هدف این پژوهش تعیین اثربخشی نقشه مفهومی بر یادداری و درک مفاهیم برنامه درسی علوم تجربی و مطالعات اجتماعی بود. روش پژوهش شبه آزمایشی بود که در اجرای آن از طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل استفاده شد. شرکت‌کنندگان پژوهش شامل 120 نفر (60 نفر گروه آزمایشی و 60 نفر گروه کنترل) از دانش‌آموزان پایه ششم ابتدایی شهر اشنویه در سال تحصیلی 94 -1393 بودند که به روش تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و به شیوة گمارش تصادفی در هر یک از گروه‌های آزمایش و کنترل قرار گرفتند. آزمون درک مفاهیم و یادداری علوم تجربی و مطالعات اجتماعی توسط آزمودنی‌ها تکمیل شد. برای تهیه آزمون معتبر از روایی صوری و محتوایی و برآورد پایایی از روش دو نیمه کردن استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش از طریق نرم‌افزار spss و با بهره‌گیری از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون تحلیل کوواریانس) انجام گرفت. آزمودنی‌های گروه آزمایش به مدت 10 جلسه آموزش به روش نقشه مفهومی را دریافت کردند. گروه کنترل نیز هم‌زمان به برنامه‌های عادی کلاسی خود ادامه می‌دادند. یافته‌های حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد نمره‌های گروه آزمایش در پس‌آزمون درک مفاهیم و یادداری علوم تجربی و مطالعات اجتماعی بالاتر از گروه کنترل است؛ بنابراین، آموزش به روش نقشه مفهومی به افزایش درک مفاهیم و یادداری دانش‌آموزان منجر می‌شود. پژوهش حاضر برای معلمان دوره ابتدایی به‌ویژه پایه ششم ابتدایی کاربردهایی دارد که می‌توانند از این راهبردها برای پیشرفت درس‌های علوم تجربی و مطالعات اجتماعی استفاده کنند. Manuscript profile

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثر بخشی الگوهای یادگیری مشارکتی بر میزان خود کارآمدی فراگیران در درس دین و زندگی دانش‌آموزان سال دوم هنرستان است. روش پژوهش نیمه تجربی و جامعه ی آماری هنرجویان هنرستان‌های ناحیه2 اردبیل بوده که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای یک هنرستان گزینش و از کلاس‌های آن (2 کلاس آزمایش و یک کلاس کنترل) انتخاب شدند. حجم نمونه آماری 76 نفر، که 27 نفر در پژوهش گروهی، 26 نفر در روش جیگ ساو و 23 نفر در روش سخنرانی جایگزین شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، آزمون خود کارآمدی عمومیsherer, 1987 بوده که روایی آن با تحلیل عاملی تأییدی احراز وپایایی آن ازطریق آلفای کرونباخ، 74/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از spss انجام گرفت. نتایج آزمون MONOVA نشان می‌دهد که روش پژوهش گروهی و جیگ ساو، نسبت به روش آموزش سنتی در افزایش خودکارآمدی دانش‌آموزان اثربخش است. همچنین آزمون تعقیبی LSD نشان داد این روش در مقایسه با روش سخنرانی تأثیر معناداری برخودکارآمدی و مقیاس‌های مرتبط با آن دارد. Manuscript profile

هدف پژوهش حاضر، تحلیل برنامه درسی پایه ششم ابتدایی به لحاظ توجه به حقوق تربیتی کودکان بر اساس دیدگاه معلمان و دانش‌آموزان شهر مرند بود. پژوهش حاضر ازنظر روش‌شناسی، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعة آماری پژوهش شامل معلمان و دانش‌آموزان ششم ابتدایی مرند در جریان سال تحصیلی 94-95 بود. حجم جامعة آماری دانش‌آموزان برابر با 1812 نفر است و حجم جامعة آماری معلمان پایه ششم نیز 65 نفر در نظر گرفته شد. به استناد جدول مورگان و کرجسی و با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبتی 320 نفر از دانش‌آموزان و 56 نفر از معلمان به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از دو پرسشنامة محقق ساخته برای بررسی مؤلفه‌های حقوق تربیتی استفاده گردید. پرسشنامة اول برای بررسی نظرات معلمان با توجه به مؤلفه‌های حقوق تربیتی کودک و پرسشنامة دوم برای دانش‌آموزان استفاده شد. برای اطمینان از پایایی پرسشنامه‌ها ضریب آلفای کرونباخ محاسبه گردید که این ضریب برای پرسشنامة دانش‌آموزان 86/0 و برای پرسشنامة معلمان 78/0 به دست آمد. همچنین روایی سازه پرسشنامه از طریق تحلیل عاملی اکتشافی، به روش تجزیه مؤلفه‌های اصلی و چرخش واریماکس و نمودار اسکری کتل به دست آمد. برای تحلیل سؤالات تحقیق از آزمون t تک نمونه‌ای و تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر استفاده گردید. یافته‌های تحقیق نشان داد که از دیدگاه دانش‌آموزان از بین مؤلفه‌های حقوق تربیتی فقط به مؤلفه پیگیری اهداف تربیتی به میزانی کمتر از حد متوسط توجه شده است ولی به سایر مؤلفه‌ها بالاتر از حد متوسط توجه شده است. درحالی‌که از دیدگاه معلمان به همة مؤلفه‌های حقوق تربیتی توجه کافی شده است. Manuscript profile

هدف پژوهش حاضر بررسی تجربیات معلمان از جایگاه هنر و چالش‌های آموزش آن در دوران آموزش مجازی به صورت مطالعه پدیدارشناسانه بود. طرح پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسانه توصیفی بود. مشارکت کنندگان پژوهش، 21 نفر از معلمان هنر در سال تحصیلی 1401-1402 بودند که با رویکرد نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های پژوهش از مصاحبه نیمه ساختار یافته عمیق استفاده شد. روش گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای سنجش اعتبار اولیه داده ها از معیارهای قابل قبول بودن و قابلیت اعتماد بودن داده های کیفی استفاده شد داده ها با روش تحلیل مضمون کلایزی مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به تحلیل مصاحبه های انجام شده، سه تم جایگاه، چالش و راهکار استخراج شده است. اولین تم مرتبط با جایگاه هنر در دوران آموزش مجازی می باشد که در این تم، چهار مقوله اجتماعی-فرهنگی، اهمیت آموزشی، روان شناختی و اقتصادی استخراج شد. دومین تم، چالش های آموزش هنر که دربرگیرنده چهار مقوله فقدان رویکردی جامع در آموزش هنر، ضعف اقبال اجتماعی، ضعف در فرایند یاددهی-یادگیری و ضعف زیرساخت و امکانات می باشد و سومین تم، راهکار است که سه مقوله استفاده از رویکرد انگیزشی، شایستگی محوری و رویکرد حمایتی از مصاحبه ها استخراج شد. در راستای نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود برای غلبه بر چالش های آموزش هنر در دوران آموزش مجازی نسبت به ارتقای جایگاه این درس در نزد ذی نفعان برنامه درسی هنر (والدین، دانش آموزان، معلمان و...) از طریق فرهنگ سازی اقدام کرد و از رویکردهای انگیزشی و حمایت برای بهبود وضعیت درس هنر استفاده کرد. Manuscript profile

هدف این مطالعه کشف سطوح، پیامدها و عوامل تسهیل‌کننده توانمندسازی مبتنی بر درس‌پژوهی به شیوه کیفی و بررسی نقش میانجی عوامل تسهیل‌کننده در تأثیرگذاری سطوح بر پیامدهای توانمندسازی به شیوه کمّی بوده است. در بخش کیفی با استفاده از راهبردهای نمونه‌گیری هدفمند، از بین دستورالعمل‌های آموزش‌و‌پرورش، مبانی نظری و پیشینه عملی و مصاحبه با صاحب‌نظران(13نفر)، اقدام به استخراج متون مرتبط گردید. سپس با تحلیل محتوای استقرایی متون سطوح، پیامدها و تسهیل‌کننده‌های توانمندسازی مشخص گردید. در بخش اول کمّی پژوهش، داده-های کیفی به پرسشنامه تبدیل گردید و روایی صوری و محتوایی آن با استفاده نظر صاحبنظران تأیید گردید و با توزیع آن در بین676 نفر از معلمان دوره ابتدایی، روایی سازه، آن نیز با استفاده از روش تحلیل عاملی تأئیدی محاسبه گردید. در قسمت دوم کمّی برای تعیین نقش میانجی عوامل تسهیل‌کننده، پرسشنامه‌‌ی استاندارد شده در بین 223 نفر از معلمان مجری درس‌پژوهی، سرگروه‌های آموزشی، کارشناسان اداری و برخی از صاحب‌نظران شرکت-کننده در بخش کیفی پژوهش توزیع گردید که همگی به صورت نمونه‌گیری قضاوتی انتخاب شده بودند. نتایج معادلات ساختاری نشان داد که اثر متغیرهای پیش‌بین(سطوح‌توانمندسازی و‌تسهیل‌کننده‌ها)بر متغیر وابسته(پیامدها) مثبت و معنادار (05/0‌≥P)بود. برازش کلی مدل با استفاده از معیارGOF در حد قوی(۵۸۳/0) بوده و نقش میانجی عوامل تسهیل‌کننده با استفاده از آزمون سوبل(18/9) به طور کامل تأیید گردید. نتیجه آزمونVAF نشان داد که متغیر میانجی، شدت اثر متوسط در مدل دارد. Manuscript profile

هدف پژوهش حاضر مقایسه وضعیت یاددهی- یادگیری معلمان دوره های تحصیلی سه گانه در شهر کلیبر بر اساس مدل آشور بود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل کلیه معلمان دوره‌های سه‌گانه (ابتدایی، دوره اول و دوم متوسطه) شهر کلیبر به تعداد 575 نفر بود که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 231 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه ی 29 سؤالی بود. جهت تعیین روایی صوری و محتوایی پرسشنامه از نظر متخصصان و برای تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که پایایی کل پرسشنامه معادل با 913/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد و...)، آزمون کروسکال والیس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد تفاوت معناداری بین وضعیت یاددهی- یادگیری معلمان در دوره‌های تحصیلی سه گانه در شهر کلیبر در بعد تحلیل فراگیران و به‌کارگیری رسانه و ابزارها وجود ندارد؛ اما در بعد بیان اهداف، انتخاب روش، رسانه و ابزارها، مشارکت‌دهی فراگیران و ارزشیابی و بازنگری تفاوت وجود دارد. در نهایت می توان گفت که مؤلفه های الگوی آشور در دروس مختلف تا حدودی مورد توجه قرار گرفته است، اما در برخی مؤلفه های این الگو بین میانگین ها تفاوت معناداری وجود دارد و در اکثرا مؤلفه‌ها، معلمان ابتدایی وضعیت بهتری داشتند. Manuscript profile

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های تفکر و سبک زندگی دوره متوسطه اول، برحسب میزان توجه به مولفه های سرمایه فرهنگی بود. با توجه به اینکه کتاب های تفکر و سبک زندگی کتاب های جدیدالتالیفی هستند که در راستای تقویت مهارت‌های تفکر و پرورش عادات اصیل اجتماعی و فرهنگی وارد عرصه کتاب های درسی گشته‌اند، ضرورت بررسی جایگاه مولفه های سرمایه فرهنگی در آنها بیش از پیش احساس می‌شود. جامعه آماری این پژوهش شامل محتوای تمامی کتاب های تفکر و سبک زندگی دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 95-94 بوده و برای بالابرن تعمیم‌پذیری پژوهش، نمونه آماری با جامعه آماری یکسان در نظر گرفته شد. ابزار پژوهش شامل سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته سرمایه فرهنگی برحسب نظریه بوردیو بود که جهت برآورد روایی ابزار از روایی محتوایی استفاده شد. پایایی سیاهه تحلیل نیز از طریق روش اسکات برابر 54/89 درصد محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها در گام نخست از سنجش فراوانی و سپس برای برآورد باراطلاعاتی و ضریب اهمیت مولفه‌ها و مقوله‌ها از روش آنتروپی شانون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که در بین مولفه‌های سرمایه فرهنگی، مولفه نهادینه که سبب رسمیت بخشیدن نهادی به سرمایه فرهنگی تجسم یافته و بهره‌مندی ازاثرات و پاداش آن در جامعه شود از کمترین میزان توجه برخوردار بوده، مولفه عینیت‌یافته توجه تا اندازه‌ای مطلوب را داشته و مولفه تجسم‌یافته که بیشترین ارتباط را با با اصول و محورهای کتاب های تفکر و سبک زندگی دارد جایگاهی درخور ندارد. گذشته از این در بخش مقوله ها نیز نوعی ناهمگونی به چشم می خورد و مقوله های گرانمایه ای نظیر موسیقی، محیط مجازی، شبکه‌های اجتماعی، توجه به مفاخر و مفاهیم میهنی و شرکت در جشنواره ها و مسابقات علمی و فرهنگی و کسب مدارک ادبی، هنری و ورزشی هیچ جایگاهی در کتاب های یاد شده ندارند. Manuscript profile