معاملات اختلال زا به معاملاتی در بازارهای مالی اتلاق می شود که به تصمیماتی ناگهانی و غیر منطقی برای خرید، فروش یا نگهداری سهام وابسته است. حضور معامله گر اختلال زا می تواند عاملی برای واگرایی قیمت و ریسک دارایی شود اما عدم وجود این گروه از معامله گران نقد شوندگی بازارهای مالی را به‌ شدت کاهش می دهد. در این پژوهش تحرکات معاملات اختلال زا بر اساس مدل ناهمسانی شرطی نمایی (E-Garch) در بازه زمانی 1391-1395 بر مبنای اطلاعات شاخص کل بورس اوراق بهادار ارزیابی ‌شده و سپس رابطه بین شاخص اختلال و نوسانات بازار مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به‌ دست ‌آمده حکایت از وجود رابطه معنادار میان عامل اختلال و بازده دارد به طوریکه با افزایش تحرکات معامله گران اختلال زا در بازار بورس تهران، بازده افزایش یافته و با کاهش معاملات اختلال زا روند نوسانات کاهشی است. همچین یافته ها مبین افزایش نسبی حجم معاملات، ارزش معاملات و دفعات معاملات همزمان با افزایش معاملات اختلال ز است. Manuscript profile