در ایران دفاتر تسهیل گری نوسازی به منطور تسریع و تسهیل نوسازی این بافت ها راه اندازی شده است و انتظار می رود که این دفاتر با تأکید بر رویکرد مشارکتی و توانمندسازی ساکنین بافت های فرسوه نقش مؤثری در این زمینه ایفا نمایند. هدف تحقیق حاضر، بررسی و سنجش کارکرد دفاتر تسهیل گری در نوسازی بافت های فرسوده محله های ناحیه 4 منطقه 11 شهر تهران می باشد. است و حجم جامعه آماری با استفاده از فرمول کوکران، 320 نفر، تعیین شد. نمونه گیری به شیوه ی خوشه ای چند مرحله ای بوده که در داخل خوشه های انتخاب شده (محلات) نمونه ها به صورت تصادفی ساده انتخاب گردیده است. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از مدل ویکور و نرم افزارهای Excel و Spss مورد پردازش و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که محله انبار نفت با مقدار وزن (932/0) در رتبه اول و محله راه آهن با مقدار وزن (023/0) در رتبه آخر قرار گرفته است. Manuscript profile

مقدمه و هدف پژوهش: در پی رشد شتابان جمعیت و ظهور تحولات جدید شهرنشینی در جهان، شاهد گسترش الگوهای توسعه ی شهری همانند گسترش افقی و پراکنده رویی هستیم که سبب شکل گیری حومه‌ها، تخریب اراضی کشاورزی و به فراموشی سپرده شدن بافت‌ها میانی و تهی شدن آن‌ها از درون شده است. این امر لزوم به کارگیری ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های درونی و میانی شهر را ضروری می‌نماید. از این رو هدف این پژوهش، شناسایی و بررسی ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های توسعه میان افزا در محلات شهر سردشت می‌باشد. روش پژوهش: نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی تحلیلی است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و نرم افزار choice expert به اولویت بندی و وزن دهی معیارها پرداخته شد و از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) برای تولید و پردازش لایه‌ها استفاده شد. یافته‌ها: در این پژوهش با 8 معیار و شاخص تأثیرگذار شامل تراکم جمعیتی، اراضی بایر و متروکه، اراضی قهوه‌ای، کیفیت ساختمان، طبقات ساختمان، عمر ساختمان، کاربری نظامی و گورستان، سطوح میان افزا شناسایی و مورد استفاده قرار گرفت. در پایان با جمع معیارها و زیر معیارها (لایه های) وزن دار به وسیله عملیات ریاضی مبادرت به تولید نقشه نهایی توسعه محلات سردشت و اولویت‌بندی آن‌ها شد. نتیجه گیری: نقشه نهایی بیانگر آن است که محلات 3 و 8 با قرار گرفتن در اولویت‌های 1 و 2 دارای بیشترین پتانسیل توسعه میان افزا و محلات 5 و 9 در اولویت‌های آخری دارای کمترین ظرفیت جهت توسعه از درون (میان افزا) می‌باشند. Manuscript profile

در طی یکی دو دهه اخیر با افزایش بحران‌ها، تاب‌آوری شهرها و مناطق در مقابل مخاطرات طبیعی و انسانی موردتوجه ویژه‌ای قرارگرفته است. هدف این پژوهش تحلیل فضایی مؤلفه‌های اثرگذار بر تاب‌آوری شهری کلان‌شهر تهران (پایتخت سیاسی و اقتصادی ایران) در قالب شاخص‌های اکولوژیکی و شناسایی مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر آن‌هاست. در این پژوهش ابتدا شاخص‌هایی در 7 دسته شامل مخازن انتقال آب، مراکز جمع‌آوری زباله، مراکز تصفیه آب و فاضلاب، کاربری سبز و پارک‌ها، اراضی قهوه‌ای و بایر، خطوط گسل، و آلودگی هوا در محیط نرم‌افزار جی‌آی‌اس با استفاده از ابزارهای هم‌پوشانی وضعیت تاب‌آوری مناطق را نشان داد. بحث آینده‌پژوهی این مقاله متشکل از دو بخش است.در بخش اول، به‌منظور ایجاد پایگاهی از عوامل اولیه موجود درباره مؤلفه‌های تاب‌آوری فضایی ، از تکنیک پویش محیطی (بررسی مقالات و منابع چاپی، مصاحبه با متخصصان و پایش همایش‌ها و کنفرانس‌ها) و بررسی پیشینه ادبیات استفاده‌شده است.در بخش دوم از کارشناسان و نخبگان خواسته شد که مهم‌ترین مؤلفه‌های اثرگذار بر تاب‌آوری اکولوژیکی زیست‌محیطی را ظرف ۱۰ سال آینده مشخص نمایند. که نهایتاً به‌صورت دلفی 18 متغیر تعیین گردیدند و از نرم‌افزار میک مک برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها استفاده می‌شود.یافته‌ها نشان داد تحلیل فضایی تاب‌آوری شهر تهران در بعد اکولوژیکی زیست‌محیطی با در نظر گرفتن نمودار تحلیل اثر ـ وابستگی در وضعیت ناپایدار قرار دارد. بر اساس یافته ها، متغیرهای پهنه‌های گسل و شدت زلزله، خشک‌سالی، استقرار منابع تولیدی و صنعتی (نیروگاه و صنایع)، هم‌جواری کانون‌های خطر، کیفیت خاک، کیفیت و کمیت ذخایر آبی، آلودگی‌های زیست‌محیطی، تهدیدات با منشأ ژئومورفولوژیک (زمین‌لغزش، فرونشست و..) دارای بیشترین ضریب تأثیرگذاری بر بعد اکولوژیکی تاب‌آوری شهر تهران دارد. Manuscript profile

در کشورهای جهان سوم اسپراول شهری از ویژگی های شناخته شده شهرهای ناحیه و بزرگ به شمار میرود اسپراول در اغلب نواحی کلان شهری چشم اندازی از فقر , بدمسکنی والگوهای غیر قانونی از کاربری زمین همراه با فقدن شالوده تسهیلات عمومی و خدمات اساسی را نشان میدهد که یکی ازنمونه ها ی ان را میتوان در منطقه 12 میتوان یافت هدف اصلی از پژوهش مورد نظر , بررسی چگونگی نحوه گسترش منطقه 12 تهران و در انتها ارائه راهکارهای می باشد روش تحقیق, توصیفی–تحلیلی ودر پردازش ازروشGisومدلهای کمی بهره گرفته شده است یافته های حاصل از پزوهش بیانگر ان است که ضریب انتروپی منطقه 12 در سال 1390برابر75/1میباشد که به حدنهاییlnخود یعنی79/1درحال نزدیک شدن است که گویای وجود پدیده اسپراول وپراکنده افقی دراین ناحیه است ضریب گری درسال 1390 برابر020/1 میباشدکه21/0 نسبت به سال 1380 روند صعودی داشته است از طرفی یکی از علائم پدیده اسپراول , تراکم جمعیت جسته وگریخته میباشد که این امر در روش موران با ضریب5 0/0- و رتبهzبرابر 35/0بیانگر تصادفی بودن توزیع تراکم جمعیت در این ناحیه است توزیع نابرابر کاربری ها نیز یکی از نتایج پدیده اسپراول میباشد که این امر در سطح منطقه 12 به طور بارز نمایانگر است چراکه درصد بیشتر از مساحت شهر به "کاربری مسکونی"اختصاص داده شده وهماهنگی سایر کاربری ها با کاربری مسکونی مشاهده نمیشود که این امر خدمات رسانی به این منطقه با مشکل مواجه می سازد که بیشترین نابرابری را میتوان در فضای سبز , فضای تفریحی , فضای بهداشتی ودرمانی و ورزشی مشاهده کردولیکن با استفاده از الگوی گسترش" تمرکز درون بافتی" , استفاده از زمین بایر و متروکه ومخروبه به نحو مطلوب درجهت ایجاد کاربری مختلط دراین ناحیه می توان تراکم جمعیت را مخصوصا درنواحی کم تراکم بالابرد وبه" رشد عمودی" شهر جهت داد. Manuscript profile

کارآفرینی به عنوان راهی برای ایجاد ثروت، تحرک اقتصادی و رفع کامل معضل بیکاری شناخته می شود و در حوزه جغرافیا و برنامه ریزی شهری نیز گسترش بازار کار وابسته به آن است. پژوهش کاربردی با موضوع کارآفرینی در جغرافیا و برنامه ریزی شهری بسیار اندک و ناچیز است و عمدتا به موضوعاتی با محوریت علل توسعه نیافتگی فضای زیست شهری، منطقه‌ای و ملی گرده خورده است، کشف فرصت‌های حرفه‌ای جغرافیدانان بر مدار نیازهای جامعه شهری چرخش دارد و با عدم اطلاع از دامنه فرصت‌ها، بسیاری از نیازهای حاضر در شهرهای کشور بدون پاسخ دانش پایه رها خواهند گردید. هدف این پژوهش، شناسایی روند، ابعاد و فرصت های کارآفرینی رشته جغرافیا در حوزه برنامه ریزی شهری است و یک مطالعه کاربردی محسوب می شود. داده های تحقیق کیفی است که با روش پیمایشی از طریق مصاحبه های عمیق با کارشناسان خبره شامل تعداد 26 نفر از اساتید جغرافیا، مدیران و کارشناسان ارشد شرکت‌های مشاوره شهرسازی، کارشناسان رسمی دادگستری، وکلای حقوق شهری و مدیران شهرداری و همچنین بررسی محتوای تعداد 15 سایت اختصاصی انجمن های معتبر جغرافیایی جمع‌آوری شده است. مقوله های شناسایی شده در نرم افزار مکس کیو دی ای (Maxqda) شامل مهارت‌آموزی، کارآموزی، مهارت‌آفرینی تخصصی، بومی‌گرایی شغلی، بومی‌سازی مشاوره، بین المللی‌سازی، ایجاد افق‌های نوین، ایجاد روابط حرفه‌ای و بهنگام‌سازی آموخته‌ها می‌باشد. ماهیت بین رشته‌ای برنامه ریزی شهری فرصت های بسیار مناسبی را در دسترس جغرافیدانان قرار داده و نتایج تحقیق نشان می دهد که دانش آموختگان می بایست برای دستیابی به اهداف کارآفرینانه، تجربه مناسبی را کسب کرده باشند که شامل مهارت آموزی و کارموزی در مرحله آموزش و بازآموزی در مرحله اشتغال می شود. Manuscript profile

انقلاب چهارم تکنولوژیک واقعیتی است که هم اکنون تمام ساختارهای شهر و شهرنشینی را در جهان تحت تاثیر خود قرار داده و خواهد داد. در این راستا، شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی دو پدیدۀ تکنولوژیک متاثر از این انقلاب هستند که توجهات را در دنیای پیشرفته به خود جلب نموده و حتی در این مسیر، اقداماتی آغاز گردیده است. اما مسئلۀ این پژوهش این است که این توجهات و اقدامات در کشور ایران مشاهده نمی گردد. شاهد آن که این مقاله، اولین پژوهش در زمینۀ شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی می باشد که در یک مجلۀ علمی دانشگاهی انتشار یافته است. هدف کلی این تحقیق طرح مفاهیم و بنیادهای شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی به هدف بهره گیری آگاهانه در کشور ایران با توجه به تجربیات آموخته شده از انقلاب های تکنولوژیک پیشین بوده است. این مقاله در زمرۀ پژوهش های بنیادی محسوب می گردد. سوال محور بوده و به صورت اسنادی و کتابخانه ای انجام شده است. همچنین، در زمرۀ پژوهش های کیفی است، که به صورت اکتشافی از طریق روش تحلیل محتوای کیفی پاسخ به سوال های پژوهش را در پی می گیرد. جامعۀ آماری پژوهش گستره ای وسیع از اسناد علمی مرتبط با مفاهیم و بنیادهای شهرهای کریپتویی و شهرهای متاورسی را در برمی گیرد؛ که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس، نمونه های مطالعاتی انتخاب گردیدند. یافته های تحقیق بر اساس سوال های پژوهش انسجام یافت و در انتها نیز بر اساس یافته های تحقیق راهکارهایی 5 گانه پیشنهاد گردید. Manuscript profile

بعد ازانقلاب صنعتی و عوارض مخرب ناشی از آن، بهره گیری هوشمندانه از تکنولوژی در راستای اهداف متعالی انسان گرایانه و زیست مدارانه در شهرها از آمال بشر بوده است. اما مسئله این است که بهره گیری از تکنولوژی در شهرهای کشور از آغاز، نه تنها در این راستا نبوده، بلکه زمینه ساز معضلات فراوانی همچون انواع مشکلات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و به ویژه زیست محیطی شده است. لذا این پژوهش، با توجه به اهمیت موضوع به طرح ضرورت استقرار تکنوشهر در منظومۀ شهری کشور و مفهوم پردازی و ارائۀ کاربستی از آن پرداخته است. لازم به ذکر است که اصولا طرح واژگان تکنوشهر- با توجه به زاویۀ نگاه پژوهش حاضر- اولین نمونه در ادبیات علمی ایران و حتی جهان می باشد؛ که در این نمود، سعی گردیده است که با نگاهی منتقد از ماحصل روندشناسی تجربیات جهانی در زمینۀ بهره گیری از تکنولوژی در شهر استفاده گردد. نوع تحقیق بنیادی؛ و مبتنی بر اکتشاف در این پژوهش متاثر از انگارۀ هرمنیوتیک بوده و در چهارچوبی توصیفی- تحلیلی بر اساس مطالعات کتابخانه ای و اسنادی انسجام یافته؛ که با ترکیبی از روش های کیفی تحلیل محتوا، مرور سیستماتیک، فراترکیب و فراتحلیل انجام شده است. جامعۀ آماری پژوهش طیفی از اسناد علمی مربوط به تکنولوژی و شهر را در بر می گیرد که با بهره گیری از روش اشباع داده، 1726 منبع علمی به زبان های فارسی و انگلیسی با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب گردیدند. نرم افزار مورد استفاده MAXQDA می باشد. بر مبنای یافته های تحقیق تکنوشهر، علاوه بر جنبۀ برندآفرینی آن در شکل؛ در محتوا نیز قادر است که با ایجاد شهری انسان گرا و زیست مدار، به اصلاح وضعیت نامطلوب کنونی شهرهای کشور- به ویژه در کلانشهرها- یاری رساند. در انتها نیز بر مبنای یافته های تحقیق، راهکارهایی بنیادی پیشنهاد گردید. Manuscript profile

رشد لجام گسیخته، پدیده ای است که بسیاری از شهرها، به ویژه کلانشهرها را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است. در این راستا، رشد هوشمند شهری، الگویی توانمند و جامع نگر می باشد که سعی اصلاح این وضعیت دارد. کلانشهر اهواز نیز دهه ها است که از عوارض رشد سریع و پرنوسان در عذاب بوده و بنابراین مدتی است که با توجه به تجربۀ جهانی، حرکت در چارچوب الگوی رشد هوشمند شهری برای این کلانشهر توصیه می گردد. این پژوهش نیز با درک ضرورت و اهمیت پژوهش در این حوزه، با روشی توصیفی- تحلیلی به هدف تحلیلی بر شرایط موجود کلانشهر اهواز به لحاظ تناسب با شاخص های رشد هوشمند شهری به تحقیق پرداخت. جامعۀ آماری پژوهش مناطق 8 گانۀ کلانشهر اهواز می باشد؛ که داده های مربوط به شاخص های 81 گانۀ رشد هوشمند شهری در مقیاس این مناطق و در چهارچوب 4 معیار کالبدی- کاربری اراضی، اجتماعی- اقتصادی، دسترسی- حمل و نقل و زیست محیطی با استفاده از روش های وزن دهی آنتروپی، تاپسیس، کاکس باکس و آزمون های آماری شاپیرو- ویلک، کولموگروف- اسمیرنف، آنوا، دانکن، توکی و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل گردیدند. ضمن این که برای نقشه سازی پهنه بندی از نرم افزار Arc GIS 10 استفاده گردید. بر اساس قسمتی از نتایج پژوهش، در کل کلانشهر اهواز از وضعیت مناسبی به لحاظ تناسب با شاخص های رشد هوشمند شهری برخوردار نبوده و تفاوتی معنی دار بدین لحاظ مابین مناطق این کلانشهر وجود دارد. از نتایج دیگر پژوهش آن که، از نظر شاخص تلفیقی رشد هوشمند شهری، به ترتیب مناطق 4، 3، 2، 1، 8، 5، 7و 6 رتبه بندی گردیدند، به طوری که منطقۀ 4 دارای بهترین وضعیت و منطقۀ 6 دارای بدترین وضعیت تشخیص داده شد. در انتها نیز، بر اساس یافته های پژوهش راهکارهایی پیشنهاد گردید. Manuscript profile

هدف پژوهش حاضر، مقایسۀ روند کاوش های شهر هوشمند در ایران با کشورهای پیشرو، به منظور آسیب شناسی و پیشنهاد راهکارهایی می باشد. روش شناسی این پژوهش از نوع کاربردی علم سنجی است؛ و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است که برای تحلیل داده های تحقیق، از روش تحلیل محتوا و در این راستا، از ابزار گوگل ترندز بهره گرفته شده است. جامعه ی آماری پژوهش، تعداد کاوش های اینترنتی واژگان شهر هوشمند و شهرالکترونیک است که در سطح جهان انجام می یابد، و نمونه ی آماری این پژوهش، کاوش های واژگان شهر هوشمند و نیز شهر الکترونیک در کشورهای ایران، امارات متحدۀ عربی، ایالات متحدۀ آمریکا، استرالیا و بریتانیا است؛ که درون وبگاه گوگل انجام یافته است. همچنین در راستای، برداشت روشن تری از روند جهانی در حوزه های کاوش مورد نظر این پژوهش؛ و مقایسه با روند کاوش ها در کشورهای مورد مطالعه، از میانگین کاوش های جهانی، استفاده گردیده است. بازه ی زمانی مورد بررسی از دی ماه 1382 تا آذرماه 1398 می باشد. بر مبنای یافته های تحقیق، روند کاوش های شهر هوشمند در ایران برخلاف روند جهانی و نیز کشورهای مورد مطالعه، یکنواخت و بطئی و در سطحی بسیار نازل است؛ به کاوشها به زبان انگلیسی توجه ای مبذول نمی گردد؛ و بر خلاف روند جهانی و کشورهای مورد مطالعه، به کاوش های شهر الکترونیک نسبت به شهر هوشمند توجۀ بیشتری می گردد. در نهایت می توان نتیجه گرفت که روند کاوش های شهر هوشمند در کشور ایران با روند شتابان جهانی و کشورهای مورد مطالعه متناسب نبوده است؛ و بر مبنای چهار رویکرد نسبت شهر هوشمند و شهر الکترونیک، شامل، تشابه شهر هوشمند و شهر الکترونیک، همپوشانی شهر هوشمند و شهر الکترونیک در حوزۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات، شهر هوشمند تکامل یافته شهر الکترونیک و شهر الکترونیک جزئی از شهر هوشمند ، رویکرد غالب در کاوش های کشورهای پیشرو به سوی رویکردهای سوم و چهارم است؛ در حالی که در کشور ایران، اصولا رویکردی مشاهده نمی شود و غلبه نیافته است و همچنان، کاوش های شهر الکترونیک به زبان فارسی در کشور در غلبه کامل است. Manuscript profile

امروزه در سطح جهان، شهرهای هوشمند از جمله مهمترین راهکارهایی است که در جهت مقابله با معضلات متعدد شهری طرح شده است. امر مهمی که چندی است در کشور ایران نیز، طرح، و فعالیت هایی در این زمینه انجام یافته است. اما مسئله این است که نتایج این فعالیت ها ملموس نبوده است. این مسئله ناشی از عوامل متعددی است،که در این راستا، این پژوهش به موضوع تحقیق و توسعه و در این ارتباط به کاوش ها به عنوان سطح ابتدایی و پایه ای تحقیقات پرداخته و به دنبال پاسخ به این سوال است که: روند کاوش های شهر هوشمند در ایران نسبت به روند کاوش ها در جهان چگونه است؟.روش انجام این پژوهش توصیفی و تحلیلی است که در انجام آن، از ابزار گوگل ترندز استفاده گردیده است. جامعۀ آماری پژوهش کاوش های انجام یافته در گوگل در ارتباط با شهر هوشمند و شهر الکترونیک، به ویژه در داخل کشور در مقایسه با جهان می باشد. بازۀ زمانی پژوهش نیز از دی ماه 1382 تا آذر ماه 1398 بوده است. بر اساس یافته های تحقیق، روند جاری در کاوش شهرهای هوشمند به لحاظ شتاب و نیز حجم، با روند جهانی متناسب نبوده است. همچنین در کاوش ها، بر خلاف روند جهانی، شیفت از کاوش های شهر الکترونیک به شهر هوشمند اتفاق نیفتاده است. و به ویژه این که، کاوش ها در حوزۀ شهر هوشمند، در ایران، از پراکنش متعادلی برخوردار نبوده است. در انتها نیز بر اساس یافته های تحقیق، راهکارهایی پیشنهاد گردید. Manuscript profile

در دهه های اخیر،توانمندسازی در مطالعات محققان سکونتگاههای غیر رسمی مفاهیم مختلفی را در بر گرفته است. در این مقاله با توجه مفهموم روانشناختی توانمندسازی به بررسی وضعیت سرمایه روانشناختی در جهت توانمندسازی در سه گونه متفاوت(باندبازی و هجوم، پیشینه روستایی، تفکیک اراضی کشاورزی) از سکونتگاههای غیر رسمی شهر رشت پرداخته شده است.روش تحقیق مقاله حاضر، در مرحله ادبیات و مبانی نظری تحقیق، روش توصیفی و تحلیلی و با ابزار گردآوری داده: مطالعات کتابخانه ای و اسنادی است، در ادامه با روش مشاهده، پرسشنامه در بستر مطالعات میدانی در سطح سه گونه سکونتگاه غیر رسمی مورد نظر اقدام به بررسی و پیمایش محیط شده است. تحقیق حاضر به کمک 32 سئوال بسته مورد سنجش قرار گرفت و برای امتیاز دهی آن از طیف پنج قسمتی لیکرت استقاده شده است. متغیرهای تحقیق حاضر عبارتند از: خودکارآمدی، امیدواری، خوش بینی، و تاب آوری ساکنان در مسایل مرتبط با توانمندسازی چون کیفیت مسکن، فرصت اشتغال، فرصت های آموزشی، ...در قالب گویه های مناسب عملیاتی شده است. در تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPPS با توجه به هدف تحقیق از آزمون تحلیل واریانس فیشر (F-TEST) و آزمون تعقیبی توکی( Tukey ) استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در سکونتگاههای غیر رسمی گونه دوم (سکونتگاههای غیر رسمی با پیشینه روستایی) منابع انسانی این سکونتگاهها از نظر سرمایه روانشناختی در وضعیت مطلوبتری تا دو گونه(باز تقسیم و تفکیک زمینهای کشاورزی و تصرف خرنده و باند بازی) دیگر قرار دارند. Manuscript profile

مسکن به عنوان مهم‌ترین کاربری در سطح شهرها همواره به منظور ایجاد مکانی مناسب برای ارضای نیازهای روحی و جسمانی مورد توجه برنامه‌ریزان شهری و منطقه‌ای بوده است. مسکن مناسب مسکنی است که از لحاظ شاخص های فیزیکی با استانداردهای تعریف‌شده همخوانی داشته باشد و امکان دسترسی راحت به محل های کار، اوقات فراغت، خرید، درمانی و آموزشی و غیره را داشته باشد. با بررسی معیارها و شاخص‌های مؤثر در امر مسکن می توان هرگونه برنامه ریزی و تصمیم گیری در مورد مسکن را تسهیل نمود. به همین منظور، هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت مسکن شهری در شهر اهواز می‌باشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می‌باشد. رویکرد حاکم بر ارزیابی مسکن تحلیل فضایی –مکانی است و به منظور بررسی داده‌ها از تکنیک DEMATEL و روش فازی استفاده شد. ابتدا در محیط نرم‌افزار ARCGIS لایه‌ها ویرایش سپس با روش فازی ممرشیپ (Fuzzy Membership) استانداردسازی شده‌اند. با استفاده از پرسشنامه تکنیک DEMATEL که به وسیله 10 نفر از متخصصین حوزه برنامه‌ریزی شهری تکمیل گردید وزن معیارها به دست آمد و در لایه‌ها ضرب گردید و در نهایت با فازی گاما (Gamma) 8/0 لایه‌ها همپوشانی شده‌اند و نقشه ارزیابی مسکن شهر اهواز در 5 طبقه به دست آمد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که کیفیت خیلی بالا 6/23 درصد، کیفیت بالا 1/52 درصد، کیفیت متوسط 9/20 درصد، کیفیت پایین 2/1 درصد و کیفیت خیلی پایین 2/2 درصد می‌باشد. Manuscript profile

در کشور ما مسأله مسکن در چند دهه گذشته به یکی از چالش های اصلی در برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی بدل شده است، که در این میان لزوم توجه به مسکن و برنامه ریزی آن در راستای توسعه ی پایدار شهری در چهارچوب برنامه ریزی های ملّی، منطقه ای و شهری، بیش از پیش احساس می شود، تا بهره گیری از دانش و تکنیک های برنامه ریزی، مشکلات شهروندان را برطرف کرده و در نتیجه، محیطی آرام و سرسبز، همراه با امنیت و آسایش و رفاه، برای آنان فراهم شود .بدین منظور این مقاله به بررسی شاخص های جمعیتی (تعداد جمعیت،تعدادخانوار،بعد خانوار، نرخ رشد جمیت شهری) و شاخص های کمی و کیفی مسکن شهر زنجان برای شناخت وضعیت مسکن این شهر می پردازد. و در ادامه پس از پیش بینی جمعیت شهر زنجان تا سال 1410 نیاز های مسکن براساس آمار و مطالعات موجود و پیروی از روند گذشته احداث مسکن وتقاضا برای آن (با مدل لجستیک) در افق 20 ساله مشخص شد. این پژوهش از نوع کاربردی- توسعه ای و روش پژوهش "توصیفی-تحلیلی "است. با توجه به آمارهای موجود، به ویژه پژوهش میدانی، اقدام به بررسی و شناخت وضعیت مسکن شهر زنجان، به لحاظ شاخص های کمی و کیفی در دوره های گذشته و حال شده است.نتایج این پژوهش ، بیانگر روندرو به رشد وضعیت شاخص های کمی وکیفی در شهر زنجان به ویژه پیشرفت به نسبت مناسب شاخص های کمی و کیفی در دهه ی 1390- 1375 است ، و در ادامه با پیش بینی جمعیت و کاهش بعد خانوار در دوره 1390- 1410 ، 60091 واحد مسکونی پیش بینی می شود.که با برآورد ساخت مسکن در این دروه ( باتوجه به روند گذشته احداث مسکن ) حدود 48905 واحد مسکونی ساخته خواهد شد،که این تعداد واحد مسکونی پاسخگوی حدود 81.38 درصد تقاضا برای واحد مسکونی خواهد شد. Manuscript profile

امروزه حرکت به سوی شهرهای هوشمند نه تنها یک واقعیت، بلکه یک لزوم در راستای حل معضلات کنونی شهرنشینی بیش از پیش، از جمله در شهر سرشار از مشکلات اهواز می‌باشد. لذا هدف این پژوهش، واکاوی تحقق شهر هوشمند از منظر مولفه‌های کلان این گونه شهرها می باشد. این مقاله در زمرۀ پژوهش‌های کاربردی- توسعه‌ای محسوب می‌گردد که سوال محور بوده و به صورت اسنادی- کتابخانه‌ای و پیمایشی انجام شده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و پاسخ به پرسش های پژوهش از روش تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون‌های کولموگروف- اسمیرنف، شاپیرو- ویلک؛ و آزمون تی تک نمونه‌ای و آزمون رتبه بندی فریدمن استفاده شده است. به منظور گردآوری داده‌های توصیفی از مطالعات کتابخانه‌ای و اسنادی استفاده گردید و برای گردآوری داده‌های تحلیلی از روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جامعۀ آماری پژوهش شامل و خبرگان دانشگاهی بود. روش نمونه‌گیری، خوشه‌‍ای دو مرحله‌ای بوده است که در نهایت 142 نمونه انتخاب گردید. روایی محتوایی نهایی پرسش نامه با نظر اساتید در نهایت، بعد از اصلاحاتی تائید گردید و ضریب آلفای کرونباخ 878/0 برای کل پرسش‌نامه، نشان از مطلوبیت و قابل قبول بودن پایایی پرسشنامه داشت. جهت روایی محتوایی کمی پرسشنامه‌ها از 10 نفر خبره، آشنا به کلانشهر اهواز و روش ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) استفاده گردیده است. برای سنجش سندیت پرسشنامه‌ها و این که چقدر قابل اتکا است، از آزمون کندال W (ضریب هماهنگی کندال) ، استفاده گردید. بر مبنای یافته‌های تحقیق وضعیت کلان شهر اهواز از منظر کلان مولفه‌های شکل‌گیری شهرهای هوشمند در شرایط کنونی مناسب نیست. Manuscript profile

به کارگیری راهبردهای های شهرهای خلاق یکی از راهکارهای پیش روی بسیاری از شهرهای امروزی است. شهرهایی که با مشکلاتی در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی مواجه اند، می توانند با اولویت قرار دادن عناصر خلاق در عرصه های مختلف، چنین مسائلی را تعدیل دهند. هدف تحقیق ارزیابی فرصت ها و چالش های ایجاد شهر خلاق در منطقه ی آزاد تجاری ارس می باشد.روش تحقیق توصیفی تحلیلی و نوع تحقیق بنیادی است. در این نوشتار از روش های مختلفی چون؛ پرسشنامه،مشاهده میدانی و مصاحبه برای گردآوری داده ها استفاده شده است.تکنیک سوات نیز برای تجزیه و تحلیل و ارائه راهبرد به کار گرفته شده است. بررسی و تحلیل جنبه های گوناگون منطقه، بیانگر این نکته است که منطقه ی آزاد تجاری ارس دارای نقاط قوّت و فرصت های بیشتری نسبت به نقاط ضعف و تهدیدها است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در بین نقاط قوت، قرار گیری در کریدورهای بین المللی حمل و نقل (6 کریدور) با امتیاز وزنی 32/0، در بین نقاط ضعف، کم توجهی به حوزه های فرهنگی و اجتماعی با امتیاز وزنی 21/0، از بین فرصت ها، داشتن موقعیت استراتژیک با امتیاز وزنی 28/0 و از بین تهدیدهای منطقه، تبلیغات، آژانس ها، دفاتر اجرایی و بازاریابی محدود با امتیاز وزنی 28/0 مهم ترین موارد هستند. نتایج تحقیق نشان می دهد که این منطقه با وجود داشتن قابلیت ها و زیرساخت های اساسی و هم چنین برخورداری از راهبرد تهاجمی، هنوز با شرایط مهم و ضروری یک شهر خلاق فاصله ی زیادی دارد. Manuscript profile

رضایتمندی مفهومی پیچیده ، چندگانه و مرتبط با مفاهیم دیگر و متاثر از زمان ، مکان و ارزش های فردی و اجتماعی است و تنها راه مطالعه این مفهوم بررسی لایه های درونی آن است. هدف این تحقیق سنجش میزان رضایتمندی و آزردگی ساکنین از کیفیت خدمات شهری در محله سیروس تهران (شهرداری منطقه 12) است. که برمبنای شش شاخص (امنیت و ایمنی، بهداشت و نظافت، زیبایی، رفاهی- اجتماعی، معابر و دسترسی ها و وضعیت نظارتی) مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین میزان و درجه اهمیت شاخص ها از نظر ساکنان و نحوه ارتباط آن ها با شهرداری نیز مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق دراین پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد و حجم نمونه ها براساس مدل کوکران 200 مورد انتخاب شد. جامعه آماری کل ساکنین محله سیروس تهران (منطقه 12، محله 17) می باشد و نمونه گیری مورد استفاده از نوع خوشه ای توام با تصادفی ساده است. رویکرد حاکم بر تحقیق ترکیبی (عینی - ذهنی) می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که میزان رضایتمندی ساکنان از خدمات شهری متفاوت اما در کل متوسط به پایین بوده است و برخلاف باورهای رایج کارشناس محور که به خصوصیات فیزیکی اهمیت بیشتری داده اندفاکتورهای اجتماعی (ایمنی ، امنیت و زیبایی) در نزد ساکنان از اهمیت و جایگاه بالاتری نسبت به بقیه شاخص ها برخوردار بوده اند. اولویت بندی اقدامات در این محله براساس خواسته ها و ترجیحات ساکنین به ترتیب شامل: 1. ارتقاء 2. تثبیت 3. ارزیابی 4. مونیتورینگ می باشد. Manuscript profile

رودخانه ها به‌عنوان یکی از عناصر ساختاری شهر و کریدورهای طبیعی در فراهم کردن منابع زیست محیطی نقش مؤثری دارند. لذا سرمایه‌گذاری روی اراضی مجاور و احداث و توسعه بوستان‌های تفریحی پیرامون آن‌ها، علاوه بر اینکه تأثیرات زیست محیطی بسیار زیادی به همراه دارد، پیوندهای پسین و پیشین اقتصادی فراوانی هم دارد. روستای حسنکدر به‌زعم برخورداری از امکانت بالقوه و بالفعل، از نظر موقعیت، در روند توسعه آن محدودیت‌ها و تنگناهای زیادی در زمینه‌های مختلف وجود دارد، به‌طور کلی در سطح این روستا عدم دسترسی مناسب به زیرساخت‌های اقتصادی، محدودیت و پراکندگی منابع طبیعی و در نهایت نداشتن عملکرد اقتصادی مؤثر در سیستم اقتصادی منطقه، انعکاس خود را در زمینه‌های اقتصادی- اجتماعی به‌صورت فقر و بیکاری نمایان کرده است. تحقیق حاضر این مسائل را با مطالعه بر روی ویژگی‌های جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی این روستا مورد بررسی قرار داده است. هدف از این تحقیق نیل به ساماندهی حسنکدر از طریق اولویت‌های زیست محیطی با راهبرد توسعه پایدار و شناخت و معرفی معیارهای ساماندهی می‌باشد. پژوهش حاضر با استفاده از روش‌ توصیفی-تحلیلی بر پایه مطالعات‌ کتابخانه‌ای و میدانی به منظور جمع‌آوری اسناد و مدارک مرتبط، مولفه‌ها و معیارهای ارتقای محیط زیست و ساماندهی سکونتگا‌ه‌ها را، از طریق مدل تحلیلی SWOTو روش سلسله مراتبی AHP مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.بر اساس نتایج تحقیق، ساماندهی سکونتگاه های اطراف رودخانه‌ها و هدایت آن در طرح های هادی روستایی به سوی یک نظم فضایی، می‌تواند آثار پایداری بر اصلاح بافت سکونتگاه‌های روستایی بگذارد و آن را به سوی رفتاری قانونمند هدایت کند. Manuscript profile

مسکن در زمره اساسی‌ترین و حساس‌ترین بخش‌ها در برنامه‌ریزی توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می‌شود.درواقع مسکن ،خردترین و کوچک‌ترین شکل تجسم کالبدی رابطه متقابل انسان و محیط بوده و تبلور فضایی کارکرد حیاتی سکونت انسانی در ایفاء نقش‌های اساسی وی می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع هدف کاربردی می‌باشد. ازنظر ماهیت، رویکرد اصلی حاکم بر روند مقاله حاضر، توصیفی – تحلیلی می‌باشد و با توجه به موضوع تحقیق، حوزه مطالعاتی و ماهیت موضوع، از روش‌ها و فنون کمی (مدل رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی) استفاده‌شده است. عوامل متعددی بر قیمت مسکن تأثیر می‌گذارند که یکی از این عوامل، انواع کاربری‌های اراضی می‌باشد که در تعین قیمت مسکن نقش کلیدی دارد. در منطقه 7 شهر تهران با توجه به اختلاط کاربری و ویژگی‌های خاصی که بر کاربری‌های این منطقه حاکم است به سنجش اثرات هر یک از کاربری‌ها بر قیمت مسکن پرداختیم تا با شناسایی میزان اثرات هر یک از انواع کاربری‌ها بر قیمت مسکن بتوان برنامه‌ریزی مناسبی در سطح منطقه برای مسکن و اقتصاد مسکن انجام داد. با توجه به اینکه مبحث اقتصاد مسکن یک موضوع فراگیر و بین‌رشته‌ای می‌باشد (سیاست، اقتصاد، مدیریت، جغرافیا و ...) بنابراین این مقاله بیش‌تر بر روی تأثیر عوامل جغرافیایی (انواع کاربری‌ها) بر قیمت مسکن بحث می‌کند که درنهایت مشخص شد که دسترسی به حمل‌ونقل، پایانه و انبارداری شهری با R2 87/، کاربری‌های خدمات شهری با R2 87/، کاربری سبز و پارک‌ها با R2 80/، کاربری‌های تجاری و اداری با R2 72/، به ترتیب بیش‌ترین تأثیر را بر قیمت مسکن در سطح منطقه دارند. Manuscript profile

توجه به نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده شهری برای ارتقای بهره‌وری شهری، کاهش خسارات ناشی از وقوع احتمالی زلزله، تحقق عدالت اجتماعی و رفع محرومیت‌های ساکنین این بافت‌ها و استفاده از پتانسیل‌های شهری امر ضروری است. یکی از مراحل قبل از اقدام جهت نوسازی و بهسازی بافت‌ها شناسایی و اولویت بافت‌ها ازنظر دسترسی به خدمات و کاربری‌های شهری می‌باشد. به همین منظور در این پژوهش هدف بررسی توزیع کاربری‌های خدماتی در محلات دوازده‌گانه شهر میناب بوده است. روش این تحقیق توصیفی – تحلیلی است و مبتنی بر منابع اسنادی و کتابخانه‌ای است. برای سطح‌بندی محلات ازنظر برخورداری از روش‌های ضریب مکانی (LQI) و آنتروپی و TOPSIS استفاده گردید. نتایج بررسی ضریب در بین محلات گویای این است که محلات شهید عباس پور و لب رودخانه دارای شرایط بهتری نسبت به دیگر محلات می‌باشند و محلات سجاد، شیخ‌آباد و باغ ملک ازنظر ضریب مکانی کاربری ها دارای شرایط بسیار نامطلوب بوده و ضریب مکانی اکثر کاربری ها در این محلات در سطح صفر قرار دارد. در ادامه با استفاده از روش تلفیقی آنتروپی-تاپسیس، محلات بافت فرسوده شهر میناب به لحاظ برخورداری در سه دسته برخوردار، نیمه برخوردار و محروم تقسیم بندی شدند که درنتیجه آن، محلات جوی باریکو، سجادیه، گرو صالحی و جنگجو اولویت اول و کوی شهرک نفت، لاری‌ها، لب رودخانه و شهید عباسپور اولویت دوم و محلات سجاد، شیخ‌آباد باغ‌ملک و پاکوه اولویت سوم برنامه های توسعه قرار می گیرند. Manuscript profile

پیاده راه ها به عنوان بخش از فضاهای شهری، عرصه ای را برای وقوع رویدادهای اجتماعی، سیاسی، ایجاد خاطره و بیان احساسات جمعی به وجود می آورند. با توجه به گذشت 5 سال از احداث پیاده راه بافت مرکزی شهر رشت پیامدهای مختلفی قابل ارزیابی و تحلیل می باشند. پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این سوال است که، پیاده راه بخش مرکزی شهر رشت به چه میزان در دستیابی به شاخص های اقتصادی، اجتماعی و کالبدی – زیست محیطی موفق بوده است و هدف تحقیق شناسایی مهمترین شاخص های رشد هوشمند شهری در طراحی پیاده راه میباشد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی همراه با بکارگیری تکنیک مصاحبه و پرسشنامه از شهروندان بصورت مستقیم در محدوده پیاده راه می باشد. ارزیابی توسط چک لیست جهت تحلیل وضع موجود و پرسشنامه برای محاسبه شاخص های رشد هوشمند شامل کالبدی و اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و زیست محیطی و استفاده از آزمون فریدمن جهت امتیازدهی به شاخص ها انجام گرفته است. نتایج آماری پژوهش نشان می دهد شاخص اجتماعی و فرهنگی به میزان 948/0 درصد در رتبه اول، شاخص اقتصادی به میزان 955/0 درصد در رتبه دوم و شاخص زیست محیطی و کالبدی در رتبه سوم و به میزان 927/0 درصد در رشد هوشمند پیاده راه بخش مرکزی شهر رشت تاثیر گذار هستند. این در حالی است که هنگام بهره برداری از پیاده راه شاخص زیست محیطی رتبه نخست را دارا بود ولی اکنون با گذشت5سال از احداث پیاده راه، شاخص اجتماعی و فرهنگی از رتبه سوم به اول دست یافته است. Manuscript profile

کیفیت زندگی مفهومی است که برای ترسیم توسعه رفاه جامعه بکار می‌رود و ارتقاء کیفیت زندگی یکی از مهم‌ترین اهداف حکومت‌ها و دولت‌های مختلف در سطح دنیا محسوب می‌شود. بنابراین هدف اصلی این تحقیق بررسی ابعاد مختلف کیفیت زندگی در قلمرو بافت ناکارآمد شهری ناحیه یک منطقه 15 شهرداری تهران می‌باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و همبستگی مبتنی بر داده‌های اولیه می‌باشد که جمع‌آوری اطلاعات اولیه، به‌صورت اسنادی و پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجام‌گرفته است. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS مورد پردازش قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان‌دهنده آن است که کیفیت زندگی بر اساس نتایج آزمون T در ناحیه یک با میانگین 2.39 در طیف لیکرت در سطح پایینی قرار دارد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از مدل‌سازی مسیر PLS و آزمون رگرسیون چند متغیره، عوامل و ابعاد کالبدی، اقتصادی، زیست‌محیطی، اجتماعی و خدمات و دسترسی به ترتیب دارای تأثیر بیشتر و شاخص بافت ناکارآمد دارای تأثیر کمتری بر میزان رضایتمندی از زندگی در محدوده بافت ناکارآمد ناحیه یک منطقه 15 شهرداری تهران می‌باشند که با برنامه‌ریزی در راستای ارتقاء و ساماندهی این مؤلفه‌ها، می‌توان سطح رضایتمندی از زندگی در این محدوده را بالا برد. Manuscript profile

مقدمه: امروزه یکی از چالش های پیش روی مدیریت شهری ، بافت فرسوده شهری است. استفاده از ظرفیت های مردم و سرمایه اجتماعی دستیابی به هدف نوسازی و سازماندهی این ساختارها برای مدیریت شهری را تسهیل می کند.هدف پژوهش: هدف تحقیق: هدف از این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر افزایش سرمایه اجتماعی و ارتباط آن با نوسازی بافتهای فرسوده است.روش شناسی: روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر اطلاعات کتابخانه ای و آماری است. اطلاعات اولیه با روش اسنادی و پیمایشی و پرسشنامه جمع آوری شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و Smart PLS پردازش شده‌اند.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه جغرافیایی تحقیق حاضر منطقه 10 شهرداری تهران است که با 327115 نفر جمعیت، بخش قابل توجهی از بافت‌های فرسوده شهر تهران را در خود جای داده است.نتایج و بحث: یافته‌های تحقیق نشان می دهد که بین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و نوسازی بر اساس آزمون همبستگی پیرسون از سطح ضعیف تا متوسط همبستگی مثبت وجود دارد. همچنین ، مدل سازی مسیر PLS و آزمون رگرسیون چند متغیره نشان می دهند که به ترتیب مؤلفه‌های اعتماد نهادی، تعاملات اجتماعی و اعتماد بین فردی دارای تأثیر بیشتر و مشارکت مذهبی تأثیر کمتری در نوسازی بافت‌های فرسوده شهری دارد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می‌دهد بین سرمایه اجتماعی و نوسازی بافته‌ای فرسوده رابطه معنادار مثبتی وجود دارد. همچنین نشان می‌دهد که مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی تأثیرات متفاوتی بر نوسازی بافت‌های فرسوده دارند که می توان با برنامه ریزی برای ارتقاء این مؤلفه‌ها، ساماندهی و نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه مطالعه را تسریع می کند. Manuscript profile

برنامه ریزی سلامت شهری، فرآیندی آگاهانه برای تأمین سلامت و تندرستی کامل جسمی، روانی و اجتماعی همه ساکنین شهر از طریق تعیین سیاست‌های سلامت محور، نظام مناسب برنامه‌ریزی سلامت شهری، بهبود تعیین‌کننده‌های اجتماعی، اقتصادی و محیط فیزیکی شهر است. هدف اصلی برنامه‌ریزی سلامت شهری دستیابی عادلانه همه ساکنین به سلامت کامل جسمی، روانی و اجتماعی و همچنین دستیابی عادلانه به تعیین‌کننده‌های سلامت شهری می‌باشد. در‌این پژوهش به طور نظری و تجربی، عدالت در سلامت شهری، ابعاد، متغیرها و شاخص‌های آن بررسی گردید. پژوهش حاضر از جمله پژوهش‌های کاربردی-توسعه‌ای (از نظر هدف)، توصیفی-تحلیلی (از نظر ماهیت و روش انجام) و کمی (از نظر روش‌ گردآوری و تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها) می‌باشد. این پژوهش دو هدف اصلی را دنبال می‌کند: 1- شناخت جامع ابعاد، متغیرها و شاخص‌های عدالت در سلامت شهری و 2- آزمون تجربی این شاخص‌ها در شهر بجنورد. برای گردآوری اطلاعات مربوط به هدف اول، از روش کتابخانه‌ای و برای گردآوری اطلاعات مربوط به هدف دوم، از روش کتابخانه‌ای و پیمایشی استفاده شد. تجزیه و تحلیل و نمایش داده‌ها نیز با مدل‌های AHP، Electre و نرم‌افزار Arc map انجام شده است. طبق نتایج نظری، شاخص‌های عدالت در سلامت شهری به دو گروه شاخص‌های تعیین‌کننده و شاخص‌های پیامد تقسیم شدند، هر یک ازین دو گروه دارای ابعاد، متغیرها و شاخص‌هایی هستند که در متن مقاله آورده شده است. طبق نتایج تجربی، شاخص‌های تعیین‌کننده عدالت در سلامت شهری در محله‌های مختلف شهر بجنورد دارای تفاوت بسیار زیاد هستند. به عبارت دیگر، افراد در محله‌های مختلف شهر بجنورد دسترسی ناعادلانه‌ای به تعیین‌کننده‌های سلامت شهری دارند. Manuscript profile

شهرها به دلیل دارا بودن جاذبه های طبیعی، فرهنگی و انسان ساخت همواره به عنوان مقاصد گردشگری مورد توجه بوده اند. گردشگری نیز مانند هر فعالیت دیگری دارای آثار و پیامدهای متعدد بر فضای بوم شناختی شهرها است. شهر رشت به علت موقعیت کانونی خود و برخورداری از جاذبه های طبیعی، فرهنگی و انسان ساخت سالانه پذیرای گردشگران بسیاری است. هدف این پژوهش بررسی وضعیت فضای بوم شناختی شهر رشت در روند گردشگری است و پاسخ به این پرسش که آیا این فضا توان پاسخ گویی به نیازهای فعلی گردشگری شهری را دارد یا خیر؟ پژوهش بر پایه روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از مدل جای پای اکولوژیک انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش تعداد گردشگران شهر رشت در نظر گرفته شد از این رو 384 پرسشنامه بر اساس مدل کوکران از طریق دو روش نمونه گیری منظم و اتفاقی بین گردشگران توزیع گردید. در نهایت جای پای اکولوژیک گردشگری 908224 هکتار محاسبه گردید که با توجه به مساحت 13600 هکتاری شهر رشت می توان میزان فشار وارده بر فضای زیست محیطی شهر را مشاهده نمود. از این رو برنامه ریزی برای حفظ محیط زیست شهر در کنار توجه به گردشگری امری حیاتی محسوب می شود. Manuscript profile

پراکنده‌رویی شهری و تأثیرات زیست‌محیطی آن از اجزای مهم تحقیقات جهانی تغییر محیط‌زیست و مسئله اصلی توسعه پایدار است. برای درک و مدیریت تغییرات کاربری زمین و جهت‌دهی برنامه‌های توسعه شهر، بررسی محرک‌های پراکنده‌رویی شهری بسیار مهم است. هدف پژوهش، تحلیل محرک‌های پراکنده‌رویی شهری در شهر اهواز می‌باشد. تحقیق حاضر ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف، کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای- اسنادی و پیمایشی است. برای تکمیل پرسشنامه از نظرات 50 نفر از محققانی که در رابطه با شهر اهواز پژوهشی انجام داده‌اند و مدیران و کارشناسان مرتبط استفاده شده است. به منظور بررسی تأثیرگذاری ابعاد(محرک‌ها) از روش تحلیل عاملی مرتبه دوم در نرم‌افزار لیزرل استفاده شده است. 45 محرک شناسایی‌شده مؤثر بر پراکنده‌رویی شهری اهواز در 7 بعد شامل مدیریتی، قانونی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی-فضایی، محیطی، حمل‌ونقل دسته‌بندی شده‌اند. نتایج حاکی از این است که بعد اقتصادی با ضریب 0.88 بالاترین تأثیر را دارد و بعد از آن به ترتیب ابعاد اجتماعی(0.87)، مدیریتی(0.76)، کالبدی- فضایی (0.72)، قانونی(0.71)، حمل‌ونقل (0.61) و محیطی (0.58) قرارگرفته‌اندپراکنده‌رویی شهری و تأثیرات زیست‌محیطی آن از اجزای مهم تحقیقات جهانی تغییر محیط‌زیست و مسئله اصلی توسعه پایدار است. برای درک و مدیریت تغییرات کاربری زمین و جهت‌دهی برنامه‌های توسعه شهر، بررسی محرک‌های پراکنده‌رویی شهری بسیار مهم است. هدف پژوهش، تحلیل محرک‌های پراکنده‌رویی شهری در شهر اهواز می‌باشد. تحقیق حاضر ازنظر ماهیت توصیفی- تحلیلی و ازنظر هدف، کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای- اسنادی و پیمایشی است. برای تکمیل پرسشنامه از نظرات 50 نفر از محققانی که در رابطه با شهر اهواز پژوهشی انجام داده‌اند و مدیران و کارشناسان مرتبط استفاده شده است. به منظور بررسی تأثیرگذاری ابعاد(محرک‌ها) از روش تحلیل عاملی مرتبه دوم در نرم‌افزار لیزرل استفاده شده است. 45 محرک شناسایی‌شده مؤثر بر پراکنده‌رویی شهری اهواز در 7 بعد شامل مدیریتی، قانونی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی-فضایی، محیطی، حمل‌ونقل دسته‌بندی شده‌اند. نتایج حاکی از این است که بعد اقتصادی با ضریب 0.88 بالاترین تأثیر را دارد و بعد از آن به ترتیب ابعاد اجتماعی(0.87)، مدیریتی(0.76)، کالبدی- فضایی (0.72)، قانونی(0.71)، حمل‌ونقل (0.61) و محیطی (0.58) قرارگرفته‌اند Manuscript profile

استان ایلام بر اساس پیشنیه‌ی پژوهش، از استان‌های محروم کشور از نظر توسعه‌ یافتگی طی یک دهه‌ی اخیر رده‌بندی شده است. بخشی از این مسئله در توسعه‌ نیافتگی شهرهای این استان ریشه دارد. هدف این پژوهش تعیین سطح توسعه‌یافتگی و شناخت تفاوت‌های بین شهرهای استان ایلام از نظر نماگرهای عمران و خدمات شهری است. در این پژوهش، از28 نماگر در چارچوب مدل‌های موریس، تاپسیس، ویکور و مدل تلفیقی کوپلند در تجزیه و تحلیل و رتبه‌بندی درجه‌ی توسعه‌ یافتگی شهرها استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که شهر‌های نوبنیاد که از روستا به شهر تبدیل شده‌اند، اغلب در بخش عمران و خدمات شهری، توسعه نیافته‌ هستند. همچنین شهر ایلام در سرانه‌ی فضاهای خدماتی که از طرف شهرداری‌ها ارائه می‌شوند، در ردیف شهرهای محروم قرار می‌گیرد. شهرهای با جمعیت کمتر، به نسبت شهرهای دیگر در نماگرهای خدمات شهری، از نظر توسعه‌یافتگی، از رتبه‌ی بهتر و وضعیت مطلوبتر برخوردارند. نتیجه اینکه اگر چه شهر ایلام از نظر جمعیت و تعداد امکانات در رده‌ی نخست شبکه‌ی شهری استان قرار دارد، لیکن با احتساب معیار جمعیت، در نماگر‌های عمران و خدمات شهری، این برتری وجود ندارد. Manuscript profile