زمینه و هدف: از بین بقایای گیاهی تولید شده در استان خوزستان دو منبع باگاس نیشکر و کاه گندم فراوان‌ترین هستند. باگاس نیشکر از جمله بقایای گیاهی است که می‌توان از آن به عنوان مواد اولیه تشکیل دهنده کمپوست، بهره جست. یکی از فوائد تهیه کمپوست از این ماده جلوگیری از دپوی آن در محل تولید است زیرا به دلیل خاصیت خود‌اشتعالی باعث بروز آتش‌سوزی و آلودگی محیط‌زیست می‌شود. ارائه روشی که بتواند روند تبدیل این ماده به یک ترکیب مثمر و بی‌خطر را تسریع نماید، حائز اهمیت است. بنابراین این تحقیق با هدف مقایسه کیفیت کمپوست حاصل از دو نوع بقایای گیاهی باگاس و گندم و میزان مصرف آن‌ها و همچنین به حداقل رساندن دوره زمانی تهیه کمپوست با استفاده از روش‌های مختلف انجام گرفته است. روش بررسی: برای این منظور، پروژه‌ای به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب آماری بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور (خوزستان) اجرا شد. در این آزمایش، اثر دو نوع ماده اولیه (کاه گندم، و باگاس نیشکر) و دو مقدار ماده اولیه (20 و 40%)، و همچنین سه روش تهیه کمپوست شامل، ۱) روش مرسوم، ۲) روش سریع، و ۳) روش غنی شده بر مدت زمان تهیه و کیفیت کمپوست بررسی گردید. یافته‌‌ها: نتایج نشان داد که، زمان تهیه کمپوست در روش غنی شده نصف دو روش دیگر (2 ماه در مقایسه با چهار ماه) است. و بهترین ترکیب نیز استفاده از40% باگاس نیشکر، 40% فیلترکیک نیشکر و 20% کود گاوی است. بحث و نتیجه گیری: لذا توصیه می‌گردد برای تهیه کمپوست از کاه گندم و یا باگاس نیشکر و از روش غنی شده یعنی استفاده از قارچ تریکودرما و باکتری ازتوباکتر استفاده گردد. بهتر است از ترکیب 40% کاه یا باگاس، 40% فیلترکیک نیشکر، کمتر از 20% کود گاوی و بقیه از کود گوسفندی و یا کود مرغی استفاده شود. تبدیل باگاس نیشکر از خطرات خوداشتعالی این ماده در محل دپو و در نتیجه آلودگی زیست‌محیطی ناشی از آن جلوگیری می‌نماید. Manuscript profile