هوش مصنوعی یکی از فناوری‌های نوظهور عصر حاضر است که در آن تلاش می‌شود هوش انسانی در سامانه‌ها و ماشین‌های مورد استفاده شبیه سازی شود. هدف این مقاله شناسایی مشخصه های انواع تحقیق و توسعه در هوش مصنوعی است. این پژوهش با رویکرد ترکیبی (کیفی- کمی) انجام گرفت که در بخش کیفی آن ضمن مطالعه و مرور منظم مبانی نظری و ادبیات تحقیق و توسعه در هوش مصنوعی، ویژگی های آن به روش تحلیل محتوی استخراج گردید. سپس به منظور تعیین مصداق ها و جزئیات هر ویژگی با 10 نفر از خبرگان دانشگاهی و مدیران آشنا به فرآیند تحقیق و توسعه در هوش مصنوعی مصاحبه انجام گرفت. در بخش کمی با استفاده از یک پرسشنامه با طیف نه گانه فازی نظرات خبرگان در مورد مشخصه های احصا شده جمع آوری و مطابق با رویکرد دلفی فازی در دو دور غربال و نهایی شد. یافته‌های این تحقیق شامل 8 مشخصه مجزا برای انواع پنجگانه تحقیقات علوم محض، تحقیقات پایه، تحقیقات کاربردی، توسعه اکتشافی و توسعه پیشرفته در هوش مصنوعی شناسایی گردید. این مشخصه‌ها عبارتند از: جستجوی زمینه پژوهش، هدف عامل انجام پژوهش، خروجی مورد انتظار، معیار عملکرد، افق زمانی، تکنیک‌ها و روش‌ها، صلاحیت‌ها و مهارت‌های محققین، و اندازه تلاش پژوهشی. نتیجه این تحقیق فراهم‌نمودن اطلاعات لازم برای سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در مورد راهبردهای ملی و کسب وکاری تحقیق و توسعه در حوزه فناوری هوش مصنوعی است. Manuscript profile

دستیابی به فناوری هوش مصنوعی نیازمند طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های تحقیق و توسعه است که هر کدام دارای مشخصه و ویژگی‌های متفاوتی است. هدف این مقاله شناسایی مشخصه‌های انواع تحقیق و توسعه در هوش مصنوعی است. این پژوهش با رویکرد ترکیبی (کیفی- کمی) انجام گرفت که در بخش کیفی آن ضمن مطالعه و مرور منظم مبانی نظری و ادبیات تحقیق و توسعه در هوش مصنوعی، ویژگی‌های آن به روش تحلیل محتوی استخراج گردید. سپس به منظور تعیین مصداق‌ها و جزئیات هر ویژگی با 10 نفر از خبرگان دانشگاهی و مدیران آشنا به فرآیند تحقیق و توسعه در هوش مصنوعی مصاحبه انجام گرفت. در بخش کمی، به منظور اعتبار بخشی به یافته‌های کیفی، پرسشنامه‌ای براساس مقیاس لیکرت هفت درجه‌ای فازی تهیه و نظرات کارشناسان در مورد ویژگی‌های احصاشده جمع‌آوری گردید. داده‌های جمع‌آوری‌شده از پرسش‌نامه‌ها در دو دور، طبق فرآیند دلفی فازی، غربال و نهایی شد. یافته‌های این تحقیق با هدف سیاست‌گذاری در تحقیق و توسعه شامل 8 مشخصه مجزا عبارتند از: جستجوی زمینه پژوهش، هدف عامل انجام پژوهش، خروجی مورد انتظار، معیار عملکرد، افق زمانی، تکنیک‌ها و روش‌ها، صلاحیت‌ها و مهارت‌های محققین، و اندازه تلاش پژوهشی. Manuscript profile