت و ساکن است. الف یکی از مشبهبههای پرکاربرد ادب پارسی است و شعرا در تصاویر و مضامین شعری، خطِ عذار، مسمار، خار، هلال ماه، عصا، خامه و قلم، انگشت، تیر، سرو، دار، ماه نو، کمر و میان باریک و... را به الف مانند میکنند. در این مقاله سعی شده است به کاربرد ادبی و هنری و تصویری الف در اشعار این دوره زمانی پرداخته شود.
Manuscript profile
چکیده
آ، الف، ا، (همزه)، اوّلین حرف الفبای زبان فارسی و عربی است و نیز نخستین حرف از حروف جمّل و ابجد بوده و به حساب جمّل نماینده عدد یک است. الف، رمز بُرج ثور است. الف در ادبیّات عرفانی و کلامی و فلسفی کنایه از ذات یکتای احدیت، روح اعظم، عالم تجرید و تفرید و سرّ بیچ More
چکیده
آ، الف، ا، (همزه)، اوّلین حرف الفبای زبان فارسی و عربی است و نیز نخستین حرف از حروف جمّل و ابجد بوده و به حساب جمّل نماینده عدد یک است. الف، رمز بُرج ثور است. الف در ادبیّات عرفانی و کلامی و فلسفی کنایه از ذات یکتای احدیت، روح اعظم، عالم تجرید و تفرید و سرّ بیچون... است. حرف الف به واسطة شکل و جایگاه خاص و برخی از ویژگیهای منحصربه فرد، یکی از پرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر و فضاهای شاعرانه و ترکیبات و تعبیرات نغز و ظریف ادب پارسی بویژه در اشعار شعرای بزرگ سبک آذربایجانی یعنی؛ خاقانی شَروانی، نظامی گنجوی، مجیرالدّین بیلقانی و فلکی شَروانی است. در اکثر اشعار این شاعران، الف؛ سابق، پیشوا، صدرنشین، نامور است. الف؛ نمادِ قد موزون، استوار، مستقیم و رعنا است. الف؛ مظهرِ سرافرازی، سربلندی، لاغری، ضعف، قیام، استقامت، قائم بودن است. الف، عاشق بالای خود است. الف چون سرکش دارد، پس سرکش است. الفِ زباندار و دوزبان، در عین داشتن زبان، خاموش است. الف، فقیرترین به حساب میآید. الف؛ نماد بیچیزی، فقر، گدایی، عدم و ترک اوصاف است. الف؛ عریانی، شادابی، بیسری، میان بستگی و آراستگی را به ذهن متبادر میکند. الف؛ مظهرِ تنهایی، تجرد، تفرد، صداقت، درستی و پاکی است. الف، بیحرکت و ساکن است. آفرینش الف با نقطه آغاز میشود. جملة حروف و اعداد بر محور حرف الف میگردند. الف، اوّلین حرف آفرینش است. الف، نمادِ خُردی و کوچکی و ریزی هم است. الف یکی از مشبهبههای پرکاربرد ادب پارسی است و شعرا در تصاویر و مضامین شعری، خار، هلال ماه، عصا، قلم، انگشت، سرو، ماه نو، کمر باریک و... را به الف مانند میکنند. دراین مقاله سعی شده است به کاربرد ادبی و هنری حرف الف در اشعار شاعران سبک آذربایجانی پرداخته شود.
Manuscript profile
Sanad
Sanad is a platform for managing Azad University publications