میوه انجیر (Ficus carica L.) حاوی مقادیر فراوانی از ترکیبات فنولی، فلاونوییدی و آنتوسیانین‌‌‌‌ها می‌باشد که مهم‌ترین آنتی اکسیدان‌های طبیعی هستند. در این پژوهش میوه سه ژنوتیپ انجیر از سه منطقه: قرخ یاشار، بدل آباد و پیرموسی واقع در شهرستان خوی، (آذربایجان غربی) در شهریورماه 1398 برداشت و صفات بیوشیمیایی آنها مورد بررسی قرار گرفت. اندازه‌گیری ظرفیت آنتی‌اکسیدانی با روش DPPH، میزان فنل کل، آنتوسیانین کل با استفاده از اسپکتوفتومتری و تعیین مقدار میزان قندهای محلول و پلی فنل‌‌‌‌ها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع (HPLC) انجام شد. میزان عملکرد آنتی‌اکسیدانی در میوه‌‌‌‌ها از 93/36 تا 67/45 درصد متغیر بود. بیشترین میزان فنل کل 59/418 میلی‌گرم در صد گرم وزن تر گالیک ‌اسید بود که در ژنوتیپ دوم مشاهده گردید. بیشترین میزان آنتوسیانین 219/1 میلی‌گرم در صد گرم وزن تر بود که در ژنوتیپ اول مشاهده شد. طبق نتایج حاصل از آنالیز قندهای محلول هرسه قند فروکتوز، ساکارز وگلوکز در هر سه ژنوتیپ مشاهده شد. همچنین در این پژوهش 9 ترکیب پلی فنلی از میوه‌‌‌ی انجیر استخراج شد که به‌ترتیب: شامل گالیک اسید، کافئیک اسید، کلروژنیک اسید، روتین، کوماریک، رزماریک اسید، کوئرسیتین، سینامیک اسید، آپاژنین‌‌ می‌باشد و ترکیب کلروژنیک اسید با میانگین 88/30 میکروگرم بر گرم به عنوان پلی فنل غالب شناسایی گردید. براساس نتایج حاصل از این پژوهش، ژنوتیپ های مختلف انجیر حاوی آنتی اکسیدان ها و پلی‌فنل های طبیعی می باشد که در بین آنها ژنوتیپ اول که مربوط به روستای قرخ یاشار می باشد حاوی سطوح بالاتری از آنتی‌اکسیدان و پلی فنل ها می باشد که می توان این ژنوتیپ را برای برنامه های اصلاحی آینده پیشنهاد نمود، همچنین می توان از آن در صنایع غذایی و داروسازی استفاده کرد. Manuscript profile

توت سیاه با نام علمی (Morus alba L. Var. Nigra) به دلیل تولید متابولیتهای ثانوی دارویی دارای عملکرد آنتی اکسیدانی می باشد. در پژوهش حاضر میوه چهار ژنوتیپ‌ توت سیاه از دو استان آذربایجان غربی و شرقی در اواسط تیرماه ماه سال 1398 برداشت و صفات فیتوشیمیایی آنها مورد بررسی قرار گرفت. شاخص‌های فیتوشیمیایی بر‌‌اساس محتوای فنل کل (روش فولین سیکاتیو)، آنتوسیانین کل (روش اختلاف جذب در pH‌‌‌های مختلف) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (DPPH) ارزیابی شدند و برای جداسازی شناسایی و تعیین مقدار کمی اسیدهای فنلی و قندها از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) استفاده شد. تجزیه داده‌ها با آزمون چند دامنه دانکن در سطح احتمال یک درصد انجام شد. با توجه به نتایج تجزیه واریانس صفات اندازه گیری شده در سطح یک درصد معنی دار بودند و تنوع بالایی در بین صفات اندازه گیری شده مشاهده شد. بیشترین میزان آنتی اکسیدان بر اساس روش DPPH، 78/04 درصد، آنتوسیانین کل 6/24 میلی‌گرم بر میلی لیتر و فنل کل 925/98 میلی‌گرم در 100 گرم وزن تر معادل گالیک اسید بود. در پژوهش حاضر با استفاده از دستگاه (HPLC) نه ترکیب پلیفنلی در عصاره میوه شناسایی شد ترکیبات اصلی شامل کلروژنیک اسید (60/067)، کوماریکاسید (8/807) و کافئیک اسید (3/657) میکروگرم برگرم بودند، همچنین در عصاره ها سینامیک اسید (0/355)، رزماریک اسید (0/055)، گالیک اسید (2/59)، روتین (0/833)، آپیژنین (2/700)، کوئرسیتین (1/861) میکروگرم برگرم شناسایی شد و همچنین دو قند محلول فروکتوز (5/84) و گلوکز (6/31) گرم در صدگرم وزن تر گزارش گردید، نتایج نشان داد که در تمامی ژنوتیپ‌ ها میزان قند گلوکز بیشتر از فروکتوز بود. ژنوتیپ‌ اول با داشتن بیشترین میزان ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، فروکتوز، فنل کل ،کافئیک اسید، کلروژنیک اسید، کوئرسیتین و آپاژنین به عنوان نژاد برتر معرفی گردید، یافته‌های حاضر برای درک تنوع و تلاش برای انتخاب توت‌هایی برای اصلاح نژاد و همچنین برای صنایع غذایی در انتخاب ارقام با خواص غذایی بالا مفید هستند. Manuscript profile