پیوند شعر، و به ویژه غزل، با همة زوایای زندگی، از پدیده‌های ادبیات دو قرن اخیر است. در ادبیات فارسی از دوران مشروطه‌خواهی به بعد و در ادبیات عربی نیز هم‌زمان با آن، غزل از دایره‌ی محدود عشق به محبوب و وصف حال وی، فراتر رفت و به موضوعات زمخت سیاسی و اجتماعی، لطافتی غزلی بخشید. این رویکرد جدید، مرز غزل و غیر غزل را در هم آمیخت. ظهور غزل سیاسی نمونه‌ای آشکار از این دگرگونی است. این پژوهش ‌غزل‌سروده‌های دو شاعر زن فدوی طوقان و فاطمه راکعی را با روشی تحلیلی- مقایسه‌ای بررسی نموده است؛ برمبنای یافته‌های این بررسی می‌توان گفت که عشق توأم با پایداری درون مایة اصلی غزل‌گونه‌های سیاسی و اجتماعی دو شاعر است. این دو در غزل‌سروده‌های خود دایرة عشق را به گستره‌ی زندگی وسعت بخشیده‌اند. سادگی، روانی، صمیمیت و احساس لطیف زنانه‌سرایی از ویژگی‌های مشترک زبان شعری دو شاعر است. این دو شاعر در دو قالب سنتی و نو شعر سروده‌اند. دو شاعر که از نزدیک شاهد حوادث مربوط به جنگ و روند دگرگونی‌های جامعة خویش بوده‌اند، سختی‌های زندگی را با نرمی غزل تلطیف نموده‌اند. تصاویری از وصف پایداری‌های مردمی در برابر بیگانگان، ستایش رهبران و شخصیت‌های مبارز، دعوت به بیداری و پایداری، ستایش شهادت و شهیدان و وطن دوستی در جای‌جای غزل‌گونه‌های این دو شاعر با زبان غزل و توأم با احساسی زنانه متجلی است. Manuscript profile