زمینه و هدف: جهت بررسی کمی و کیفی کاج بروسیا، جنگل کاری منطقه قپان با مساحت 232 هکتار مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: به همین منظور در سه طبقه ارتفاعی از سطح دریا (400-200، 600-400 و 800-600 متر) به روش تصادفی سیستماتیک اقدام به برداشت پلات های 400 مترمربعی گردید (تعداد 30 قطعه نمونه در هر طبقه ارتفاعی). در داخل هر یک از قطعات نمونه مورد بررسی، برخی خصوصیات کمی و کیفی درختان ثبت شد. هم چنین به منظور بررسی خصوصیات خاک توده نیز در هر یک از طبقات ارتفاعی سه پروفیل خاک در افق های A و B حفر گردید و در محیط آزمایش گاه اندازه گیری و در تجزیه و تحلیل به کار گرفته شد. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که ساختار قطری و ارتفاعی توده در هر سه پایگاه از توزیع متمایل به نرمال پیروی می کند. پایگاه بالایی (800 - 600 متر) مقدار حجم در هکتار بیش تری را نسبت به دو پایگاه دیگر نشان داده است. از طرفی معلوم گردید که با افزایش ارتفاع از سطح دریا درصد شاقولی بودن، تنه بدون شاخه، شادابی تاج، افزایش و درصد درختان با تاج متقارن و انحناء تنه اصلی کاهش می یابد، در حالی که درصد چند شاخگی و سلامت تنه تغییرات منظمی را در ارتباط با افزایش ارتفاع نشان نداده است. مطالعات خاک شناسی نیز تفاوت های معنی داری را در ارتباط با پایگاه های مختلف نشان نداده است. بحث و نتیجه گیری: نتیجه کلی این که بهترین توده های کاج بروسیا هم از لحاظ کیفیت و هم از لحاظ کمیت در منطقه مورد مطالعه در ارتفاعات بالا قابل مشاهده هستند. Manuscript profile

زمینه و هدف: به منظور بررسی رویش گونه زربین در جهات مختلف (شمال غرب، غرب، شمال شرق و جنوب غرب) یک توده خالص دست کاشت در منطقه عباس آباد بهشهر در نظر گرفته شد. روش کار: با استفاده از شبکه آماربرداری 75 ×100 متر و با روش تصادفی- سیستماتیک، 50 قطعه نمونه 2 آر (200 متر مربع) در جهات مختلف جغرافیایی پیاده گردید. در هر قطعه نمونه، قطر تمامی درختان و ارتفاع چهار اصله درخت اندازه گیری شد. محاسبات لازم و آنالیز های آماری در نرم افزارهای Excel و SPSS انجام گرفت. یافته ها و نتایج: نتایج نشان داد که بین دامنه ها با جهات جغرافیایی مختلف از لحاظ رویش، تفاوت های معنی داری وجود دارد، بطوری که بالاترین رویش قطری در جهت غرب (53/0 سانتی متر) و کمترین مقدار آن در جهت شــمال شرق (479/0سانتی متر) مشاهده گردید. هم چنین بیشترین رویش ارتفاعی در جهات غرب و جنوب غرب (53/0 متر) و کمترین مقدار آن در جهت شمال غربی بوده (49/0 متر) و از لحاظ متوسط رویش سطح مقطع، بالاترین رویش در جهت غرب (87/0 متر مربع در هکتار) و کمترین آن در جهت شمال غرب (76/0 متر مربع در هکتار) مشاهده شد. رویش متوسط حجم نیز بر حسب سن، به ترتیب در جهت های غرب (4 سیلو درهکتار) و شمال شرقی (6/3 سیلو در هکتار) دارای بیشترین و کمترین مقادیر بوده اند. Manuscript profile

امروزه استفاده از شاخص های اکولوژیک همانند تاج پوشش درختان برای شناخت وضعیت اکوسیستم های خاص نظیر رویشگاه های مانگرو و پایش و ارزیابی تغییرات ایجاد شده در طی زمان، امری ضروری می باشد. هدف از این مطالعه استفاده از قابلیت داده‌های طیفی با قدرت تفکیک مکانی بالادر برآورد مشخصه سطح تاج پوشش با استفاده از الگوریتم‌های پارامتریک و ناپارامتریک در جنگل های مانگرو استان بوشهر است. برای انجام تحقیق، 50 قطعه نمونه 400 مترمربع (20×20 متر) به روش خط- نمونه پیاده و اطلاعات قطر برابر سینه، قطر بزرگ و کوچک تاج درختان و ارتفاع تمامی درختان به همراه موقعیت مراکز قطعه نمونه برداشت و سطح تاج پوشش در قطعه نمونه و در هکتار به درصد محاسبه گردید. تصاویر مورد استفاده در این تحقیق مربوط به عملیات عکس برداری در تاریخ 20/10/91 است که با استفاده از دوربین رقومی UltraCam-X برداشت گردید. پس از انجام پیش پردازش‌ها و پردازش‌های مناسب، ارزش‌های رقومی متناظر با قطعات نمونه زمینی از باندهای طیفی استخراج و به عنوان متغیرهای مستقل و درصد تاج پوشش به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شدند. مدل‌سازی با الگوریتم های نزدیک‌ترین همسایه، ماشین بردار پشتیبان، جنگل تصادفی و رگرسیون خطی چند متغیره با 70 % از قطعات نمونه انجام گردید و نتایج با 30 % باقیمانده قطعات نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور پیش بینی درصد تاج پوشش، نتایج الگوریتم جنگل تصادفی، نزدیک ترین همسایه، رگرسیون خطی چندمتغیره و ماشین بردار پشتیبان به ترتیب با درصد مجذور میانگین مربعات خطا برابر با 57/13، 95/13، 88/14 و 73/17 و اریبی نسبی برابر با 88/3-، 62/4–، 05/5- و 78/2- بدست آمد که الگوریتم جنگل تصادفی با کمترین درصد مجذور میانگین مربعات خطا توانست درصد تاج پوشش را بهتر پیش بینی نماید. نتایج این تحقیق نشان داد الگوریتم های ناپارامتریک جنگل تصادفی، نزدیک ترین همسایه و ماشین بردار پشتیبان قابلیت بالاتری نسبت به الگوریتم پارامتریک رگرسیون خطی چندمتغیره در برآورد مشخصه درصد تاج پوشش دارا می‌باشند. Manuscript profile

در پژوهش پیش‌رو هدف؛ یافتن مدل‌های آماری و تجربی مناسب جهت برآورد ذخیره کربن روی زمینی به کمک تلفیق داده‌های طیفی و راداری سنجنده ماهواره‌های Sentinel 1, 2 در قسمتی از جنگل‌های سری سه سنگده است. در این راستا تعداد 150 قطعه نمونه دایره‌ای به روش تصادفی -منظم به مساحت 10 آری انتخاب شد. در هر قطعه نمونه مشخصه‌های نوع گونه، ارتفاع کل درختان و قطر برابرسینه درختان با بیش از 5/7 سانتی‌متر ثبت شد. سپس چگالی تمام گونه‌های موجود در قطعات نمونه در آزمایشگاه تعیین شد. بعد از آن میزان زی‌توده در سطح قطعات نمونه بر اساس مدل جهانی فائو و مقدار ذخیره کربن روی زمینی نیز با اعمال ضریب محاسبه گردید. بر روی تصاویر راداری و طیفی عملیات مختلف پیش‌پردازش و پردازش‌های لازم اعمال شد. سپس ارزش‌های رقومی متناظر با قطعات نمونه زمینی از باندهای طیفی استخراج و به‌عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شد. مدل‌سازی با روش‌های ناپارامتری جنگل تصادفی، ماشین‌بردار پشتیبان، نزدیکترین همسایه و روش پارامتری رگرسیون خطی چندگانه انجام گرفت. نتایج نشان داد به طور متوسط میانگین زی‌توده روی زمینی 07/469 تن در هکتار و ذخیره کربن 53/234 تن در هکتار به دست آمد. همچنین بیشترین همبستگی بین باندهای اصلی و مصنوعی با دو مشخصه مورد بررسی مربوط به باند مادون قرمز نزدیک حاصل شد. نتایج اعتبارسنجی مدل‌سازی تلفیق داده‌های نوری و راداری ماهواره‌های Sentinel 1, 2 با زی‌توده و ذخیره کربن روی‌زمینی نشان داد؛ روش جنگل تصادفی نسبت به دیگر پارامترهای مورد بررسی با درصد مجذور میانگین مربعات خطا و درصد اریبی به‌ترتیب برای مشخصه‌های زی‌توده و ذخیره کربن (79/32 و 24/2-) و (79/30 و 01/0-) در مدل‌سازی عملکرد بهتری داشته‌ است. به‌طور کلی نتایج حاصل از اعتبارسنجی به‌دست آمده نشان داد استفاده از روش‌های جنگل تصادفی و تصاویر ماهواره‌های Sentinel 1, 2 عملکرد مناسبی در برآورد مشخصه‌های زی‌توده و ذخیره کربن را نداشت. Manuscript profile

ارزیابی وضعیت توده جنگلی در طول زمان به دقت و نوع مدل‌های قطر- ارتفاع وابسته است. در این پژوهش مدل‌های مختلف قطر- ارتفاع برای برآورد دقیق ارتفاع درخت توسکا در توده‌های ناهمسال آمیخته نامنظم در بخشی از سری چهار جنگل رضاییان علی‌آباد ارزیابی شد. 200 قطعه نمونه دایره‌ای شکل به‌مساحت 1000 مترمربع و به‌روش تصادفی- منظم به ابعاد شبکه 200 ×150 متر و با شدت 33/3 درصد در جنگل مورد مطالعه پیاده شد. در تمام قطعات نمونه، مشخصه‌های گونه، قطر برابر سینه تمام درختان با قطر بیشتر از 5/7 سانتیمتر و ارتفاع درختان اندازه‌گیری و ثبت شد. با استفاده از 43 مدل رگرسیونی، ارتباط بین ارتفاع به‌عنوان متغیر وابسته و قطر به‌عنوان متغیر مستقل بررسی و تجزیه و تحلیل شد. نتایج به‌دست آمده نشان داد که نتایج معیارهای ارزیابی مدل، تفاوت زیادی با یکدیگر نداشتند و ازنظر آماری تفاوت معنیداری بین مقادیر برآوردشده با استفاده از مدل‌های مختلف و مقادیر واقعی در سطح اطمینان 99 درصد وجود نداشت. همچنین پنج مدل رگرسیونی غیرخطی هندسی، هندسی 2، هایپربولیک 3، مورگان- مرسر- فلودین و لگاریتمی با ضریب تبیین 88/0 و درصد مجذور میانگین مربعات خطای به‌ترتیب 81/7، 86/7، 88/7، 90/7و 92/7 درصد، نتایج مشابه و نزدیک به‌هم داشتند و توانایی خوبی برای برآورد ارتفاع درختان جنگلی با دقت مناسب داشتند. این مدل‌ها می‌توانند در برآورد ارتفاع درختان جنگلی در صورت تأیید و تکرار این نتایج در مناطق جنگلی شمال ایران استفاده شوند. Manuscript profile

شناسایی و اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌ها نقش مهمی در ارزیابی خدمات اکوسیستمی دارد. در پژوهش حاضر از پرسشنامه دلفی به منظور شناسایی معیارها و شاخص‌های حایز اهمیت خدمات تولیدی‌(تولید آب و تولید چوب) و خدمات تنظیمی‌(حفاظت خاک و ذخیره و ترسیب کربن) و از تکنیک آنتروپی شانون به منظور محاسبه وزن آنها استفاده شده است و در ادامه از تکنیک تاپسیس برای اولویت‌بندی معیارها و شاخص‌های خدمات چندگانه اکوسیستمی استفاده گردید. ابتدا شاخص‌های مهم و تاثیر‌گذار از طریق پرسشنامه دلفی به وسیله کارشناسان مربوطه نمرده‌دهی شدند که از میان آن‌ها 19 شاخص برای تولید آب، 23 شاخص برای تولید چوب، 25 شاخص برای حفاظت از خاک و 22 شاخص برای ذخیره و ترسیب کربن در خاک جهت ارزیابی خدمات چندگانه اکوسیستمی بومی‌سازی شد. نتایج اولویت‌بندی شاخص‌ها و معیارها از طریق تکنیک تاپسیس نشان داد که شاخص‌های بارندگی و ماندگاری برف و معیارهای خاک و اقلیم برای تولید آب، شاخص‌های تیپ گونه های درختی و درصد جنگل و معیارهای منابع جنگلی و اقلیم برای تولید چوب، شاخص‌های پوشش گیاهی و درصد تاج پوشش و معیارهای پوشش گیاهی و خاک برای حفاظت از خاک، شاخص‌های کاربری زمین و پوشش گیاهی و معیارهای پوشش گیاهی و اقلیم برای ذخیره و ترسیب کربن در خاک به ترتیب بالاترین اولویت‌ها را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین اولویت-بندی خدمات اکوسیستم در حوزه آبخیز دارابکلا به ترتیب شامل خدمت تولید چوب، ذخیره و ترسیب کربن، تولید آب و حفاظت از خاک می‌باشد. Manuscript profile

شناسایی گونه‌های درختی مناسب به‌منظور گیاه پالایی بسیار حائز اهمیت است ولی لازمه آن انجام مطالعات جامع و ارزیابی پتانسیل گونه‌ها است. در این تحقیق به بررسی مقاومت نهال‌های یکساله بومی جنگل‌های شمال ایران، شیردار (Acer cappadocicum) و ون (Fraxinus excelsior) پرداخته شد. در این راستا نهال‌های یک‌ساله دو گیاه در طول یک فصل رویش تحت تاثیر خاک‌های آلوده به سرب با غلظت‌های 0، 100، 200، 300، 400 و 500 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک قرار گرفت و شاخص‌های فتوسنتزی از قبیل نرخ فتوسنتز، هدایت‌روزنه‌ای، نرخ تعرق و دی‌اکسید کربن درون روزنه‌ای به انضمام عملکرد رشد و تخصیص زی‌توده نهالها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که حضور فلز سنگین سرب در خاک با غلظت‌های بالا سبب کاهش عمکلرد فتوسنتزی دو گیاه می‌شود ولی در این بین اثرات بازدارنده آلودگی در نهال‌های ون کمتر بود. میزان رشد ارتفاع، قطر و همچنین زی‌توده نهال‌های دو گونه متاثر از اثرات سوء سرب کاهش یافت ولی تفاوت قابل تاملی برای دو گونه مشاهده نشد. یافته‌های این تحقیق نشان داد که دو گونه بومی شیردار و ون در شرایط تحقیق حاضر و در طول یک فصل رویش تفاوت قابل ملاحظه‌ای از لحاظ مقاومت به خاک‌های آلوده به سرب نداشتند، ولی بی‌شک می‌توان با اعمال تیمارهای آلودگی شدیدتر در دوره‌های طولانی‌تر تصمیات بهتری را اتخاذ نمود. Manuscript profile