زمینه و هدف: مطالعات و بررسی های صورت گرفته بیانگر مشکلاتی چون عدم تعریف مناسب از فضاهای شخصی، فقدان محرمیت و امنیت، نبود حس تعلق یا حس مکان و ازدحام، در فضاهای دانشگاهی است. این مسئله باعث عدم کارایی و کاهش حضور مؤثر دانشجویان در فضاهای آموزشی می گردد. هدف از پژوهش حاضر مرور نظریه‌ها و رویکردهای روان‌شناسی محیطی و معماری در رابطه با مفاهیم حریم خصوصی و فضای شخصی است و سپس تحت نظر متخصصان، عوامل کالبدی و روانی مؤثر بر مطلوبیت فضاهای شخصی استخراج ‌شده است. روش بررسی: این مطالعه برحسب نوع هدف،کاربردی است و به روش تحقیق پیمایشی انجام گردیده است. پیمایش اولیه بین تعدادی از متخصصین متشکل از اساتید معماری و روانشناسی که به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند صورت گرفت. سپس پرسشنامه اولیه حاصل گشته و بعد از تعیین میزان اهمیت هر یک از عوامل، پرسشنامه اصلی تهیه و توسط کاربران مورد پیمایش قرار گرفت. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS صورت پذیرفت. یافته ها: مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر فضاهای شخصی در دو حوزه مؤلفه‌های کالبدی و مؤلفه‌های روانی استخراج گردید. در حوزه مؤلفه‌های کالبدی عواملی مانند: فردی سازی فضا، استفاده از مرزها برای تفکیک فضا و ایجاد فضاهای نیمه شخصی و خلوت به دست آمد و در حوزه مؤلفه‌های روانی مهم‌ترین مؤلفه‌ها شامل: امنیت، تراکم جمعیتی و در نظر گرفتن نیازهای متفاوت افراد حاصل شد. نتیجه گیری: در نظر گرفتن عوامل مؤثر حاصل شده از پژوهش حاضر در طراحی محیطی موجب مطلوبیت فضاهای شخصی در محیط های آموزشی دانشگاهی خواهد شد. Manuscript profile

بحران سلامت وعدم ایمنی محیطی در ابعاد جسمی و روانی، فضاهای شهری ومسکونی معاصررا تهدید می کند. فقدان ایمنی شهروندان در مقابل تصادفات، عدم امنیت در فضاهای شهری وسکونتی, انزوا ، افسردگی وگسست اجتماعی در محلات شهری ونیز وابستگی مفرط شهروندان به اتومبیل وکم تحرکی در اقشار مختلف از بیماری های مزمن شهری ومحیطی هستند. درچنین شرایطی اتخاذ رویکرد های نوین برنامه ریزی وطراحی محیط برای ارتقای سلامت محیطی شهروندان ضروری است. طراحی فضاهای بازومحلات شهری متناسب باآسایش وسلامت شهروندان یکی ازاهداف طراحی شهری پایدار به شمار می رود که در رسالهای اخیر- به ویژه درکشورهای توسعه یافته- گسترش زیادی داشته و ارائه راهنماها ومعیارهای طراحی برای آسایش، سلامت و ایمنی شهروندان ازنتایج چنین رویکردی بوده است.فرضیه این نوشتار آن است که رویکرد طراحی محلات شهری پایدار از طریق طراحی و ارتقای کیفیت فضاهای شهری ونواحی مسکونی می تواند به ارتقای سلامت عمومی شهروندان منجر شود. بر این اساس طراحی فضاهای باز وسبز محلی ، برنامه ریزی فضاهای شهری پیاده ، ایجادمحلات متراکم با کاربری های مختلط مسکونی وتجاری واداری،اجرای طرح های شهری میان افزا در فضاهای باز وبلا استفاده ، افزایش دسترسی فیزیکی وبصری ساکنان به طبیعت از طریق طراحی طبیعت گرا ، ایجادفرصت های فرهنگی - اجتماعی و تجاری- تفریحی در محله ، کاهش وابستگی زندگی شهری به اتومبیل از طریق تجهیز محلات به خدمات عمومی نظیر مدارس محله ای ، توسعه شبکه حمل ونقل بین محلی و ارتقای کیفیت فضاهای جمعی در مراکز محلی متناسب با گروه های جمعیتی استفاده کننده از راهبردهای پایدار برای ارتقای سلامت وایمنی عمومی در محیط شهری شناخته شده است. بدیهی است که افزایش کارایی محیط ومنظر شهری واستفاده بیشترشهروندان نیز به ترویج وگسترش فعالیت فیزیکی وحمل نقل غیر موتوری نیز کمک خواهد کرد. Manuscript profile

بحران سلامت و عدم ایمنی محیطی در ابعاد جسمی و روانی، فضاهایشهری ومسکونی معاصر را تهدید م یکند. فقدان ایمنی شهرونداندر مقابل تصادفات، عدم امنیت در فضاهای شهری و سکونتی، انزو ا،افسردگی و گسست اجتماعی در محلات شهری و نیز وابستگی مفرطشهروندان به اتومبیل و ک متحرکی در اقشار مختلف از بیمار یهای مزمنشهری و محیطی هستند. در چنین شرایطی اتخاذ رو کیر دهای نوینبرنامه ریزی و طراحی محیط برای ارتقای سلامت محیطی شهروندانضروری است. طراحی فضاهای باز و محلات شهری متناسب با آسایشو سلامت شهروندان کیی از اهداف طراحی شهری پایدار به شمار م یرودکه در سا لهای اخیر- به ویژه در کشورهای توسعهی‌افته گسترش زیادیداشته و ارائه راهنماها و معیارهای طراحی برای آسایش، سلامت و ایمنیشهروندان از نتایج چنین رو کیردی بوده است. فرضیه این نوشتار آن استکه رو کیرد طراحی محلات شهری پایدار از طریق طراحی و ارتقای کیفیتفضاهای شهری و نواحی مسکونی م یتواند به ارتقای سلامت عمومیشهروندان منجر شود. بر این اساس طراحی فضاهای باز و سبز محل ی،برنامه ریزی فضاهای شهری پیاد ه، ایجاد محلات متراکم با کاربر یهایمختلط مسکونی و تجاری و اداری، اجرای طر حهای شهری میا نافزا درفضاهای باز و ب لااستفاد ه، افزایش دسترسی فیز کیی و بصری ساکنان بهطبیعت از طریق طراحی طبیع تگر ا، ایجاد فرص تهای فرهنگی اجتماعیو تجاری تفریحی در محله ، کاهش وابستگی زندگی شهری به اتومبیلاز طریق تجهیز محلات به خدمات عمومی نظیر مدارس محله ا ی، توسعهشبکه حمل و نقل بین محلی و ارتقای کیفیت فضاهای جمعی در مراکزمحلی متناسب با گرو ههای جمعیتی استفاده کننده از راهبردهای پایدار برایارتقای سلامت و ایمنی عمومی در محیط شهری شناخته شده است. بدیهیاست که افزایش کارایی محیط و منظر شهری و استفاده بیشتر شهرونداننیز به ترویج و گسترش فعالیت فیز کیی و حمل نقل غی رموتوری نیز کمکخواهد کرد. Manuscript profile

زمینه : بخش اصلی و مرکزی زندگی هر انسانی را یادگیری شامل می شود، یادگیری نیز متأثر از محیط اطراف است که این محیط ها خود از عناصری تشکیل خواهند شد که دارای وی‍‍ژگی ها و کیفیت های گوناگونی بوده و در ارتباط با یکدیگر معنادار می شوند و سبب ارتقا خلاقیت در دانش آموزان می شوند. روش : جامعه تحقیق دانش آموزان دختر دبیرستانی لاهیجان است که تعداد آنها 2641 نفر و حجم نمونه طبق جدول مورگان 335 دانش آموز انتخاب شده است. تجزیه و تحلیل داده ها : تکنیک جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بسته پاسخ است که از طیف لیکرت در آن استفاده شده و تحلیل داده ها با SPSS است که از تحلیل عوامل و آزمون فرضیه-ها در آن استفاده شده است. نتیجه گیری : در پایان با تأکید بر عوامل موثر در خلاقیت، اصول طراحی فضاهای آموزشی به شرح زیر ارائه شده است: 1) استفاده از انعطاف پذیری فرم ها، 2) فضای نیمه باز، 3) تغییر پذیری نور و رنگ، 4) استفاده معمارانه از فضای سبز و 5) مبلمان تغییر پذیر که معیار تغییر پذیری نور و رنگ با ضریب رگرسیون 84/0 بیشترین سهم تبیین در ایجاد انگیزه که از عوامل موثر در ایجاد خلاقیت است را دارا است. واژه های کلیدی: خلاقیت، محیط کالبدی، فضای آموزشی، عوامل شناختی. Manuscript profile