تهیۀ نقشۀ فرسایش خاک در حوضه‌ها آبخیز مبنای اولویت‌بندی برنامه‌ی حفاظت خاک است. هدف ازاین پژوهش بکارگیری مدل فرسایشی F.A.Oو ارزیابی متغیرهای آن بااستفاده از قابلیت GIS و تهیۀ نقشۀ فرسایش خاک حوضه آبخیز مارون می‌باشد. بدین‌منظور پس‌از رقومی‌کردن نقشه‌های حوضه به ‌مقیاس1:50000 و تلفیق آنها با‌همدیگر در محیط نرم‌افزار Arc GIS10.3 ، نقشه واحدهای کاری یا همگن تهیه گردید. سپس باتوجه به جداول امتیازدهی عوامل مورد استفاده در مدل و بازدیدهای میدانی با به‌کارگیری GPS در عرصه و اعمال امتیازات عوامل در هر یک از واحدهای همگن در محیط GIS، امتیاز نهائی هر عامل و نیز نمرۀ شدت میزان فرسایش در واحدهای کاری برآورد گردید. درنهایت نقشه وزنی حاصل براساس جدول طبقه‌بندی کلاس‌های فرسایشی مدل F.A.O و باتوجه به دامنه حداقل و حداکثر نمره ارزیابی شده برای عوامل در واحدهای کاری به ‌چهار رده فرسایشی با وضعیت‌های نسبتاً متوسط، متوسط، زیاد و خیلی‌زیاد طبقه‌بندی گردید. نتایج نشان می‌دهد 95 درصد از وسعت منطقه مورد بررسی در فرسایش متوسط (49/06 درصد) تا زیاد (45/98 درصد) و تنها 5 درصد مساحت منطقه در رده فرسایش نسبتاً ‌متوسط (3/66 درصد) و خیلی ‌زیاد (1/30 درصد) قرار می‌گیرد. Manuscript profile

زمینه و هدف: تغییرات اقلیمی در دو دهه اخیر، یک موضوع جدی بوده است و بسیاری از مطالعات، بر روی جنبه‌‌های مختلف آن متمرکز شده‌‌اند. بنابراین، ضرورت دارد که رویشگاه‌ ‌بالقوه گونه‌‌‌های ‌‌شاخص مرتعی، در حال ‌‌حاضر و سال‌‌های ‌‌آینده، تحت مدل‌‌های هشدار اقلیمی، مشخص گردد. از این‌‌رو، در پژوهش حاضر، با تهیه نقشه رخداد پیش‌‌بینی گستره کنونی و آینده گونه Bromus tomentellus، تحت دو مدل هشدار اقلیمی (سناریو Rcp4.5 و Rcp8.5)، جابجایی آن، در عرض‌‌های جغرافیایی، در سطح اکوسیستم‌‌های مرتعی استان اردبیل، مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: برای این منظور، در فصل رویش 1399، از 19 متغیر زیست اقلیمی و سه متغیر‌‌ فیزیوگرافی و مدل رگرسیون لجستیک، برای تعیین کمیت تغییر اقلیم در سه دهه آینده (سال 2050) و بررسی دقیق اثرات آن بر تغییر گستره گونه B. tomentellus در حال حاضر و آینده، استفاده شد. نقشه‌‌های خروجی نیز با احتمال رخداد بین صفر تا یک، به چهار طبقه؛ رویشگاه نامناسب (25/0-0)، رویشگاه تقریبا مناسب (5/0-25/0)، رویشگاه با تناسب بالا (75/0- 5/0) و رویشگاه با تناسب خیلی ‌‌بالا (1-75/0)، گروه‌‌بندی ‌‌شد و با استناد به ضرایب متغیرها در روابط رگرسیونی، متغیرهای موثر برای گستره کنونی و آینده، معرفی گردید. یافته‌‌ها: میانگین دمای سالانه (BIO1)، دامنه دمای سالانه (BIO7) و میانگین دمای سردترین فصل (BIO11)، بیشترین اهمیت را برای تناسب رویشگاه دارند که مقادیر آنها، با سخت‌‌تر شدن شرایط اقلیمی، افزایش می‌‌یابد. میانگین دمای سالانه رویشگاه‌‌های مناسب، طی سه دهه آینده، 6/1 تا 1/2 درجه سانتی‌‌گراد، افزایش خواهد داشت. ارتفاع رویشگاه‌‌های مناسب نیز، 115 تا 190 متر، بیشتر خواهد شد. در نتیجه، سطح رویشگاه مناسب آن، در واکنش به تغییرات اقلیمی، کمتر می‌‌شود. همچنین تحت سناریوی‌‌های اقلیمی، 2/30 درصد از رویشگاه‌‌های مناسب خود را در سال 2050، از دست خواهد داد و رویشگاه‌‌های نامناسب فعلی نیز، 4/29 درصد افزایش خواهد یافت. بحث و نتیجه‌‌گیری: در مجموع؛ تغییر اقلیم و افزایش شاخصه‌‌های دمایی، باعث حرکت گونه B. tomentellus به سمت عرض‌‌های جغرافیایی بالاتر در امتداد گرادیان ارتفاعی، خواهد شد. از این‌‌رو، طی سه دهه آینده، خطر حذف آن از اکوسیستم‌‌های مرتعی استان اردبیل، وجود دارد. Manuscript profile

چکیده در سال‌های اخیر محبوبیت زنبورداری شهری به سرعت در حال افزایش است، به طوری که ممنوعیت زنبورداری در بسیاری از شهرهای دنیا رفع شده است. مهم‌ترین نتیجه پرورش زنبور عسل، گرده افشانی است اما یکی از اهداف بشر از پرورش زنبور عسل، برداشت تولیدات آن می‌باشد. زنبورداری شهری به گرده افشانی درختان و گل‌های پارک‌ها و خیابان‌ها در فضای شهر کمک زیادی می‌کند و همچنین می‌تواند به عنوان یک کسب و کار خانگی محسوب شود. با توجه به اینکه در زنبورداری شهری کندوها کوچ داده نمی‌شوند، توجه به دما به عنوان مهمترین عنصر جوی موثر بر زنبورداری حائز اهمیت است. در این تحقیق از آمار دمای کمینه و بیشینه روزانه ‌ایستگاه‌های هواشناسی در دوره آماری 20 ساله استفاده‌ شده است. از این داده‌ها برای تطبیق آستانه‌های دمایی موثر بر فعالیت زنبور عسل استفاده شده است. نتایج برآوردهای ‌ایستگاهی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و با توجه به رابطه مستقیم بین تغییرات ارتفاعی و تغییرات دمایی به پهنه‌ استان فارس تعمیم داده ‌شده است. سپس نقشه پهنه‌بندی قابلیت زنبورداری شهری در استان فارس ترسیم گردید. نتایج نشان داد شرایط حرارتی فعال تقریبا در بیشتر نواحی استان از ماه فروردین آغاز شده و به تدریج به مناطق مرتفع استان می‌رسد. نواحی جنوبی و کم ارتفاع استان در ماه‌های تیر تا مهر دارای محدودیت گرمایی هستند. مناسب‌ترین مکان‌ها جهت استقرار کلنی‌ها با تبعیت از نقشه‌های پهنه‌بندی بر پایه شرایط دمایی جهت زنبورداری شهری، شهرهای واقع در نوار مرکزی استان با ارتفاع متوسط 1500 متر از سطح دریا هستند. Manuscript profile

بارش های سنگین یکی از مهمرین مخاطرات اقلیمی استان لرستان است که در طی دهه های اخیر در بستر تغییر اقلیم روند افزایشی پیدا کرده است. در این تحقیق هدف اساسی اولا آشکارسازی الگوهای همدیدی-ترمودینامیکی مولد بارش های سنگین بهاره در استان لرستان است. در این راستا از سه دسته داده‌های بارش روزانه ایستگاه‌های لرستان، فاکتورهای همدید پایگاه اقلیمی NCEP/NCAR، و داده‌های جو بالای پایگاه دانشگاه وایومینگ استفاده شد. ابتدا با استفاده از روش صدک 95 اُم، بارش‌های سنگین ایستگاه‌های موردمطالعه طی دوره آماری 1995 تا 2020 در سطح استان لرستان مشخص شدند. با اجرای روش صدکها روی بارش های روزانه ایستگاه های همدید استان لرستان دو کیس بارش سنگین بهاره (14 آپریل 2016 ، 1 آپریل 2019) استخراج شد. نتایج حاصل از تحلیل همدیدی در تراز میانی و فوقانی اتمسفر، در نمونه های منتخب فصل بهار یک ناوه عمیق بر روی شرق دریای مدیترانه و بخش غربی ایران را نشان میداد که شرایط صعود و ورود سیستم‌های کم‌فشار را برای غرب کشور مهیا کرده است. در سطح زمین هم کم فشاری در غرب ایران حاکمیت داشته است مرکز واچرخندی بر روی دریای عمان و خلیج‌فارس تشکیل شده است که رطوبت را از دریای عمان و عرب به سمت جنوب و جنوب غربی ایران هدایت می‌کند. اما شاخص های ترمودینامیکی، تفاوت قابل توجهی را در شرایط جو بالای بارش های بهاره آشکار نکرد. Manuscript profile

چکیده در سال‌های اخیر محبوبیت زنبورداری شهری به سرعت در حال افزایش است، به طوری که ممنوعیت زنبورداری در بسیاری از شهرهای دنیا رفع شده است. مهم‌ترین نتیجه پرورش زنبور عسل، گرده افشانی است اما یکی از اهداف بشر از پرورش زنبور عسل، برداشت تولیدات آن می‌باشد. زنبورداری شهری به گرده افشانی درختان و گل‌های پارک‌ها و خیابان‌ها در فضای شهر کمک زیادی می‌کند و همچنین می‌تواند به عنوان یک کسب و کار خانگی محسوب شود. با توجه به اینکه در زنبورداری شهری کندوها کوچ داده نمی‌شوند، توجه به دما به عنوان مهمترین عنصر جوی موثر بر زنبورداری حائز اهمیت است. در این تحقیق از آمار دمای کمینه و بیشینه روزانه ‌ایستگاه‌های هواشناسی در دوره آماری 20 ساله استفاده‌ شده است. از این داده‌ها برای تطبیق آستانه‌های دمایی موثر بر فعالیت زنبور عسل استفاده شده است. نتایج برآوردهای ‌ایستگاهی با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و با توجه به رابطه مستقیم بین تغییرات ارتفاعی و تغییرات دمایی به پهنه‌ استان فارس تعمیم داده ‌شده است. سپس نقشه پهنه‌بندی قابلیت زنبورداری شهری در استان فارس ترسیم گردید. نتایج نشان داد شرایط حرارتی فعال تقریبا در بیشتر نواحی استان از ماه فروردین آغاز شده و به تدریج به مناطق مرتفع استان می‌رسد. نواحی جنوبی و کم ارتفاع استان در ماه‌های تیر تا مهر دارای محدودیت گرمایی هستند. مناسب‌ترین مکان‌ها جهت استقرار کلنی‌ها با تبعیت از نقشه‌های پهنه‌بندی بر پایه شرایط دمایی جهت زنبورداری شهری، شهرهای واقع در نوار مرکزی استان با ارتفاع متوسط 1500 متر از سطح دریا هستند. Manuscript profile

Identification and assessment of the relationship between medicinal plant species and climatic factors are important lines of research, which provides insights into reasonable exploitation and sustainable development of these species. In addition, multivariate statistical methods have been proved successful in revealing the relationship between climatic factors and the distribution of plant species. Hence, this study aims to investigate bioclimatic characteristics of Daphne mucronata by determining climatic factors in its distribution range in Fars Province, Iran, where this species has a wide spatial distribution (27% of the total area). Towards this aim, 50 climatic variables related to January, April and July were used. To reduce the number of variables and determine the most important factors, Factor Analysis and Principal Component Analysis (PCA) were used. The results showed that four principal components namely the temperature, precipitation, cloudiness, and wind components account for 38.56, 32.85, 11.03, and 9.09 % (91.54% in total) of data variance, respectively. The results also indicated that temperature and precipitation had the greatest impact on the species distribution. Moreover, the mean temperature within the species distribution range was about 15°C with minimum precipitation of 379 mm. This research identifies the characteristics of vegetative climate to determine the possibility of expansion and development of this plant in natural areas and provides better management. Manuscript profile

Identification of habitats and suitable environmental conditions for the presence of various animal and plant species is one of the key issues in ecology and environment modeling. In Iran, Gymnocarpus decander species is the main and most abundant plant of the Baluchi flora, especially in the rangeland areas. Due to its high resistance to harsh environmental conditions and salinity, this species can be useful for rangeland reclamation and restoration. In order to assess potential habitats of G. decander in Sistan and Baluchestan province, Iran, this research was conducted in May 2020 using multivariate statistical methods including factor analysis, clustering and logistic regression. To do so, the map of real habitats ofG. decander, was modeled using altitude and 62 climatic variables which were prepared using 24 meteorological stations across the province and neighboring. Climatic variables were reduced to 5 factors using PCA, including temperature, precipitation, radiation, dust and maximum temperature, which accounted for 88.3% of the climate change in the studied region. According to the regression models, the precipitation, temperature and altitude variables were the most significant independent variables (p <0.05) which influence the potential habitats ofG. decanderin the study area. Also, the study area was divided into 5 groups (G1:G5). The results suggest that models are more accurate in homogeneous groups than in the whole region. The Kappa coefficient and perdition accuracy had the highest and lowest values for G1 (68% and 88%) and G5 (19% and 59%), respectively. The results also showed that currently, 48.2% of the studied region has actual habitats. While the modeling results based on the model of the whole region showed that the potential habitat area of this species was 52.3% and based on the grouping models, it was 53.7%. Therefore, based on differences between actual data and modeling result, 4.8% of potential habitats have noG. decander. Also, results indicate that the G4 region with altitude range between 800-1250 m, growth season mean temperature was about 16 °C and annual precipitation about 170 mm was the main habitat forG. decanderin Sistan and Baluchestan. According to the results of this study, G. decander is an endangered species and it is necessary to plan long-term management to preserve and restore its habitats in the arid regions of southeastern Iran. Manuscript profile

تغییرات مداوم را باید جز جدایی‌ناپذیر هر اکوسیستم دانست. مراتع نیز به‌عنوان اکوسیستم‌های طبیعی از این موضوع مستثنا نیستند. به‌طوری ‌که پایش مرتع به مفهوم بررسی مستمر این اراضی با توجه به اهمیت اکولوژیک، کارکردهای اقتصادی و تغییرات دائمی این منابع، امری ضروریست. بر این اساس پایش مراتع خلیل بیگ شهرستان ارسنجان به مدت 2 سال (1399 و 1400) انجام شد. شاخص‌های گیاهی مورد ارزیابی شامل درصد تاج پوشش گونه‌های گیاهی، میزان تولید گونه‌های گیاهی، درصد لاشبرگ، سنگ و سنگریزه، خاک عاری از پوشش، وضعیت و گرایش مرتع بودند. نتایج نشان داد میزان درصد تاج پوشش گیاهی از 98/10 درصد در سال 1400 تا 5/15 درصد در سال 1399 و میزان تولید از 208/350 تا 306/566 کیلوگرم ماده خشک در هکتار متغیر بود. وضعیت مرتع در حالت ضعیف در دو سال مورد بررسی قرار داشته و گرایش آن منفی بود. براساس نتایج مقایسات انجام شده با استفاده از آزمون t مستقل، اکثر شاخص‌های تاج پوشش گیاهان (فرم‌های رویشی و کلاس‌های خوشخوراکی مختلف) و شاخص‌های تولید (فرم‌های رویشی و کلاس‌های خوشخوراکی مختلف) بین دو سال دوره بررسی (سال 1399 نماینده یک سال مرطوب و سال 1400 نماینده یک سال خشک) تفاوت معنی‌داری در سطح 1 و 5 درصد داشتند. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نیز نشان داد که میزان بارش پاییز و زمستان، میزان بارش سالانه ، متوسط دمای کمینه و متوسط دمای سالانه بیشترین همبستگی را در میزان تاج پوشش و تولید کل گیاهان منطقه بر عهده داشته‌اند. Manuscript profile