چکیدهدر این مطالعه تنوع ‌ژنتیکی 29 رقم مرکبات شامل ارقام پرتقال، نارنگی، نارنج، پوملو و تیپ‌های طبیعی با استفاده از هشت جفت آغازگر ریز ماهواره‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت. DNA ژنومی استخراج شده از نمونه-های گیاهی با این آغازگرها تکثیر و محصولات حاصل با استفاده از ژل پلی اکریل آمید الکتروفورز شدند. از مجموع 97 باند امتیازدهی شده برای نشانگر ISSR، تعداد 78 باند معادل 22/80 درصد باندها چند شکل بودند. بیشترین و کمترین درصد چند شکلی به‌ترتیب آغازگرهای ISSR-8 با 90% و ISSR-5 با 73% باند، چند شکل نشان دادند. متوسط مقدار PIC در این آزمون 18/0 بود. بیشترین مقدار PIC برای آغازگرهای ISSR-6 وISSR-8 با 27/0 و کمترین میزان برای آغازگر ISSR-1 با 12/0 گزارش شد. بر اساس این مطالعه، دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه‌ای به‌ روش UPGMA با ضریب تشابه تطابق ساده، ارقام مورد بررسی به پنج گروه اصلی طبقه بندی شدند. در این بررسی، پوملو در خوشه‌ای مجزا قرار گرفت. بر اساس نشانگر مولکولی ISSR ، نارنگی انشو سوجی یاما و کلمانتین نولس را در دو گروه مجزا قرار گرفتند. بنابراین، این نشانگر مولکولی سطوح مختلفی از تنوع را در سطح ژنوم ارایه می‌دهد که می‌تواند در مدیریت ژرم ‌پلاسم و ذخایر توارثی مفید باشد. تجزیه تنوع ژنتیک و روابط خویشاوندی در مرکبات، اطلاعات مفیدی را برای برنامه-های اصلاحی، انتخاب و ثبت ارقام جدید فراهم می‌کند. Manuscript profile