ارائه ساز و کارهای مناسب به ‌منظور تسریع در تولید علم که از دقت کافی نیز برخوردار بوده و زیرساختهای مورد نیاز آن نیز تعیین شده باشد، همواره یک مسئله مهم در نظام آموزشی کشور تلقی میگردد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد شتاب‌دهنده‌های تولید علم در توسعه علمی و مدیریت آموزش و پژوهش در دانشگاه‌های دولتی ایران و در راستای ارتقای وضع کنونی انجام شده است. این مطالعه کاربردی، از نظر نوع داده‌ها، کیفی و از نظر شیوه پژوهش، داده بنیاد می‌باشد. جامعه آماری شامل 15 نفر از اعضای هیئت علمی و صاحبنظر در علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه‌های دولتی ایران بود که دارای تألیفات و مقالات علمی در حوزه مورد بررسی بودند و با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه نیمه‌ساختمند بود و تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از نرم‌افزارMAXQDA انجام گردید. بر اساس یافته‌های پژوهش، ابعاد و عوامل مؤثر بر شتاب‌دهنده‌های تولید علم از دیدگاه جامعه فوق در 6 بعد شامل پدیده مرکزی (نظام آموزشی با کیفیت، نظام پژوهشی موثر، نظام حمایت و پشتیبانی جامع، نظام مالی بهینه و کارا)؛ شرایط علّی (رهبری و مدیریت، ارتباطات و شبکه‌ها، فرهنگ سازمانی)؛ راهبردها (مدیریت منابع انسانی، توسعه زیرساخت‌های بنیادی، تامین مالی مناسب)؛ شرایط زمینه‌ای (چارچوب قانونی، ارتباطات میان رشته‌ای، تعامل با محیط پیرامونی، نظام جذب استعداد، مسائل اقتصادی)؛ عوامل مداخله‌گر (سیستم پاداش و تشویق، موقعیت و جایگاه، تکنولوژی)؛ و پیامدها (همسویی با محیط، بهبود عملکرد علمی و سازمانی، توسعه سرمایه انسانی، توسعه اجتماعی و اقتصادی) شناسایی شدند. نتایج نشان داد که جهت دستیابی به توسعه علمی متوازن و اثربخش در جهت مدیریت آموزش و پژوهش دانشگاه‌های دولتی کشور، توجه جدی و سیستمی به همه ابعاد نظام‌های شتاب دهنده تولید علم ارائه شده در این پژوهش ضروری می‌باشد. Manuscript profile