برنامه‌ریزی کسب و کارهای گردشگری، یکی از مباحث مهم در عرصه توسعه گردشگری به شمار می‌رود. یکی از مهمترین چالشها در حوزه کسب و کارهای گردشگری، درجه تعاملات و روابط بین این کسب و کارها و کارآفرینان آنها است. این تعاملات می‌تواند در بخش منابع مالی، ارائه اطلاعات و مشاوره، معرفی گردشگران و غیره باشد. شهرستان خلخال با وجود سرمایه‌های گردشگری طبیعی و انسانی، از مناطق مهم گردشگری کشور به شمار می‌رود. به منظور برنامه‌ریزی مطلوب گردشگری، ضرورت دارد تا موقعیت و قدرت هر یک از کسب و کارهای گردشگری، تاثیرگذاری و تعاملات آنها در شبکه گردشگری و در نهایت مدل توسعه این کسب و کارها تحلیل شود. بنابراین هدف اصلی پژوهش، تبیین روابط بین کسب و کارهای گردشگری، ارائه برنامه ریزی و مدل توسعه آن در ابعاد اطلاعات، تبادلات مالی، تبادل گردشگر و مدیریت گردشگری است. در این پژوهش با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای و میدانی و انتخاب نمونه آماری از صاحبان کسب و کارهای گردشگری در شهرستان خلخال به صورت تمام شماری، شبکه روابط بین کسب و کارها، بر پایه رویکرد شبکه‌های اجتماعی و استفاده از نرم افزار یوسینت تجزیه وتحلیل شده است. بر اساس نتایج نهایی پژوهش، میزان تراکم و تعاملات، تنها در بعد ارجاع و تبادلات گردشگری، نسبتاً مناسب بوده و در سایر ابعاد، سطح روابط، بسیار پایین است. در پایان به تناسب کارکرد هر کسب و کار، برنامه‌هایی ارائه شده و سپس، مدل توسعه کسب و کارهای گردشگری بر پایه چهار بخش عوامل محرک، هدایت کننده، توسعه دهنده و حمایتی تدوین شده است. Manuscript profile

بلایای طبیعی یکی از چالش‌های اصلی برای کشورهای در حال توسعه است، که به اقتصاد محلی منطقه‌ای که با فاجعه روبرو می‌شوند آسیب‌های جدی وارد کرده و باعث خنثی شدن دستاوردهای توسعه می‌شود. با توجه به این که بخش عمده‌ای از بلایای طبیعی، در نواحی روستایی کشور رخ می‌دهد و درصد زیادی از جمعیت کشور در مناطق روستایی زندگی می‌کنند به لحاظ ضعف امکانات در این نواحی آسیب‌های بسیاری را برای ساکنان روستاها ایجاد می‌کند، توجه به نواحی روستایی در این زمینه اهمیت بسیاری دارد. در فرایند برنامه ریزی توسعۀ روستایی، کاربری زمین، ارتباطات، تأسیسات و تجهیزات زیربنایی و رفاهی عمومی‌و غیره در روستاها را می‌توان از جمله مقوله‌های برنامه ریزی کالبدی برشمرد. اما همه این شاخص‌ها تحت تاثیر ابعاد اقتصادی روستا است. هدف از این پژوهش شناسایی مشکلات اقتصادی روستاهای بخش سورنا در مرحله اول و بعد بررسی رابطه آن با تاب آوری اقتصادی می‌باشد. روش پژوهش حاضر روش ترکیبی بود. بدین منظور با بهره‌گیری از روش پدیدارشناسی برای شناسایی مشکلات اقتصادی استفاده شد و در بخش کمی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد مشکلات اقتصادی روستاهای بخش سورنا، عدم وجود امنیت شغلی، عدم وجود تنوع تولید کار، عدم وجود سلامت سیاست مالی وپولی، عدم وجود امکانات مناسب و عدم وجود زیرساخت های مناسب می‌باشد و این مشکلات رابطه معناداری با تاب آوری اقتصادی دارند. Manuscript profile

اقامتگاه‌های بوم‌گردی به عنوان یکی از مهمترین کسب و کارهای گردشگری روستایی به شمار می‌رود و تاثیرات بالایی در توسعه روستاها دارد. یکی از چالش‌های مهم بین برنامه‌ریزان گردشگری، وجود دیدگاه‌ها و نگرش‌های مختلف در ارتباط با تاثیرات احداث اقامتگاه‌های بوم‌گردی است که منجر به شکل‌گیری الگوهای فکری متفاوت می‌شود. شناسایی و تبیین این الگوهای فکری، کاربرد مهمی برای برنامه ریزان گردشگری در زمینه اتخاذ بهترین برنامه‌ها دارد. روستاهای بخش موران در شهرستان گرمی استان اردبیل از فضاهای مهم بوم‌گردی استان به شمار می‌رود. هدف اصلی پژوهش، شناسایی و تحلیل الگوهای فکری حاکم بر تاثیرات ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر ابعاد توسعه روستایی موران است. برای این منظور از طریق روش‌های میدانی و کتابخانه‌ای داده‌های لازم گردآوری شد. برای تعیین و تحلیل الگوهای فکری حاکم بر پژوهش از مدل تحلیلی کیو استفاده شده است. بر اساس نتایج این مدل چهار الگوی فکری حاکم بر تاثیرات اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر توسعه پایدار روستایی در موران شناسایی شد که الگوی فکری اول نسبت به دیگر الگوها دارای اهمیت بسیار بالایی است. بر اساس الگوی فکری اول اقامتگاه‌های بوم‌گردی در مجموع دارای تاثیرات مثبت و بالایی بر بخش‌های متعدد توسعه روستایی بخش موران داشته است. همچنین الگوهای دیگر از منظر ارزیابی تاثیرات دارای تفاوت با الگوی اول بوده و اساسا نگرش نسبتا متقاوتی به تاثیرات احداث اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر توسعه روستایی موران دارند. Manuscript profile

کسب و کارهای گردشگری در مناطق روستایی، یکی ازراهبردهای مهم توسعه روستایی به شمار می‌رود. اقامتگاه‌های بوم‌گردی به عنوان یکی از مهمترین کسب و کارهای گردشگری روستایی، تاثیرات بالایی در توسعه روستاها دارد. تبیین تاثیرات اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر توسعه روستایی، از مباحث چالشی بین پژوهشگران و مدیران محسوب می‌شود. روستاهای بخش موران در شهرستان گرمی استان اردبیل، از فضاهای مهم بوم‌گردی و گردشگری نوار مرزی استان به شمار می‌رود. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل تاثیرات ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر ابعاد توسعه روستایی موران و شناسایی الگوهای فکری حاکم به منظور ارائه راهبردهای توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی و سرانجام، ارائه الگوی بهینه توسعه اقامتگاه های بوم‌گردی بر مبنای توسعه پایدار روستایی است. برای این منظور، از طریق روش‌های میدانی و کتابخانه‌ای داده‌های لازم گردآوری شد. نمونه آماری در بخش تحلیل تاثیرات اقامتگاه‌ها، شامل 70 کارشناس شامل مدیران، پژوهشگران و صاحبان کسب و کار و در بخش ارائه راهبردها شامل ترکیبی از 70 کارشناس شامل مشارکت‌کنندگان روستایی و کارشناسان بیرون از روستا است که از طریق فرمول کوکران مشخص شدند. برای تحلیل تاثیرات اقامتگاه‌ها از آزمون‌های آماری و در بخش تدوین راهبردها از مدل meta-SWOT استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از تاثیرات مثبت اقامتگاه های بوم گردی در توسعه روستایی است. در نهایت الگوی بهینه توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی در بخش روستایی موران ارائه شد که از مهمترین مولفه‌های این الگو می‌توان مسیریابی بوم‌گردی، تشکیل خوشه‌های بوم‌گردی، تبادلات کسب و کارها، راهبرد اقیانوس آبی، تطبیق محصول- بازار، معماری مشارکتی و ترکیبی، پیوند با تسهیلگر، دستکاری در عوامل محرک و تغییر قواعد است. Manuscript profile