The effect of Marital Adjustment on Main Family Health Mediated by Mediators of Emotion Regulation, Conflict Management and Sexual Intimacy in teacher couples
Subject Areas : Family
Shahsavar Hashemi
1
(Psychology, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Iran. )
Mokhtar Arefi
2
(Associate Professor, Department of Psychology and Counseling, Kermanshah Unit, Islamic Azad University, Iran. )
Keyvan Kakabraei
3
(Professor, Department of Psychology and Counseling, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Iran. )
Azita Chehri
4
(Assistant Professor, Department of Psychology and Counseling, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Iran.)
Keywords: emotion adjustment difficulty, main family’s health, marital adjustment, sexual intimacy, conflict management, teacher couples,
Abstract :
The purpose of this study was to investigate the effect of marital adjustment based on the main family’s health with the mediating role of emotion adjustment difficulty, conflict management, and sexual intimacy in teacher couples. This study was descriptive-correlational in terms of nature, and was applied in terms of objective. The statistical population of the study was all teacher couples of Kermanshah city in academic year 2020-2021, among whom 300 were selected Stepwise random sampling. The research data were collected through Dyadic Adjustment Scale (Spanier, 1976), Main Family’s Health Scale )Hovestadt et al., 1985), Emotion Adjustment Difficulty Scale (Gratz & Roemer, 2004), and Enrich Marital Satisfaction Questionnaire (Olson et al., 1986), and data analysis was performed using structural equation modeling method using SPSS-24 and AMOS-24 software. The findings s showed that direct effect of emotion adjustment difficulty and marital adjustment, conflict management and marital adjustment, and sexual intimacy with marital adjustment (p≤0.01). The results of indirect pathways showed that the main family health pathways have a positive effect on marital adjustment through difficulty of emotion regulation, conflict management and sexual intimacy (p≤0.05).
Ahadi, H., Abdullahi, A., Tajeri, B., & Haji Alizadeh, K. (2021). Developing a conceptual model of the factors forming divorce in the first five years of life. Journal of Psychological Sciences, 20(97), 1-12. (Persian).
Ahmadi, L., Panaghi, L., & Sadeghi, M. S. (2016). The relationship between autonomy and intimacy of the source family with marital adjustment: the role of personality factors. Family Research Quarterly, 14(1), 56-39. (Persian)
Alipour Barab, Z. (2019). The mediating role of psychological well-being in the relationship between the health of the main family and the quality of married life of working women. Welfare Non-Profit University, Tehran. (Persian)
Amanelahi, A. (2005). The relationship between personality traits and personal-family factors with marital satisfaction of public office stuff of Ahvaz. A Master of Arts thesis in family counseling, Shahid Chamran University of Ahvaz. (Persian)
Arabatzoudis, T., Rehm, I. C., Nedeljkovic, M., & Moulding, R. (2017). Emotion regulation in individuals with and without trichotillomania. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 12, 87-94.
Arefi, M. (2012(. Evaluation of marital satisfaction model. PhD Thesis, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran. (Persian)
Belyad, M. R., Nahidpoor, F, Azadi, S., & Yadegari, H. (2014). The role of family of origin in differentiation of self and marital conflicts. Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 2(2), 81-91. (Persian)
Besharat, M., & Rafizadeh, B. (2016). Predicting levels of sexual satisfaction and marital adjustment based on job variables, commitment, intimacy and sexual knowledge and attitude. Family Psychology, 3(1), 31-46. (Persian)
Botha, A., Van Den Berg, H. S., & Venter, C. A. V. (2009). The relationship between family-of-origin and marital satisfy action. Journal of Interdisciplinary Health Science, 14(1),441-447.
Boyce, Ch., Wood, A. M., & Ferguson, E. (2016). For better or for worse: The moderating effects of personality on the marriage-life satisfaction link. Personality and Individual Differences, 97(4), 61-66.
Byers, E. S., & Nichols, S. (2014). Sexual satisfaction of highfunctioning adults with autism spectrum disorder. Sexuality and Disability, 32(3), 365-382.
Chen, R., & Busby, D. M. (2019). Family of origin experiences on relationship satisfaction: a mediation model. Journal of Family Therapy, 41(1), 80-101.
Davis, D., & Shaver, P. (2006). I Can't Get No Satisfaction Insecure Attachment, Inhibited Sexual Communication, And Sexual Dissatisfaction. Journal of Personal Relationships, 13, 465-483.
Davoodvandi, M., & Shokouh Navabi Nejad, V. F. (2018). Examining the effectiveness of gottman couple therapy on improving marital adjustment and couples' intimacy. Iranian Journal of Psychiatry, 13(2), 135.
Fergusson, D. M., McLeod, G. F., & John Horwood, L. (2014). Parental separation/divorce in childhood and partnership outcomes at age 30. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 55(4), 352-360.
Ferreira, L. C., Narciso, I., Novo, R. F., & Pereira, C. R. (2014). Predicting couple satisfaction: the role of differentiation of self, sexual desire and intimacy in heterosexual individuals. Sexual and Realationship Therapy, 29(4), 390-404.
Gratz, K. L., & Roemer, L. (2004). Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the Difficulties in Emotion Regulation Scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26(1), 41-54.
Hardy, N. R., Soloski, K. L., Ratcliffe, G. C., Anderson, J. R., & Willoughby, B. J. (2015). Associations between family of origin climate, relationship self‐regulation, and marital outcomes. Journal of Marital and Family Therapy, 41(4), 508-521.
Hazan, C., & Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52(3), 511-524.
Hovestadt, A. J., Anderson, W. T., Piercy, F. P., Cochran, S. W., & Fine, M. (1985). A family-of-origin scale. Journal of Marital and Family Therapy, 11(3), 287-97.
Iordachescu, D. A., Gica, C., Vladislav, E. O., Panaitescu, A. M., Peltecu, G., Furtuna, M. E., & Gica, N. (2021). Emotional disorders, marital adaptation and the moderating role of social support for couples under treatment for infertility. Ginekologia Polska, 92(2), 98-104.
Issa Nejad, O., & Alizadeh, Z. (2020). The effectiveness of training to strengthen couple coping on marital adjustment and couple coping strategies. Journal of Applied Psychological Research, 11(1), 67-85. (Persian)
Johnson, S. M., & Wittenborn, A. K. (2012). New research findings on emotionally focused therapy: Introduction to special section. Journal of Marital and Family Therapy, 38(1), 18-22.
Kajbaf, M. B., Moghaddas, M., & Aghaei, A. (2012). The effectiveness of neuro-linguistic programming on marital adjustment. Knowledge & Research in Applied Psychology, 12(4), 30-40. (Persian)
Karami Beldaji, R., Sabetzadeh, M., Fallah Chai, S. R., & Zarei, I. (2014). Adult attachment styles as a predictor of marital conflict resolution styles among married teachers in Bandar Abbas. Family Counseling and Psychotherapy, 4(1), 85-113. (Persian)
Karami, A. (2009). Examine the navigation and psychometric properties of health of the family of origin scale. Research Consulting, 10 (38), 103-118.(Persian
Karimi, S., & Esmaeili, M. (2020). The relationship between emotion regulation and resilience strategies with marital adjustment in female teachers. Journal of Psychological Science, 19(87), 291-298. (Persian).
Khanabadi, M., Mehdizadeh, F., & Tabkhi, F. (2021). The role of main families in the quality of infertile couples' life: A study of content analysis. Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 8(6), 37-52. (Persian)
Kisler, T. S., & Scott Christopher, F. (2008). Sexual exchanges and relationship satisfaction: Testing the role of sexual satisfaction as a mediator and gender as a moderator. Journal of Social and Personal Relationships, 25(4), 587-602.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.). New York: Guilford Press.
Kord, B., & Mohammadi, M. (2019). Predicting of students' anxiety on the basis of emotional regulation difficulties and negative automatic thoughts. Education Strategies in Medical Sciences, 12(1), 130-134.
Kurd Azizpour Mohammadi, R. (2016). Experimenting the model of the relationship between the main family and marital satisfaction mediated by attachment styles. Master Thesis in Counseling. Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz. (Persian)
Lee, J. H. (2013). An evaluation of culture-specific risk factors and emotion regulation strategies on psychological distress and maladaptive behaviors among Asian Americans. Ph.D. thesis clinical psychology, Eastern Michigan University, Michigan.
Maghsoodi, S., Bazmandeh, T., & Mousavi Nasab, S. (2021). The relationship between husbands' lovemaking style and marital adjustment in working women in Kerman. Women's Strategic Studies, 23(90), 133-150.
Marguerite, K., Zimmer-Gembeck, M. J., & Boislard, M. (2012). Identity, intimacy, status and sex dating goals as correlates of goal-consistent behavior and satisfaction in Australian youth. Journal of Adolescence, 15, 1-14.
Naimi, Q., Pir Safi, F., & Arabzadeh, M. (2015). A study of the structural relationship between the health of the main family, emotional schema, emotion regulation with the desire to marry in students with the mediating role of their differentiation. The Women and Families Cultural-Educational, 10(33), 43-64. (Persian)
Olson, D. H., & Defrain, J. (2006). Marriages & family’s intimacy, diversity and strengths (5th Ed). In Rehmatullah, M. (Ed), Personality Influences on Marital Satisfaction: An Examination Social and Clinical Psychology (pp. 218-235). New York: McGraw-Hill.Charania.
Olson, D. H., Fournier, D. G., & Druckman, J. M. (1986). Counselor’s manual for Prepare-Enrich. Minneapolis, MN: Prepare- ENRICH, Inc.
Omrani, S., Jamhari, F., & Ahadi, H. (2019). Predicting marital adjustment based on marital expectations with the mediating role of marital conflicts. Scientific Journal of Social Psychology, 7(51), 89-97. (Persian)
PourRahimi, M., & Shaker, A. (2012). Predicting couples' marital satisfaction based on irrational beliefs and perfectionism and attachment styles. Counseling Researches, 5(20), 14-23. (Persian)
Rafiepoor, A., Shafaqati, S., Abedini, A., Jafari, T. (2019). Prediction of Test Anxiety Based on Difficulties in Emotion Regulation in High School Students in Tehran. Journal of Research in Educational Science, 13(46), 111-122. (Persian)
Rahimi, P., & Mousavi, A. S. (2020). The effectiveness of emotion focused education on sexual intimacy and interpersonal forgiveness of conflicting couples. Journal of Psychological Science, 19(86)236-229. (Persian)
Rahimpour, F., Sobhi Gharamaleki, N., & Narimani, M. (2017). Comparison of the effectiveness of resilience and communication skills training programs on students' marital adjustment. Culture in Islamic University, 7(22), 33-54. (Persian)
Rahmati, M., Barabadi, H., & Heydarnia, A. (2020). The effectiveness of marital enrichment training program based on Time for better marriage (TIME) on marital adjustment among women with early marriage. Counseling Culture and Psycotherapy, 11(41), 235-258. (Persian)
Rayven, J. C., Court, J. H., & Rayven, J. C. (1983). Manual for Raven Progressive Matrices and Vocabulary Scales. London: Lewis.
Rezaeian, H., Massumy, S., & Hosseinian, S. (2018). The study and comparison self-differentiation, communication patterns, and sexual satisfaction in divorce-seeking and normal couples. Biannual Journal of Applied Counseling, 7(2), 17-32. (Persian)
Rezapour Mirsaleh , Y., , Esmaeelbeigi, M., Delikhon, H., & Chehrehazad, F. (2019). The efficacy of sexual intimacy and commitment based intervention on the women’s marital adjustment and sexual satisfaction. Iranian Nursing Scientific Association, 7(1), 41-49. (Persian)
Roosta, S., Mollazadeh, J., Goodarzi, M., & Aflakseir, A. (2019). The prediction of marital adjustment based on cognitive emotion regulation strategies in infertile couples. Nursing and Midwifery Journal, 17(9), 716-723(Persian).
Saemi, H., Besharat, M. A., & Asgharnejad Farid, A. A. (2017). Predicting marital adjustment based on marital intimacy and difficulty in regulating emotion. Journal of Psychological Sciences, 18(78), 645-635. (Persian)
Sanai Zaker, B., Hooman, A., & Alaqmand, S. (2009). Measures to measure family and marriage. Tehran: Besat Publications. (Persian)
Shafiee, Z., & Fatehizadeh, M. (2016). Prediction of success based on marital variables of marital adjustment, orientation of marital goals and source of marital control in married women. Cultural-Educational Quarterly of Women and Family 13(45), 117-133. (Persian)
Shahroei, S., Kazemian Moghadam, K., Khalfi, A., & Mehrabizadeh Honarmand, M. (2021). Mediating role of marital intimacy in relation to relation attributions, sexual self-efficacy and marital commitment with marital adjustment. Biannual Journal of Applied Counseling, 10(2), 123-143. (Persian)
Sheikh Zainuddin, H., Farrokhi, N. A., & Abbaspour Azar, Z. (2017). The mediating role of psychological capital in the relationship between personality traits and students' marital adjustment. Journal of Applied Psychology, 3(47), 462-439. (Persian)
Shelby, B., Ritchie, L., Knopp, K., Rhoadea, G., & Markman, H. (2018). Sexuality Within Female Same-Gender Couples: Definitions of Sex, Sexual Frequency Norms, and Factors Associated with Sexual Satisfaction. Journal of Marital and Family Therapy, 47(8), 681-692.
Shukri, O., & Matini Yekta, L. (2017). The effectiveness of documentary retraining program on cognitive assessment processes, conflict resolution strategies and marital adjustment. Journal of Applied Psychology, 13(3), 409-431. (Persian)
Solomon, B. C., & Jackson, J. J. (2014). Why do personality traits predict divorce? Multiple pathways through satisfaction. Journal of Personality and Social Psychology, 106(6), 978-996. (Persian)
Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and the Family, 38, 15-28.
Spanier, G., & Cole, C. (1976). Toward clarification and investigation of marital adjustment. International Journal of Sociology of the Family, 6, 121-146.
Tafsileh, M., & Elmi, M. (2021). Investigating the relationship between marital adjustment and vitality of married women in Tabriz. Journal of Women and Society, 12(45), 28-40. (Persian)
Taheri Bakhsh, N. (2016). Investigating the relationship between the health of the main family and marital compatibility in couples in Tehran. New Advances in behavioral Sciences. 1(2), 1-12.
Van Den Brink, F., Vollmann, M., Smeets, M. A. M., Hessen, D. J., & Woertman, L. (2018). Relationships between body image, sexual satisfaction, and relationship quality in romantic couples. Journal of Family Psychology, 32(4), 466-474.
Weiss, J. M. (2014). Marital Preparation, Experiences, and Personal Qualities in a Qualitative Study of Individuals in Great Marriages. MA thesis, Utah State University.
Willoughby, B. J. (2014). The role of marital beliefs as a component of positive relationship functioning. Journal of Adult Development, 22(2), 76-89.
Willoughby, B. J., Hall, S. S., & Luczak H. P. (2013). Marital paradigms. Journal of Family Issues, 36(2), 188-211.
Young, M. E., & Long, L. L. (1998). Counseling and therapy for couples. Belmont, CA: Thomson Brooks/Cole Publishing Co.
Zarei, I., Mirzaei, M., & Sadeghifard, M. (2016). Provide a model to explain the role of communication skills and problem-solving skills in preventing psychological and social harms mediated by family conflicts. Culture of Counseling and Psychotherapy, 9(35), 1-26. (Persian)
تأثیر سازگاری زناشویی بر سلامت خانواده اصلی با میانجیگری دشواری تنظیم هیجان، مدیریت تعارض و صمیمیت جنسی در معلمان متأهل
شهسوار هاشمی
دانشجوی دوره دکتری روان شناسی واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران.
*مختار عارفی
دانشیار، گروه روان شناسی و مشاوره واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران.
کیوان کاکابرایی
استاد، گروه روان شناسی و مشاوره واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران.
آزیتا چهری
استادیار گروه روان شناسی و مشاوره واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، ایران.
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سازگاری زناشویی بر سلامت خانواده اصلی با میانجیگری دشواری تنظیم هیجان، مدیریت تعارض و صمیمیت جنسی در معلمان متأهل در یک طرح همبستگی انجام شد. جامعهی این پژوهش شامل همهی معلمان متأهل شهر کرمانشاه در بازه زمانی سال1400-1399 بود که از میان آنها 300 معلم متأهل به روش نمونهگیری تصادفی مرحلهای انتخاب شدند و شرکتکنندگان مقیاس سازگاری زناشویی (Spanier, 1976)، مقیاس سلامت خانواده اصلی (Hovestadt et al., 1985)، مقیاس دشواری تنظیم هیجان (Gratz & Roemer, 2004)، حل تعارض و صمیمیت جنسی از خردهمقیاس پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (Olson et al., 1986) تکمیل کردند. تحلیل دادهها به روش مدلیابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرمافزارهای SPSS-24 و AMOS-24 انجام شد. یافتهها نشان داد که اثر مستقیم سلامت خانوادهی اصلی با مدیریت تعارض، دشواری تنظیم هیجان و صمیمیت جنسی و دشواری تنظیم هیجان به سازگاری زناشویی، مدیریت تعارض به سازگاری زناشویی و صمیمیت جنسی به سازگاری زناشویی مثبت و معنادار بود (01/0p≤). نتایج مسیرهای غیرمستقیم نشان داد که مسیرهای سلامت خانوادهی اصلی به سازگاری زناشویی از طریق دشواری تنظیم هیجان، مدیریت تعارض و صمیمت جنسی اثر مثبت دارند(05/0p≤).
کلید واژهها: دشواری تنظیم هیجان، سلامت خانوادهی اصلی، سازگاری زناشویی، صمیمیت جنسی، مدیریت تعارض، معلمان متأهل
The effect of Marital Adjustment on Main Family Health Mediated by Mediators of Emotion Regulation, Conflict Management and Sexual Intimacy in teacher couples
Shaheswar Hashemi, PhD student
Psychology, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Iran.
Mokhtar Arefi, PhD
Associate Professor, Department of Psychology and Counseling, Kermanshah Unit, Islamic Azad University, Iran.
Keyvan Kakabraei, PhD
Professor, Department of Psychology and Counseling, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Iran.
Azita Chehri, PhD
Assistant Professor, Department of Psychology and Counseling, Kermanshah Branch, Islamic Azad University, Iran.
Abstract
The purpose of this study was to investigate the effect of marital adjustment based on the main family’s health with the mediating role of emotion adjustment difficulty, conflict management, and sexual intimacy in teacher couples. This study was descriptive-correlational in terms of nature, and was applied in terms of objective. The statistical population of the study was all teacher couples of Kermanshah city in academic year 2020-2021, among whom 300 were selected Stepwise random sampling. The research data were collected through Dyadic Adjustment Scale (Spanier, 1976), Main Family’s Health Scale )Hovestadt et al., 1985), Emotion Adjustment Difficulty Scale (Gratz & Roemer, 2004), and Enrich Marital Satisfaction Questionnaire (Olson et al., 1986), and data analysis was performed using structural equation modeling method using SPSS-24 and AMOS-24 software. The findings s showed that direct effect of emotion adjustment difficulty and marital adjustment, conflict management and marital adjustment, and sexual intimacy with marital adjustment (p≤0.01). The results of indirect pathways showed that the main family health pathways have a positive effect on marital adjustment through difficulty of emotion regulation, conflict management and sexual intimacy (p≤0.05).
Keywords: emotion adjustment difficulty, main family’s health, marital adjustment, sexual intimacy, conflict management, teacher couples
مقدمه
سازگاری زناشویی را اولین بار Spanier & Cole (1976) یک فرایند مبتنی بر میزان توافق زوجین در زمینهی مسائل مهم رابطهی زناشویی چون، میزان مشارکت زوجین در انجام فعالیتهای مشترک، صمیمیتهای عاطفی و فیزیکی در نظر گرفتند و حالتی است که در آن احساس کلی همسران با شادی و رضایت از یکدیگر همراه است (Issa Nejad & Alizadeh, 2020) و بین زوجین در دستیابی به اهداف مشترک نوعی هماهنگی وجود داردکه علاوه بر ثبات و استحکام روابط، به حفظ و پایداری ازدواج نیز کمک میکند (Shafiee & Fatehizadeh, 2016). سازگاری زناشویی دارای چهار مؤلفّهی اصلی توافق دوتایی، همبستگی دوتایی، بیان محبتآمیز و رضایت دوتایی است (Rahmati, Barabadi, & Heydarnia, 2020). مفهوم سازگاری زناشویی جایگاهی برجسته در مطالعات ارتباطات خانوادگی و زناشویی به خود اختصاص داده و در بر گیرندهی عوامل گوناگونی است (Ahmadi, Panaghi, & Sadeghi, 2016) یکی از عواملی سازگاری زناشویی، توجه به روابط اولیه فرد در خانواده اصلی است، که در کیفیت و موفقیت زندگی زناشویی اثر پایدار دارد (Weiss, 2014). هریک از همسران، تجارب و انتظاراتی را به رابطه زناشویی میآورند که ممکن است بازماندهی تجارب قبلی آنان باشند (Hazan & Shiver, 1987). بر اساس نظریه یادگیری اجتماعی بندورا، الگوهای ارتباط منفی عمدتاً از خانوادهی اصلی یاد گرفته میشوند (Young & Long, 1998). پرواضح است که چنین تجاربی بر رفتار متقابل و تمام اَبعاد زندگی زناشویی تأثیر خواهد گذاشت (Arefi, 2012). چن و بوسی (Chen & Bosby, 2019) بیان میکنند که سلامت خانوادهی اصلی میتواند منجر به سازگاری زناشویی گردد. در این رابطه بوئن (Naimi, Pir Safi, & Arabzadeh, 2015) معتقد است که مشکلات خانوادگی و زناشویی زوجها ادامه مشکلات رابطهی خانوادهی اصلی آنها است. بنابراین کارکرد خانوادهی اصلی تعیینکنندهی وضعیت روانی–عاطفی فرزندان و سازگاری زناشویی آنها در ازدواجشان است (Botha, Van Den Berg, & Venter, 2009).
به نظر می رسد دشواری در تنظیم هیجان در سازگاری زناشویی زوجین (Olson & Deferin, 2006) در دهه اخیر به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر مشکلات زناشویی، توجه زیادی را به خود جلب کرده است و به راهبردهایی اطلاق میشود که بهمنظور کاهش، افزایش یا نگهداری تجارب هیجانی مورد استفاده قرار میگیرد (Saemi, Besharat, & Asgharnejad Farid, 2017) که رابطهی مثبت و معنیداری با سازگاری زناشویی دارد (Karimi & Esmaeili, 2020). استفاده از راهبردهای انطباقی دشواری تنظیم هیجان منجر به کاهش عواطف منفی و افزایش عواطف مثبت میشود در نتیجه توانایی فرد برای حل مسـأله و سازگاری با مشــکلات زندگی را افزایش میدهد (Roosta, Mollazadeh, Goodarzi, & Aflakseir, 2019). از دیگر عوامل اثرگذار بر کیفیت رابطهی زناشویی، چگونگی مواجهه زوجین با تعارضهای زندگی زناشویی است (Shukri & Matini Yekta, 2017) که به عنوان یک فرایند تعاملی با ناسازگاری و عدم توافق زوجین شناخته میشود (Karami Beldaji, Sabetzadeh, Fallah Chai, & Zarei, 2014;). از نظر گلاسر (Zarei, Mirzaei, & Sadeghifard, 2016) تعارض ناشی از ناهماهنگی در نوع نیازها و روش ارضای آنها، نسبت به ارتباط زناشویی است که امری بدیهی و غیر قابل انکار است. طبق نظر بوئن سطح تمایز فرد تحت تأثیر پویاییها و تعاملات بین کنشوری اعضاء در خانوادهی اصلی رشد پیدا میکند و در زندگی آینده فرد تأثیر میگذارد (Rezaeian, Massumy, & Hosseinian, 2018). تجربه صمیمیت در خانوادهی اصلی در افراد موجب میشود که هویت مثبتی کسب کنند، استقلالشان را افزایش دهند و در آینده از بروز مشکلات رفتاری و ارتباطی پیشگیری نمایند و در نتیجه سازگاریشان افزایش مییابد (Kurd Azizpour Mohammadi, 2016). به اعتقاد خانواده درمانگران بخش مهمی از ازدواج موفق و استمرار آن وجود صمیمیت زناشویی بین زوجین میباشد (Marguerite, Zimmer-Gembeck, & Boislard, 2012). صمیمیت جنسی از جمله عواملی است که بر افزایش سازگاری زناشویی و کاهش تعارض زناشویی تأثیرگذار است (Rahimi & Mousavi, 2019). صمیمیت جنسی شامل در میان گذاشتن تجارب عاشقانه با یکدیگر، نیاز به تماس بدنی، آمیزش جنسی و روابطی میشود که برای مشارکت و ابراز احساسات، افکار و خیالپردازیهای جنسی با همسر؛ بهویژه در راستای برانگیختن و میل جنسی میباشد و زمانی که با عواطف صمیمانه بالا همراه باشد، بر سازگاری زناشویی اثرگذار است (Rezapour Mirsaleh, Esmaeelbeigi, Delikhon, & Chehrehazad, 2019; Kisler & Scott Christopher, 2008).
در چند سال اخیر مطالعات گستردهای در زمینه ارتباط عوامل مختلفی با سازگاری زناشویی انجام شده است که اکثر آنها در زمینه رضایت زناشویی و متغیرهای محدود به آن بوده است. به عنوان نمونه میتوان به مطالعات انجام شده در زمینهی پیشبینی سازگاری زناشویی بر اساس صمیمیت زناشویی و دشواری تنظیم هیجان (Saemi et al., 2017)؛ رابطهی سبک عشقورزی شوهران با سازگاری زناشویی (Maghsoodi et al., 2021)؛ نقش خانوادهی اصلی در کیفیت زندگی زناشویی (Khanabadi, Mehdizadeh, & Tabkhi, 2021)؛ رابطهی راهبردهای دشواری تنظیم هیجان و تابآوری با سازگاری زناشویی (Karimi & Esmaeili, 2020; Roosta et al., 2019)؛ رابطه سلامت خانوادهی اصلی با روابط رضایتبخش زناشویی فرزندان (Chen & Bosby, 2019)؛ الگوهای رفتاری خانوادهاصلی بر روابط صمیمی مانند ازدواج (Boyce, Wood, & Ferguson, 2016)؛ رابطهی جو خانوادهی اصلی با ثبات زناشویی (Hardy, Soloski, Ratcliffe, Anderson, & Willoughby, 2015; Solomon & Jackson, 2014; Fergusson, McLeod, & John Horwood, 2014) و رابطه صمیمیت جنسی زناشویی با سازگاری زوجی (Shahroei, Kazemian Moghadam, Khalfi, & Mehrabizadeh Honarmand, 2021; Rezapour et al., 2019).
Besharat & Rafizadeh (2016) در پژوهشی به این نتیجه رسیدند که صمیمیت، بیشترین سهم را در پیشبینی رضایت جنسی دارد. (2016) Taheri Bakhsh نشان دادند که تجارب افراد در خانواده اصلی شکل دهنده رفتارها و روابط بینفردی و پیشبینیکنندهی کیفیت ازدواج آنها در آینده خواهد بود.
تعارضهای زناشویی بر سازگاری زناشویی (Omrani, Jamhari, & Ahadi, 2019) اشاره کرد. پژوهش حاضر به دنبال ارائهی مدلی برای پیشبینی سازگاری از طریق رابطهی سلامت خانوادهی اصلی با میانجیگری دشواری تنظیم هیجان، مدیریت تعارض و صمیمیت جنسی با سازگاری زناشویی بود (شکل 1 را ببینید).
بر همین اساس فرضیههای پژوهش به صورت زیر تعریف میشود.
1. سلامت خانواده بر سازگاری زناشویی اثر مثبت مستقیم دارد.
2. سلامت خانواده بر تنظیم هیجان اثر مثبت مستقیم دارد.
3. سلامت خانواده بر مدیریت تعارض اثر مثبت مستقیم دارد.
4. سلامت خانواده بر صمیمیت جنسی اثر مثبت مستقیم دارد.
5. دشواری تنظیم هیجان بر سازگاری زناشویی اثر مثبت مستقیم دارد.
6. مدیریت تعارض بر سازگاری زناشویی اثر مثبت مستقیم دارد.
7. صمیمیت جنسی بر سازگاری زناشویی اثر مثبت مستقیم دارد.
8. سلامت خانواده از طریق دشواری تنظیم هیجان بر سازگاری زناشویی اثر غیرمستقیم دارد.
9. سلامت خانواده از طریق مدیریت تعارض بر سازگاری زناشویی اثر غیرمستقیم دارد.
10. سلامت خانواده از طریق صمیمیت جنسی بر سازگاری زناشویی اثر غیرمستقیم دارد.
شکل 1. مدل پیشنهادی پژوهش
روش
روش پژوهش، جامعه آماری و نمونه: این پژوهش در یک طرح همبستگی اجرا گردید. جامعهی این پژوهش شامل کلیهی معلمهای متأهل در سال1400-1399 در شهر کرمانشاه بود که 300 نفر از آنها به روش نمونهگیری تصادفی مرحلهای براساس ملاکهای ورود به پژوهش که شامل متأهل بودن، تمایل افراد برای شرکت در پژوهش و حداقل 2 سال از ازدواج آنها گذشته باشد، انتخاب شدند.
ابزار
مقیاس سلامت خانواده اصلی (Main Family Health Scale): مقیاس سلامت خانواده اصلی توسط Hovestadt, Anderson, Piercy, Cochran, & Fine (1985) طراحی شده است. آزمون اصلی 40 ماده دارد که ادراک و استنباط شخص را از میزان سلامت خانوادهی اصلی در دو بُعد استقلال و صمیمیت بهعنوان دو مفهوم کلیدی بررسی میکند. مادههای این مقیاس در طیف لیکرت پنجدرجهای (از یک تا پنج) درجهبندی شده است. یک نمونه از سؤالات شامل «خانواده من با ابراز نظرات متفاوت موافقت نداشت-وقتی والدينم اشتباه می کردند صريحاً آن را میپذيرفتند» میباشد. طراحان این آزمون همسانی درونی آن را با ضریب آلفای کرونباخ 95/0 گزارش کردهاند (1983)Rayven, Court, & Rayven از آزمون اصلی، دو فرم موازی پانزده مادهای درست کردند. از چهل ماده دَه مادهی آن در یک تحلیل عاملی حذف شدند. سازندگان برای فرم 1 ضریب پایایی را با استفاده از آلفای کرونباخ 95/0 و برای فرم 2 ضریب 94/0 به دست آوردند. به علاوه، همبستگی بین دو فرم 1 و 2 معنیدار است (001/0 > p و 98/0 = r). در این پژوهش از فرم کوتاه پانزده مادهای عارفی (Arefi, 2012) استفاده شد. عارفی (Arefi, 2012) ضریب پایایی را با استفاده از آلفاي کرونباخ 89/0 گزارش کرد. علیپور برابی (Alipour Barab, 2019) روایی محتوایی بر اساس ارزیابی ارزیابی از 30 نفر احب نظر صورت گرفت. روایی ملاکی این مقیاس با سطح استنباط سلامتی خانواده از نظردهندگان با روش پیرسون 64/0 و همبستگی با سؤال (خانواده گرم حمایتگر) 63/0 بهدست آمد. به علاوه ( 2009) Karami محاسبه روایی سازه از تحلیل عاملی استفاده نموده و همبستگی کلیه سوال ها را از 3/0 بالاتر نشان داد. در این پژوهش ضریب پایایی با استفاده از روش آلفای کرونباخ 80/0 محاسبه شد.
مقیاس دشواری تنظیم هیجان (Emotion Adjustment Difficulty Scale): مقیاس دشواری تنظیم هیجان گرتز و رومر (Gratz & Roemer, 2004) یک ابزار 36 مادهه ای است که سطوح نقص و نارسایی دشواری تنظیم هیجانی فرد را در اندازههای پنج درجهای از 1 (تقریباً هرگز) تا 5 (تقریباً همیشه) در شش زمینه به شرح زیر میسنجد: عدم پذیرش هیجانهای منفی، دشواری در انجام رفتارهای هدفمند، مواقع درماندگی، دشواری در مهار رفتارهای تکانشی مواقع درماندگی، دستیابی محدود به راهبردهای اثربخش دشواری تنظیم هیجان، فقدان آگاهی هیجانی، و فقدان شفافیت هیجانی. از مجموع نمره شش خردهمقیاس آزمون، نمره کل فرد برای دشواری تنظیم هیجان محاسبه میشود. نمره بیشتر در هر یک از خردهمقیاسها و کل مقیاس، نشانه دشواری بیشتر در دشواری تنظیم هیجان است یک نمونه از سؤالات شامل «من در مورد احساساتم صراحت دارم- من به احساساتم توجه میکنم» میباشد. (Kord & Mohammadi, 2019). در مطالعهای ضریب پایایی آلفای کرونباخ کل مقیاس 93/0 و در شش خردهمقیاس ضرایب بالاتر از 80/0 و ضریب همبستگی معنیداری با پرسشنامه پذیرش و عمل (Action and Acceptance Questionnaire) بهدستآمده است (Gratz & Roemer, 2004). (2019) Kord & Mohammadi ضریب پایایی آلفای کرونباخ مقیاس 88/0 و (2019) Rafiepoor et al. و هم بستگی معنیداری را با مقیاس ناگویی هیجان گزارش کردهاند. در این پژوهش، ضریب پایایی آلفای کرونباخ مقیاس 77/0 بدست آمد.
مقیاس حل تعارض و صمیمیت جنسی (Conflict Resolution & Sexual Intimacy Scale): بهمنظور سنجش حل تعارض و صمیمیت جنسی از خردهمقیاس مدیریت تعارض و رابطه جنسی پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (Enrich Marital Satisfaction Questionnaire) استفاده شد. مدیریت تعارض شامل 9 ماده و صمیمیت جنسی نیز 9 ماده را شامل شد که در مجموع 18 ماده برای این ابزار در نظر گرفته شد. در این پرسشنامه برای هر یک از سؤالها 5 گزینه منظور شده است (خیلی زیاد = 4، زیاد = 3، در حد متوسط = 2، کم = 1 و خیلی کم = صفر)، و برای سؤالهای 96 تا 105 نمره گذاری به این صورت است (همیشه، اغلب اوقات، نمیدانم، خیلی کم و هیچ وقت). در این مقیاس نمره بالاتر میزان رضایتمندی زناشویی بالاتری را نشان میدهد. است یک نمونه از سؤالات شامل «از نحوه ابراز عشق واحساسات و نیز رابطه جنسی با همسرم بسیار خشنود هستم و از نحوه تصمیم گیری ها در مورد چگونگی حل وفصل اختلافات بسیار خشنود هستم» میباشد. ضرایب آلفای مقیاس انریچ در گزارش(1986) Olson et al. برای مؤلفههای تحریف آرمانی، رضایت زناشویی، مسائل شخصیتی، ارتباط، حل تعارض، مدیریت مالی، فعالیتهای اوقات فراغت، رابطه جنسی، فرزندان و فرزندپروری، خانواده و دوستان، نقشهای مساواتطلبی بهترتیب 90/0، 81/0، 73/0، 68/0، 75/0، 74/0، 76/0، 48/0، 77/0، 72/0 و 71/0 گزارش شدهاند (Sanai et al., 2009). پورشریفی و شاکر (PourRahimi & Shaker, 2012) روایی همگراي این پرسشنامه را با پرسشنامه سازگاري زوجین (Couples Compatibility Questionnaire) و (2005) Amanelahi و پرسشنامه شاخص رضایت معنیدار گزارش کردهاند. در این پژوهش، ضرایب پایایی آلفای کرونباخ مؤلفههای مدیریت تعارض 81/0 و صمیمیت جنسی 75/0 بهدست آمدند.
روش اجرا
ابتدا طی نامهای از دانشگاه آزاد محل تحصیل در خصوص اخذ مجوز حضور در مدارس و هماهنگی جهت جلب همکاری همکاران فرهنگی به اداره کل آموزش و پرورش استان کرمانشاه مراجعه شد. ابتدا از سه ناحیه آموزش و پرورش در شهر کرمانشاه یک ناحیه به صورت تصادفی و از آن ناحیه، یک مدرسه دخترانه در سه مقطع تحصیلی متفاوت (دبستان، راهنمایی و دبیرستان) و یک مدرسه پسرانه در سه مقطع تحصیلی متفاوت (دبستان، راهنمایی و دبیرستان) در مجموع شش مدرسه در نظر گرفته شد که پس از اخذ مجوز و هماهنگی قبلی از معلمان این سه مقاطع درخواست شد تا در جلسهی شورای معلمان مدارس حاضر شوند و بدین ترتیب پرسشنامهها در اختیار شرکتکنندگان قرار داده شد. به منظور رعایت ملاحظات اخلاقی به همهی شرکتکنندگان در مورد اهداف پژوهش و شرکت داوطلبانه در مطالعه توضیح داده شد و به همه شرکتکنندگان اطمینان داده شد که اطّلاعات فردی اخذشده از آنها محرمانه باقی خواهد ماند. در این پژوهش دادهها با استفاده از تحلیل مدلیابی معادلات ساختاری و نرمافزارهای آماری SPSS-24 و AMOS-24 تحلیل شدند.
یافتهها
2/0 درصد از شرکت کنندگان کمتر از30 سال، ۷/۱۵ درصد بین 31 تا 35 سال، ۶۶/۲۹ درصد بین 36 تا40 سال، 27/0 درصد ۴۱ تا ۴۵سال، ۶/۲۳درصد ۴۶ تا ۵۰ سال و 2/0 درصد بالاتر از۵۰ سال؛ میانگین و انحراف معیار سن شرکتکنندگان بهترتیب ۳۳/۴۱ و ۶۸/۵؛ 11/0 درصد از شرکتکنندگان دارای تحصیلات فوق دیپلم، 45/0 درصد لیسانس، ۷/۳۷ درصد کارشناسی ارشد و ۳/۵ درصد دارای تحصیلات دکتری؛ مدت ازدواج 24/0 درصد از شرکتکنندگان کمتر از۱۰ سال، ۳۳/۲۱ درصد بین ۱۱تا ۱۵ سال، 26/0 درصد بین ۱۶ تا ۲۰ سال، 24/0 درصد ۲۱ تا ۲۵ سال، و مدت ۶۶/۴ درصد بالاتر از ۲۵ سال بود.
نتایج آزمونهای نرمال بودن کالموگروف اسمیرنوف متغیرهای پژوهش، در جدول 1 ارائه شدهاند.
جدول 1. نتایج شاخص های آزمون کولموگروف- اسمیرونوف، ضریب تحمل و عامل تورم واریانس متغیرهای پژوهش
متغیر | آماره | سطح p | ضریب تحمل | تورم واریانس (VIF) | ||||||
دشواری تنظیم هیجان | پذیرش | 15/0 | 21/0 | ۵۵/0 | ۸0/۱ | |||||
اهداف | 16/0 | 17/0 | ۴۴/0 | ۲۳/۲ | ||||||
تکانه | 11/0 | 22/0 | ۴۱/0 | ۴۱/2 | ||||||
راهبردها | 09/0 | 21/0 | ۸۳/0 | ۱۹/1 | ||||||
آگاهی | 21/0 | 11/0 | ۴۷/0 | ۰۹/۲ | ||||||
شفافیت | 17/0 | 13/0 | ۵۷/0 | ۷۳/1 | ||||||
صمیمیت جنسی | 10/0 | 21/0 | 78/0 | 27/1 | ||||||
سلامت خانواده اصلی | 52/1 | 16/0 | 18/0 | 17/1 | ||||||
مدیریت تعارض | 23/2 | 17/0 | 11/0 | 28/1 | ||||||
سازگاریزناشویی | رضایت زناشویی | 12/0 | 22/0 |
|
| |||||
همبستگی دو نفره | 11/0 | 21/0 |
|
| ||||||
توافق دو نفره | 11/0 | 20/0 |
|
| ||||||
ابراز محبت | 13/0 | 20/0 |
|
| ||||||
مقدار تحمل کمتر از 3/0 یا VIF بیشتر از 3 نشاندهنده چندگانگی خطی میباشد (Kline, 2005). در این تحلیل، در هیچ یک از مقادیر آماره های تحمل و VIF محاسبه شده برای متغیرهای پژوهش، انحرافی از مفروضه چندگانه خطی مشاهده نشد (جدول 1). به علاوه سطح معناداری تمامی متغیرهای ازمون از 05/0 بزرگتر بود.
شاخصهای برازندگی الگوی این پژوهش در جدول 2 آورده شده است.
جدول 2. شاخصهای برازندگی مدل پیشنهادی
شاخص های برازندگی | X2 | df | X2/df | GFI | AGFI | NFI | CFI | IFI | TLI | RMSEA |
مدل حاضر | 88/150 | 41 | 68/3 | 95/0 | 94/0 | 97/0 | 98/0 | 98/0 | 95/0 | 052/0 |
همانطور که نتایج جدول 2 نشان میدهد، نتایج شاخصهای برازندگی مدل پژوهش حاضر همگی بیانگر این هستند که، الگوی پژوهش حاضر از برازندگی مطلوبی برخوردار است.
جدول 3 نتایج آزمون فرضیههای تحقیق در روابط مستقیم را نشان میدهد.
جدول 4. مسیرهای مستقیم بین متغیرها در مدل اولیه و اصلاح شده پژوهش حاضر
مسیرها | β | p |
سلامت خانواده به سازگاری زناشویی | 21/0 | 001/0 |
سلامت خانواده به دشواری تنظیم هیجان | 18/0 | 012/0 |
سلامت خانواده به مدیریت تعارض | 24/0 | 002/0 |
سلامت خانواده به صمیمیت جنسی | 19/0 - | 001/0 |
37/0- | 031/0 | |
مدیریت تعارض به سازگاری زناشویی | 14/0 | 0001/0 |
صمیمیت جنسی به سازگاری زناشویی | 53/0 | 040/0 |
همانطور که جدول 2 نشان میدهد، ضرایب مسیرهای سلامت خانواده به سازگاری زناشویی (21/0 =β، 001/0 =p)، سلامت خانواده به دشواری تنظیم هیجان (18/0 =β، 012/0 =p)، سلامت خانواده به مدیریت تعارض (24/0 =β، 002/0 =p)، سلامت خانواده به صمیمیت جنسی (19/0- =β، 001/0 =p)، دشواری تنظیم هیجان به سازگاری زناشویی (37/0- =β، 031/0 =p)، مدیریت تعارض به سازگاری زناشویی (14/0 =β، 0001/0 =p)، صمیمیت جنسی به سازگاری زناشویی (53/0 =β، 040/0 =p)، معنیدار میباشد. بنابراین ضرایب مسیر تمامی متغیرها معنیدار شد بر این اساس تمام فرضیههای مستقیم (1 تا 4) معنیدار بوده و تأیید شدند (01/0p≤).
جدول 4 نتایج روش بوت استراپ را برای نقش میانجیها در مدل نشان میدهد.
جدول 4. نتایج بوت- استراپ برای مسیرهای واسطهای
مسیر | b | سطح معناداری |
سلامت خانواده ← مدیریت تعارض ← سازگاری زناشویی | 14/0 | 016/0 |
سلامت خانواده ← دشواری تنظیم هیجان ← سازگاری زناشویی | 17/0- | 001/0 |
سلامت خانواده ← صمیمیت جنسی← سازگاری زناشویی | 21/0- | 045/0 |
نتايج مندرج درجدول 5 نشان ميدهد كه نتايج آزمون بوت استراپ براي تمامي مسيرهاي معنیدار است. با توجه به اين كه در تمامي مسيرها، صفر بيرون از فاصله اطمينان قرار ميگيرد، تمامي روابط واسطهاي مفروض معنیدار هستند. بنابراین فرضیههای 8 و 9 و 10 تأیید شدند (05/0p<).
بحث و نتیجهگیری
این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سازگاری زناشویی بر اساس سلامت خانواده اصلی با میانجیگری دشواری تنظیم هیجان، مدیریت تعارض و صمیمیت جنسی زوجین بود. نتایج تجزیه و تحلیل دادهها در این پژوهش نشان داد که تأثیر مثبت سلامت خانواده اصلی بر سازگاری زناشویی، مدیریت تعارض، دشواری تنظیم هیجان و تأثیر منفی سلامت خانواده اصلی بر صمیمیت جنسی مورد تأیید قرار گرفت. از اینرو، فرضیة اول تا چهارم تأیید میشود این یافته با پژوهشهای (2021)Khanabadi et al. ، (2019) Chen & Bosby، (2020)Karimi & Esmaeili، (2016) Besharat & Rafizadeh و (2016) Taheri Bakhsh همسو بود. در تبیین این یافته میتوان گفت که تجارب افراد در خانواده اصلی شکلدهندهی رفتارها و روابط بینفردی و پیشبینیکننده کیفیت ازدواج آنها در آینده خواهد بود (Taheri Bakhsh, 2016). بعضی افراد در خانوادههای نسبتاً پایدار که مشخصه آن عشق و ارتباط سالم است بزرگ شدهاند و بعضی دیگر رویدادهای مثل خیانت والدین یا بیثباتی در تعارضها و مشکلات مزمن را تجربه میکنند. ممکن است افراد با سلامت خانواده اصلی در هنگام بروز تعارض بهتر توانایی کنترل و مدیریت هیجانات خود را داشته بهتر بتوانند مشکلات را حل و فصل و درنهایت سازگاری بهتری با یکدیگر داشته باشند (Karimi & Esmaeili, 2020). صمیمت جنسی بخش مهمی از یک رابطه است. رابطة جنسی بدون صمیمت، مشکلات جنسی را افزایش داده و صمیمیت و هیجان زندگی را کاهش میدهد (Willoughby et al., 2013). زوجهایی که صمیمت جنسی بیشتری دارند کمترین تعارض منفی را در روابط میانفردی تجربه کرده و سازگاری زناشویی بیشتری با یکدیگر خواهند داشت (Willoughby, 2014). بنابراین زوجین با سلامت خانواده اصلی احتمالاً بهتر میتوانند هیجانات شدید و متفاوت، را تنظیم و تعدیل کنند و در هنگام بروز تعارض بهتر توانایی کنترل دارند که این به ارتباط مؤثرتر آنها کمک نموده و به احتمال زیاد سبب حل و فصل بسیاری از اختلافات میشود.
از دیگر نتایج این پژوهش تأثیر منفی دشواری تنظیم هیجان بر سازگاری زناشویی بود. از اینرو، فرضیة پنجم تأیید میشود. این یافته با پژوهشهای (2017) Saemi et al.، (2019) Roosta et al.
و (2020) Karimi & Esmaeili همسو بود. استفاده از راهبردهای انطباقی دشواری تنظیم هیجان سبب کاهش عواطف منفی و افزایش عواطف مثبتشده در نتیجه باعث افزایش توانایی فرد برای حل مشکل و سازگاری مشــکلات زندگی میگردد (Roosta et al., 2019).
از دیگر نتایج این پژوهش تأثیر مثبت مدیریت تعارض بر سازگاری زناشویی بود. از اینرو، فرضیة ششم تأیید میشود این یافته با پژوهشهای (2006) Davis & Shaver و (2019) Omrani et al. همسو بود. عوامل متعددی بر سازگاری زناشویی مؤثر است یکی از این عوامل تعارضهای زناشویی است. تعارض زماني به وجود ميآيد كه زوجين به دليل تصميمات مشتركي كه ميگيرند درجات مختلفي از استقلال و همبستگي را نشان دهند كه اين تفاوتها را میتوان از تعارض خفيف تا تعارض كامل طبقهبندي کرد (Davis & Shaver, 2006). دو نوع تعارض را در روابط زناشويي مطرح است یکی سازنده و دیگری مخرب. در تعارض سازنده تمركز برحل مسئله بوده و در آن احترام و اعتماد به يكديگر وجود ندارد و هيجان منفي و پاسخ كلامي تا حدودی بين زوجين وجود دارد. در تعارض مخرب زوجين همديگر را به جاي حل مشکل مورد حمله قرار مي دهند (Omrani et al., 2019). لذا مدیریت تعارض می تواند نقش بسزایی در سازگاری زناشویی ایفا نماید.
از دیگر نتایج این پژوهش تأثیر مثبت صمیمیت جنسی بر سازگاری زناشویی بود. از اینرو، فرضیة هفتم تأیید میشود.این یافته با پژوهشهای (2019) Rezapour et al. و (2021) Shahroei et al. همسو میباشد. صمیمت به عنوان نزدیکی ارتباط با شخص دیگر است که مستلزم آگاهی و درک عمیق هر دو فرد را میطلبد. به علاوه، صمیمیت منجر به تبادل عاطفی بیشتری بین زوجین میگردد (Rezapour et al., 2019). صمیمت جنسی زوجین زمانی در حد مطلوب خود قرار دارد که مزایای دریافتی در رابطه زناشویی برای هر دو برابر باشد و زوجین احساس سازگاری و رضایت زناشویی بیشتری در ارتباط بین خود داشته باشند (Byers & Nichols, 2014).
از این گذشته، نتایج این پژوهش نشان داد که دشواری تنظیم هیجان در رابطه بین سلامت خانواده اصلی و سازگاری زناشویی زوجین نقش میانجی دارد. از اینرو، فرضیة هشتم تأیید میشود. این نتایج با مطالعات (2020) Karimi & Esmaeili و (2017) Saemi et al. همسو است. به دنبال مشکلات هیجانی و عاطفی بیشتر باشد، سازگاری زناشویی نیز کمتر میشود (Iordachescu et al., 2021)، لذا هیجان بخش جداییناپذیر از سازگاری فردی و اجتماعی انسان است (Lee, 2013). خانواده اصلی نقشی مهم و انکارناپذیر در موفقیت و شکست رابطه زناشویی فرزندان خود دارد. زوجین با کنترل و مدیریت تنظیم هیجان منجر به کاهش اختلالات اضطرابی و افسردگی و به دنبال آن ناسازگاری زناشویی بین زوجین نیز کاهش مییابد (Arabatzoudis et al., 2017). کسانی که در خانواده اصلی خویش در تعامل با والدین خود با تجربههای منفی یا مثبت مواجه میشوند، شرایط مشابهی را در ارتباط با همسر و فرزندانشان در آینده خواهند داشت (Rahimpour et al., 2017). دشواری تنظیم هیجان عامل بسیار مهمی در تعاملات اجتماعی و ارتباطات بینفردی است (Karimi & Esmaeili, 2020) و باعث کاهش احساسات منفی و افزایش احساسات مثبت و رفتار سازگارانه میشود. تنظیم هیجان و مخصوصاً راهبرد مثبت ارزیابی مجدد هیجانات باعث کاهش احساسات منفی وافزایش احساسات مثبت و رفتار سازگارانه میشود. زوجینی که میتوانند هیجانات خود را کنترل و مدیریت کنند، سازگاری بهتری دارند. بنابراین آگاهی از هیجانات منفی، پذیرش و مهار رفتارهای تکانشی، زوجین را به سطحی از امنیت و سازگاری میرساند. لذا زوجینی که از خانواده اصلی شان تمایز و استقلال کافی کسب نموده همچنین هیجانهای اصلی خود و همسرشان را شناسایی و در جهت تنظیم هیجان خود مهارت کافی به دست آورند میتوان به ازدواج پایدار و سازگاری زناشویی امیدوار بود (Johnson & Whittenborn, 2012) که یکی از مهمترین تکالیف برای سلامتی جسمی و روانشناختی، تطبیق و سازگاری، بهویژه روابط زناشویی است. بنابراین زوجینی که از خانواده اصلیشان تمایز و استقلال کافی کسب نموده و مهارتهای لازم دشواری تنظیم هیجان را به درستی از والدین الگو گرفتهاند موجب تعامل مناسب و در نتیجه سازگاری زناشویی آنان خواهد شد.
همچنین، نتایج این پژوهش نشان داد که مدیریت تعارض در رابطه بین سلامت خانواده اصلی و سازگاری زناشویی زوجین نقش میانجی دارد. از اینرو، فرضیة نهم تأیید میشود. این یافته با پژوهشهای (2021) Khanabadi et al. و (2019) Chen & Bosby همسو است. مفهوم سازگاري زناشويي جايگاه برجستهاي را درمطالعه ارتباطات خانوادگي و زناشويي به خود اختصاص داده است ومی توان به عوامل فردي، بین فردی و اجتماعي- فرهنگي اشاره كرد. میتوان گفت که ازدواج و زندگی زناشویی به دلایل مختلف و فراوان دچار مشکل و تعارض میشود. تعارض در روابط وقتی بروز میکند که رفتار یک شخص با توقعات شخص دیگر هماهنگ نباشد. هر چه میزان تعارض زناشویی بیشتر شود میزان سازگاری زناشویی کاهش مییابد (Omrani et al., 2019). کشمکشی که میان زوج در میگیرد، شاید از سرگیری و ادامه مشکلاتی باشد که هر یک از آنها در روابط میان فردی اولیه خود در خانواده اصلی تجربه کردهاند (Arefi, 2012). افرادی که در خانوادهی اصلی خود و در تعامل با والدین خود با تجربههای منفی مواجه هستند، همین مشکلات را نیز در زندگی زناشویی خود و در ارتباط با همسر و فرزندانشان منتقل میکنند (Belyad et al., 2014). به درستی روشن شد که همسرانی که از سلامت خانواده اصلی برخوردار بوده و مهارتهای مدیریت تعارض را به درستی فراگرفته و به کار میگیرند از ثبات و سازگاری بیشتری برخوردار میشوند.
به علاوه، نتایج این پژوهش نشان داد که صمیمیت جنسی در رابطه بین سلامت خانواده اصلی و سازگاری زناشویی زوجین نقش میانجی دارد. از اینرو، فرضیة دهم تأیید میشود. نتایج بهدست آمده با نتایج (2016) Besharat & Rafizadeh؛ (2021) Shahroei et al.؛ (2019) Rezapour Mirsaleh et al. همخوان است. در تبیین این نتیجه میتوان گفت که خانواده اصلی به عنوان نخستین پایگاه شکلگیری شخصیت، اساسیترین عامل به وجودآورنده تمایزیافتگی یا استقلال عاطفی فرد است. تجربه صمیمیت در خانواده اصلی موجب میگردد که افراد در آینده از بروز مشکلات رفتاری و ارتباطی پیشگیری کنند (Kurd Azizpour Mohammadi, 2016). آگاهی پیرامون مسائل جنسی تاثیر بسزایی در رضایت از زندگی جنسی افراد به خصوص صمیمیت جنسی دارد. بسیاری از زوجها صمیمت جنسی زمانی اتفاق می افتد که قادر باشند ارتباط لطیفتر و ظریفتری را با یکدیگر برقرار کنند (Gratz & Roemer, 2004). لذا رضایت جنسی، یکی از فاکتورهای اساسی و اثربخش بر روابط زناشویی و رضایت از زندگی در بین زوجین است (Van Den Brink et al., 2018). زوجینی که از صمیمیت جنسی کافی برخوردار هستند، احساس صمیمت عاطفی بیشتری نیز نسبت به یکدیگر کرده و شریک خود را فردی مناسب برای زندگی مشترک در نظر میگیرند (Willoughby et al., 2013). در مقابل، نارضایتی از رابطه جنسی، میتواند به مشکلات زیادی در روابط زوجین و ناسازگاری آنان منجر شود (Shelby et al., 2018). وقتی یک فرد در ارتباط جنسی احساس صمیمت و تعلق بالایی داشته باشد، احساس رضایت بیشتری در ارتباط جنسی خود میکند (Ferreira et al., 2014). به نظر می رسد صمیمیت جنسی موجب نزدیکی و رفاقت هرچه بیشتر زوجین شده که پیامد آن، تعهد ، وفا داری و سازگاری آنان و نتیجه پایدار این مهم، ثبات و تحکیم بنیان خانواده است.
با توجه به اینکه متأهل بودن شرکتکنندگان جز شرط ورود به پژوهش حاضر بود و به دلیل شرایط بیماری کرونا و دایر نبودن مدارس به صورت رسمی دسترسی به این نمونهها تا حدودی دشوار بود. پیشنهاد میشود در مشاوره پیش از ازدواج بر آموزش مؤلفههای اثرگذار بر سازگاری زناشویی از جمله تأثیر سلامت خانواده اصلی و متغیرهای میانجی بهعنوان برنامه پیشگیری تأکید شود. همچنین در فرایند درمان سلامت خانواده اصلی مورد ارزیابی قرار گیرد و در صورت لزوم به زوجین کمک کند تا بتوانند مرزبندی مناسبی بین زندگی زناشویی خود و خانواده اصلیشان ایجاد کنند. اجرای پژوهش حاضر روی جمعیتهای دیگر با شرایط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی مختلف میتواند در جهت بررسی دقیقتر مدل پیشنهادی بسیار سودمند باشد.
یافتهها نشان داد بین سلامت خانواده اصلی و سازگاری زناشویی با میانجیگری مدیریت تعارض، تنظیم هیجان و صمیمیت جنسی رابطه وجود دارد. همچنین روشن شد که سلامت خانواده اصلی با سازگاری زناشویی رابطه مستقیم و معنیدار دارد. میراثی همیشگی که در تجارب و الگوهای رفتاری زوجین وجود دارد تا سالهای طولانی و یا حتی همیشه همراه آنها خواهد بود. در صورتی که این میراثها، ابعاد مثبت و سازنده ای داشته باشند، می توانند زمینهساز فراگیری مهارت های بیشتر و به تبع آن باعث افزایش رضایت از زندگی زناشویی افراد شود.
سپاسگزاری
پژوهشگران بر خود لازم میدانند از مدارس و تمامی معلمان حاضر در پژوهش تقدیر و تشکر نماید.
منابع
Ahadi, H., Abdullahi, A., Tajeri, B., & Haji Alizadeh, K. (2021). Developing a conceptual model of the factors forming divorce in the first five years of life. Journal of Psychological Sciences, 20(97), 1-12. (Persian).
Ahmadi, L., Panaghi, L., & Sadeghi, M. S. (2016). The relationship between autonomy and intimacy of the source family with marital adjustment: the role of personality factors. Family Research Quarterly, 14(1), 56-39. (Persian)
Alipour Barab, Z. (2019). The mediating role of psychological well-being in the relationship between the health of the main family and the quality of married life of working women. Welfare Non-Profit University, Tehran. (Persian)
Amanelahi, A. (2005). The relationship between personality traits and personal-family factors with marital satisfaction of public office stuff of Ahvaz. A Master of Arts thesis in family counseling, Shahid Chamran University of Ahvaz. (Persian)
Arabatzoudis, T., Rehm, I. C., Nedeljkovic, M., & Moulding, R. (2017). Emotion regulation in individuals with and without trichotillomania. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 12, 87-94.
Arefi, M. (2012(. Evaluation of marital satisfaction model. PhD Thesis, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran. (Persian)
Belyad, M. R., Nahidpoor, F, Azadi, S., & Yadegari, H. (2014). The role of family of origin in differentiation of self and marital conflicts. Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 2(2), 81-91. (Persian)
Besharat, M., & Rafizadeh, B. (2016). Predicting levels of sexual satisfaction and marital adjustment based on job variables, commitment, intimacy and sexual knowledge and attitude. Family Psychology, 3(1), 31-46. (Persian)
Botha, A., Van Den Berg, H. S., & Venter, C. A. V. (2009). The relationship between family-of-origin and marital satisfy action. Journal of Interdisciplinary Health Science, 14(1),441-447.
Boyce, Ch., Wood, A. M., & Ferguson, E. (2016). For better or for worse: The moderating effects of personality on the marriage-life satisfaction link. Personality and Individual Differences, 97(4), 61-66.
Byers, E. S., & Nichols, S. (2014). Sexual satisfaction of highfunctioning adults with autism spectrum disorder. Sexuality and Disability, 32(3), 365-382.
Chen, R., & Busby, D. M. (2019). Family of origin experiences on relationship satisfaction: a mediation model. Journal of Family Therapy, 41(1), 80-101.
Davis, D., & Shaver, P. (2006). I Can't Get No Satisfaction Insecure Attachment, Inhibited Sexual Communication, And Sexual Dissatisfaction. Journal of Personal Relationships, 13, 465-483.
Davoodvandi, M., & Shokouh Navabi Nejad, V. F. (2018). Examining the effectiveness of gottman couple therapy on improving marital adjustment and couples' intimacy. Iranian Journal of Psychiatry, 13(2), 135.
Fergusson, D. M., McLeod, G. F., & John Horwood, L. (2014). Parental separation/divorce in childhood and partnership outcomes at age 30. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 55(4), 352-360.
Ferreira, L. C., Narciso, I., Novo, R. F., & Pereira, C. R. (2014). Predicting couple satisfaction: the role of differentiation of self, sexual desire and intimacy in heterosexual individuals. Sexual and Realationship Therapy, 29(4), 390-404.
Gratz, K. L., & Roemer, L. (2004). Multidimensional assessment of emotion regulation and dysregulation: Development, factor structure, and initial validation of the Difficulties in Emotion Regulation Scale. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 26(1), 41-54.
Hardy, N. R., Soloski, K. L., Ratcliffe, G. C., Anderson, J. R., & Willoughby, B. J. (2015). Associations between family of origin climate, relationship self‐regulation, and marital outcomes. Journal of Marital and Family Therapy, 41(4), 508-521.
Hazan, C., & Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process. Journal of Personality and Social Psychology, 52(3), 511-524.
Hovestadt, A. J., Anderson, W. T., Piercy, F. P., Cochran, S. W., & Fine, M. (1985). A family-of-origin scale. Journal of Marital and Family Therapy, 11(3), 287-97.
Iordachescu, D. A., Gica, C., Vladislav, E. O., Panaitescu, A. M., Peltecu, G., Furtuna, M. E., & Gica, N. (2021). Emotional disorders, marital adaptation and the moderating role of social support for couples under treatment for infertility. Ginekologia Polska, 92(2), 98-104.
Issa Nejad, O., & Alizadeh, Z. (2020). The effectiveness of training to strengthen couple coping on marital adjustment and couple coping strategies. Journal of Applied Psychological Research, 11(1), 67-85. (Persian)
Johnson, S. M., & Wittenborn, A. K. (2012). New research findings on emotionally focused therapy: Introduction to special section. Journal of Marital and Family Therapy, 38(1), 18-22.
Kajbaf, M. B., Moghaddas, M., & Aghaei, A. (2012). The effectiveness of neuro-linguistic programming on marital adjustment. Knowledge & Research in Applied Psychology, 12(4), 30-40. (Persian)
Karami Beldaji, R., Sabetzadeh, M., Fallah Chai, S. R., & Zarei, I. (2014). Adult attachment styles as a predictor of marital conflict resolution styles among married teachers in Bandar Abbas. Family Counseling and Psychotherapy, 4(1), 85-113. (Persian)
Karami, A. (2009). Examine the navigation and psychometric properties of health of the family of origin scale. Research Consulting, 10 (38), 103-118.(Persian
Karimi, S., & Esmaeili, M. (2020). The relationship between emotion regulation and resilience strategies with marital adjustment in female teachers. Journal of Psychological Science, 19(87), 291-298. (Persian).
Khanabadi, M., Mehdizadeh, F., & Tabkhi, F. (2021). The role of main families in the quality of infertile couples' life: A study of content analysis. Iranian Journal of Psychiatric Nursing, 8(6), 37-52. (Persian)
Kisler, T. S., & Scott Christopher, F. (2008). Sexual exchanges and relationship satisfaction: Testing the role of sexual satisfaction as a mediator and gender as a moderator. Journal of Social and Personal Relationships, 25(4), 587-602.
Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling (2nd ed.). New York: Guilford Press.
Kord, B., & Mohammadi, M. (2019). Predicting of students' anxiety on the basis of emotional regulation difficulties and negative automatic thoughts. Education Strategies in Medical Sciences, 12(1), 130-134.
Kurd Azizpour Mohammadi, R. (2016). Experimenting the model of the relationship between the main family and marital satisfaction mediated by attachment styles. Master Thesis in Counseling. Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz. (Persian)
Lee, J. H. (2013). An evaluation of culture-specific risk factors and emotion regulation strategies on psychological distress and maladaptive behaviors among Asian Americans. Ph.D. thesis clinical psychology, Eastern Michigan University, Michigan.
Maghsoodi, S., Bazmandeh, T., & Mousavi Nasab, S. (2021). The relationship between husbands' lovemaking style and marital adjustment in working women in Kerman. Women's Strategic Studies, 23(90), 133-150.
Marguerite, K., Zimmer-Gembeck, M. J., & Boislard, M. (2012). Identity, intimacy, status and sex dating goals as correlates of goal-consistent behavior and satisfaction in Australian youth. Journal of Adolescence, 15, 1-14.
Naimi, Q., Pir Safi, F., & Arabzadeh, M. (2015). A study of the structural relationship between the health of the main family, emotional schema, emotion regulation with the desire to marry in students with the mediating role of their differentiation. The Women and Families Cultural-Educational, 10(33), 43-64. (Persian)
Olson, D. H., & Defrain, J. (2006). Marriages & family’s intimacy, diversity and strengths (5th Ed). In Rehmatullah, M. (Ed), Personality Influences on Marital Satisfaction: An Examination Social and Clinical Psychology (pp. 218-235). New York: McGraw-Hill.Charania.
Olson, D. H., Fournier, D. G., & Druckman, J. M. (1986). Counselor’s manual for Prepare-Enrich. Minneapolis, MN: Prepare- ENRICH, Inc.
Omrani, S., Jamhari, F., & Ahadi, H. (2019). Predicting marital adjustment based on marital expectations with the mediating role of marital conflicts. Scientific Journal of Social Psychology, 7(51), 89-97. (Persian)
PourRahimi, M., & Shaker, A. (2012). Predicting couples' marital satisfaction based on irrational beliefs and perfectionism and attachment styles. Counseling Researches, 5(20), 14-23. (Persian)
Rafiepoor, A., Shafaqati, S., Abedini, A., Jafari, T. (2019). Prediction of Test Anxiety Based on Difficulties in Emotion Regulation in High School Students in Tehran. Journal of Research in Educational Science, 13(46), 111-122. (Persian)
Rahimi, P., & Mousavi, A. S. (2020). The effectiveness of emotion focused education on sexual intimacy and interpersonal forgiveness of conflicting couples. Journal of Psychological Science, 19(86)236-229. (Persian)
Rahimpour, F., Sobhi Gharamaleki, N., & Narimani, M. (2017). Comparison of the effectiveness of resilience and communication skills training programs on students' marital adjustment. Culture in Islamic University, 7(22), 33-54. (Persian)
Rahmati, M., Barabadi, H., & Heydarnia, A. (2020). The effectiveness of marital enrichment training program based on Time for better marriage (TIME) on marital adjustment among women with early marriage. Counseling Culture and Psycotherapy, 11(41), 235-258. (Persian)
Rayven, J. C., Court, J. H., & Rayven, J. C. (1983). Manual for Raven Progressive Matrices and Vocabulary Scales. London: Lewis.
Rezaeian, H., Massumy, S., & Hosseinian, S. (2018). The study and comparison self-differentiation, communication patterns, and sexual satisfaction in divorce-seeking and normal couples. Biannual Journal of Applied Counseling, 7(2), 17-32. (Persian)
Rezapour Mirsaleh , Y., , Esmaeelbeigi, M., Delikhon, H., & Chehrehazad, F. (2019). The efficacy of sexual intimacy and commitment based intervention on the women’s marital adjustment and sexual satisfaction. Iranian Nursing Scientific Association, 7(1), 41-49. (Persian)
Roosta, S., Mollazadeh, J., Goodarzi, M., & Aflakseir, A. (2019). The prediction of marital adjustment based on cognitive emotion regulation strategies in infertile couples. Nursing and Midwifery Journal, 17(9), 716-723(Persian).
Saemi, H., Besharat, M. A., & Asgharnejad Farid, A. A. (2017). Predicting marital adjustment based on marital intimacy and difficulty in regulating emotion. Journal of Psychological Sciences, 18(78), 645-635. (Persian)
Sanai Zaker, B., Hooman, A., & Alaqmand, S. (2009). Measures to measure family and marriage. Tehran: Besat Publications. (Persian)
Shafiee, Z., & Fatehizadeh, M. (2016). Prediction of success based on marital variables of marital adjustment, orientation of marital goals and source of marital control in married women. Cultural-Educational Quarterly of Women and Family 13(45), 117-133. (Persian)
Shahroei, S., Kazemian Moghadam, K., Khalfi, A., & Mehrabizadeh Honarmand, M. (2021). Mediating role of marital intimacy in relation to relation attributions, sexual self-efficacy and marital commitment with marital adjustment. Biannual Journal of Applied Counseling, 10(2), 123-143. (Persian)
Sheikh Zainuddin, H., Farrokhi, N. A., & Abbaspour Azar, Z. (2017). The mediating role of psychological capital in the relationship between personality traits and students' marital adjustment. Journal of Applied Psychology, 3(47), 462-439. (Persian)
Shelby, B., Ritchie, L., Knopp, K., Rhoadea, G., & Markman, H. (2018). Sexuality Within Female Same-Gender Couples: Definitions of Sex, Sexual Frequency Norms, and Factors Associated with Sexual Satisfaction. Journal of Marital and Family Therapy, 47(8), 681-692.
Shukri, O., & Matini Yekta, L. (2017). The effectiveness of documentary retraining program on cognitive assessment processes, conflict resolution strategies and marital adjustment. Journal of Applied Psychology, 13(3), 409-431. (Persian)
Solomon, B. C., & Jackson, J. J. (2014). Why do personality traits predict divorce? Multiple pathways through satisfaction. Journal of Personality and Social Psychology, 106(6), 978-996. (Persian)
Spanier, G. B. (1976). Measuring dyadic adjustment: New scales for assessing the quality of marriage and similar dyads. Journal of Marriage and the Family, 38, 15-28.
Spanier, G., & Cole, C. (1976). Toward clarification and investigation of marital adjustment. International Journal of Sociology of the Family, 6, 121-146.
Tafsileh, M., & Elmi, M. (2021). Investigating the relationship between marital adjustment and vitality of married women in Tabriz. Journal of Women and Society, 12(45), 28-40. (Persian)
Taheri Bakhsh, N. (2016). Investigating the relationship between the health of the main family and marital compatibility in couples in Tehran. New Advances in behavioral Sciences. 1(2), 1-12.
Van Den Brink, F., Vollmann, M., Smeets, M. A. M., Hessen, D. J., & Woertman, L. (2018). Relationships between body image, sexual satisfaction, and relationship quality in romantic couples. Journal of Family Psychology, 32(4), 466-474.
Weiss, J. M. (2014). Marital Preparation, Experiences, and Personal Qualities in a Qualitative Study of Individuals in Great Marriages. MA thesis, Utah State University.
Willoughby, B. J. (2014). The role of marital beliefs as a component of positive relationship functioning. Journal of Adult Development, 22(2), 76-89.
Willoughby, B. J., Hall, S. S., & Luczak H. P. (2013). Marital paradigms. Journal of Family Issues, 36(2), 188-211.
Young, M. E., & Long, L. L. (1998). Counseling and therapy for couples. Belmont, CA: Thomson Brooks/Cole Publishing Co.
Zarei, I., Mirzaei, M., & Sadeghifard, M. (2016). Provide a model to explain the role of communication skills and problem-solving skills in preventing psychological and social harms mediated by family conflicts. Culture of Counseling and Psychotherapy, 9(35), 1-26. (Persian)
