هدف این پژوهش، بررسی نقش واسطه‌ای عزت‌نفس سازمان محور در تأثیر گرانباری نقش، تعارض نقش و ابهام نقش بر عملکرد وظیفه‌ای و رفتار شهروندی سازمانی بود. نمونه‌ی پژوهش، 213 نفر از کارکنان شرکت ملی حفاری ایران بود که با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در این پژوهش، از پرسشنامه‌های استانداردی هم‌چون ارزشیابی سازمانی میشیگان (Michigan Organizational Assessment, 1969)، تعارض و ابهام نقش (Rizo, Hose, & Lirtzman, 1970)، عملکرد شغلی (Williamz & Anderson, 1991)، رفتار شهروندی سازمانی (Podsakoff, MacKenzie, Morrman, & Fetter, 1990) و عزت‌نفس سازمان محور (Pierce, Gardner, Cummings, Dunham, 1989) و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش تحلیل مسیر استفاده شد. آزمون الگوی پژوهش نشان دهنده برازندگی قابل قبول الگو بود. بررسی تأثیرات مستقیم نشان داد که ابهام نقش تأثیر منفی و معناداری بر عملکرد وظیفه‌ای (01/0p<)، رفتار شهروندی سازمانی (05/0p<) و عزت‌نفس سازمان محور دارد (01/0p<) و عزت‌نفس سازمان محور تأثیر مثبت و معناداری بر عملکرد وظیفه‌ای و رفتار شهروندی سازمانی دارد (01/0p<). هم‌چنین، آزمون تأثیرات غیرمستقیم نیز نشان داد که عزت‌نفس سازمان محور نقش واسطه‌ای در تأثیر ابهام نقش بر عملکرد وظیفه‌ای و رفتار شهروندی سازمانی دارد (05/0p<). ازاین‌رو به مدیران توصیه می‌شود که با به‌کارگیری راهکارهای مناسب، ابهام نقش را کاهش و عزت‌نفس سازمان محور کارکنان را ارتقا دهند‌ تا از این طریق، عملکرد شغلی و رفتار شهروندی سازمانی آنان نیز افزایش یابند.

Manuscript profile

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش‌ هوش هیجانی بر واگیری هیجانی در محیط کار و تعادل کار- زندگی بود. این پژوهش از نوع شبه آزمایشی بود که در آن از طرح پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری سه ماهه با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل استفاده گردید. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه کارکنان صفِ مرد یک شرکت صنعتی در اهواز بود که از این تعداد 40 نفر به‌عنوان نمونه فرض‌آزمایی با روش در دسترس انتخاب و به روش گمارش تصادفی در دو گروه 20 نفری گمارده شدند. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه‌های واگیری هیجانی در محیط کار (پتیتا و ناقتون، 2015) و تعادل کار- زندگی (وونگ و کو، 2009) بودند که در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری روی هر دو گروه اجرا شدند. برای گروه آزمایش، آموزش هوش هیجانی مبتنی بر الگوی توانایی مایر، کاروسو و سالوی (2016) اعمال شد که این جلسات آموزشی شامل هشت جلسه‌ی نود دقیقه‌ای بودند که در هشت هفته برگزار شدند. درحالی‌که هیچ مداخله‌ای روی گروه گواه انجام نشد. برای تجزیه‌‌وتحلیل داده‌ها از روش‌های تحلیل کوواریانس (چندمتغیره و تک متغیره) در نرم‌افزار SPSS-24 استفاده شد. یافته‌های تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش‌ هوش هیجانی به‌طور معنی‌داری بر افزایش واگیری هیجان شادی و تعادل کار- زندگی و کاهش هیجانات منفی (غم، ترس و خشم) اثربخش بوده‌ است (01/0p< ) و این اثربخشی در مرحله‌ی پیگیری نیز وجود داشته است. با توجه به نتایج به‌دست آمده به مدیران پیشنهاد می‌شود که با برگزاری دوره‌های آموزش هوش هیجانی ضمن افزایش واگیری هیجانات مثبت و تعادل کار- زندگی و کاهش واگیری هیجانات منفی؛ بهزیستی روان‌شناختی کارکنان نیز افزایش می‌یابد؛ به این ترتیب می‌توانند مزایای بلندمدتی را برای کل سازمان و کارکنان به ارمغان آورند. Manuscript profile