در این تحقیق برخی روش­های میان­یابی برای تخمین عمق آب زیرزمینی دشت ایرانشهر- بمپور در سه مقطع زمانی 1382، 1386 و 1391 در ماه‌های اردیبهشت و مهر مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده­های عمق آب مربوط به 42 تا 48 حلقه چاه موجود در سطح دشت بودند. روش­های مورد استفاده شامل کریجینگ معمولی (OK)، کریجینگ عام (UK)، وزن‌دهی عکس فاصله (IDW)، توابع پایه­شعاعی (RBF) و چند جمله‌ای محلی (LPI) بودند. برای ارزیابی عملکرد روش‌ها، از فن اعتبارسنجی متقابل و معیارهای آماری ضریب تبیین (R²)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، و میانگین انحراف خطا (MBE) استفاده شد. نتایج تحلیل آماری حاکی از بالا بودن واریانس و ضریب تغییرات عمق آب زیرزمینی و افزایش متوسط عمق آب در طی سال­های گذشته، بویژه از سال 1382 تا 1386 به­دلیل وقوع خشکسالی بوده اند. برای تشخیص روند از ترسیم نیم­تغییرنمای جهت­دار عمق آب زیرزمینی در هر دوره استفاده شد. روش UK با مدل کردن رویه روند با استفاده از چندجمله­ای­های درجه 1 و 2 و مقایسه مدل­های مختلف نیم­تغییرنما مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج ارزیابی متقابل از بین روش‌های زمین‌آماری (OK و UK)، روش OK برای سال‌های 82 و 91 با مدل نیم­تغییرنمای کروی، و روش UK با مدل نیم­تغییرنمای‌ J-bessel و درجه­روند 2 و 1 به­ترتیب برای اردیبهشت و مهر 86 بالاترین دقت را داشتند. از طرفی، نتایج ارزیابی متقابل، نشان دادند که از بین تمامی روش­های میان­یابی به­کار گرفته شده، روش قطعی LPI با RMSE برابر با 94/6، 87/5 و 65/8 متر به­ترتیب برای اردیبهشت­ماه سال­های 1382، 1386، و 1391 و 86/6، 54/6 و 68/8 متر به­ترتیب برای مهرماه سال­های 1382، 1386 و 1391 بهترین روش میان‌یابی بوده است. نقشه‌های پهنه‌بندی به­دست آمده حاکی از افت سطح آب زیرزمینی، و وقوع بحران آب در سال­های اخیر در سطح منطقه می‌باشد، بنابراین، به­منظور استفاده بهتر از منابع آب و دسترسی به کشاورزی پایدار در منطقه، بایستی راهکارهای مدیریتی از جمله کنترل برداشت، تغییر الگوی زراعی و دگرگونی روش‌های آبیاری در نظر گرفته شوند. Manuscript profile

رابطه ی بین عمق سطح ایستابی و تبخیر از سطح خاک در اغلب مناطق خشک و نیمه خشک بسیار مهم است. در این مناطق به علت آبیاری بیش از حد نیاز، اغلب سطح ایستابی نزدیک زمین است که باعث شوری خاک می‌شود. در این مطالعه از یک شبیه فیزیکی سطح ایستابی برای تعیین شدت تبخیر در خاکهای لوم شنی، لومی و لوم رسی در گلخانه و برای سه سطح ایستابی 40، 60 و 80 سانتی متری استفاده شده است. تبخیر از سطح خاک، تبخیر از سطح آزاد، رطوبت سطحی(اندازه گیری با استفاده از TDR)، دمای بیشینه و دمای کمینه به مدت 74 روز و به صورت روزانه اندازه گرفته شدند. سپس چندین روش غیر خطی شامل وایازی (رگرسیون) خطی محلی، شبکه ی عصبی با دو لایه ی برگشتی، شبکه عصبی با کاهش شیب توأم و شبکه عصبی با الگوریتم یادگیری BFGS با استفاده از آزمون گاما توسعه داده شدند. برای اعتبار سنجی شبیه ها نیز از شاخص های آماری جذر میانگین مربعات، میانگین قدر مطلق خطا و ضریب تبیین استفاده شد. نتایج هماهنگی مناسبی را بین نتایج اندازه گیری و پیش بینی نشان دادند Manuscript profile

تغییرات مکانی بارندگی اثراتی متنوع بر مدیریت منابع آب در سطح یک حوضه و یا در سطح ملی دارند. بررسی تغییرات مکانی فراسنج های گوناگون مانند بارندگی، در برآورد میزان خطای تراز آبی و فرآیندهای تصمیم گیری بسیار مهم می باشد. روش های میان یابی زمین-آماری با در نظر گرفتن همبستگی مکانی بین مشاهدات، معمولاً برآوردهایی مناسب را ارایه می دهند. در این مطالعه، از داده های بیش ترین بارش 24 ساعته ی 27 ایستگاه بارانسنجی در ناحیه ی جلگه ای استان گلستان استفاده شد. روش های مورد استفاده کریجینگ معمولی، کوکریجینگ و میانگین متحرک وزنی می باشند. برای ارزیابی روش ها، از روش ارزیابی متقابل استفاده شد. نتایج بررسی آماری داده ها نشان داد که بارش زمستان کم ترین ضریب تغییرات را در بین بازه-های زمانی دیگر دارد. نتایج بررسی زمین آماری همبستگی مکانی بالایی را برای داده های مورد مطالعه ثابت کرد. بهترین شبیه نیم تغییرنمای برازش داده شده برای تمامی دوره های زمانی، شبیه کروی بوده است. ارزیابی روش ها نشان داد که روش کوکریجینگ با استفاده از متغیر کمکی ارتفاع برای تمامی دوره ها، به غیر از زمستان، بهترین روش میان یابی می باشد. هم چنین، با توجه به نقشه-های هم تراز بارش، در کلیه دوره ها، کم ترین بارش در نواحی شمالی استان باریده است.
  Manuscript profile

در شرایط محدودیت منابع آب و فراوانی نسبی اراضی قابل کشت (شرایط حاکم بر اکثر مناطق ایران)، هدف اساسی بایستی بالا بردن تولید بازاء واحد آب مصرفی و استفاده بهینه از این منابع باشد. در این تحقیق مدیریتهای مختلف کم آبیاری به صورت آبیاری جویچه­ای یک در میان متناوب و با درنظرگیری مراحل حساس رشد گیاه ذرت، و اثر توأم آنها بر ماده­ی خشک تجمعی در بوته­ی آن و افزایش کارایی مصرف آب بررسی شد. در این ارتباط، طرحی در قالب بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار شامل: آبیاری کامل جویچه­ها در کل دوره­ی رشد، آبیاری یک در میان متناوب در کل دوره­ی رشد، آبیاری کامل در مرحله­ی استقرار گیاه و آبیاری یک در میان متناوب در بقیه­ی مراحل رشد، آبیاری کامل در مرحله­ی گلدهی و آبیاری یک در میان متناوب در سایر مراحل، آبیاری کامل در مرحله­ی استقرار و گلدهی و آبیاری یک در میان متناوب در سایر مراحل، آبیاری کامل در مرحله­ی گلدهی و رسیدن محصول، و آبیاری یک در میان متناوب در سایر مراحل، در سه تکرار انجام پذیرفت. بیشترین ماده­ی خشک تجمعی، 257 گرم در بوته، در تیمار آبیاری کامل جویچه­ها در کل دوره­ی رشد بود، و کمترین آن 196 گرم در بوته، به تیمار آبیاری یک در میان متناوب در کل دوره­ی رشد اختصاص داشت. هرچند بیشترین عملکرد زیستی (18385 کیلوگرم در هکتار) متعلق به تیمار آبیاری کامل در تمام دوره­ی رشد بود، ولی بالاترین کارایی مصرف آب مربوط به تیمار آبیاری کامل در مرحله­ی گلدهی و آبیاری یک در میان متناوب در سایر مراحل رشد و برابر با 88/1 کیلوگرم دانه­­ی ذرت در مترمکعب بود. Manuscript profile