فضاهای بیرونی و باز مجموعه‌های مسکونی محل تعامل و ارتباط بین افراد با محیط پیرامونی است. از سویی دیگر خلوت مولفه ای موثر بر مطلوبیت فضاهای جمعی در مجتمع‌های مسکونی است. در مجموعه‌های مسکونی جدید شهری، تامین خلوت در دو بعد اصلی خود، یعنی حفظ حریم خانوادگی و حریم خصوصی، به‌عنوان مولفه‌ای موثر در تامین آرامش و آسایش ساکنان، در اولویت قرارگرفته است. این پژوهش با هدف استخراج مولفه‌های خلوت، سعی دارد میزان سهم هر یک از مولفه ها در پدید آوردن مفهوم خلوت در فضاهای باز مجموعه های مسکونی شهر همدان را تبیین نماید. ازاین‌رو روش تحقیق در این پژوهش، ترکیبی از نوع تودرتو (کیفی در کمی) با وزن دهی تحلیلی در بخش کمی است. در بخش کیفی به تدقیق‌سازی مولفه‌های متناسب با محدوده مطالعاتی با مصاحبه نیمه ساختاریافته از متخصصان و کارشناسان صورت پذیرفته است؛ برای تقلیل داده‌ای متنوعی که از مصاحبه به‌دست‌آمده با استعانت از تکنیک‌های گراند تئوری به کدگذاری باز و محوری کدهای مفهومی در نرم‌افزار Atlasti نسخه 23.1.1.0 پرداخته شد. در بخش کمی پس از تدوین پرسشنامه از مولفه‌های به‌دست‌آمده و توزیع آن در بین کاربران فضایی نتایج وارد نرم‌افزار Originpro نسخه 2022 شده و مورد تحلیل با آماره‌های استنباطی قرار گرفت. نمونه‌گیری در بخش کیفی با هیات دلفی در سه فاز و با مشخص نمودن ضریب کندال صورت گرفت. در بخش کمی حد بالای جدول مورگان به تعداد 384 نفر مشخص ‌شد. نتایج نشان می‌دهند که کمترین همبستگی مربوط به متغیر فرم کلی ساختمان با مقدار (246/0) است و بیشترین مربوط به عدم اشرافیت با مقدار (883/0) با دیگر متغیرها است. طبق برداشت های صورت گرفته، در مجتمع های مسکونی موردمطالعه، مجتمع هایی که بعد از سال 1370 ه.ش. ساخته شده بودند، دارای خلوت بهینه هستند. فضاهای باز در مجتمع هایی که قبل از این سال احداث شده بودند به صورت فشرده ساخته شده بودند و به ایجاد خلوت توجه چندانی نشده بود. Manuscript profile

محیط می تواند خاستگاه ادراک، بازشناسی، اثرگذاری و رفتار فضایی باشد. گروه های مختلف استفاده کننده از فضاهای جمعی دارای نیازها و الگوهای رفتاری و بسترساز قرارگاه های رفتاری مختلفی هستند. با در نظر داشتن دوگانه کالبد و رفتار جاری در قرارگاه های رفتاری، همچنین با توجه به تاثیر مولفه های فرهنگی و تغییر برخی از آنها در طول دوره های زمانی، چهارچوب ادراکی انسان و نهایتا نوع رفتار نیز تغییر می یابد، این امر منجر به ظهور الگوهای رفتاری نو در استفاده از فضا های کالبدی به جا مانده از قبل و نهایتا تغییر شکل کالبد میگردد.هدف این پژوهش بازشناسی و مقایسه مهمترین الگوهای رفتاری مشترک در بازار قدیمی و فروشگاه زنجیره ای رفاه سنندج در قرارگاههای رفتاری غیر همسان است. رویکرد این پژوهش کیفی و از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و در دو مرحله انجام شده است؛ مرحله اول مروری بر مبانی نظری و پیشینه پژوهش است که داده ها با روش اسنادی گردآوری شده است، در مرحله دوم مطالعات میدانی با رویکرد کیفی، روش مطالعه موردی در تلفیق با روش مردم نگاری انجام شده است. در بخش هایی از پژوهش راهبرد علی- مقایسه ای مورد استفاده قرار گرفته است. روش گردآوری داده ها کتابخانه ای و میدانی است. نتایج نشان دهنده تاثیر عوامل همساخت بر ایجاد الگوهای جدید رفتاری در استفاده از فضاهای جمعی فروشگاهی می باشد؛ فروشگاههای زنجیره ای در مقایسه با بازار، مکان هایی با اجتماع پذیری کم، نفوذپذیری پایین، تمرکز پذیری زیاد، بی هویتی فضا و دارای ناپایداری در برخی فعالیت ها، عدم برخورداری از مقیاس های انسانی مناسب و فاقد عوامل موثر در تحریک حواس پنجگانه هستند. Manuscript profile

تعاملات اجتماعی از مهم ترین عواملی است که باید در طراحی فضاهای شهری و معماری به آن دقت کرد. آنچه که موجب ایجاد و ارتقای تعاملات اجتماعی می شود، حضور انسان در فضاست. زمانی که همبستگی میان انسان و فضا به وجود آید؛ به دنبال آن تعاملات نیز پدید می آید. هدف این پژوهش شناخت نقش عوامل محیطی مؤثر بر ارتقاء تعاملات اجتماعی در مجموعه های تاریخی باززنده سازی شده است. به نظر می رسد باز زنده سازی مجموعه های با ارزش تاریخی می تواند موجب آفرینش فضاهای نوین، تعامل افراد و ارتقای سطح تعاملات اجتماعی گردد، همچنین در ایجاد بسترهای اجتماعی فرهنگی نقش به سزایی داشته باشد.پژوهش از نظر هدف، کاربردی است و در دو گام انجام شده است. درگام اول پژوهش، چارچوب نظری مبتنی بر مطالعات نظری و تحلیل متن، شکل گرفته است.گام دوم؛ مطالعات میدانی با روش مطالعه ی موردی در تلفیق با راهبرد پیمایشی(زمینه یابی) و ابزار پرسشنامه انجام شده؛ تحلیل آماری با استفاده از نرم افزارهای SPSS و PLS صورت گرفته است. نمونه گیری به روش تصادفی در مجموعه ی سعدالسلطنه قزوین و با استفاده از فرمول کوکران انجام شده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که عوامل محیطی مجموعه های بازنده سازی شده که منجر به شکل گیری حس تعلق به مکان، فعالیت پذیری، خوانایی، نفوذپذیری و دسترسی می شود، در ارتقای تعاملات اجتماعی کاربران تأثیرگذار است. Manuscript profile