در بازدید های بهار، تابستان و پاییز سال های 1400و 1401 از باغات درختان میوه هسته دار استان گلستان، علائم مشکوک به بیماری فیتوپلاسمایی مانند زردی، زوال، قرمز شدن و ریز برگی مشاهده شد و 28 نمونه از برگ میزبان های مختلف درختان میوه هسته دار جمع‌آوری گردید. از آغاز گر های عمومی P1/P7 برای آزمون PCR عمومی و آغاز گر های R16F2n/ R16R2 برای آزمون PCR آشیانه‌ای استفاده شد. نمونه‌های آلوده قطعات 1800 جفت‌باز را در PCR عمومی و قطعه 1250 جفت‌باز را در PCR آشیانه‌ای تکثیر کردند که از بین 28 نمونه جمع آوری شده، 3 نمونه از درختان هلو دارای باند در ناحیه مد نظر بودند؛ سپس محصول PCR آشیانه‌ای پس از توالی یابی در بانک جهانی ژن با شـماره دسترسی های OQ945143 و OP055811 ثبت شدند. همزمان پیوند بر روی گیاه محک پروانش با هدف مخزن ذخیره ژن و مشاهده علائم فیتوپلاسما صورت گرفت. مقایسه توالی‌های به‌دست‌آمده با توالی‌های موجود در سایت NCBI توسط نرم‌افزار بر خط بلاست، بیشترین شباهت را به فیتوپلاسما های Aster yellows phytoplasma نشان داد و آنالیز فیلوژنتیک توالی مد نظر با الگوریتم تخمین درست نمایی بیشینه در مقایسه با زیر گروه‌های مختلف فیتوپلاسمای گزارش شده در ایران نیز نتایج حاصل از بلاست را تأیید کرد. همچنین مقایسه نقوش حاصل از RFLP مجازی، مشابه ترین الگوی مرجع گروه 16SrI، زیرگروه AD (دسترسی GenBank: DQ286577)، با ضریب شباهت 77/0 را مشخص کرد که این موضوع نـشان داد که ایـن سـویه ممـکن اسـت نـشان دهنده یـک گروه جـدید باشـد. نتایج این مطالعه حضور فیتوپلاسما را در درختان هلو استان گلستان برای اولین بار تأییـد نمـوده و نشـان از حـضور گـونه فیـتوپلاسمایی نزدیک به Candidatus phytoplasma asteris در استان گلستان دارد. Manuscript profile

گیاهان دارویی منبع بسیار غنی از ترکیبات آنتی اکسیدانی هستند، قارچ‌های اندوفیت گیاهان دارویی درنتیجه همزیستی طولانی‌مدت با این گیاهان می‌توانند برخی خصوصیات زیستی گیاه میزبان خود و توانایی تولید متابولیت‌‌‌‌‌‌‌های ثانویه گیاهی را به دست آورده‌اند. ازاین‌رو در این پژوهش خاصیت آنتی‌اکسیدانی قارچ‌های اندوفیت همزیست با هفت گیاه دارویی از تیره Asteraceae شامل Matricaria chamomilla, Anthemis triumfetii, Anthemis parthenium, Anthemis altissima var. altissima, Achillea millefolium, Achillea filipendulina, Cichorium intybus موردبررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری از گیاهان سالم و عاری از هرگونه علائم بیماری از بیشتر مناطق رویشگاه این گیاهان از ارتفاعات استان گلستان در بهار 1395انجام شد. پس از جداسازی قارچ‌ها و بررسی‌های ریخت‌شناسی و شناسایی مولکولی به روش چندژنی خاصیت آنتی‌اکسیدانی 37 گونه قارچ اندوفیت به روش تخریب رادیکال های آزاد DPPH موردبررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده اختلاف معنی دار در سطح 99 درصد بین خواص آنتی‌اکسیدانی قارچ‌های اندوفیت مشاهده گردید و دامنه فعالیت آنتی‌اکسیدانی بین 11/32 تا 83/98 درصد متغیر بود. کمترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی مربوط به قارچ Stemphylium amaranthiکه از بافت برگ گونهAnthemis triumfetiiجدا شده بود و بیشترین میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی مربوط به قارچ Trametes versicolor جدا شده از بافت ساقه گونه بومادران زرد (Achillea filipendulina) بود. همچنین از نظر فعالیت انتی اکسیدانی گونه قارچ گوش ماهی Schizophyllum communeبا میزان 8/98درصددر یک گروه با قارچT. versicolor از بازیدیومیست هاقرار گرفت. گونه‌هایی از جنس Cladioporium sp. شامل Cladosporium cladosporioides و Cladosporium ramotenellum میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی بالایی را حدود 97 درصد از خود نشان دادند. با توجه به زمان تولید کوتاه مدت و نرخ رشد بالای قارچ ها و عدم نیاز به تخریب اکوسیستم نسبت به حفظ ذخایر گیاهان دارویی می تواند اندوفیتها را به انتخاب خوبی برای تولید مواد آنتی‌اکسیدانی تبدیل کند. Manuscript profile