مقاله حاضر درصدد طراحی الگوی سیاست‌گذاری‌های تربیتی در آموزش و پرورش کشور با تأکید بر نهاد خانواده، با استفاده از روش‌ کیفی داده‌بنیاد مبتنی بر ابزار مصاحبه بوده است. جامعه هدف پژوهش، خبرگان و متخصصان در حوزه سیاست‌گذاری تربیتی و نیز خانواده (مشتمل بر مدیران حوزه آموزش‌وپرورش و نیز اساتید و مطلعین دانشگاهی در حوزه سیاست‌گذاری و خانواده) بوده‌اند که از میان آن‌ها 15 نفر با روش اشباع نظری و به شکل نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی انتخاب شدند. یافته‌های این مطالعه مبیّن آن است که طراحی الگوی سیاستگذاری تربیتی با تأکید بر نهاد خانواده، مبتنی بر پدیده محوری سیاستگذاری مشارکتی چند بعدی در ابعاد علمی- فرایندی، فکری و مالی بوده که عواملی علّی چون بازتعریف نقش ذینفعان در تعلیم و تربیت و شرایطی زمینه‌ای چون، دگرگونی در وضعیت موجود مبتنی بر تحولات ساختاری – تشکیلاتی نظام تربیتی، تصویب قوانین و مقررات مشارکت پذیری و هم‌راستایی خانواده و نظام تربیتی بستر ساز بروز و ظهور آن می‌باشند که البته در این میان نباید از اثرگذاری عوامل مداخله‌گری چون موانع خانوادگی، فرهنگی، سیاسی و مدیریتی که عمدتاً محدود کننده مشارکت نهاد خانواده می‌باشند، غفلت نمود. با این وجود آنچه مسلم است آن است که اعمال راهبردهایی مدیریتی و نیز پیش‌بینی سازوکارهای ارتباطی و تبادلی میان نهاد خانواده و نهاد آموزش و پرورش می‌تواند سیاست‌گذاری تربیتی مشارکتی را رقم زند که پیامدهایی در سطوح سازمانی (بهبود کارکردهای نظام آموزشی) و فراسازمانی (توسعه فردی و اجتماعی) در پی خواهد داشت. Manuscript profile

مقاله حاضر درصدد شناسایی عوامل مداخله‌گر و اثرگذار بر مشارکت نهاد خانواده در سیاست‌گذاری‌های تربیتی در کشور، با استفاده از روش‌ کیفی داده‌بنیاد مبتنی بر ابزار مصاحبه بوده است. جامعه هدف پژوهش، خبرگان و متخصصان در حوزه سیاست‌گذاری تربیتی و نیز خانواده (مشتمل بر مدیران حوزه آموزش‌وپرورش و نیز اساتید و مطلعین دانشگاهی در حوزه سیاست‌گذاری و خانواده) بوده‌اند که از میان آن‌ها 15 نفر با روش اشباع نظری و به شکل نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی انتخاب شدند. یافته‌های این مطالعه مبیّن آن است که عواملی مداخله‌گر متعددی در بروز پدیده سیاست‌گذاری تربیتی مشارکتی (با مشارکت خانواده) دخیل بوده‎اند که می‌توان آن‌ها را در دو دسته کلی مشتمل بر علل و عوامل تسهیل‌گر امر مشارکت و نیز علل و عوامل محدودگر امر مشارکت دسته‌بندی نمود؛ امّا سهم و میزان اثرگذاری علل و عوامل تسهیل‌گر، به نسبت علل و عوامل محدودگر، قابل توجه بوده و فراوانی زیرمقوله‌های بیشتری را به خود اختصاص داده‌ است؛ به‌طوریکه مصاحبه‌شوندگان، عواملی چون: بازتعریف نقش ذینفعان در تعلیم و تربیت، تحولات ساختاری – تشکیلاتی نظام تربیتی، هم‌راستایی خانواده و نظام تربیتی و نیز تصویب قوانین و مقررات مشارکت‌پذیری را به مثابه عوامل تسهیل‌گر، در مشارکت – هر چه بیشتر- نهاد خانواده در سیاست‌گذاری تربیتی دخیل دانسته و در عین ‌حال، اذعان نموده‌اند که برخی موانع و کاستی‌هایی در حوزه‌های خانوادگی، فرهنگی، سیاسی و مدیریتی، با ایجاد محدودیت‌هایی، روند مشارکت خانواده در سیاست‌گذاری تربیتی را با مشکل مواجه نموده است که از آن جمله می‌توان به عدم توانمندی خانواده‌ها برای نقش‌آفرینی در سیاست‌گذاری تربیتی، عدم آشنایی و آگاهی والدین از سیاست‌ها، اهداف و برنامه‌های تربیتی، نگاه از بالا به پایین مسئولان به نظام تربیتی، ناکارآمدی سازوکارهای موجود در ایجاد تعامل بین خانواده و نظام تربیتی، عدم تمایل مسئولان و تصمیم‌گیرندگان به تفویض اختیار و تقسیم قدرت در سیاست‌گذاری تربیتی و.. اشاره نمود. Manuscript profile