سابقه و هدف: بیوسورفکتانت ها ترکیبات فعال سطحی هستند که به وسیله میکروارگانیسم ها تولید می شوند و در صنایع مختلف مانند نفت، شیمی، پتروشیمی، صنایع غذایی، پزشکی و کشاورزی کاربرد دارند. این مطالعه با هدف بهینه سازی تولید بیوسورفکتانت به وسیله باکتری باسیلوس لاتروسپروس در منابع مختلف کربن انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه باکتری باسیلوس لاتروسپروس از کلکسیون میکروبی دانشگاه شهید چمران اهواز تهیه شد. تولید بیوسورفکتانت توسط این باکتری در منابع مختلف کربن شامل نفت سفید، گلوکز و ملاس نیشکر در دو دمای 30 و 37 درجه سیلیسیوس و دو زمان گرماگذاری 48 و 168 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. به منظور غربالگری تولید بیوسورفکتانت از آزمون های فروپاشی و پراکنش نفت، شاخص امولسیفیکاسیون، کشش سطحی و آب گریزی سطح سلول استفاده گردید. یافته ها: باکتری باسیلوس لاتروسپروس بیشترین کاهش کشش سطحی را در منبع کربن نفت سفید پس از 168 ساعت و در دمای 37 درجه سیلیسیوس نشان داد و توانست کشش سطحی را تا 21.28 میلی نیوتن بر متر کاهش دهد. همچنین بیشترین درصد امولسیفیکاسیون در منبع کربن ملاس (43 درصد) بود. درصد آبگریزی سطح سلول باکتری در منبع کربن نفت سفید، ملاس و گلوکز به ترتیب 65، 58 و 50 درصد بود. حداکثر مقدار بیوسورفکتانت تولید شده توسط باسیلوس لاتروسپروس در منبع کربن نفت سفید به مقدار 8.4 گرم بر لیتر به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد دمای 37 درجه سیلیسیوس، زمان گرماگذاری 168 ساعت و منبع کربن نفت سفید شرایط بهینه برای تولید بیوسورفکتانت توسط سویه بومی باسیلوس لاتروسپروس است. Manuscript profile