هدف از این مطالعه بررسی اثر تاریخ کاشت و چین بر عملکرد، اجزای عملکرد وش، جوانه زنی و قدرت بذر پنبه رقم ورامین بود. بدین منظور آزمایشی به صورت طرح کرت های خرد شده در زمان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزارع پنبه کیذور واقع در شهرستان سبزوار در سال 1392 انجام شد. تیمارها شامل چهار تاریخ کاشت (18 و 30 اردیبهشت و 12 و 24 خرداد) و دو چین (تاریخ برداشت چین اول مربوط به تاریخ کاشت اول تا چهارم به ترتیب 1 مهر ماه، 7 مهر ماه، 22 مهر ماه و 5 آبان ماه و تاریخ برداشت چین دوم مربوط به تاریخ کاشت اول تا چهارم به ترتیب 15 مهر ماه، 20 مهر ماه، 2 آبان ماه و 20 آبان ماه) بودند. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت، چین و اثر متقابل آنها روی صفات عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد غوزه در هر بوته، متوسط وزن هر بوته، تعداد و وزن خشک گیاهچه های طبیعی، درصد جوانه زنی، طول وش و هدایت الکتریکی معنی دار بود. بیشترین و کمترین مقدار عملکرد وش به ترتیب از چین اول تاریخ کاشت اول (3693.3 کیلوگرم در هکتار) و چین دوم حاصل از تاریخ کاشت چهارم (1023 کیلوگرم در هکتار) به دست آمدند. تعداد گیاهچه های عادی و وزن خشک گیاهچه های عادی در جوانه زنی استاندارد با تأخیر در کاشت از روند خاصی پیروی نکرد، ولی تعداد گیاهچه های عادی حاصل از جوانه زنی سرما در چین اول با تأخیر در کاشت، به صورت خطی کاهش یافت. تعداد گیاهچه های عادی دمای متناوب (به مدت یک هفته در دمای 18 درجه و سپس یک هفته در دمای 28 درجه سلسیوس) نیز به استثنای تاریخ کاشت اول، کاهش یافت. نتایج نشان داد با تأخیر در کاشت (در محدوده آزمایش)، قدرت بذر کاهش یافت. با توجه به نتایج این تحقیق می توان چین اول مربوط به تاریخ کاشت اول (18 اردیبهشت) را برای کاشت رقم ورامین در منطقه مورد مطالعه جهت تولید محصول وش در نظر گرفت ولی برای بذرگیری و تولید بذر، چین اول مربوط به تاریخ کاشت دوم (30 اردیبهشت) می تواند مورد توجه باشد. Manuscript profile

در طول فصل رشد عوامل مختلفی روی تعداد دانه تاثیر گذارند و هر یک از این عوامل در دوره بحرانی خود می توانند روی تعداد دانه نهایی و عملکرد تاثیر داشته باشد. به منظور بررسی ارتباط عوامل مختلف روی تعداد دانه گندم آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با چهار رقم گندم (بکراس روشن، پیشتاز، چمران و مهدوی) و چهار تاریخ کاشت (اول آبان، 25 آبان، 20 آذر و 15 دی) و چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار در سال های 1390-1389 و 1391-1390 اجرا شد. دما، نیتروژن برگ و ساقه و وزن خشک ساقه در گرده افشانی بیشترین اثر را روی تعداد دانه داشتند. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که رابطه تعداد دانه در واحد سطح با میانگین دما از ساقه رفتن تا گرده افشانی در درجه اول اهمیت قرار داشت. برای نشان دادن اثر ماده خشک ساقه در گرده افشانی روی تعداد دانه از مدل نمایی استفاده شد. حداقل ماده خشک ساقه در گرده افشانی برای تولید تعداد دانه 7/156 گرم در متر مربع بود. و مقدار ماده خشک ساقه لازم در گرده افشانی برای رسیدن به 95 درصد حداکثر تعداد دانه730 گرم در متر مربع برآورد شد. در طول فصل رشد فراهمی شیره پرورده، دما و طول روز در تولید ماده خشک کل دخیل هستند و تولید ماده خشک ارتباط مستقیم با تعداد دانه دارد، بنابراین هر یک از این عوامل در دوره بحرانی خود می توانند روی تعداد دانه نهایی و عملکرد تاثیر داشته باشد. Manuscript profile