در ادب فارسی آثار ارزشمندی وجود دارد که هدف از نگارش آن ها، هدایت انسان و هموار کردن مسیر او برای زندگی سالم و بهتر است. نویسندگان و شاعران همواره کوشیده اند تا مبانی و مفاهیم اخلاقی را در قالب زبانی زیبا و تأثیرگذار بیان کنند. سعدی چون معلم اخلاق، برآن بوده تا انسان ها را از جهل خود آگاه سازد و راه درست را به آنان نشان دهد؛ از این رو آثار وی همواره مورد توجه نویسندگان و شعرای ادب فارسی بوده است. محمدرحیم کرمانی از نویسندگان و شاعران قرن سیزدهم هجری نیز در کتاب گلشن از مضامین و روش و سبک سعدی تأثیر پذیرفته است. این پژوهش که به روش تحلیلی - تطبیقی انجام شده ضمن معرفی نسخة خطی گلشن به تطبیق وجوه اشتراک آن با گلستان سعدی پرداخته است. نتایج نشان می دهد که پیروی از سبک سعدی در گلشن با نگاهی هنری، خلّاقانه و ادیبانه صورت گرفته است و استفاده از سجع و آرایه‌ها و تشبیهات بر پایة معیارهای فصاحت و بلاغت شکل گرفته است. کلام وحی و احادیث نبوی یکی از منابع الهام بخش در گلستان و گلشن است. کرمانی کوشیده است، با داستان‌پردازی و یا استفاده از بیانی سحرانگیز چون سعدی، مفاهیم متعالی را به مخاطب عرضه دارد. مضامین مشترک گلشن با گلستان عبارتند از: شکرگزاری، نعت پیامبر، توجه به عقل، پرهیز از خشم و حسد، عدالت ورزی و نصیحت پادشاهان. Manuscript profile

ظهیر کرمانی، شاعر و ادیب شیعی در قرن دوازدهم هجری- قمری در کرمان می‌زیست. از این شاعر چهار اثر باقی مانده است: مثنوی،گلشن ظهور، مجمع البحرین، وامق و عذرا. مثنوی وی به اشتباه در نسخه‌های خطی در مدخل دیوان از آن یاد شده است، مشتمل بر 8743 بیت است. بیشتر ابیات ظهیر محتوایی اخلاقی و دینی دارند. زبان شاعر تا حد زیادی ساده و روان و قابل درک است ظهیر در درک و دریافت مطالب عرفانی در مرحلۀ شناخت ابتدا از عقل کمک می‌گیرد. زهد و ریا و تزویر و گناه را سدّ راه کمال و شناخت انسان می‌داند که برای برداشتن این موانع، کنترل نفس را متذکر می‌شود. ریاکاری را در نظر انسان‌های واقع بین مردود می‌داند و زهد را سلاح کنترل نفس می‌داند و خلوص و صداقت انسانی را در مقابل توبه سپری جهت تکامل روح بشر قرار می‌دهد. سپس برای تکامل روح، فراتر از عقل و با بال عشق مراحل سیر و سلوک را طی می‌کند. وی نمایندۀ صدق و یقین است و برای زیستن حقیقی و رضایت خداوند متعال تلاش می‌کند؛ شخصیتی است که با سلاح زهد، در لایه‌های حجاب و تنهایی، خداوند را شاهد و ناظر عمل خود می‌داند و در فرصت‌های حساس می‌هراسد و نه می‌گوید و این روی گردانی، نتایج و پیامدهای زیادی دارد. توبه را بازگشت از گناه و جبران خلاف می‌داند. معتقد است آنکه به راه هدایت می‌رود به مقصد می‌رسد و هرکه ضلالت یا نفاق را برگزیند سرانجامی جز ناکامی و رسوایی نخواهد داشت. Manuscript profile

نسخ خطی باقیمانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب می شود که لزوم توجه به آن به عنوان یکی از گنجینه های میراث فرهنگی، بسیار با اهمیت است. رسالۀ اساس المعرفه، از آثار نفیس سدۀ دهم هجری است که تاکنون تصحیح و چاپ نشده است. از این اثر تنها یک دست نوشته باقی مانده است که با شمارۀ 2001-101/11 در کتابخانۀ آیت الله گلپایگانی قم نگهداری می شود و اساس پژوهش حاضر قرارگرفت. متأسفانه رسالۀ اساس المعرفه تاکنون ناشناخته مانده است لذا با توجه به اهمیت رساله، نگارندگان در این پژوهش می کوشند ضمن معرفی رسالۀ اساس المعرفه کمال الدین صدیقی، به بررسی محتوا، عناصر و مؤلفه های سبکی آن نیز بپردازند. بررسی این اثر نشان می دهد که کمال الدین صدیقی، عارفی برجسته و از شاگردان معنوی جامی و نیز از پیروان محیی الدین بن عربی است و ردّپای عرفان ابن عربی به وضوح در این رساله مشهود است. کمال الدین صدیقی همچنین نویسنده ای تواناست و به ساخت و بافت کلام اهمیّت زیادی داده است. صورخیال، لغات و مضامین عربی، کنایات، استعارات، مرادفات، تکلّفات و تصنعات که در دیگر آثار و متون این دوره دیده می شود، در این اثر نیز به وضوح مشهود است. Manuscript profile

چکیدهآثار گذشتگان، میراث ارزشمندی برای معاصران و آیندگان است. آثار فرهنگی و ادبی با بن مایه های معرفتی خود قوت و غذای معنوی اهل فکر و هنر است و علت آن هم این است که پل ارتباطی بین گذشته و حال هستند و شناخت و معرفت ما را افزایش می دهد. عهد صفوی نیز از این علوم و فنون بی بهره نبوده است. ظهیر کرمانی (1162 ق) که نامش در هیچ تذکره ای نیامده است از مفاخر شیعی مذهب ایران زمین است. مثنوی پر تمثیل او که 8743 بیت و در بحر رمل است، از آثار ناشناخته ی قرن دوازدهم است و تنها نسخه ی آن به خط نستعلیق و مشتمل بر 265 برگ با شماره ی 9530 در کتابخانه ی مجلس تهران نگهداری می شود. این نسخه شامل داستان های تمثیلی منظومی در بیان اندیشه های عرفانی، اخلاقی، دینی، عاشقانه و غیره است. او در انواع صنایع لفظی و معنوی، طبع آزمایی کرده است و با اشعار تعلیمی خود نکات اخلاقی را برای یک زندگی راستین و حقیقی هموار کرده است. ابیاتش از آیات و احادیث و زندگی ائمه و بزرگان نشأت گرفته است. از این رو لازم است که با وجود زندگی پر تب و تاب امروزی کلام ارزشمند ظهیر به دقت و ژرف نگری مطالعه و بررسی شود تا شاید شمه ای از زندگی و تجربیات گذشتگان مرهمی باشد بر دردهای اخلاقی و اجتماعی و فرهنگی که روح هر انسان آزاده ای را می آزارد. Manuscript profile

ساقی‌نامه از انواع ادبی‌ای است که شعرای فارسی‌گوی بسیاری در گفتنِ این نوع طبع‌آزمایی کرده‌اند. نظامی و حافظ معروفترین گویندگان ساقی‌نامه‌ هستند و ساقی‌نامه‌‌گویان دیگر، همه در سرودن این نوع شعر از آن دو الگو گرفته‌اند، چنان‌که عموماً آنان‌که ساقی‌نامة خود را ضمن منظومه‌هایشان گفته‌اند از نظامی و آنان‌که ساقی‌نامة مستقل یا با موضوعات اجتماعی و تفکر خیامیِ غالب سروده‌اند، از حافظ متأثر بوده‌اند. البته حافظ به قرائن بسیار، هم در ساخت و هم در مضمون و معانیِ ساقی‌نامه و مغنی‌نامه، بسیار به نظامی ‌نظر داشته است. در این مقاله به مقایسۀ ساقی‌نامه و مغنی‌نامۀ حافظ با نظامی پرداخته ‌شده است. از نتایج مهم این تحقیق آن است که اثرپذیری شاعر شیراز از ساقی‌نامة نظامی -برخلاف تصور- چنان‌که تعابیر تشبیهی، استعاری و مفاهیم پارادوکسی مربوط به می و ملزوماتش در کل غزلیات حافظ نشان می‌دهد، بیشتر در غزل او دیده می‌شود تا ساقی‌نامه‌اش؛ دیگر اینکه حافظ برخلاف کلی‌گویی برخی نویسندگان، از خواجو در ترکیبات و یادکرد گذشته و از عراقی در توجه به مفاهیم عرفانی و استقلال ساقی‌نامه‌‌اش متأثر بوده است و میان ساقی‌نامة حافظ و نظامی، با وجود مشابهات بسیار، تفاوت‌هایی نیز وجود دارد که این نوشتار به شیوۀ توصیفی-تحلیلی به این موارد نیز پرداخته‌ است. Manuscript profile

استعمار به عنوان پدیده‌ای سیاسی، اقتصادی از قرن 16میلادی با حضور کشورهای قدرتمند اروپایی آن زمان در سرزمینها و جوامعی مانند آمریکا، آفریقا، اقیانوسیه و آسیا که مراکز اقتدار و فرهنگ و تمدن بومی آنها ضعیف بود، به منظور غارت ذخایر و منابع ملی به وجود آمد. استعمارستیزی عنوانی است که برای جنبش‌هایی که در نیمۀ دوم قرن بیستم علیه استعمار بویژه بر ضد تسلط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اروپا و امریکا بر مردمان غیر اروپایی به کار رفت. هدف مبارزۀ ضد استعماری، رسیدن به استقلال و تشکیل دولت ملی و ادبیات پیوسته مجالی برای این مبارزه بود. در ایران عصر مشروطه که تحت استعمار دول غربی بود نیز بخشی از مبارزات استعمارستیزانه در قالب ادبیات شکل گرفت و عارف قزوینی یکی از چهره‌های معروف آن بود که استعمارستیزی، آزادی‌خواهی و وطن‌دوستی درون‌مایۀ بسیاری از اشعار او را تشکیل می‌داد. او بی سابقه‌ای اشعار سیاسی خود را همراه با ساز در حضور مردم می‌خواند و برای اولین بار از موسیقی برای آگاهی سیاسی استفاده کرد؛ این یکی از مهمترین دلایل ملقب شدن او به "شاعر ملی" است .این پژوهش به بررسی اوضاع سیاسی و اجتماعی حاکم بر عصر عارف و تأثیرپذیری وی از آن و بویژه موضوع استعمارستیزی در اشعار و تصانیف او می‌پردازد و برآن است نتایج تحقیق را به شیوۀ تحلیل محتوا تبیین کند. Manuscript profile

زبان، یک نظام قراردادی(وضعی) منظّم از آواها و نشانه‌های کلامی و نوشتاری است و وسیلۀ برقراری ارتباط و تفهیم و تفاهم میان انسانهاست. بشر از زمانی که از توانایی زبان بهره‌مند شد، به وجود زبان‌ها و گویش‌های مختلف پی برد. زبان‌شناسی، مطالعۀ علمی زبان انسان است. زبان‌شناسی عملی، نام شاخه‌ای از دانش نوینی است که به بررسی شیوه‌ها و تکنیک‌های عملی پژوهش‌های زبانی می‌پردازد و گویش‌شناسی شاخه‌ای از آن به شمار می‌رود. گویش لری کامفیروز متعلّق به شاخۀ زبان‌های ایرانی جنوب غربی است و ساخت دستوری و واژگانی این گویش نشان می‌دهد که از فارسی میانه(پهلوی ساسانی) که خود دنبالۀ فارسی باستان است، منشعب شده است. کامفیروز یکی از مناطق وسیع شهرستان مرودشت در استان فارس است. پژوهش حاضر با تلفیقی از شیوۀ میدانی و توصیفی و با هدف تحلیل زبان‌شناختی انواع ضمیر در گویش لری کامفیروز فراهم آمده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، انواع ضمیر در این گویش با فارسی معیار شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارد؛ از جمله، برخی ضمیر‌های این گویش با فارسی معیار یکسان است و برای بعضی از انواع ضمیرها از واژه‌های خاصی که مختص این گویش است استفاده می‌شود. گویشوران این گویش به جای ضمیر سوم شخص مفرد (او – وی) از /vo/ و به جای این و آن به ترتیب از /yo/ و /vo/ استفاده می‌کنند. Manuscript profile

دهاقان از زمان‌های گذشته یکی از مناطق خوش آب و هوا، حاصلخیز و مستعد برای کشاورزی بوده است. با توجه به حاصلخیزی زمین‌های دهاقان، مردم در گذشته به شکل ارباب و رعیتی و خرده‌مالکی به کشت گندم، جو، حبوبات و غیره به شکل سنتی مشغول بودند که با روی کار آمدن وسایل کشاورزی، این حرفه شکل جدیدی به خود گرفت. کشاورزی به شکل سنتی با واژه‌ ها و اصطلاحات خاصی همراه بوده که هنوز این واژه‌ها و اصطلاحات در بین مردمان قدیمی و افراد میان‌سال باقی مانده است. نگرانی نابودی این واژه‌ها و اصطلاحات و لزوم حفظ آن‌ها، نگارندگان این مقاله را به جمع‌آوری برخی از این واژه‌ ها، واداشت. این پژوهش با استفاده از روش میدانی و کتابخانه‌ ای به بررسی واژه‌ها و اصطلاحات مربوط به کاشت و برداشت، سروده‌های گندم‌کاران، ضرب‌المثل ‌ها و شیوۀ آبیاری محصولات کشاورزی با تکیه بر کشت گندم و جو در دهاقان پرداخته است. از بررسی مجموعه اعتقادات و نیز واژه ‌ها و اصطلاحات رایج در میان کشاورزان دهاقان روشن می‌ شود که این شهر، فرهنگی دیرپا و اصیل دارد و مجموعه‌ ای از آیین‌ ها و واژه‌ ها و اصطلاحات بسیار کهن و ناب را حفظ کرده است. Manuscript profile

ادبیات کهن فارسی و آثار بزرگان و نویسندگان قرون متقدم همواره مورد توجه عموم ادب‌پژوهان بوده است و ادبیات سده های متأخرتر، به‌ویژه زندیه و قاجار به علت رویکرد تقلیدی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با وجود این در قرن های دوازدهم و سیزدهم نیز آثاری یافت می شود که از بسیاری جهات حائز اهمیت باشند ولی به‌درستی مورد توجه واقع نشده اند. یکی از آثار عرفانی ارزشمند این دوره مثنوی طرازالعارفین است. این اثر مثنوی عرفانی با دیباچه‌ای به نثر و نظم در بر دارنده مسائل عرفانی، حکمی، تعلیمی و اخلاقی بسیاری است. این پژوهش بر آن است به بررسی مضامین تصوف و عرفان در نسخه طرازالعارفین بپردازد. برای این منظور ابتدا عرفان و تصوف در اندیشه و تفکر اسلامی و شعرای عارف و عرفان دورۀ قاجار بررسی شد و سپس ویژگی های محتوایی و مضامین عرفانی همراه با شواهد ذکر گردید. بررسی این دیوان نشان از تأثیرپذیری شاعر از شاعران سنتی به ویژه مولانا در زمینۀ عرفان دارد و کاربرد زیاد آیات، احادیث و ادعیه و اصطلاحات فلسفی و عرفانی در این اثر بیانگر آشنایی شاعر با قرآن، فلسفه، کلام و عرفان است. Manuscript profile

مثنوی ظهیر کرمانی یکی از آثار گرانسنگ سدۀ دوازدهم هجری است که سرشار از آموزه‌های تعلیمی است و تاکنون به زیور چاپ آراسته نشده است. این منظومه سرشار از مضامین و معانی تعلیمی و حکمی است که شاعر به اقتضای زمینۀ انفعالی و ذوقی به کار برده است و هرکجا مجال یافته به پند و اندرز مخاطب پرداخته است. نگارندگان بر آن شدند تا در پژوهش حاضر براساس روش اسنادی ـ کتابخانه‌ای، برای نخستین‌بار به بن‌مایه‌ها و زمینه‌های تعلیمی و اخلاقی در این منظومة غنایی بپردازند. مهم‌ترین پرسش در پژوهش حاضر این است که آیا ردّپای افکار و عقاید مذهبی سراینده در این اثر مشهود است و آیا افزون‌بر اخلاق فردی به اخلاق اجتماعی در این اثر نیز توجه شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که سراینده در مکتب شیعه پرورش یافته است و آبشخور تفکرات وی از مکتب شیعه و آیات و احادیث اهل بیت عصمت و طهارت سرچشمه می‌گیرد؛ این تفکرات به‌روشنی در اشعار وی نمود یافته است. همچنین او افزون‌بر ابعاد اخلاق فردی، به بعد اجتماعی اخلاق نیز در این اثر توجه داشته است. Manuscript profile

یکی از پایه‌های تفکر فردوسی و از پرکاربردترین کلمات و مفاهیم در شاهنامه، داد است؛ چنان‌که برخی شاهنامه را حماسۀ داد نامیده‌اند. داد از دید فردوسی به‌گونه‌ای کلی در طبیعت و زندگی جریان دارد تا آنجا که او مرگ را که پیچیده‌ترین و رمز‌آلودترین مسئلۀ هستی است، از داد روزگار می‌داند. فردوسی بین داد با شادی، آرامش، امنیت و آبادی و بیداد با ناخشنودی، ناآرامی و ویرانی رابطه‌ای اساسی می‌بیند. با وجود آنکه او داد را وظیفۀ همه می‌داند، در این کتاب پیوند بسیار برجسته‌ای میان داد و شاهی وجود دارد؛ چنان‌که دادگری برجسته‌ترین خصوصیت اغلب شاهان شاهنامه و مانیفیست همۀ آنان هنگام بر تخت نشستن است. این مقاله به ارتباط داد با حکومتگران شاهنامه به شیوۀ توصیفی و تحلیلی می‌پردازد. از نتایج این پژوهش آن است که معیار داد و بیداد در شاهنامه در دوره‌های مختلف متفاوت است؛ برای مثال گاه داد با ملاک دین سنجیده می‌شود، ولی عموماً در دوره‌های مختلف، معیار داد خود شاهان هستند چه به‌لحاظ روان‌شناسی، همه خود را بر حق می‌دانند. داد در شاهنامه (به‌ویژه با معیارهای امروز و به‌خصوص در بخش اسطوره‌ای شاهنامه) گاه مفهومی پر از پارادوکس و مطلب بسیار چالش‌برانگیزی است. Manuscript profile

کتاب آداب الحرب و الشجاعه یکی از آثار ادبی و تاریخی است که علاوه‌بر ارائة اطلاعات ارزشمند دربارة جنگ، در بررسی مسائل مرتبط با اخلاقِ جنگ نیز بسیار ارزشمند است. این کتاب تألیف فخر مُدبّر (قرن ششم، اوایل قرن هفتم) است. پرسش اصلی این پژوهش آن است که فخر مدبّر در آداب ‌الحرب و الشجاعه به کدام یک از آداب جنگ و بایدها و نبایدهای اخلاقی آن توجه داشته است؟. براساس این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است، برتری صلح بر جنگ، پایبندی و احترام به صلح و پیمان‌نشکستن، خوش‌رفتاری با اسرای جنگی، مشورت‌کردن در جنگ، کوچک و خوار نشمردن دشمن، رعایت حقوق لشکریان و حق‌گزاری از آنان، پرهیز از دشنام‌دادن، رازداری و پوشاندن اسرار نظامی، تیمارداشت و رعایت حقوق رعیت، رعایت حقوق غیرنظامیان، منع از آسیب‌رساندن به مزارع و کشتزارها، پرهیز از ترس و ناامیدی ازنظر فخر مدبّر، ازجمله اخلاق جنگ شمرده می‌شود. Manuscript profile

ترغیب، در متون عرفانی و دینی جایگاه ویژه‌ای دارد؛ همچنین مهمتر از تحذیر و عامل هدایت غیرمستقیم افکار عمومی است. جستار حاضر موضوع ترغیب در متن حقیقة‌الحقّ یا آینة حقّ‌نما اثر عبداللطیف چشتی را به منظور نشان دادن تلاش سرایندة این منظومه در جلب سالکان به سمت عرفان توحیدی و نیز چگونگی جاودانه ساختن نام فرقة متبوع خود یعنی چشتیّه را در تاریخ متون عرفانی بررسی می‌کند. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی و شیوه‌ای نقادانه (برگرفته از شیوه‌های جدید زبان‌شناسی و تحلیل متن با الهام از نظریّات کارکردگرایانة یاکوبسن و لاسوِل) طرّاحی شده و به سبک آنان، ترغیب را در پنج محور عقلانی و استدلالی، جوّ ترغیب، محرّک، مخاطب، پاداش و محتوای ترغیب بررسی کرده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد علاوه بر رعایت امتیازات و آرایه‌های کلامی که ارزش ادبی فراوانی برای این اثر آفریده، کاربست مناسب و پربسامد ترغیب به عنوان یک شیوة آموزشی، بر غنای تعلیمی این متن افزوده‌است. Manuscript profile

در پی ظهور مدرنیسم و آسیب‌های جدی به طبیعت ، پژوهش‌گران حوزۀ ادبیات، نقد بوم‌گرا را به¬عنوان دانشی نو معرفی کردند. در این پژوهش با استفاده از نظریه‌های انسان‌شناسانه به تبیین دو نیروی عظیم ترس و عشق در انسان اشاره شده که در ارتباط با مرگ و زندگی، به مواضع او در برابر پدیده‌های پیرامونی شکل می‌دهد و کنش‌های او را مشخص می‌کند. همچنین تفاوت رویکرد، نسبت به طبیعت در روزگار مادرتباری و پدرسالاری و عصر مدرن را بررسی شده است. در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، سعی بر آن بوده که ریشۀ آسیب به طبیعت که سبب شکل گرفتن نقد بوم‌گرا شده مورد بررسی قرار گیرد. مولفه‌هایی چون ترس از طبیعت، جاندارپنداری طبیعت، وجود و حضور نظام مادرتبار و بالاخره مدرنیته که هرکدام در برهۀ خاص زمانی حد و حدود و چرایی و چگونگی رابطه و رفتار را تعیین کرده‌اند و البته نقش و مناسبات قدرت در این تاثیر و تاثر نیز قابل توجه است. نتایج تحقیق نشان می¬دهد تفکر جاندارپندار و شیوۀ زیست مادرتبار، به تلاش‌های انسان برای منقاد کردن طبیعت می‌انجامد. با افول مادرتباری، طبیعت و زن به یک اندازه تنزل مقام می‌یابند. سیر بی¬ارزش شمردن طبیعت، با ظهور مدرنیسم به سوء استفاده و تخریب زمین منجر می¬شود. انسان خود را میزان و معیار اخلاق و ارزش-گذاری می¬شمرد و حق بهره بردن از تمام امکانات را به خود می¬دهد و طبیعت را با تخریبی جبران ناپذیر روبه رو می‌کند. Manuscript profile

یکی از مفاهیم اخلاقی و انسانی که در متون ادبی ما بسیار بدان پرداخته شده عفو است؛ این موضوع در آثار تعلیمی و عرفانی جایگاه ویژه‌ای دارد. در برخی از متون ادبی به گونه‌ای مستقل و مشخص به این موضوع اشارت شده ولی در گلستان و بوستان سعدی خلاف انتظار، باب مشخصی بدان اختصاص داده‌نشده و سعدی ضمن حکایاتش به آن گریز زده‌است. این مقاله به شیوۀ توصیفی_تحلیلی به موضوع عفو در گلستان سعدی پرداخته‌است. از نتایج تحقیق بر می‌آید که سعدی نخست عفو و بخشش را صفت خداوند دانسته، آن را به ستاری او پیوند می‌زند و سپس در مواعظش امرا را به عفو توصیه می‌کند. او در گلستان این مطلب را به طور تعمدی بیشتر در باب اول (سیرت پادشاهان) آورده‌است. آنچنان که سعدی می‌گوید پادشاهان که اغلب طبعی متلون داشته ‌و احکامی سخت صادر می‌کرده‌اند، عموماً به واسطه‌گری دیگران از مغضوب گذشته‌اند، حال گاه به شنیدن سخنی ظریف یا لطیفه‌ای که به طبع ملوکانه موافق آمده‌است یا دفاعیه و استدلال شخص مغضوب یا کسی دیگر یا دیدن رفتاری از او. سعدی عفو را صفت مردان خدا می‌داند و در باب اخلاق درویشان دو حکایت در تأیید این سخن می‌آورد. نکتۀ قابل توجه اینکه او با همۀ توصیه‌هایش بر عفو، برخی گذشتها را از جمله در مورد ظالمان و کارگزاران فاسد، ناروا و اشتباه حکام می‌داند. Manuscript profile

در پی ظهور مدرنیسم و آسیب‌های جدی قرن بیست و بیست و یکم به طبیعت به‌عنوان زیست‌بوم انسان‌ها و خطر نابودی آن، پژوهش‌گران حوزه ادبیات نقد بوم‌گرا را به¬عنوان دانشی نو معرفی کردند. رویکردی که به ارتباط ادبیات و هنر و طبیعت و تأثیر متقابل آن‌ها می‌پردازد تا شاید با تمرکز بر این موضوع ملاحظاتی در خصوص حفظ و حراست از زیستگاه از سوی جامعه انسانی در نظر گرفته شود. هرچند کنش و رفتار انسان با دگرگونی نظام ساختار اجتماعی و تحت تأثیر فلسفه نگاه به زندگی تغییر می‌کند اما آنچه سبب رابطه رفاقتی یا رقابتی با طبیعت، یگانه شدن یا تفوق بر آن می‌شود، ریشه‌هایی در روان انسان دارد که پیشینی و بسیار بنیانی‌تر از روساخت‌هاست. در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، سعی بر آن بوده که ریشه آسیب به طبیعت که سبب شکل گرفتن نقد بوم‌گرا شده مورد بررسی قرار گیرد. مؤلفه‌هایی چون ترس از طبیعت، جاندارپنداری طبیعت، وجود و حضور نظام مادر تبار و بالاخره مدرنیته که هرکدام در برهه خاص زمانی حد و حدود و چرایی و چگونگی رابطه و رفتار را تعیین کرده‌اند و البته نقش و مناسبات قدرت در این تأثیر و تاثر نیز قابل توجه است. Manuscript profile