گزارش‌‌های مورخین قرون اولیة اسلامی در بارة تاریخ ایران باستان، علی‌الخصوص دورة اشکانی و اوایل ساسانی، حاوی نواقص و تناقض‌هایی است. این امر ناشی از منابع مورد استفادة آنهاست. مورخین مذکور به طور کلّی از دو دسته منابع بهره برده‌اند که عبارتند از منابع ایرانی و غیر ایرانی. این دو سلسله منابع که مستقل از یکدیگر محسوب می‌شوند، در تاریخ‌نگاری عصر اشکانی منجر به دو کرونولوژی متفاوت گردیده و طبعاً در ثبت حوادث مهم این دوره منجر به نتایج متفاوتی شده‌اند. یکی از این موارد گزارش‌‌هایی است که از دو شخصیّت دینی مجزا، یعنی مهرِ مسیحا که در اوایل اشکانی ظهور کرده و حضرت عیسی بن مریم، ارائه کرده‌اند. زیرا آن‌ها هویّت و زمان ظهور هر یک این دو شخصیّت را از دو سلسله منابعِ مستقل و متفاوتِ فوق‌الذکر اخذ کرده و بی‌آنکه متوجه باشند آن‌ها را یکی دانسته‌اند. مقالة حاضر می‌کوشد به طور اختصار دلایل مربوط به این موضوع را از لابلای روایات مورخین متقدّم اسلامی بیان نماید. Manuscript profile

حرم یا حرمسرا در طول تاریخ ایران همواره نقش سیاسی و اجتماعی داشته و عموماً بر ساختار سیاسی کشور تأثیر نهاده است. در دوره صفوی نیز حرمسرا همواره در سیاست‌های داخلی و خارجی کشور دخالت می‌کرد. مقاله حاضر در پی روشن نمودن میزان تأثیر و دخالت حرمسرا در سیاست خارجی صفویان و تصمیم‌گیری در این حوزه است که به عنوان یکی از کانون های مطرح در تصمیم‌گیری سیاست خارجی صفویان قابل بررسی است. روش تحقیق در این مقاله مبتنی بر روش توصیفی ـ تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات نیز کتابخانه‌ای است.یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که در این دوره نقش حرمسرا در سیاست خارجی صفویان دارای فراز و نشیب بوده است. تا قبل از دوره شاه عباس یکم حرمسرا به میزان کمی در مقایسه با دوره پس از شاه عباس یکم در امر سیاست خارجی دخالت داشتند. لکن به دلیل سیاست جدید شاه عباس مبنی بر در حرم نگهداشتن شاهزادگان و تربیت آنان در حرمسرا، پس از او نوعی کانون پنهان قدرت در داخل حرمسرا که متشکل از زنان و خواجگان بود، تشکیل گردید که نقش مهمی در تصمیم گیری و مسائل مربوط به سیاست خارجی صفویان داشتند. Manuscript profile

چکیده:اشغال همدان توسط متفقین در جنگ جهانی دوم پیامدهای متعددی در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی به دنبال داشت. فعالیت‌های فرهنگی- آموزشی منطقه در این دوره دستخوش تغییرات و تحولات موقت و زودگذر گردید و تاثیرات جنگ باعث ایجاد شرایطی چون چند پارگی برنامه‌های فعالان فرهنگی، فترت فعالیت مطبوعاتی، رکود در عملکرد انجمن‌های ادبی، کم رونق شدن فعالیت‌های سینما و تئاتر، تعلیق آموزش رسمی در مدارس و تعطیلی برخی از آنها در همدان شد. موضوع این تحقیق بررسی پیامدهای فرهنگی جنگ جهانی دوم در همدان است. پژوهش حاضر روش و رویکردی توصیفی– تحلیلی دارد و اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای- اسنادی و بر اساس گزارش‌های موجود گردآوری شده است. این تحقیق در پی پاسخ به این سوال است که حادث شدن جنگ جهانی دوم و اشغال همدان چه پیامدها و تاثیراتی بر اوضاع فرهنگی منطقه داشته و عوامل بروز این پیامدها چه بوده است؟ یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد؛ اغلب پیامدهای فرهنگی- آموزشی به صورت ناپایدار و محدود به دوران اشغال همدان بوده که به تدریج با تخلیه شهر توسط متفقین کارکردهای مراکز فرهنگی-آموزشی دوباره احیاء و فعالیت‌های گذشته خیلی سریع از سر گرفته شده است. این پیامدهای منفی در حوزه فرهنگی-آموزشی جزو پیامدهای کوتاه مدت جنگ محسوب می‌شد. در زمان جنگ اولویت اول مردم رفع نیازهای اقتصادی بود و نیازهای فرهنگی- آموزشی در آن دوران اولویت مردم محسوب نمی‌شد. Manuscript profile

چکیده:اشغال ایران توسط متفقین در جنگ جهانی دوم پیامدهای متعددی در زمینه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برای ایران بوجود آورد. یکی از این تاثیرات، پیامدهای اقتصادی بود که شرایطی چون قحطی و کمبود ارزاق، تورم و رکود، گرانی، کم رونق شدن دادوستد، تعطیلی مراکز تولیدی را به بار آورد. موضوع این تحقیق بررسی پیامدهای اقتصادی جنگ جهانی دوم در همدان است. در انجام این تحقیق از روش توصیفی– تحلیلی بهره جسته و اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای- اسنادی و بر اساس گزارش‌های موجود گردآوری شده است. این تحقیق در پی پاسخ به این سوال است که جنگ جهانی دوم و اشغال همدان چه پیامدها و تاثیرات اقتصادی بر این منطقه داشته است؟ یافته‌های تحقیق حاضر نشان می‌دهد؛ عوامل متعددی در بروز مشکلات اقتصادی منطقه در دوران جنگ نقش داشته و اغلب این پیامدها به صورت کوتاه مدت و ناپایدار و محدود به دوران اشغال همدان می‌شده است. به علت این که وضعیت نامناسب اقتصادی همدان در فاصله سال‌های 1325-1320هـ ش از پیامدهای عینی و ملموس زمان جنگ محسوب می‌گردید، رفع این مشکلات در اولویت مردم منطقه بوده است. حادث شدن جنگ جهانی دوم در حوزه اقتصادی صرفاً پیامدهای متعدد منفی و مخرب برای منطقه به بار نیاورد بلکه نتایج مثبتی چون احداث و بهسازی راه‌های ارتباطی، برپایی مراکز تعمیرگاهی به خصوص وسایل نقلیه نظامی و تعلیم استادکار نیز به همراه داشته است. کلید واژه‌ها: همدان، جنگ جهانی دوم، متفقین، پیامدهای اقتصادی Manuscript profile