• Home
  • شعبان شتایی

    List of Articles شعبان شتایی


  • Article

    1 - شناسایی و اولویت بندی معیارها و شاخص ها برای بازسازی سیمای جنگلی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز چهل چای استان گلستان)
    Journal of Renewable Natural Resources Research , Issue 39 , Year , Spring_Summer 2024
    جنگل زدایی و تخریب جنگل منجر به شکل گیری سیماهای سرزمین فقیر در سرتاسر جهان شده است. اگرچه در گذشته راهبردهای حفاظت بر حفظ سیستم های طبیعی دست نخورده تاکید داشته اند، امروزه راهبرد ها بر حفظ و بازسازی بوم سازگان های تخریب شده متمرکز شده اند. رویکرد بازسازی سیما More
    جنگل زدایی و تخریب جنگل منجر به شکل گیری سیماهای سرزمین فقیر در سرتاسر جهان شده است. اگرچه در گذشته راهبردهای حفاظت بر حفظ سیستم های طبیعی دست نخورده تاکید داشته اند، امروزه راهبرد ها بر حفظ و بازسازی بوم سازگان های تخریب شده متمرکز شده اند. رویکرد بازسازی سیمای جنگلی، رویکردی مهم برای بازسازی خدمات بوم شناسی و اقتصادی- اجتماعیِ بوم سازگان های جنگلی در مقیاس سیمای سرزمین تلقی می شود. شناسایی و اولویت بندی معیارها و شاخص های کارآمد و موثر در فرآیند اولویت بندی مناطق برای بازسازی سیمای جنگلی در اجرای چنین رویکرد هایی ضرورتی است که تاکنون در ایران انجام نشده است. از این رو هدف از این پژوهش معرفی معیارها و شاخص های موثر در اولویت بندی مناطق مناسب برای بازسازی سیمای جنگلی در منطقه مورد مطالعه است. در این مطالعه با تاکید بر هدایت تلاش های بازسازی به سمت مناطق تضمین کننده حداکثر سود از دو منظر ضرورت (لزوم بازسازی) و فرصت (امکان پذیری بازسازی)، در مجموع 26 معیار و 68 شاخص از دیدگاه های بوم شناسی و اقتصادی- اجتماعی شناسایی و سپس در قالب روش دلفی اولویت بندی شدند. نتایج نشان داد در بخش ضرورت بازسازی، معیار بوم شناسی روند تخریب سیمای سرزمین و معیار اقتصادی- اجتماعی فقر، اولویت نخست را به خود اختصاص داده اند. همچنین، معیارهای بوم شناسی تخریب و پتانسیل زادآوری طبیعی با اولویت برابر و معیار اقتصادی- اجتماعی بودجه از نظر امکان پذیری بازسازی در اولویت نخست قرار دارند. نتایج این پژوهش علاوه بر اینکه می تواند به تصمیم گیران و برنامه ریزان در مسئله حفاظت از طبیعت و استفاده از آن کمک کند، می تواند با توجه متعادل به هر دو جنبه ضرورت و فرصت بازسازی، منجر به مشارکت فعال ذی نفعان در برنامه های بازسازی سیمای جنگلی شود. Manuscript profile

  • Article

    2 - ارزیابی چهار الگوریتم پیش بینی سطح تاج پوشش جنگل های مانگرو با استفاده از تصاویر دوربین هوایی
    Journal of RS and GIS for Natural Resources , Issue 2 , Year , Autumn 2016
    امروزه استفاده از شاخص های اکولوژیک همانند تاج پوشش درختان برای شناخت وضعیت اکوسیستم های خاص نظیر رویشگاه های مانگرو و پایش و ارزیابی تغییرات ایجاد شده در طی زمان، امری ضروری می باشد. هدف از این مطالعه استفاده از قابلیت داده‌های طیفی با قدرت تفکیک مکانی بالادر برآورد مش More
    امروزه استفاده از شاخص های اکولوژیک همانند تاج پوشش درختان برای شناخت وضعیت اکوسیستم های خاص نظیر رویشگاه های مانگرو و پایش و ارزیابی تغییرات ایجاد شده در طی زمان، امری ضروری می باشد. هدف از این مطالعه استفاده از قابلیت داده‌های طیفی با قدرت تفکیک مکانی بالادر برآورد مشخصه سطح تاج پوشش با استفاده از الگوریتم‌های پارامتریک و ناپارامتریک در جنگل های مانگرو استان بوشهر است. برای انجام تحقیق، 50 قطعه نمونه 400 مترمربع (20×20 متر) به روش خط- نمونه پیاده و اطلاعات قطر برابر سینه، قطر بزرگ و کوچک تاج درختان و ارتفاع تمامی درختان به همراه موقعیت مراکز قطعه نمونه برداشت و سطح تاج پوشش در قطعه نمونه و در هکتار به درصد محاسبه گردید. تصاویر مورد استفاده در این تحقیق مربوط به عملیات عکس برداری در تاریخ 20/10/91 است که با استفاده از دوربین رقومی UltraCam-X برداشت گردید. پس از انجام پیش پردازش‌ها و پردازش‌های مناسب، ارزش‌های رقومی متناظر با قطعات نمونه زمینی از باندهای طیفی استخراج و به عنوان متغیرهای مستقل و درصد تاج پوشش به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شدند. مدل‌سازی با الگوریتم های نزدیک‌ترین همسایه، ماشین بردار پشتیبان، جنگل تصادفی و رگرسیون خطی چند متغیره با 70 % از قطعات نمونه انجام گردید و نتایج با 30 % باقیمانده قطعات نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور پیش بینی درصد تاج پوشش، نتایج الگوریتم جنگل تصادفی، نزدیک ترین همسایه، رگرسیون خطی چندمتغیره و ماشین بردار پشتیبان به ترتیب با درصد مجذور میانگین مربعات خطا برابر با 57/13، 95/13، 88/14 و 73/17 و اریبی نسبی برابر با 88/3-، 62/4–، 05/5- و 78/2- بدست آمد که الگوریتم جنگل تصادفی با کمترین درصد مجذور میانگین مربعات خطا توانست درصد تاج پوشش را بهتر پیش بینی نماید. نتایج این تحقیق نشان داد الگوریتم های ناپارامتریک جنگل تصادفی، نزدیک ترین همسایه و ماشین بردار پشتیبان قابلیت بالاتری نسبت به الگوریتم پارامتریک رگرسیون خطی چندمتغیره در برآورد مشخصه درصد تاج پوشش دارا می‌باشند. Manuscript profile

  • Article

    3 - بررسی مقایسه ای امکان برآورد برخی مشخصه های کمی ساختار توده های جنگل های خزری با استفاده از داده های رادار و تلفیق داده های رادار با لیدار
    Journal of RS and GIS for Natural Resources , Issue 5 , Year , Winter 2018
    هدف از تحقیق، مقایسه برآورد مشخصه های ساختاری حجم سرپا، رویه زمینی و تعداد درختان در هکتار توده‌های جنگلی خزری با استفاده از داده های رادار و تلفیق داده‌های رادار و لیدار در بخشی از سری یک و دو جنگل‌های شصت کلاته گرگان در استان گلستان است. اطلاعات مشخصه‌های ساختاری از More
    هدف از تحقیق، مقایسه برآورد مشخصه های ساختاری حجم سرپا، رویه زمینی و تعداد درختان در هکتار توده‌های جنگلی خزری با استفاده از داده های رادار و تلفیق داده‌های رادار و لیدار در بخشی از سری یک و دو جنگل‌های شصت کلاته گرگان در استان گلستان است. اطلاعات مشخصه‌های ساختاری از 307 قطعه‌نمونه دایره‌ای شکل در جنگل موردمطالعه محاسبه و استخراج شد. پیش پردازش ها و پردازش های موردنیاز بر روی داده های خام راداری (سال 2009) و لیداری (سال 1390) صورت گرفت و مقادیر متناظر با قطعات نمونه زمینی بر روی همه شاخص های حاصل از داده های رادار و لیدار استخراج گردید. مدل‌سازی با استفاده از مشخصه‌های استخراجی راداری به‌صورت جداگانه و به‌صورت تلفیقی با لیدار با الگوریتم غیرپارامتریک جنگل تصادفی با 75 درصد از قطعات نمونه انجام شد. ارزیابی اعتبار مدل‌سازی‌ها با استفاده از 25 درصد باقی‌مانده قطعات نمونه و با معیارهای مجذور میانگین مربعات خطا و اریبی به‌صورت مطلق و نسبی صورت گرفت. نتایج نشان داد که مقدار درصد مجذور میانگین مربعات خطا و درصد اریبی با استفاده از داده های رادار به ترتیب برای حجم سرپا (44/09 درصد و 0/99- درصد)، رویه زمینی در هکتار (35/72 درصد و 3/15- درصد) و تعداد درختان در هکتار (42/73 درصد و 3/52 درصد) و با استفاده از تلفیق داده های رادار و لیدار به ترتیب برای حجم سرپا (37/23 درصد و 0/76 درصد)، رویه زمینی در هکتار (31/37 درصد و 3/14- درصد) و تعداد درختان در هکتار (36/44 درصد و 0/95 درصد) برآورد گردید. نتایج تحقیق نشان داد که تلفیق داده های رادار و لیدار سبب بهبود نتایج برآورد ها به‌خصوص در مشخصه حجم سرپا نسبت به موقعی که از داده راداری به‌صورت مجزا استفاده گردید شده است. Manuscript profile

  • Article

    4 - ارزیابی قابلیت داده‌های ماهواره‌ای ETM+ و LISSIII در تهیه نقشه تراکم جنگل‌های زاگرس (مطالعه موردی: جنگل‌های قلاجه استان کرمانشاه)
    Natural Ecosystems of Iran , Issue 4 , Year , Winter 2015
    به منظور ارزیابی و مقایسه تصاویر ماهواره‌ای ETM+ و LISSIII در تهیه نقشه تراکم تاج پوشش در جنگل‌های زاگرس، پنجره‌ای از تصاویر چندطیفی و پانکروماتیک سنجنده های ETM+ ماهواره Landsat7 و LISSIII ماهواره IRS-P6 از جنگل‌های قلاجه استان کرمانشاه انتخاب گردید. پس از انتخاب نمونه More
    به منظور ارزیابی و مقایسه تصاویر ماهواره‌ای ETM+ و LISSIII در تهیه نقشه تراکم تاج پوشش در جنگل‌های زاگرس، پنجره‌ای از تصاویر چندطیفی و پانکروماتیک سنجنده های ETM+ ماهواره Landsat7 و LISSIII ماهواره IRS-P6 از جنگل‌های قلاجه استان کرمانشاه انتخاب گردید. پس از انتخاب نمونه‌های تعلیمی و مجموعه باندهای مناسب، اقدام به طبقه‌بندی داده‌ها به روش نظارت‌شده و با استفاده از روش‌های حداقل فاصله از میانگین، الگوریتم حداکثر تشابه و متوازی‌السطوح انجام گردید. نتایج ارزیابی نشان داد که میزان صحت کلی و ضریب کاپا برای چهار طبقه تراکمی برای تصاویر ETM+، به ترتیب 52 % و 25/0 و برای تصاویر LISSIII، 61 % و 32/0 بود. به دلیل عدم تفکیک‌پذیری مناسب طبقات 1 و 2 و همچنین طبقات 3 و 4 با هم ادغام و مقدار صحت کلی و ضریب کاپا به ترتیب معادل 71 % و 39/0 برای ETM+ و 75 % و 46/0 برای LISSIII با استفاده از باندهای اصلی به دست آمد. باز بودن تاج پوشش و همچنین اختلاط بازتاب خاک و پوشش گیاهی در این منطقه مانع از دستیابی به نتایج مطلوب‌تر گردید. نتایج نشان‌دهنده قابلیت نسبتاً بهتر داده‌های سنجنده LISSIII در مقایسه با ETM+ می‌باشد و انجام تحقیقات مشابه در مناطق مختلف و استفاده از داده‌های با قدرت تفکیک طیفی بالاتر توصیه می‌گردد. Manuscript profile