جوانه زنی به عنوان یکی از مهم ترین مراحل رشدی گیاهان تحت تاثیر تنش های محیطی قرار می‌گیرد. تنش های شوری و خشکی از عوامل مهم کاهندة شاخص های جوانه زنی، رشد و عملکرد گیاهان در نواحی خشک و نیمه خشک محسوب می شوند. در این تحقیق تأثیر سطوح مختلف تنش‌های خشکی (0، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12- و 14- بار ناشی از پلی اتیلن گلایکول) و شوری (0، 50، 100، 150، 200، 250، 300 و 350 میلی مولار ناشی از کلرید سدیم)، در قالب دو آزمایش جداگانه بر مبنای طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار بر روی خصوصیات جوانه زنی گیاه دارویی چای ترش در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی سرایان (دانشگاه بیرجند) بررسی شد. شمارش بذور جوانه زده به صورت روزانه صورت پذیرفت و در پایان روز هشتم که جوانه زنی ثابت شده بود، شاخص های جوانه زنی گیاه مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس حاکی از اثر معنی دار تنش های خشکی و شوری بر تمامی صفات مورد مطالعه در مرحلة آغازین رشد گیاه چای‌ ترش بود. اعمال تنش خشکی باعث کاهش شاخص های جوانه زنی گردید، به طوری که بیشترین مقادیر درصد و سرعت جوانه زنی در تیمار شاهد ( به ترتیب 37/84 درصد و 02/6 روز1-) و کمترین مقادیر آن ها (به ترتیب 37/4 درصد و 19/0 روز1-) در سطح 12- بار بدست آمد. تفاوت بین کمترین مقادیر طول ریشه چه و ساقه چه تحت تأثیر تنش خشکی در مقایسه با تیمار شاهد، 4/99 درصد بود. در ارتباط با تنش شوری نیز تیمار شاهد باعث حصول بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی و نیز طول ساقه چه و ریشه چه گیاه چای ترش ( به ترتیب 25/91 درصد، 68/6 روز1-، 10/45 و 39/31 میلی متر) گردید و درصد و سرعت جوانه زنی در سطح 350 میلی مولار به صفر رسید. در مجموع گیاه چای ترش نسبت به تنش خشکی تا سطح 6- بار و تنش شوری تا سطح 100 میلی مولار مقاومت نسبی نشان داد. Manuscript profile

جوانه زنی به عنوان یکی از مهم ترین مراحل رشدی گیاهان تحت تاثیر تنش های محیطی قرار می‌گیرد. تنش های شوری و خشکی از عوامل مهم کاهندة شاخص های جوانه زنی، رشد و عملکرد گیاهان در نواحی خشک و نیمه خشک محسوب می شوند. در این تحقیق تأثیر سطوح مختلف تنش‌های خشکی (0، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12- و 14- بار ناشی از پلی اتیلن گلایکول) و شوری (0، 50، 100، 150، 200، 250، 300 و 350 میلی مولار ناشی از کلرید سدیم)، در قالب دو آزمایش جداگانه بر مبنای طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار بر روی خصوصیات جوانه زنی گیاه دارویی چای ترش در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشکده کشاورزی سرایان (دانشگاه بیرجند) بررسی شد. شمارش بذور جوانه زده به صورت روزانه صورت پذیرفت و در پایان روز هشتم که جوانه زنی ثابت شده بود، شاخص های جوانه زنی گیاه مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس حاکی از اثر معنی دار تنش های خشکی و شوری بر تمامی صفات مورد مطالعه در مرحلة آغازین رشد گیاه چای‌ ترش بود. اعمال تنش خشکی باعث کاهش شاخص های جوانه زنی گردید، به طوری که بیشترین مقادیر درصد و سرعت جوانه زنی در تیمار شاهد ( به ترتیب 37/84 درصد و 02/6 روز1-) و کمترین مقادیر آن ها (به ترتیب 37/4 درصد و 19/0 روز1-) در سطح 12- بار بدست آمد. تفاوت بین کمترین مقادیر طول ریشه چه و ساقه چه تحت تأثیر تنش خشکی در مقایسه با تیمار شاهد، 4/99 درصد بود. در ارتباط با تنش شوری نیز تیمار شاهد باعث حصول بیشترین درصد و سرعت جوانه زنی و نیز طول ساقه چه و ریشه چه گیاه چای ترش ( به ترتیب 25/91 درصد، 68/6 روز1-، 10/45 و 39/31 میلی متر) گردید و درصد و سرعت جوانه زنی در سطح 350 میلی مولار به صفر رسید. در مجموع گیاه چای ترش نسبت به تنش خشکی تا سطح 6- بار و تنش شوری تا سطح 100 میلی مولار مقاومت نسبی نشان داد. Manuscript profile

به منظور بررسی خصوصیات اکوفیتوشیمیایی برخی گونه‌های گیاهی خانواده نعنا در استان‌های خراسان، در پژوهشی تعداد 122 نمونه از 31 گونة گیاهی متعلق به 15 جنس جمع‌آوری شد. اطلاعات اکولوژیکیِ رویشگاه هر یک از نمونه‌ها از جمله ارتفاع از سطح دریا، درصد و جهت شیب، نوع خاک، درصد پوشش گیاهی، گونه-های گیاهی غالب و همراه و نیز خصوصیات فیتوشیمیایی شامل درصد اسانس و وجود یا عدم وجود موادی نظیر آلکالویید، ساپونین، فلاونویید، تانن و گلیکوزئیدهای سیانوژنیک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 9/18 درصد از گونه‌های مورد مطالعه در ارتفاع کمتر از 1000 متر، 9/64 درصد در ارتفاعات بین 1000 تا 2000 متر و 2/16 درصد در ارتفاعات بیش از 2000 متر از سطح دریا می‌رویند. خاک رویشگاه گیاهان مورد مطالعه بیشتر از نوع سنگلاخی (57 درصد) بود، بیشتر گونه‌های گیاهی در شیب‌های 30 تا 50 درصد مشاهده شدند (54 درصد) و فراوانی حضور آن‌ها در شیب‌های شمالی بیشتر بود. میزان اسانس در نمونه‌های مورد مطالعه در دامنه‌ای بین 01/0 تا 5/2 درصد متغیر بود. افزون بر این، 7/13 درصد گیاهان دارای آلکالوئید، 2/90 درصد فلاونوئید، 3/33 درصد ساپونین، 4/78 درصد تاتن و 9/1 درصد حاوی گلیکوزئیدهای سیانوژنیک بودند. در مجموع نتایج نشان داد که پراکنش گیاهان دارویی خانوادة نعنا تحت تاثیر عوامل اکولوژیکی قرار گرفته و بنابراین از طریق فراهم‌سازی شرایط مطلوب برای رشد این گونه‌ها می‌توان از فرسایش ژنتیکی آن‌ها جلوگیری کرد. Manuscript profile