کم آبی اصلی ترین عامل محدود کننده رشد گیاهان است، به‌طوری‌که حصول عملکرد مطلوب در شرایط کم‌آبیاری مستلزم انتخاب رقم مناسب با توجه به شرایط هر منطقه می‌باشد. براین اساس آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در دشت مغان در سال های 1394 و 1395 بر روی گیاه سویا اجرا شد. تیمارها شامل 4 سطح آبیاری IR1 (شاهد)، IR2 (80 درصد نیاز آبی)، IR3 (70 درصد نیاز آبی) و IR4 (50 درصد نیاز آبی) به عنوان عامل اصلی و ارقام زودرس سویا (Cul1: ویلیامز، Cul2: M9و Cul3: زان) به عنوان عامل‌ فرعی بودند. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها نشان دادند که کم‌آبیاری در تمامی سطوح موجب کاهش عملکرد و اجزای آن، درصد روغن دانه و بهره وری آب مصرفی در تمامی ارقام شد. به‌طوری‌که بالاترین میزان آن‌ها (عملکرد 4000 کیلوگرم در هکتار، تعداد غلاف در هر بوته 33/127، تعداد دانه در هر بوته 240، وزن هزاردانه 340 گرم، بیوماس 8900 کیلوگرم در هکتار، درصد پروتئین دانه 3/25، بهره وری مصرف آب بر اساس عملکرد دانه 95/0 کیلوگرم بر متر مکعب و بهره وری مصرف آب بر اساس روغن دانه 23/0 کیلوگرم بر متر مکعب) در تیمار IR1 مربوط به رقم ویلیامز و پایین‌ترین مقادیر آن‌ها در تیمارهای IR3 و IR4 مربوط به رقم زان بود. همچنین پایین‌ترین درصد پروتئین دانه در تیمار آبیاری نرمال در رقم ویلیامز و بالاترین آن در رقم M9 در تیمار IR4 به دست آمد. بنابراین بر اساس نتایج تحقیق، در دشت مغان رقم ویلیامز برترین رقم (از نظر تمامی صفات مورد بررسی به ویژه بهره وری آب مصرفی) در شرایط کم‌آبیاری و آبیاری نرمال؛ رقم زان و M9 حساس ترین رقم ها به کم‌آبیاری بودند. Manuscript profile

خشکی از مهمترین عوامل کاهش عملکرد گیاهان می باشد و شناخت راههای مقابله با تنش خشکی اهمیت زیادی دارد. این آزمایش به منظور مطالعه تأثیر محلول پاشی محرک رشد آلی روی برخی صفات فیزیولوژیک، عملکرد و درصد روغن رقم گلدشت گلرنگ تحت سطوح مختلف تنش خشکی به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی شماره 1 دانشگاه زابل واقع در بخش جزینک (سد سیستان) زابل با سه تکرار انجام شد. عامل اصلی تنش خشکی در 3 سطح شامل: آبیاری کامل، آبیاری تا مرحله گلدهی ساقه اصلی و آبیاری تا مرحله گلدهی کامل و عامل فرعی تنظیم کننده رشد هامون گرین در چهار سطح شامل: شاهد، 8 و 10 و 12 لیتر در هکتار بود. ویژگی‌های اندازه‌گیری شده شامل: ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد طبق در بوته، وزن هزاردانه، وزن گلبرگ، قطر ساقه، درصد پروتئین دانه، عملکرد دانه، درصد روغن دانه، میزان پرولین و فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز بود. نتایج بر همکنش سطوح محرک رشد و تنش خشکی فقط بر صفات ارتفاع بوته ، قطر ساقه، درصد روغن، میزان پرولین و فعالیت آنزیم کاتالاز معنی دار گردید. بیشترین ارتفاع بوته(64 سانتی متر) و درصد روغن(7/32 درصد) از تیمار بدون تنش و محلول پاشی 12 لیتر محرک رشد، بیشترین مقدار پرولین از تیمار محلول پاشی 12 لیتر محرک رشد و مرحله گلدهی ساقه اصلی با میانگین 38/0 درصد و بیشترین عملکرد دانه 08/1127 (کیلوگرم در هکتار) از سطح محلول پاشی 12 لیتر محرک رشد به دست آمد. به‌طورکلی می توان گفت محلول‌پاشی محرک رشد باعث تعدیل اثرات منفی تنش خشکی در برخی صفات گیاه گلرنگ شد و به میزان 6/36 درصد باعث بهبود عملکرد دانه شده است. همچنین آبیاری تا مرحله گلدهی ساقه اصلی می تواند عملکرد دانه مشابه ابیاری کامل تولید نماید و تیمار مناسب به نظر می رسد. Manuscript profile

برخی از روش‌های خاک‌ورزی بدون افزایش عملکرد باعث هدر رفت منابع و انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شوند. به منظور تعیین اثر روش‌های مختلف خاکورزی بر میزان انتشار اکسید نیتروز و آمونیاک در تناوب پنبه-گندم آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تیمار در 4 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب به‌مدت پنج سال انجام گرفت. تیمارهای تحقیق شامل کشت مستقیم ، کم‌خاک‌ورزی و خاک‌ورزی مرسوم گندم و پنبه (شاهد) بود. در تیمارهای کشت مستقیم و کم خاکورزی پس از برداشت گندم 30 درصد وزنی از بقایای گندم در مزرعه پخش گردید. برآورد انتشار گاز N2O و NH3 از مزرعه پنبه در تناوب با گندم با استفاده از مدل DNDC9.5، در سال‌های چهارم و پنجم کاشت انجام شد. داده‌های سه سال ابتدایی پژوهش جهت اعتبارسنجی مدل استفاده شد. نتایج اعتبارسنجی مدل نشان داد که مدل در شبیه‌سازی محیط خاک و انتشار گازهای N2O و NH3 به خوبی عمل می‌کند. نتایج شبیه‌سازی نشان داد که میزان انتشار N2O در خاکورزی مرسوم با اختلاف معنی‌دار، بیشترین مقدار و در بی‌خاکورزی کمترین مقدار را داشت. میانگین سالیانه انتشار N2O در پنج سال برای تیمارهای خاکورزی مرسوم، خاکورزی حداقل و بی‌خاکورزی به‌ترتیب 40/4، 80/2 و 14/2 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در سال بود. اوج انتشار NH3 از خاک در هر سه تیمار در روز پنجم بعد از هر بار کوددهی اتفاق افتاد. براساس نتایج به‌دست آمده از این بررسی، استفاده از روش بی‌خاکورزی، مطلوب‌تر از سایر تیمارهای کشت پنبه در کشت دوگانه گندم- پنبه در شرایط مشابه با مطالعه حاضر می‌باشد. Manuscript profile

هدف از این تحقیق ارزیابی پایداری زراعی-بوم شناختی و اجتماعی-اقتصادی نظام‌های تولید گلخانه‌ای استان سیستان و بلوچستان است. داده‌های این مطالعه با استفاده از پرسشنامه از 400 گلخانه‌ در چهار اقلیم مختلف در سال 1393 جمع آوری شد. حجم نمونه مورد مطالعه از طریق فرمول کوکران محاسبه شد. چهار اقلیم مورد مطالعه شامل منطقه سیستان، زاهدان، مناطق میانی استان شامل شهرستان‌های میرجاوه، خاش و سراوان و مناطق جنوبی استان شامل شهرستان‌های ایرانشهر، نیکشهر و سرباز می‌باشند. میانگین امتیاز شاخص پایداری کل نظام گلخانه‌ای 8/59 بود. سکونت مالک در محل گلخانه و میزان تحصیلات مسئول فنی گلخانه به ترتیب با ضرایب رگرسیون 022/0، 292/1، 850/0، 004/0، 72/ و 94/1 بود. بررسی نقاط بحرانی نظام‌های گلخانه‌ای نشان داد، که برای بهبود پایداری آن‌ها مدیریت صحیح و اصولی گلخانه، به کار گرفتن نیروی فنی متخصص و استفاده از فناوری‌‌های نوین کشاورزی در جهت مکانیزه کردن گلخانه‌ها لازم است که در نهایت منجر به افزایش تولید و عملکرد محصولات گلخانه‌‌ای می‌شود. Manuscript profile

به منظور بررسی تأثیر محلول¬پاشی کود روی و بر روی خصوصیات کمی و کیفی ذرت دانه¬ای، آزمایشی با دو عامل به¬صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در منطقه سرپل¬ذهاب انجام شد. عامل اول عنصر روی در چهار سطح (صفر، 7/0، 4/1 و 1/2 کیلوگرم در هکتار) و عامل دوم عنصر بر در چهار سطح (صفر، 3/0، 6/0 و 9/0 کیلوگرم در هکتار) در نظر گرفته شد. اثر عامل¬های روی و بر برای صفات قطر ساقه، شاخص سطح برگ، وزن هزار دانه، تعداد دانه در هر ردیف بلال، مقدار روی و بر موجود در دانه، درصد و عملکرد پروتئین و عملکرد دانه از لحاظ آماری دارای اختلاف معنی¬داری در سطح احتمال یک درصد بودند. با افزایش مقدار مصرف عنصر روی قطر ساقه، شاخص سطح برگ، تعداد دانه در هر ردیف بلال، وزن هزار دانه، مقدار روی و بر موجود در دانه، درصد پروتئین و عملکرد دانه افزایش یافتند. بیشترین و کمترین مقدار عملکرد دانه به تیمارهای مصرف کود روی به میزان 1/2 کیلو گرم در هکتار و بدون مصرف کود روی به¬ترتیب با 560/9 و 8 تن در هکتار تعلق داشت. تیمار کود بر در سطح 6/0 کیلوگرم در هکتار روی صفات قطر ساقه با 9/28 میلی¬متر، سطح برگ با 89/3، عمق دانه با 67/11 میلی¬متر، تعداد دانه در ردیف با 41 دانه و عملکرد دانه با 43/9 تن در هکتار بیشترین تاثیر را نشان داد. برهمکنش کود روی و بر نشان داد، که تیمار مصرف 1/2 کود روی × مصرف 6/0 کیلوگرم در هکتار کود بر برای کلیه صفات از جمله عملکرد دانه با 93/10 تن در هکتار نسبت به سایر تیمارها برتری نشان داد. Manuscript profile