Introduction and overview of the Divan of Abdur Rahman Mushfaqi Bukharaei

Subject Areas :

Ali Eynali ¹

1 - Master's degree in Persian Language and Literature, Semnan University, Semnan, Iran

Received: 2024-06-10 Accepted : 2024-09-18 Published : 2025-07-30

Keywords: critical correction, correction the manuscript, Abdlahman Mushfiqi Bukharai, , school of fate, poets of the 10th century,

Abstract :

Abdul Rahman Mushfiqi Bukharai, a poet with the name of Transcendental, was born in the first half of the 10th century. He lived in a time of Local Goverments  of Mawara Al-nahr ruled under the Safavid Government. He was in the service of Shibanian court. This service did not last long and the poet Mushfaqi left Samarkand due to the disunity of the nobles and went to Lahore and became a lieutenant of Akbar Shah Gurkani. The stay in Lahore and India soon came to an end for the poet, he went Mawara Al-nahr and reached the presence of Abdallah Khan Shibani and was appointed as Top poet of the court until he died. Based on the findings of this research; Mushfaqi's poetry is free of pronunciation and spiritual beliefs and is worthy of attention in terms of creating themes and variety of poetic forms. In his poetry, there are less grammar and composition problems. His creativity is in new forms in poetry. Like the compound triangle - the ode of the composition of Mostzad - Mokhammas Mood. Unlike other popular poets like Kulechepaz, Kasab, Shater, etc., he had a concern beyond the poetry. Some biographers have called him "Salman of Age". Mushfaghi spent his 50 years at the peak of the school of fate and development of the Indian style.

References:

اته، هرمان (1337) تاریخ ادبیات فارسی. ترجمه و حواشی: دکتر رضا شفق زاده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
احرارف (1959) منتخبات عبدالرحمن مشفقی، استالین‌آباد(دوشنبه): نشریات دولتی تاجیکستان.
بدوائی، عبدالقادر (1380). منتخب‌التّواریخ. تصحیح مولوی احمدعلی صاحب و با مقدّمه و اضافات توفیق سبحانی. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
بقائی بخارائی، محمدعارف (1394). تذکرة مجمع الفضلا، تحقیق محمد خشکاب. تهران: منشور سمیر.
بلیانی اصفهانی، تقی‌الدّین محمد (1389). عرفات العاشقین و عرصات‌العارفین. تصحیح ذبیح الله صاحبکاری-آمنه فخر احمد. تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
بیگدلی شاملو(آذر)، لطفعلی بیگ (1388). آتشکدۀ آذر. تصحیح میرهاشم محدّث. تهران: امیرکبیر.
خاتمی، احمد (1371) سبک هندی و دورۀ بازگشت ادبی، تهران: بهارستان.
خوشگو، بندر ابن داس (1390). سفینۀ خوشگو. تهران: مجلس شورای اسلامی، موزه و مرکز اسناد.
خیامپور، عبدالرسول (1370). سخن و سخن‌وران. تهران: طلایه - چاپ‌خانه فجر اسلام.
داغستانی، واله (1384). تذکرۀ ریاض‌الشعرا. مقدمه و تصحیح: محسن ناجی نصرآبادی. تهران: اساطیر.
رازی، امین احمد (1389). تذکرۀ هفت اقلیم. تهران: سروش.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1354). «انواع ادبی و شعر فارسی». مجلۀ خرد وکوشش. دانشگاه شیراز. دفتر دوم و سوم: 119-96.
شمس لنگرودی، محمدتقی (1375) مکتب بازگشت، تهران: مرکز.
شمیسا، سیروس (1393) سبک‌شناسی شعر، تهران: فردوس.
صبا، مولوی محمد مظفّر حسین (1343). تذکره روز روشن. تهران: چاپ اسلامیه.
صفا، ذبیح‌الله (1373). تاریخ ادبیات در ایران. تهران: فردوس.
صفوی، سام‌میرزا (1314). تحفۀ سامی. با تصحیح و مقابلۀ وحید دستگردی. تهران: مطبعۀ ارمغان.
عینی، صدرالدّین (1959). نمونۀ ادبیات تاجیک. با پیشگفتار ابوالقاسم لاهوتی. سمرقند: چاپ‌خانۀ نشریات مرکزی خلق اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی.
گلچین معانی، احمد (1374). مکتب وقوع. مشهد: دانشگاه فردوسی.
ــــــــــــ (1363). تاریخ تذکره‌های فارسی. تهران: سنایی.
ــــــــــــ (1359). تذکرۀ پیمانه-در ذکر ساقی‌نامه‌ها و آثار ساقی‌نامه‌سرایان. مشهد: دانشگاه فردوسی.
گوپاموی، محمدقدرت (1336). تذکرۀ نتایج‌الافکار. بمبئی: چاپ‌خانۀ سلطانی.
مدرس تبریزی، محمدعلی (بی تا). ریحانه‌الادب. تبریز: کتاب‌فروشی خیّام.
مشفقی بخارایی، عبدالرحمن (1403) کلیات دیوان مشفقی بخارایی. مصحّح: علی عین علی. سمنان: سِمینا.
مصفی، ابوالفضل (1375). فرهنگ اصطلاحات نجومی. تبریز: انتشارات مؤسسۀ تاریخ و فرهنگ ایران.
مطربی، محمد اصم (1382). تذکره‌الشعّرا. با مقدمۀ علی رفیعی، علاء مرودشتی. تهران: میراث مکتوب.
موسوی گرمارودی، سیدعلی (1392). به‌گزینۀ شعر عبدالرحمن مشفقی بخارایی. تهران: هرمس.
مؤتمن، زین‌العابدین (1361) شعر و ادب فارسی. تهران: زرین.
ناصری، احسان (1397). دزدانه نگاه - گزیده‌ای چند از شاعران مکتب وقوع-قرن دهم. تهران: سیب سرخ.
نثاری، سیدحسن (1377). تذکرۀ مذکّر احباب. تصحیح نجیب مایل هروی. تهران: سعدی.
نواب صدیق، حسن خان (1386). تذکرۀ شمع انجمن، یزد: دانشگاه یزد.
نوریان، مهدی و دیگران (1400). «شاعری از بخارا بازشناخت مشفقی بخارائی و ضرورت تصحیح و انتشار کلیّات او به همراه معرفی کامل‌ترین نسخۀ دیوان شاعر» مجلۀ متن‌شناسی ادب فارسی: جلد چهل و نهم، سال سیزدهم شمارۀ 1.