زنیان یکی از مهم ترین گیاهان دارویی منطقه زاهدان است. تنش شوری و خشکی از عوامل مهم کاهش عملکرد گیاهان زراعی در استان سیستان و بلوچستان هستند. به منظور بررسی اثر تنش شوری بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی زنیان آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور زاهدان در سال 93 – 1392 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل دو توده زنیان C1: توده محلی و C2: توده پاکستانی به عنوان فاکتور اول و پنج سطح شوری S1: شاهد، S2: 2، S3: 4، S4: 6 و S5: 8 دسی زیمنس بر متر به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد بیشترین صفات طول ریشه، ارتفاع ساقه، وزن تر گیاه و وزن خشک گیاه و عملکرد اسانس از توده محلی و آبیاری با آب معمولی (تیمار بدون تنش شوری) به دست آمد. با افزایش شدت تنش خشکی در کلیه صفات کمی مورد اندازه گیری کاهش معنی داری مشاهده گردید، اما درصد اسانس با افزایش تنش شوری افزایش یافت. اندازه گیری غلظت تنظیم کننده های اسمزی نشان داد میزان غلظت پرولین و کربوهیدرات های محلول تحت تاثیر تیمار تنش شوری در مقایسه با شاهد افزایش یافتند و افزایش شدت تنش شوری موجب افزایش میزان غلظت تنظیم کننده های اسمزی شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که زنیان نسبتاً به تنش شوری مقاوم است، البته سطـوح بالای 4 دسی زیمنس بر متـر باعث کاهش ویــژگی های کمّی گیاه می شوند و در صورت وقوع شوری، این گیاه با به کارگیری مکانیزم تنظیم اسمزی و به وسیله افزایش تجمع پرولین و کربوهیدرات در هنگام مواجه با شوری، شرایط تنش را تا حدی تحمل می کند. Manuscript profile