• Home
  • مهدی ذاکریان

    List of Articles مهدی ذاکریان


  • Article

    1 - آینده پژوهی رقابت و مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران
    Political and InternationalResearches Quarterly , Issue 4 , Year , Winter 2023
    مفهوم توسعه در جمهوری اسلامی ایران بر پایه رقابت‌ها و مشارکت‌ها نهادینه شده است، و توجه به آینده این دو عامل نشان‌دهنده قوت یا ضعف در نظام جمهوری اسلامی می‌باشد. مشارکت افزایی، به‌عنوان روندی چندبعدی از مؤلفه‌های زیادی تأثیر پذیرفته یا بر آن‌ها تأثیر می‌گذارد؛ به‌گونه‌ا More
    مفهوم توسعه در جمهوری اسلامی ایران بر پایه رقابت‌ها و مشارکت‌ها نهادینه شده است، و توجه به آینده این دو عامل نشان‌دهنده قوت یا ضعف در نظام جمهوری اسلامی می‌باشد. مشارکت افزایی، به‌عنوان روندی چندبعدی از مؤلفه‌های زیادی تأثیر پذیرفته یا بر آن‌ها تأثیر می‌گذارد؛ به‌گونه‌ای که تحقق آن، مستلزم کار گروهی، ثبات بخشی فکری - رویه‌ای کارگزاران نظام، نسبت به روندهای مثبت تأثیرگذار و هم‌افزایی بهینه ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های بالقوه و بالفعل است. لذا سؤال مقاله حاضر این است که چه راهبرهای آینده‌پژوهانه‌ای در جهت افزایش رقابت و مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد؟ تحقیق حاضر از نوع تحلیلی – توصیفی با رویکرد آینده‌پژوهی، با استفاده از روش سناریو پردازی است. یافته‌ها حکایت از سناریو پردازی در قبال آینده‌ای مطلوب در برابر جامعه مدنی نسبت به مشارکت سیاسی دارد؛ که شامل سناریوی ممکن؛ سناریوی محتمل؛ سناریو آینده مطلوب اشاره نمود. Manuscript profile

  • Article

    2 - به حاشیه‌راندگی، پیوست در فرهنگ راهبردی و شکل‌گیری بلوک تاریخی- تمدنی شرق در نظام بین‌الملل
    Political and InternationalResearches Quarterly , Issue 1 , Year , Autumn 2021
    با تسلط نظام بین‌الملل و تمدن غربی از سال 1500 میلادی تاکنون، تمدن‌های کهن شرقی تجربه‌ای مشترک و مشابه مبنی بر به‌حاشیه‌راندگی داشته‌اند. باز تولید عناصر مشابه در فرهنگ راهبردی این تمدن‌ها، منجر به ایجاد مطالبه‌ای مشترک مبنی بر بازگشت به نقش و جایگاه پیشین خود در نظام ب More
    با تسلط نظام بین‌الملل و تمدن غربی از سال 1500 میلادی تاکنون، تمدن‌های کهن شرقی تجربه‌ای مشترک و مشابه مبنی بر به‌حاشیه‌راندگی داشته‌اند. باز تولید عناصر مشابه در فرهنگ راهبردی این تمدن‌ها، منجر به ایجاد مطالبه‌ای مشترک مبنی بر بازگشت به نقش و جایگاه پیشین خود در نظام بین‌الملل شده است. سوال اصلی این است که چه عواملی منجر به نزدیک شدن تمدن‌های کهن شرقی تجدیدنظرطلب و شکل‌گیری بلوک تاریخی- تمدنی شرقی در نظام بین‌الملل شده است؟ نتیجه کلی پژوهش نشان ‌دهنده آن است که جنگ تمدنی دیرینه، به‌حاشیه‌راندگی و همچنین فرهنگ راهبردی مشابه میان تمدن‌های ایرانی، چینی و روسی منجر به تشکیل بلوک تاریخی- تمدنی شرق شده که به دنبال ایجاد دو نظم محدود شرقی و غربی، در مقابل نظم بین‌الملل غربی است. روش مورد استفاده در این نوشتار، توصیفی- تحلیلی و چارچوب نظری آن نیز بر پایه نظریه برخورد تمدن‌های ساموئل هانتینگتون و نظریه انتقادی رابرت کاکس قرار دارد. Manuscript profile

  • Article

    3 - الگوی بازدارندگی شبکه‌ای جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا؛مطالعه موردی جنبش انصارالله یمن
    Political Science Quarterly , Issue 4 , Year , Autumn 2022
    تهدیدات لایه‌ای وچندبعدی که حیات‌واحدهای سیاسیِ واقع‌درپهنه‌های جغرافیای حساس راتهدید می‌کند،آنها رامجاب ساخته تادرراستای حفاظت‌ازسرزمین ومنافع خودوهم‌پیمانان،ائتلاف‌سازی‌ بامحوریت‌ساخت شبکه‌ای-لایه‌لایه‌ای ازبازیگران نه تنهادرسطح دولتی بلکه درمقیاس فراملی رادردستور کار More
    تهدیدات لایه‌ای وچندبعدی که حیات‌واحدهای سیاسیِ واقع‌درپهنه‌های جغرافیای حساس راتهدید می‌کند،آنها رامجاب ساخته تادرراستای حفاظت‌ازسرزمین ومنافع خودوهم‌پیمانان،ائتلاف‌سازی‌ بامحوریت‌ساخت شبکه‌ای-لایه‌لایه‌ای ازبازیگران نه تنهادرسطح دولتی بلکه درمقیاس فراملی رادردستور کار قراردهند.اززمره‌ارکان اساسی‌راهبرد دفاعی ایران،طراحی و کاربست‌رویکردِ بنیادین وامنیت‌آفرینی تحت عنوان‌دفاع برون‌مرزی با هدف‌غایی صیانت از امنیت‌ملی کشور‌درگستره‌ی غرب آسیا است.پیگیری این استراتژی در ابتدای شکل‌گیری انقلاب عمدتاً ناظر بر عمل به رسالت وانگیزه‌ی دینی وانقلابی‌مبنی بر حمایت ازجریان‌های آزادی‌بخش تعریف‌می‌شد،اما دردهه‌های اخیر ومشخصاًپس ازوقوع موج بیداری اسلامی،دامن‌گستری وفعالیت گروه‌های تکفیری،تهدیدروزافزون آمریکاو هم‌پیمانان‌این رژیم ونظام ائتلاف‌سازی‌کشورهای‌رقیب ازجمله رژیم عربستان وامارات،این‌استراتژی‌غالباً به مثابه رویکردی‌خردمندانه وضروری‌به سمت تأسیس،‌قوام‌بخشی وجهت‌دهی به شبکه‌ای ازنیروهای بومیِ قدرتمند ودر عین حال‌همسوبااهداف،امنیت ومنافع‌منطقه‌ای ایران وکلیتِ جهان-اسلام،سوق داده شده ‌است.انصارالله یمن که امروزه نقش‌کلیدی‌وسرنوشت‌سازدرتحولات‌یمن‌دارد،ازجمله-نیروهای‌برجسته‌‌‌درطول‌فعالیت‌این‌شبکه‌ی‌بازدانده است.پژوهش‌حاضردرپی پاسخ‌به این پرسش است که انصارالله‌یمن‌ازچه‌جایگاهی‌دردرون شبکه بازدارنده‌جمهوری اسلامی ایران درغرب آسیا برخوردار است؟شبکه بازدارنده ایران درغرب آسیاشعبه‌ها وبخش‌های متعدد ودرهم تنیده‌ای‌دارد که به‌رغم وجود برخی تفاوت‌ها درماهیت،مکان‌جغرافیایی،سطح وعمق فعالیت،همگی درجهت نیل به هدف‌نهایی یعنی خروج رژیم آمریکا از غرب آسیا،انزوای رژیم اسرائیل ومقابله با متحدان‌عربیِ بسترسازِفعالیت کشورهای‌غربی،فعالیت می-کنند.ازیک‌جانب‌ایران‌به دنبال وسعت دادن وعمق بخشیدن به پهنه فعالیت و قدرت شبکه است ومتقابلاً هدف رژیم آمریکا ومحورعبری وعربی کاستن از اضلاع و تخریب لایه‌های چندگانه شبکه مقاومت وکاهش وسعت فعالیت وتنزل پتانسیل آن است.یافته‌های پژوهش نشانگر این است که‌چنانچه بحران یمن بامحوریتِ مقاومت، پایداری وپیروزی انصارالله به سرانجام‌نسبتاً مناسبی برسد اضلاع شبکه بازدارندگی ایران ازتنگه هرمز تا خلیج عدن،باب‌المندب،دریای سرخ،خلیج عقبه وکانال سوئز تکمیل‌خواهد شد واین مسئله‌خوانشی ازافزایش وسعت و تحکیم‌عمق‌استراتژیکی وبه‌موازات آن افزایش‌سطح امنیت‌سرزمینی ایران است.روش پژوهش کیفی است و تحلیل داده‌ها نیز تحلیل اسنادی می‌باشد. Manuscript profile

  • Article

    4 - برگزیت و «روابط خاص» در پرتو ایده بریتانیای جهانی
    Political Science Quarterly , Issue 4 , Year , Autumn 2022
    نتایج همه‌پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه شوکی بزرگ بر انگلستان، اروپا و سایر نقاط جهان بود. در این همه‌پرسی 52 درصد از رای‌دهندگان به جدایی رای دادند تا انگلستان از اتحادیه اروپا خارج شود. با توجه به نوع، شکل و ماهیت روابط بریتانیا با سایر کشور‌ها میزان تاثیرپذیرشان از ا More
    نتایج همه‌پرسی خروج بریتانیا از اتحادیه شوکی بزرگ بر انگلستان، اروپا و سایر نقاط جهان بود. در این همه‌پرسی 52 درصد از رای‌دهندگان به جدایی رای دادند تا انگلستان از اتحادیه اروپا خارج شود. با توجه به نوع، شکل و ماهیت روابط بریتانیا با سایر کشور‌ها میزان تاثیرپذیرشان از این همه‌پرسی شایان توجه است. بعلاوه این خروج تلاش‌های فراوان صورت گرفته در خصوص همگرایی در اتحادیه اروپا را زیر سوال برده است. شرایط در حال تغییر جهان، ظهور چین و اقدامات روسیه اتخاذ موضع واحد از سوی کشورهای اروپایی در قبال معادلات بین‌المللی را با چالش مواجه خواهد کرد. در آن سوی آتلانتیک ظهور پدیده ترامپ در سال 2016 در آمریکا بیش از هر زمان دیگری شکل رابطه خاص و روابط آمریکا و اتحادیه اروپا را دستخوش تغییر کرد. با نهایی شدن برگزیت، ایده بریتانیای جهانی بیش از پیش بر نقش آفرینی بریتانیا تاکید دارد. در این ایده نقش بریتانیای بدون اتحادیه اروپا برجسته شده است و امکان بازیگری فعال را به آن کشور می‌دهد. این پژوهش با تکیه بر همگرایی به دنبال پاسخ به این سوال است که در دوران پسابرگزیت شاهد نزدیکی بیشتر آمریکا و بریتانیا خواهیم بود؟ یافته‌ها حاکی از آن است که در دوران پسابرگزیت روابط دو کشور نزدیکتر خواهد شد و بریتانیا برای رسیدن به اهداف بریتانیای جهانی خود نیاز به آمریکا دارد. Manuscript profile