The Change In Cultural, Social And Moral Behavior Of Iranians During The Mongol Invasion From The Perspective Of Zaydari Nasavi

Subject Areas : Culture

Mahdi Rabti ¹ , Khodabakhsh Asadollahi ² , Ahmadreza Nazaricharvadeh ³ , Nasrollah Zirak Goshlevandani ⁴

1 - Department of Persian Language and Literature, Kha.C.,, Islamic Azad University, Khalkhal, Iran.
2 - Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
3 - Department of Persian Language and Literature, As.C., Islamic Azad University, Astara, Iran.
4 - Department of Persian Language and Literature, Ra.C., Islamic Azad University, Rasht, Iran.

Received: 2025-05-17 Accepted : 2025-09-07 Published : 2025-09-09

Keywords: Cultural, Social, Moral, Iran, Mongols, Zaydari Nasavi, Nafsah Ul-Masdur.,

Abstract :

Examining the cultural, social, and moral changes among Iranians during the Mongol invasion, beyond a mere historical narrative, provides an opportunity to understand the causes of the Khwarazmian state's collapse and the relationship between moral crises and weaknesses in socio-political structures. Zaydari Nasavi’s work, Nafsah Ul-Masdur, as a direct eyewitness account and the secretary of Jalal al-Din Khwarazmshah’s court, serves as a credible source for investigating these transformations. This study, employing a library-based approach and historical content analysis, critically rereads and contextualizes Nasavi’s text, extracting his key concepts regarding ethics, society, and politics on the eve of the Mongol invasion. The findings indicate that Nasavi, emphasizing moral decline within the ruling class and the weakening of social capital among the populace, identifies changes in Iranians’ cultural and social behaviors as a fundamental factor facilitating Mongol penetration and dominance. In his view, the moral crisis is not an individual issue but a socio-historical variable that explains political collapse. Nasavi’s approach can be considered a “historical analytical model” in which social ethics and cultural norms play a decisive role in the stability or disintegration of political power. This analytical framework, while opening a new horizon for understanding the link between ethics and politics, also has the potential to be applied to other critical periods in Iranian history.

References:

احمدنژاد، کامل. (1385). معانی و بیان. چاپ‌دوم، تهران: انتشارات زوار.
امیری‌خراسانی، احمد. غفاری، نازنین. (1395). تأثیرات روانی هجوم مغول بر جامعۀ قرن‌هفتم، بانگاهی‌به نفثه‌المصدور. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-متن‌شناسی ادب‌فارسی، دورۀ 8، شمارۀ 2؛ (پیاپی 30)، 22-1.
امیری‌یاسی‌کند، وحید، صحابی، حکیمه. (1394). بررسی درون مایه‌های اخلاقی در نفثه‌المصدور زیدری‌نسوی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-بهار سخن، دورۀ 12، شمارۀ 30، 76-53.
جلال، صدیقه. عسکری، علی. (1399). بررسی آموزۀ اخلاقی مکر و حیله و فریب در کتاب کلیله و دمنه و افسانه‌های لافونتن. چهارمین همایش بین‌المللی زبان و ادبیات‌فارسی، همدان-ایران، 11-1.
حکیم‌آذر، محمد. (1394). تحلیل محتوی نفثه‌المصدور نسوی. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-پژوهشنامۀ ادبیات تعلیمی، دورۀ 7، شمارۀ 27، 142-115.
خمینی، سیدروح‌الله. (1386). شرح چهل حدیث (اربعین حدیث). چاپ‌پنجاه‌وهفتم، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س).
دستغیب، عبدالحسین. (1396). گناهان کبیره. چاپ‌‌بیست‌وهشت، قم: دارالکتاب‌.
رادویانی، محمدبن‌عمر. (1380). ترجمان‌البلاغه. ترجمۀ: اسماعیل حاکمی و توفیق سبحانی، ویراستار: احمد آتش، چاپ‌اول، تهران: انتشارات انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
زیدری‌نسوی، شهاب‌الدین محمد. (1399). نفثه‌المصدور. چاپ‌ششم، تهران: انتشارات توس.
شامیان، حسن. جعفری، سمانه. (1397). تبیین الگوی کاربرد صناعات بدیعی و بیانی در نفثه ‏المصدور. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-زبان و ادب‌فارسی، دورۀ 71، شمارۀ 238، 144-119.
شریف‌الرضی، محمدبن‌حسین. (1400). نهج‌البلاغه. ترجمۀ: محمد دشتی، چاپ‌دهم، قم: مؤسسۀ فرهنگی تحقیقاتی امیرالمومنین(ع).
شمیسا، سیروس. (1399). بیان. چاپ‌چهارم، تهران: انتشارات میترا.
قرآن‌کریم. (1384). قرآن‌کریم. ترجمۀ: محمدکاظم معزی، چاپ‌اول، تهران: انتشارات صابرین.
قیس‌الرازی، شمس‌الدین محمدبن. (1338). المعجم فی‌معاییر اشعارالعجم. ترجمه و ویراستار: محمدبن عبدالوهاب قزوینی و سیدمحمدتقی مدرس‌رضوی، تهران: مؤسسۀ چاپ و انتشارات دانشگاه‌تهران.
کرمی‌موغاری، فریده. قنبری‌خشی، سعید. (1391). نگاهی به تشبیه و کنایه در کتاب نفثه‌المصدور. فصلنامۀ علمی‌پژوهشی-تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، دورۀ 4، شمارۀ 11، 221-197.
مجلسی، محمدباقربن‌محمد‌تقی. (1392). مراةالعقول فی شرح اخبار آل‌الرسول (جلد 1). چاپ‌اول، تهران: انتشارات دارالكتب الااسلاميه.
نراقی، احمدبن‌محمدمهدی. (1398). معراج السعاده. چاپ‌چهاردهم، قم: انتشارات هجرت.
وطواط، رشیدالدین. (1362). حدایق السحر فی‌دقایق الشعر. چاپ‌اول، تهران: کتابخانۀ سنایی و کتابخانۀ طهوری.
یاراحمدی، مهدی. رکابدار، غلامرضا. سلحشور، لاله، (1401). آسیب‌شناسی اجتماعی تغییرات اخلاقی جامعۀ ایران در دورۀ مغول. دهمین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های مدیریت و علوم‌انسانی در ایران، تهران-ایران، 8-1.
Soheili, Salman. (2024). Mongol Invasion Of Iran: Destructions and Economic And Cultural Consequences. International Invention Of Scientific Journal, 8(3): 715-719.