زمینه و هدف: خصوصیات میکروبی خاک از جمله زیست توده میکروبی، تنفس میکروبی و معدنی شدن نیتروژن می توانند شاخص هایی برای نشان دادن تنش ناشی از آلودگی فلزات سنگین بر عملکرد و کیفیت خاک باشند. هدف از این تحقیق اندازه گیری فعالیت های میکروبی خاک، برای مشخص کردن اثرات سمی غلظت های مختلف نیکل بر کیفیت خاک و تعیین غلظت بازدارندگی 50 درصد (ED50 ) نیکل می باشد. روش بررسی: این آزمایش در سال 1395 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام یافت. فاکتورهای آزمایشی شامل فلز نیکل در شش سطح (صفر، 50، 100، 150، 300 و 600 میلی گرم در کیلوگرم) و دو دوره انکوباسیون (15 و 60 روزه) بود. یک نمونه خاک با نمک کلرید نیکل به طور یکنواخت برای ایجاد غلظت های مختلف آلوده شد. پس از سپری شدن دوره انکوباسیون 15 و 60 روزه، تنفس میکروبی، کربن زیست توده میکروبی، جمعیت هتروتروف ها و ضریب متابولیک نمونه ها اندازه گیری گردید و با توجه به نتایج به دست آمده مقدار ED50 خاک تعیین شد. یافته ها: اثر متقابل سطوح نیکل و دوره انکوباسیون در سطح یک درصد بر تمام ویژگی های اندازه گیری شده به جز کربن زیست توده میکروبی و ضریب متابولیکی معنی دار بود. با گذشت زمان و افزایش غلظت نیکل، جمعیت باکتری های هتروتروف، تنفس و کربن زیست توده میکروبی نسبت به تیمار شاهد کاهش معنی داری را در سطح یک درصد نشان دادند. کمترین مقدار تنفس میکروبی، کربن زیست توده میکروبی و جمعیت باکتری های هتروتروف در پایان دوره انکوباسیون 60 روزه و در غلظت 600 میلی گرم در کیلوگرم، به ترتیب با کاهش 07/77، 72/75 و 99/99 درصد نسبت به تیمار شاهد اندازه گیری شد. با افزایش زمان انکوباسیون، مقدار ED50 (میلی گرم بر کیلوگرم) نیکل در مورد تنفس میکروبی، کربن زیست توده میکروبی و جمعیت باکتری های هتروتروف افزایش یافت. بحث و نتیجه گیری: بر پایه نتایج حاصل از این پژوهش آلودگی نیکل فعالیت های بیولوژیکی خاک را تحت تأثیر قرار می دهد و غلظت 100 میلی گرم بر کیلوگرم نیکل در خاک به عنوان غلظت آستانه نیکل در این خاک تعیین شد. Manuscript profile

سابقه و هدف: بیوسورفکتانت ها ترکیبات فعال سطحی هستند که به وسیله میکروارگانیسم ها تولید می شوند و در صنایع مختلف مانند نفت، شیمی، پتروشیمی، صنایع غذایی، پزشکی و کشاورزی کاربرد دارند. این مطالعه با هدف بهینه سازی تولید بیوسورفکتانت به وسیله باکتری باسیلوس لاتروسپروس در منابع مختلف کربن انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه باکتری باسیلوس لاتروسپروس از کلکسیون میکروبی دانشگاه شهید چمران اهواز تهیه شد. تولید بیوسورفکتانت توسط این باکتری در منابع مختلف کربن شامل نفت سفید، گلوکز و ملاس نیشکر در دو دمای 30 و 37 درجه سیلیسیوس و دو زمان گرماگذاری 48 و 168 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. به منظور غربالگری تولید بیوسورفکتانت از آزمون های فروپاشی و پراکنش نفت، شاخص امولسیفیکاسیون، کشش سطحی و آب گریزی سطح سلول استفاده گردید. یافته ها: باکتری باسیلوس لاتروسپروس بیشترین کاهش کشش سطحی را در منبع کربن نفت سفید پس از 168 ساعت و در دمای 37 درجه سیلیسیوس نشان داد و توانست کشش سطحی را تا 21.28 میلی نیوتن بر متر کاهش دهد. همچنین بیشترین درصد امولسیفیکاسیون در منبع کربن ملاس (43 درصد) بود. درصد آبگریزی سطح سلول باکتری در منبع کربن نفت سفید، ملاس و گلوکز به ترتیب 65، 58 و 50 درصد بود. حداکثر مقدار بیوسورفکتانت تولید شده توسط باسیلوس لاتروسپروس در منبع کربن نفت سفید به مقدار 8.4 گرم بر لیتر به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد دمای 37 درجه سیلیسیوس، زمان گرماگذاری 168 ساعت و منبع کربن نفت سفید شرایط بهینه برای تولید بیوسورفکتانت توسط سویه بومی باسیلوس لاتروسپروس است. Manuscript profile