Relationship between human intelligence and personality traits of accountants working in Iranian audit institutions
Subject Areas : Financial and Behavioral Researches in AccountingFereshteh Rahimi 1 , Khadije Ebrahimi Kahrizsangi 2 , Arezoo Aghaei chadegani 3
1 - Department of Accounting, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
2 - Department of Accounting,Islamic Azad University, Najafabad Branch,Najafabad, Iran
3 - Associate Professor Department of Accounting, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
Keywords: Multiple Intelligences, Personality Traits, Naturalistic Intelligence, Verbal Intelligence, Moral Intelligence,
Abstract :
Background and Purpose: The purpose of this research is to investigate the relationship between human intelligence and auditors' personality traits. Human intelligence is one of the important and distinct characteristics of humans, which includes mental and cognitive abilities. This type of intelligence includes abilities such as logical reasoning, solving complex problems, creativity, and memory and learning intelligent activities. By identifying the research gap, the purpose of this study is to investigate the relationship between human intelligence and auditors' personality traits using structural equations. The conducted investigations show that most of the studies that have been conducted in this field are either independent or a combination of two or three variables, but there has been no research that has conducted this title among auditors, which indicates an important theoretical and empirical gap in this field. It is the field. Therefore, this research aims to answer this question: What effect does auditors' eightfold intelligence have on their personality traits. Methodology: This research has an applied purpose and is in the category of descriptive-correlational research. In this research, structural equation modeling was used to investigate the relationships between the components of the model, and partial least squares method was used for confirmatory factor analysis. In this research, 336 auditors and accountants were randomly identified by referring to the country's audit organization, and questionnaires were sent to them via e-mail, e-mail, and telegram, and finally 243 questionnaires were returned. The statistical population of this research is all certified accountants working in audit institutions, according to the latest statistics of the certified accountant community, their number is 2710, based on Cochran's sampling formula, 336 auditors were selected as the study sample, and the questionnaires were provided to them and finally, 243 completed questionnaires were provided to the researcher. Findings: In this research, the Kolmogorov-Smirnov test was used to test the normality of the data. If the data distribution is normal, inferential statistical tests can be used. To check the normality of the data, the null hypothesis is based on the fact that the distribution of the data is normal. This test is tested at the 5% error level. If a larger significance value equal to the error level of 0.05 is obtained, there will be no reason to reject the null hypothesis. Walter McKenzie's multiple intelligences questionnaire (MII) and the five-factor personality questionnaire of McCree and Costa (1991) were used. To measure the validity of the questionnaire, the judgment of professors and experts in this field was used. Cronbach's alpha was used to test the validity of the questionnaire, and the value was 0.787. The structural equation method was used to test the hypotheses, and each variable in the structural equation model system can be considered both as an endogenous variable and an exogenous variable. The model shows the significance of the relationship between the variables and if the t coefficient calculated at the error level of 0.05% is not in the meaningless range (+1.96 and -1.96), there is no significant relationship between There are two variables available. And graph (2) shows the standard coefficients for the measurement model (standard coefficients for the questions and their related variables) and the structural model (path coefficients for the paths proposed in the model among the variables). The strength of the relationship between the factor (latent variable) and the observable variable is represented by the factor loading. The factor load is shown in this figure. Factor load is a value between zero and one. If the factor load is less than 0.5, the relationship is considered weak and is ignored. A factor between 0.3 and 0.6 is acceptable, and if it is greater than 0.6, it is very desirable. Discussion: The purpose of this research is to investigate the effect of human intelligence on the personality characteristics of accountants. According to the research results, it can be said that multiple intelligences and personality traits all play an important role in auditors' performance. To do their work, auditors need different intelligences such as logical intelligence, spatial intelligence, verbal intelligence, etc. Each of these intelligences is directly related to audit work. For example, logical intelligence is needed to analyze and review financial information and audit documents. In this research, structural equation modeling using PLS software is used to investigate the relationships between components. According to the data analysis, the results indicated that the research results showed that the significant numbers between the hypotheses were more than 1.96, and the hypotheses were accepted. In addition, personality traits in fostering trust and openness in communication were key, which can be considered as prerequisites for having a system where all key audit professionals in the organization can work together to strengthen the effectiveness of the internal control framework.
Abdo, M., Feghali, K., & Zgheib, M. A. (2022). The role of emotional intelligence and personality on the overall internal control effectiveness: applied on internal audit team member's behavior in Lebanese companies. Asian Journal of Accounting Research, 7(2), 195-207.
ALbawwat, I. E., AL-HAJAIA, M. E., & AL FRIJAT, Y. S. (2021). The Relationship Between Internal Auditors' Personality Traits, Internal Audit Effectiveness, and Financial Reporting Quality: Empirical Evidence from Jordan. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(4), 797-808.
Amin, N., Ata Mohammadi, M., Iraj, N., & Peyman, A. (2019). The Relationship between Financial Intelligence of Managers and Audit Quality with Moderating Role of Auditors' Ethical Behavior (In Persian). Iranian Management Accounting Association, 8(30), 237-263.
Asare, S. K., van Brenk, H., & Demek, K. C. (2023). Evidence on the homogeneity of personality traits within the auditing profession. Critical Perspectives on Accounting, 102584.
Chen, Y.-H., Wang, K.-J., & Liu, S.-H. (2023). How Personality Traits and Professional Skepticism Affect Auditor Quality? A Quantitative Model. Sustainability, 15(2), 1547.
Cohen, J. R., Krishnamoorthy, G., Peytcheva, M., & Wright, A. M. (2013). How does the strength of the financial regulatory regime influence auditors' judgments to constrain aggressive reporting in a principles-based versus rules-based accounting environment? Accounting Horizons, 27(3), 579-601.
Gardner, H. E. (2011). Frames of mind: The theory of multiple intelligences: Basic books.
Indria, A. (2020). Multiple intelligence. Jurnal Kajian Dan Pengembangan Umat, 3(1).
Mahdavi Zafarghandi, A., & Amini, S. (2019). The relationship between multiple intelligences and vocabulary learning strategies of intermediate EFL learners. Iranian Journal of English for Academic Purposes, 8(3), 65-76.
Manap, A., Sasmiyati, R. Y., Edy, N., Buana, L. S. A., & Rachmad, Y. E. (2023). The Role of Auditor Ethics as Moderating Variable in Relationship Between Auditor Accountability and Quality of the Audit. Jurnal EMT KITA, 7(2), 382-388.
Meyer, J., Jansen, T., Hübner, N., & Lüdtke, O. (2023). Disentangling the association between the Big Five personality traits and student achievement: Meta-analytic evidence on the role of domain specificity and achievement measures. Educational Psychology Review, 35(1), 12.
Rajpal, H., & Jain, P. (2018). Auditor’ s Characteristics and Earnings Management in India. Accounting and Finance Research, 7(4), 1-43.
Rezaei, A., Mesrabadi, J., & MOHAMADZADEH, A. (2012). THE RELATIONSHIP BETWEEN MULTIPLE INTELLIGENCE AND PERSONALITY CHARACTERISTICS WITH STUDENTS’SURFACE AND DEEP STRATEGIC LEARNING PROCEDURES (In Persian).
Samagaio, A., & Felício, T. (2022). The influence of the auditor’s personality in audit quality. Journal of Business Research, 141, 794-807.
savari, s., amiri, h., & Khodamoradi, M. (2023). Evaluating the effect of auditor personality types on auditors' professional performance (In Persian). Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 12(45), 427-446.
Smith, M. M., Sherry, S. B., Vidovic, V., Saklofske, D. H., Stoeber, J., & Benoit, A. (2019). Perfectionism and the five-factor model of personality: A meta-analytic review. Personality and Social Psychology Review, 23(4), 367-390.
Watson, D., Nus, E., & Wu, K. D. (2019). Development and Validation of the Faceted Inventory of the Five-Factor Model (FI-FFM). Assessment, 26(1), 17-44. doi: 10.1177/1073191117711022
Zarei, E., Karami Boldaji, R., Heydari, H., Hossein Khanzadeh, A., & Baharloo, G. (2014). Prediction of the five-factor personality traits of students based on adult attachment styles. Research in Cognitive and Behavioral Sciences, 4(1), 167-180.
Zisman, C., & Ganzach, Y. (2023). Occupational intelligence as a measure of occupational complexity. Personality and Individual Differences, 203, 112005.
Financial and Behavioral Researches in Accounting
Vol. 3, No. 4, Ser No. (11), Winter 2024, pp.66-86
Relationship Between Human Intelligence and Personality Traits of Accountants Working in Iranian Audit Institution
Fereshteh Rahimi1, Khadijeh Ebrahimi kahrizsangi2, Arezoo Aghaei Chadegani3
| Received: 2024/02/11 Accepted: 2024/03/18 |
Extended Abstract
Background and Purpuse :Human intelligence is one of humans' important and distinct characteristics, including mental and cognitive abilities. This type of intelligence includes abilities such as logical reasoning, solving complex problems, creativity, memory and learning intelligent activities. In fact, human intelligence is evident greatly from the superiority of humans over other creatures due to cognitive abilities. Human intelligence can have a significant effect on personality traits and their performance. An auditor with high human intelligence is able to logically and accurately analyze financial information, manage resources and examine risks, and weaknesses, and strengths of financial information. Additionally, human intelligence enables them to distinguish between impersonation and fraud and to determine the veracity and reliability of assertions with greater accuracy. This study aims to investigate the effect of human intelligence on the personality characteristics of auditors.
Methodology: This research is a descriptive-correlation type. The present research is classified based on the purpose of applied research. The statistical population of this research is all certified accountants working in audit institutions, which according to the latest statistics of certified accountant community, their number is 2710, and based on Cochran's sampling formula, 336 auditors responded to the questionnaire. The sampling method in this research was stratified random sampling, and data were collected by field method. The data collection tool from Walter McKenzie Multiple Intelligences Questionnaire (MII) includes 90 questions. The questionnaire of multiple intelligences evaluates the components of naturalistic intelligence, musical intelligence, logical-mathematical intelligence, ontological intelligence, interpersonal intelligence, verbal intelligence, intrapersonal intelligence and moral intelligence, and five-factor personality questionnaire includes 60 questions, which is taken from the research of McCreo Costa (1991). This questionnaire consists of the following components: neuroticism, extroversion, experientiality, agreeableness, and conscientiousness. These components were measured using the Likert scale in this study. To collect information, and using face validity, and the opinions of professors and experts in this area, the validity of the questionnaire was confirmed. To determine the reliability of the questionnaire of different research variables, the Cronbach's alpha method was used, and the results of the average Cronbach's alpha for the questions related to each variable were calculated as 0.787. This study used structural equation modeling to examine the interrelationships among the model's components, and confirmatory factor analysis was conducted using the partial least squares approach.
Findings :In this research, Kolmogorov-Smirnov test was used to test the normality of data. If the data distribution is normal, inferential statistical tests can be used. To check the normality of the data, the null hypothesis is based on the fact that the distribution of the data is normal. This test is tested at 5% error level. If a larger significance value equal to the error level of 0.05 is obtained, there will be no reason to reject the null hypothesis. The structural equation method was used to test the hypotheses, and each variable in the structural equation model system can be considered both endogenous and exogenous.
Discussion: To check the normality of the data, the null hypothesis is based on the fact that the distribution of the data is normal. Based on the data analysis, the research results indicate that the effect of naturalistic intelligence on personality traits is significant with conscientiousness, but not with personality traits (neuroticism, extroversion, experientiality and agreeableness). Agreeableness is significant on personality traits, but it is not significant with personality traits (neuroticism, extroversion, experientiality, conscientiousness, being conscientious) is meaningful. The effect of ontological intelligence on personality traits (experientiality and agreeableness) is significant, but it is not significant with personality traits (neuroticism, extroversion and conscientiousness, agreeableness and conscientiousness) was confirmed, but not with the personality trait of extroversion, the effect of verbal intelligence on personality traits (neuroticism, agreeableness, conscientiousness and extroversion) is significant, but with the personality trait of experience, agreeableness is not significant, the effect of intrapersonal intelligence on personality traits (neuroticism and agreeableness) is significant, but not on personality traits (extroversion, agreeableness, and conscientiousness). The relationship between moral intelligence and extroversion was not significant, despite the confirmation of the effect of moral intelligence on personality traits (neuroticism, agreeableness, and conscientiousness.(
Keywords: Multiple Intelligences, Personality Traits, Naturalistic Intelligence, Verbal Intelligence, Moral Intelligence, Musical Intelligence, Ontological Intelligence
JEL Classification: M42; M04
[1] . PhD Student Department of Accounting, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
Email: (fereshtehrahimi.92@gmail.com)
[2] . Assistant Professor Department of Accounting, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran. (Corresponding Aauthor)(ebrahimi641@yahoo.com)
[3] . Assistant Professor Department of Accounting, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran. (arezooaghaei@phu.iaun.ac.ir)
DOI: 10.30486/FBRA.1402.1105124 
DOI:
پژوهشهای مالی و رفتاری در حسابداری
دورۀ سوم، شمارۀ چهارم، پیاپی 11، زمستان 1402، صفحۀ 86-66
بررسی رابطۀه بین هوش انسانی و ویژگیهای شخصیتی حسابرسان
فرشته رحیمی1، خدیجه ابراهیمی کهریزسنگی2، آرزو آقائی چادگانی3
|
تاریخ پذیرش: 28/12/1402 |
|
چکیده
تحقیق حاضر به منظور بررسی رابطهرابطۀ بین هوش انسانی و ویژگیهای شخصیتی حسابرسان صورت گرفته است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش اجرا به صورت توصیفی-همبستگی انجام شده است. جامعهجامعۀ آماری این تحقیق شامل کلیه کلیۀ حسابداران رسمی مشغول به کار در موسساتمؤسسههای حسابرسی است که بر اساس آمار جامعهجامعۀ حسابداران رسمی، تعداد آنها برابر با 2710 نفر است. با استفاده از نمونهگیری تصادفی ساده و با توجه به فرمول کوکران، 336 حسابرس به پرسشناپرسشنامه پاسخ دادند. برای سنجش متغیرهای تحقیق، از پرسشناپرسشنامه استاندارد استفاده شد. برای سنجش روایی پرسشناپرسشنامه، از نظر اساتید و خبرگان در این حوزه استفاده گردید. علاوه بر این، برای آزمون اعتبار پرسشناپرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد و عدد 787/0 به دست آمد. در این تحقیق، برای بررسی روابط بین اجزا، از مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شد. با توجه به تحلیل دادهها، نتایج پژوهش حاکی از آن است که تاثیرتأثیر هوش طبیعت گراطبیعتگرا بر ویژگیهای شخصیتی با وجدان بودن معنی معنیدار است اما با ویژگیهای شخصیتی(روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری و توافق توافقپذیری) معنی معنیدار نیست، تاثیرتأثیر هوش موسیقیایی بر ویژگیهای شخصیتی توافق توافقپذیری معنی معنیدار است اما با ویژگی هایهای شخصیتی(روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، با وجدان بودن) معنادار نیست، تاثیرتأثیر هوش منطقی ریاضی بر ویژگیهای شخصیتی (روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری، با وجدان بودن) معنی معنیدار است. تاثیرتأثیر هوش هستی هستیشناسی بر ویژگیهای شخصیتی (تجربه تجربهپذیری و توافق توافقپذیری) معنی معنیدار است اما با ویژگی هایهای شخصیت(روان روانرنجوری، برون برونگرایی و با وجدان بودن) معنی معنیدار نیست، تاثیرتأثیر هوش میان فردی بر ویژگیهای شخصیتی روان روان(رنجوری، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و با وجدان بودن) مورد تاییدتأیید قرار گرفت اما با ویژگی شخصیت برون برونگرایی مورد تاییدتأیید قرار نگرفت، تاثیرتأثیر هوش کلامی بر ویژگیهای شخصیتی (روان روانرنجوری، توافق توافقپذیری، با وجدان بودن و برون برونگرایی معنی معنیداری است اما با ویژگی شخصیتی تجربه تجربهپذیری معنی معنیدار نیست، تاثیرتأثیر هوش درون درونفردی بر ویژگیهای شخصیتی (روان روانرنجوری و تجربه تجربهپذیری) معنی معنیدار است اما با ویژگی هایهای شخصیتی(برون برونگرایی، توافق توافقپذیری و با وجدان بودن) معنی معنیدار نبود. تاثیرتأثیر هوش اخلاقی برویژگیهای شخصیتی (روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و با وجدان بودن) تاییدتأیید شد. اما رابطهرابطۀ هوش اخلاقی با برون برونگرایی معنی معنیدار نبود.
کلمات کلیدی: هوشهای چندگانه، ویژگی هایهای شخصیتی، هوش طبیعت گراطبیعتگرا، هوش کلامی، هوش اخلاقی.
طبقهبندی موضوعی: M42 ; M04
مقدمه
هر چند از آغاز تمدن تا كنون، آدمي دربارۀه ماهيت هوش و اهميت آن فراوان انديشیده فراوان كرده است، اما بايد اذعان داشت كه مطالعۀه علمي هوش از اواخر قرن 19 آغاز شد. چارلز داروين4 (1860) نظريۀه تكامل گونهها را مطرح كرد. وي همچنين در مورد ويژگيهاي روانشناختي مثل خصوصيات عقلاني و احساسي نيز كنجكاو بود. چندي نگذشت كه وي روي گروههاي انساني (مثل نوزادان، كودكان، بزرگسالان، كند ذهنها و تيزهوشان) شروع به مطالعه كرد اما مطالعات وي بيشتر به صورت نظري بود (گاردنر، ADDIN EN.CITE <EndNote><Cite Hidden="1"><Author>Gardner</Author><Year>2011</Year><RecNum>4</RecNum><record><rec-number>4</rec-number><foreign-keys><key app="EN" db-id="dst9vptxjaw9sgextr0prt989fvt0eeavzst">4</key></foreign-keys><ref-type name="Book">6</ref-type><contributors><authors><author>Gardner, Howard E</author></authors></contributors><titles><title>Frames of mind: The theory of multiple intelligences</title></titles><dates><year>2011</year></dates><publisher>Basic books</publisher><isbn>0465024343</isbn><urls></urls></record></Cite></EndNote>2011). هوش انسانی یکی از ویژگیهای مهم و بارز انسانها است که تواناییهای ذهنی و شناختی را شامل میشود. این نوع هوش، با تواناییهایی همچون استدلال منطقی، حل مسائل پیچیده، خلاقیت، حافظه و یادگیری فعالیتهای هوشمندانه را شامل میشود. در واقع، هوش انسانی به اندازۀهی بسیار زیادی از برتری انسان نسبت به بقیۀه موجودات در جهت تواناییهای شناختی آشکار است. در روانشناسی نظریههای متعددی در زمینۀه شناخت و اندازه گیری هوش وجود دارد. که یکی از مشهورترین و معتبرترین آزمونها هوش چند گانۀه گاردنر است، که شامل (موسیقی و ریتم)5، (دیداری – فضایی)6، (کلامی – زبانی)7 ، (منطقی – ریاضی)8، (بدنی – جنبشی)9 ، (بین فردی)10 ، (درون فردی)11، (طبیعت گراطبیعتگرایی و درک طبیعت)12 می میباشد. البته هوش هشتم (طبیعت گراطبیعتگرایی) با کمی تأاخیر به مدل هفت گانۀه قبلی اضافه شد و مدل هوش هشت گانه را شکل داد (والنساری و همکاران،2022). الگوی هوش چندگانۀه گاردنر13 بعدها تکمیلتر شد و او پیشنهاد کرد که هوش وجودی14 و هوش اخلاقی15 هم به فهرست هوشهای چندگانه اضافه شوند و به این ترتیب مدل هوشهای ده گانه شکل گرفت. گاردنر (2004) معتقد بود که تمام افراد از تمامی انواع هوش بهره مند هستند و میتوانند آنها را به سطح مناسبی از توانایی برسانند، و این انواع هوش به شکل پیچیدهای با یکدیگر همکاری میکنند.
شخصیت به طور کلی به الگوی پایداری و استحکام در رفتارها، نگرشها و خصوصیات فردی اشاره دارد. این مفهوم در روانشناسی به مجموعۀه ویژگیها، الگوها و خصوصیاتی اطلاق میشود که شخص نسبت به خود و دیگران به نمایش میگذارد (مایر و همکاران،2023). شخصیت به عنوان یک ساختار پایۀه بنیادی شامل ویژگیهایی همچون تفکر، عاطفه و رفتار در یک فرد تعریف میشود. این ویژگیها معمولاً پایدار و استمراری هستند و در طول زمان بر اساس تجربهها و تعاملات فرد شکل میگیرند. برخی از رویکردهای مشهور در توصیف شخصیت مدل پنجگانۀه شخصیتی است. ویژگیهای شخصیتی از موضوعهای مورد بحث در هر حرفهای است. شخصیت را شاید بتوان اساسیترین موضوع علم روانشناسی دانست، زیرا محور بحث در زمینههایی مانند انگیزش، ادراك، تفکر، عواطف، احساسات و ... است. همانطور که ادراك عامل مهمی در تصمیمگیری میباشد، شخصیت نیز در این امر دخیل است.
با توجه به اینکه تأثیرتأثیر شخصیت در رفتاری که از فرد بروز پیدا میکند، غیر قابل انکار است و وجود تفاوتهای شخصیتی در حسابرسان، میتوان انتظار داشت که بین متغیرهای هوش، ویژگیهای شخصیتی رابطه وجود داشته باشد. هوش انسانی میتواند تأثیرتأثیر قابل توجهی بر ویژگیهای شخصیتی و عملکرد آنها داشته باشد. یک حسابرس با هوش انسانی فراوانبالا قادر است به طور منطقی و دقیق تجزیه و تحلیل اطلاعات مالی، مدیریت منابع و بررسی ریسکها و نقاط ضعف و قوت اطلاعات مالی باشد. همچنین، هوش انسانی به آنها کمک میکند تا در کشف تقلب و تقلیدی را با دقتبرودت بررسی کنند و تصمیمهای دقیقتری دربارۀهی صحت و قابل اعتماد بودن اظهارنامهها اتخاذ کنند. با توجه به اهمیت هوش انسانی و ویژگیهای شخصیتی حسابرسان، مطالعات زیادی در این زمینه در جوامع مختلف انجام شده است، با توجه به دانش بهدستآمدهحاصل شده از مطالعات منابع تئوریک موجود، مطالعات کمی در زمینۀه تاثیرتأثیر هوش انسانی بر ویژگی هایهای شخصیتی حسابرسان متمرکز شده است (زیسمن و گانزاچ، 2023)ADDIN EN.CITE <EndNote><Cite Hidden="1"><Author>Zisman</Author><Year>2023</Year><RecNum>13</RecNum><record><rec-number>13</rec-number><foreign-keys><key app="EN" db-id="dst9vptxjaw9sgextr0prt989fvt0eeavzst">13</key></foreign-keys><ref-type name="Journal Article">17</ref-type><contributors><authors><author>Zisman, Chen</author><author>Ganzach, Yoav</author></authors></contributors><titles><title>Occupational intelligence as a measure of occupational complexity</title><secondary-title>Personality and Individual Differences</secondary-title></titles><periodical><full-title>Personality and Individual Differences</full-title></periodical><pages>112005</pages><volume>203</volume><dates><year>2023</year></dates><isbn>0191-8869</isbn><urls></urls></record></Cite></EndNote>. با شناسایی خلأ تحقیقاتی هدف از این مطالعه، بررسی رابطهرابطۀ بین هوش انسانی و ویژگیهای شخصیتی حسابرسان با استفاده از معادلات ساختاری است. بررسیهای انجام شده، نشان میدهد اغلب مطالعاتی که در این زمینه صورت گرفته یا بهصورت مستقل بوده است یا ترکیبی از دو یا سه متغیر، اما پژوهشی که این عنوان را در بین حسابرسان انجام داده باشد، صورت نگرفته است که بیانگر خلأ تئوریک و تجربی مهم در این حوزه میباشد. لذا این پژوهش در صدد پاسخگویی به این سؤوال است که هوش هشت گانۀه حسابرسان چه تاثیرتأثیری بر ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها دارد.
مبانی نظری و پیشینۀه پژوهش
نظریۀه هوش چندگانه، شیوه هاههاي جدیدي را براي افراد متفاوت فراهم میکند تا اینکه آنها فرصتهایی را براي یادگیري از طریق رویکردي که مناسب آنهاست به دست آورند (ایندریا،2020). هوارد گاردنر (1983) سالها صرف تحقیق در مورد تفکر و یادگیري انسان کرده است. او معتقد است که همۀه افراد تواناییهاي مختلف یا روشهاي متفاوتی براي باهوش بودن دارند و این ظرفیتهاي مختلف را "هوشهاي چندگانه" مینامد. گاردنر تواناییهاي شناختی انسان را به هفت و سپس به هشت طبقه تقسیم کرد که عبارتند از:
1) از کلامی -– زبانی: توانایی استفاده از کلمات و زبان و مهارتهایی مانند گوش دادن، حرف زدن، توضیح دادن.
2) منطقی - ریاضی: توانایی استدلال، منطق و کار با اعداد، کنجکاوي، پرسشگري و آزمایشگري.
3) فضایی – دیداري: درك مفاهیم از طریق تصویرهاي کلامی، نمودارها، اشکال هندسی، عکسها، نقشهها و نقاشی و فیلم.
4) موسیقیایی - ریتمی: یادگیري بهتر مفاهیم با نظم و آهنگ، شعر و موسیقی.
5) حرکتی – جنبشی: توانایی استفاده از بدن یا قسمتهایی از بدن براي حل مشکلات و یادگیري بیشتر در هنگام ساختن یا ایجاد کردن.
6) درون فردي: داشتن درك درستی از خود، و تسلط بر نقاط قوت، ضعف، روحیه، اهداف و انگیزههاي خود.
7) میان فردي: توانایی درك انگیزهها، اهداف و، خواستههای دیگران و تعامل بهتر با آنها، یادگیري بیشتر همراه با دیگران و با بحث و گفتگو.
8) طبیعتگرا: توانایی تشخیص و طبقه بندي اشیاء یادگیري از طریق طبقه بنديها، دسته هاهها و سلسله مراتب (به نقل از مهدوي ظفرقندي و امین، 2019).
شخصیت مفهوم پیچیدهای است که تعریف خاصی از آن در حوزۀ روانشناسی وجود ندارد. شخصیت مجموعهای از خصوصیات درون فرد است که برای تأثیرتأثیرگذاری بر اعتقادات، انگیزه هاهها، احساسات، رفتارها و حتی محیط شكل گرفته است. ویژگیهای شخصیت به ساختار پویایی درون درونفردی هر شخص اشاره دارد که مشتمل بر علل وراثتی و اجتماعی میباشد. این مؤلفهها رفتار و افكار شخصی فرد را در محیط اجتماعی تحت تحتتأثیرتأثیر قرار میدهند (اسمیت و همکاران، 2019؛ چن و همکاران، 2023). علم روانشناسی بیان می میکند که، نظریه نظریۀ صفت (تئوری ویژگی شخصیتی) رویكردی برای مطالعه مطالعۀ شخصیت انسان است. نظریهپردازان صفات در درجه درجۀ اول به اندازه اندازۀ صفات علاقهمند هستند که میتواند به عنوان الگوهای عادت رفتاری در اندیشه و هیجانات تعریف شود. مطابق این دیدگاه، صفات جنبههایی از شخصیت است که در گذر زمان نسبتاً پایدار و از فردی به فرد دیگر متفاوت است و بر رفتار تأثیرتأثیر میگذارد. برای تعریف صفات دو رویكرد وجود دارد: به عنوان خصوصیات علی درونی و یا خصایئصی تماماً توصیفی. طبق تعریف علی درونی، صفات بر رفتارهای ما تأثیرتأثیرمیگذارند و ما را به سمت انجام کارهایی در راستای آن سوق میدهند. در تعریف دیگر، صفات به بهعنوان خلاصهی خلاصۀ توصیفی از اقدامات ما هستند که سعی در اثبات علیت ندارند و به طبقه طبقهبندی روانشناختی انواع مختلف افراد اشاره دارد (کرن و همکاران،2019).
یكی از مدلهای شخصیت، مدل پنج پنجعاملی نئو است که نخستین بار توسط آلپورت و ادوبرت (1936) در قالب 35 عامل آن را تدوین کرشد. نظریۀه پنج عاملی گلدبرگ (1981) زیرمجموعهی زیرمجموعۀ نظریههای شخصیتشناسی صفاتی است که توسط مک کری و کاستا (1990) توسعه یافت و مدل پنج پنجعاملی (FFM) و پرسشناپرسشنامهل نئو را طراحی نمودند. مدل پنج پنجعاملی، تمایز بین گرایشهای اصلی (تواناییهای روانشناسی انتزاعی) و سازگاری یا انطباق شخصیت (واقعیت این تواناییها) و مبتنی بر نظریه نظریۀ صفت است. نظریه نظریۀ پنج پنجعاملی شامل ویژگیهای شخصیتی باثبات است، نه الگوهای رفتار، یا طرحها، مهارتها و خواستههایی که منجر به رفتارهای متأثر از محیط میباشد. اختلافات فردی باعث تفاوتهای رفتاری شده که سرچشمه سرچشمۀ آن شخصیت آدمی است (الباوات و همکاران،2021). پنج بعد اصلی شخصیت بنا به گفته نئو عبارتند از: روان روانرنجوری، برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری، باوجدان بودن..
رون روانرنجوری: افراد روان روانرنجور از لحاظ هیجانی حساس هستند، بهراحتی ناراحت و مضطرب میشوند. اما افرادی که کمتر ویژگی روان روانرنجور دارند حتی تحت شرایط دشوار و پرتنش نیز آرام و مطمئن هستند و هیجانات منفی کمی را تجربه تجربه می کنند.
برون برونگرایی: برون برونگراها معمولاً پرهیجان، پرحرف، اجتماعی و قاطع هستند و هیجانات خود را به راحتی ابراز می کنند. این افراد از محیط های اجتماعی و با بودن در جمع انرژی می میگیرند.
تجربه تجربهپذیری: افرادی که نسبت به تجربه تجربهکردن پذیرش زیادیایی بالایی دارند، تمایل فراوانزیادی برای انجام کارهای جدید و یادگیری چیزهای جدید از خود نشان می میدهند. همچنین دایره دایرل علایق آنها گسترده است. دربارۀه جهان و افراد دیگر کنجکاو هستند و نسبت به فرهنگ ها و سنت های ناآشنا روی خوش نشان می میدهند.
باوجدان بودن: افرادی که وجدان زیادبالایی دارند، با ملاحظه هستند، می توانند خودشان را کنترل کنند و رفتارهای شان معمولاً هدف مند است. منظم، دقیق و اهل برنامه ریزی هستند و نتیجه نتیجۀ رفتارهای خودشان بر دیگران را مدنظر قرار می میدهند.
توافق توافقپذیری: افرادی که توافق توافقپذیری زیادبالایی دارند، کمک کمککننده، مهربان، دست و دلباز و دلسوز هستند، همچنین فرض را بر این می میگذارند که دیگران نیت خوبی دارند (واتسون و همکاران،2019).
نقش، وظیفه و مسئولیت حسابرسان حرفهای در قبال جامعه، صاحبان سرمایه و دیگر اشخاص ذیحق و ذینفع، ایجاب میکند که آنان به مباحث روانشناختی توجه ویژه نشان دهند (کوهن و همکاران، 2013). حسابرسان در هر کار حسابرسی، ویژگیهای فردی خود را به کار میگیرند و محدودیتهای شناختی منجر به انحراف قضاوتهای آنان میشود ویژگیهای فردی و روانشناسی افراد یکی از عوامل تأثیرتأثیرگذار بر قضاوت حسابرس میباشد. تحقیقات نشان داده است که حسابرسان در طی فراآیند حسابرسی، واکنشهای احساسی گوناگونی نسبت به صاحبکار (به عنوان مثال حس خوشبینی نسبت به صاحبکار) یا هر یک از عناصر مربوط به محیط کاری نشان میدهند که این امر، در ادامه سبب خطا در قضاوت حرففهای وی میشود. حسابداران مسئولیت حساس و دشواری در تفسیر مبادلات و ارائه ارائۀ آنها به شکل گزارشهای مالی که قابل استفاده برای گروههای ذینفع جهت ارزیابی عملکرد شرکتها باشد برعهده دارند، بنابراین انجام اعمال غیراخلاقی شامل ارائه ارائۀ اطلاعات مالی با کیفیت نامطلوب میتواند اعتماد عموم را به حسابداران از بین ببرد و به حیثیت کل حرفه حرفۀ حسابرسی لطمه وارد کند (رجپال و همکاران، 2018). پژوهشگران بسیاری بر این باورند که شخصیت اثرات، آثار قابل توجهی بر نتایج مهم در زندگی شخصی و کاری افراد باید داشته باشد. آگاهی از شخصیت افراد می میتواند به مدیریت سازمان کمک کند تا افراد واجد شرایط را در پست پستهای مختلف سازمان بگمارد که این کار به نوبه نوبۀ خود باعث خواهد شد جابه جایی کارکنان کاهش و رضایت شغلی آنان افزایش یابد. نتایج حاصل از بررسی خصوصیات شخصیتی افراد حاکی از آن است که رفتار افراد به منشأا و خصوصیات شخصیتی آنها بستگی دارد، بنابراین ویژگی هایهای شخصیتی افراد زمینه زمینهساز رفتارهای آنان می میباشد. شخصیت به بهعنوان سازمانی درون سیستم سیستمهای عاطفی، احساسی شناختی و مفهومی فرد تعریف شده است که تعیین تعیینکننده ی ۀ واکنش واکنشهای منحصر به فرد انسان به محیط است و به الگوی نسبتاً ثابتف حالت حالتهای ثابت و رفتارهایی که بیانگر تمایلات فردی شخص می میباشد، اشاره دارد. شخصیت متأاثر است از عناصر درونی (افکار، ارزش ارزشها و خصیصه هاههای وراثتی) و عناصر بیرونی (رفتارهای قابل مشاهده) است. با توجه به بررسی هایهای صورت صورتگرفته از ادبیات تحقیق، نشان داده شده است که از جمله عوامل اثرگذار بر شخصیت، مقولۀه ی هوش (هوش اخلاقی، هوش کلامی زبانی، هوش منطقی ریاضی، هوش برون برونفردی، هوش درون فردی، هوش هستی گرا، هوش طبیعت گراطبیعتگرا، هوش موسیقیایی)، بر ویژگی شخصیتی افراد است. نتایج تحقیقات گذشته حاکی از آن است که هوش بر ویژگی هایهای شخصیتی اثر می گذارد (چن و همکاران،2023). در ادامه به برخی پژوهش پژوهشهای انجام انجامشده در این حوزه مورد اشاره قرار می گیردد.
با توجه به این که هر تحقیقی نیاز به شناخت پیشینه پیشینۀ تحقیقات و بررسی نظرارهایت محققان قبلی دارد در این گفتار به مرور تعدادی تحقیقات انجام انجامشده در سالهای اخیر پرداخته شده است:
در تحقیقات خارجی چن و همکاران (2023) در پژوهش خود با عنوان چگونه ویژگی هایهای شخصیتی و شک و تردید حرفه حرفهای بر کیفیت حسابرس تأثیرتأثیر می میگذارد؟ با استفاده مدل پنج پنجعاملی شخصیت و مدل هارت نشان دادند که تأثیرتأثیر تعدیل کننده ویژگیهای شخصیتی «برونگرایی» بر رابطهرابطۀ «شک گرایی حرفهای» با کیفیت حسابرسی معناداری است.
آسار و همکاران (2023) در پژوهشی با عنوان شواهدی مبنی بر همگن بودن ویژگی هایهای شخصیتی در حرفه حرفۀ حسابرسی، با استفاده از مدل پنج عاملی، تجانس قابل توجهی از ویژگی هایهای شخصیتی را برای حسابرسان در همان نوع شرکت یا سطح تجربه تجربه نشان می دهند. در مجموع، نتایج نشان می دهد که مؤسساتمؤسسههای حسابرسی علیرغم لفاظی هایها و ابتکارات اخیرشان تا حد زیادی در سطح شخصیت همگن باقی می میمانند.
ماناپ و همکاران (2023) در پژوهشی با عنوان نقش اخلاق حسابرس به بهعنوان متغیر تعدیل تعدیلکننده در رابطهرابطۀ بین مسئولیت پذیری حسابرس و کیفیت حسابرسی بیان کردند که کیفیت حسابرسی تحت تأثیرتأثیر استقلال و پاسخگویی است. علاوه بر این، اخلاق حسابرس می میتواند تأثیرتأثیر استقلال بر کیفیت حسابرسی را نیز کنترل کند. با این حال، تأثیرتأثیر پاسخگویی تأثیرتأثیر قابل توجهی بر کیفیت حسابرسی ندارد.
ساماگیو و فلیچیو (2022) در پژوهشی با عنوان تأثیرتأثیر شخصیت حسابرس در کیفیت حسابرسی با استفاده از نظریۀه شخصیت پنج5 عاملی نشان میدهند که ویژگی هایهای توافق توافقپذیری، وظیفه شناسی و گشودگی به طور مثبت با شک حرفهای حسابرسان مرتبط است، درحالی که وظیفه شناسی و روان روانرنجوری بر کاهش شیوه هاههای کیفیت حسابرسی تأثیرتأثیر منفی می میگذارد.
عبدو و همکاران (2022) پژوهشی با عنوان ارزیابی تأثیرتأثیر هوش هیجانی بر عملکرد کنترل داخلی درک شدۀه شرکت حسابرسی لبنان نشان دادند که ویژگیهای شخصیتی اعضای تیم حسابرسی نقش کلیدی در پرورش جو کنترلی ایفا می میکند که برای کنترل مؤثرتر مساعدتر است. علاوه بر این، ویژگیهای شخصیتی در تقویت اعتماد و گشودگی در ارتباطات، کلیدی بودند که میتوان آنها را به عنوان مقدماتی برای داشتن سیستمی در نظر گرفت که در آن تمام متخصصان کلیدی حسابرسی در سازمان میتوانند برای تقویت اثربخشی چارچوب کنترل داخلی همکاری کنند.
همچنین در تحقیقات داخلی سواری و همکاران (1402) در پژوهشی با عنوان بررسی تاثیرتأثیر مولفمؤلفه هاههای تیپهای شخصیتی حسابرس بر عملکرد حرفهای حسابرسان نشان دادند که تیپهای شخصیتیA و B حسابرس بر عملکرد حرفهای حسابرسان مؤوثر میباشد. اثر تیپ شخصیتی A نسبت به تیپ شخصیتی B بر روی عملکرد حرفهای حسابرسان بیشتر میباشد. تیپهای شخصیتی پنج وجهی حسابرس بر عملکرد حرفهای حسابرسان مؤوثر میباشد. نتایج نشان دهنده این مورد میدهدباشد که از میان تیپهای شخصیتی حسابرس (روان روانرنجوری، برونگرایی، انعطافپذیری، تعهد و سازگاری)، تنها این روان روانرنجوری است که بر عملکرد حرفهای حسابرس اثر معنیدار میگذارد.
صلح خواه و سلیمانی (1401) در پژوهشی با عنوان بررسی تاثیرتأثیر گشودگی نسبت به پذیرش تجربه تجربۀ حسابرسان به عنوان یک ویژگی شخصیتی بر تعلیق قضاوت آنها با تاکیدتأکید بر نقش تعدیلگر هوش معنوی نشان دادند که گشودگی نسبت به پذیرش تجربه تجربۀ حسابرسان به عنوان یک ویژگی شخصیتی بر تعلیق قضاوت آنها تاثیرتأثیر دارد. همچنین، نشان دادند که هوش معنوی حسابرسان بر ارتباط بین گشودگی به تجربه تجربۀ حسابرسان به عنوان یک ویژگی شخصیتی و تعلیق قضاوت آنها تاثیرتأثیر دارد.
نوشادی و همکاران (1398) در پژوهشی با عنوان بررسی رابطهرابطۀ بین هوش مالی مدیران و کیفیت حسابرسی با نقش تعدیل گری رفتار اخلاقی حسابرسان بیان کردند که انتخاب حسابرس با حُسن شهرت، افزایش دوره دورۀ تصدی حسابرس، حسابرس متخصص و وجود حسابرس دخلی با هوش مالی مدیران ارتباط دارد و رفتار اخلاقی حسابرسان بر رابطهرابطۀ کیفیت حسابرسی و هوش مالی مدیران تأثیرتأثیر مثبتی دارد.
رضایی و همکاران (1391) در پژوهش خود با عنوان رابطهرابطۀ بین هوشهای چندگانه و ویژگیهای شخصیتی با رویکردهای یادگیری راهبردی، سطحی و عمقی دانشجویان نشان دادند که ویژگی شخصیتی وظیفهشناسی، هوش کلامی یا زبانی و هوش میانفردی (با ارزش بتای منفی) عاملهای پیشبینیکنندۀه معنیداری برای رویکرد یادگیری راهبردی بودند. در پیشبینی رویکرد عمقی متغیرهایی نظیر هوش کلامی یا زبانی، پذیرابودن نسبت به تجربه، هوش طبیعتگرایانه، وظیفهشناسی (با ارزش بتای مثبت) و هوش موسیقیایی و برونگرایی (با ارزش بتای منفی) از لحاظ آماری معنیدار بودند.
فرضیه هاههای پژوهش
فرضیهفرضیۀ اول: بین هوش طبیعت گراطبیعتگرا حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها ارتباط معنادار وجود دارد.
فرضیهفرضیۀ دوم: بین هوش موسیقیایی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها ارتباط معنادار وجود دارد.
فرضیهفرضیۀ سوم: بین هوش منطقی- ریاضی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها ارتباط معنادار وجود دارد.
فرضیهفرضیۀ چهارم: بین هوش هستی شناسی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها ارتباط معنادار وجود دارد.
فرضیهفرضیۀ پنجم : بین هوش میان فردی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها ارتباط معنادار وجود دارد.
فرضیهفرضیۀ ششم: بین هوش کلامی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها ارتباط معنادار وجود دارد.
فرضیهفرضیۀ هفتم: بین هوش درون فردی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها ارتباط معنادار وجود دارد.
فرضیهفرضیۀ فرعی هشتم: بین هوش اخلاقی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها ارتباط معنادار وجود دارد.
روش شناسی پژوهش
اين پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی است تحقيق حاضر از نظر دستهبندی بر حسب هدف تحقيقي كاربردي است. جامعهجامعۀ آماری این تحقیق کلیه کلیۀ حسابداران رسمی شاغل در موسساتمؤسسههای حسابرسی می میباشد، که بر اساس آخرین آمار جامعهجامعۀ حسابداران رسمی تعداد آن هاآنها 2710 نفر می استباشد وکه بر اساس فرمول نمونه نمونهگیری کوکران 336 حسابرس به پرسشناپرسشنامه پاسخ دادند. روش نمونهگیری در این پژوهش از روش نمونهگیری تصادفی طبقه طبقهبندی و دادهها به روش ميداني جمعآوري شدند. ابزار جمع آوری داده از پرسشناپرسشنامهل هوشهای چندگانه چندگانۀ والتر مک کنزی16 (MII) شامل 90 سوال سؤال می میباشد. پرسشناپرسشنامهۀ هوشهای چندگانه، مولفمؤلفههای هوش طبیعت گراطبیعتگرا، هوش موسیقیایی، هوش منطقی-ریاضی، هوش هستی هستیشناسی، هوش میان میانفردی، هوش کلامی، هوش درون درونفردی و هوش اخلاقی را ارزیابی مینمایند، و پرسشناپرسشنامهۀ پنج عاملی شخصیت شامل 60 سوال سؤال می میباشد، که برگرفته از تحقیق مک کریو کاستا (1991)ADDIN EN.CITE <EndNote><Cite Hidden="1"><Author>Zarei</Author><Year>2014</Year><RecNum>31</RecNum><record><rec-number>31</rec-number><foreign-keys><key app="EN" db-id="dst9vptxjaw9sgextr0prt989fvt0eeavzst">31</key></foreign-keys><ref-type name="Journal Article">17</ref-type><contributors><authors><author>Zarei, E</author><author>Karami Boldaji, R</author><author>Heydari, H</author><author>Hossein Khanzadeh, AA</author><author>Baharloo, Gh</author></authors></contributors><titles><title>Prediction of the five-factor personality traits of students based on adult attachment styles</title><secondary-title>Research in Cognitive and Behavioral Sciences</secondary-title><alt-title>(In Persian)
</alt-title></titles><periodical><full-title>Research in Cognitive and Behavioral Sciences</full-title></periodical><pages>167-180</pages><volume>4</volume><number>1</number><dates><year>2014</year></dates><isbn>2251-7642</isbn><urls></urls></record></Cite></EndNote> است. مولفمؤلفههای این پرسشناپرسشنامه شامل روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و با وجدان بودن است که از طیف پنگانه پنجگانل لیکرت در این تحقیق استفاده شده است. برای گردآوری اطلاعات و با استفاده از روایی صوری و نظر استاداناتيد و خبرگان در این حوزه حوزه روایی پرسشناپرسشنامه مورد تأیید شدتائید قرار گرفت. بهمنظور تعیین پایایی پرسشناپرسشنامه متغیرهای مختلف تحقیق از روش آلفای کرونباخ استفاده شده، نتایج حاصل از میانگین آلفای کرونباخ برای سوالسؤالات مربوط به هر متغیر 787/0 محاسبه شد. در این پژوهش برای بررسی روابط بین اجزایء مدل از مدلیابی معادلات ساختاری و همچنین جهت تحلیل عاملی تأییدتأییدی از روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. در این تحقیق با مراجعه به سازمان حسابرسی کشور به صورت تصادفی 336 نفر از حسابرسان و حسابدارها شناسایی شدند و پرسشناپرسشنامه از طریق ایتا، ایمیل و تلگرام برای آن هاآنها ارسال شد و در نهایت 243 پرسشناپرسشنامه برگشت داده شد. در این قسمت شرح مختصری از داده هاههای جمعیت شناختی افراد پاسخگویان ارائه شده است. در پژوهش حاضر محقق برای بررسی تحلیل توصیفی استفاده نموده است که در جدول (1) به آن اشاره شده است.
جدول (1). توصیف متغیرهای جمعیت جمعیتشناختی پژوهش
ردیف |
|
| تعداد | درصد فراوانی |
1 | جنسیت | مرد | 185 | 1/77 |
زن | 55 | 9/22 | ||
2 | سطح تحصیلات | کاردانی | 0 | 0 |
کارشناسی | 120 | 50 | ||
| 116 | 3/48 | ||
دکتری | 4 | 7/1 | ||
3 |
| کمتر از 5 سال | 88 | 7/36 |
بین 5 تا 10 سال | 93 | 8/38 | ||
بین 10 تا 15 سال | 15 | 3/6 | ||
بیش از 15 سال | 44 | 3/18 | ||
4 | سمت |
| 70 | 2/29 |
حسابرس | 64 | 7/26 | ||
| 51 | 3/21 | ||
سرپرست حسابرسی | 21 | 8/8 | ||
مدیر حسابرسی | 30 | 5/12 | ||
شریک | 4 | 7/1 | ||
5 | محل خدمت | سازمان حسابرسی | 0 | 0 |
| 173 | 1/72 | ||
| 67 | 9/72 |
یافته هاههای پژوهش
آزمون نرمال نرمالسازی داده هاهها
در این پژوهش از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف برای آزمون نرمال بودن دادهها استفاده شده است. اگر توزیع دادهها نرمال باشد میتوان از آزمونهای آماری استنباطی استفاده کرد. برای بررسی نرمال بودن دادهها فرض صفر مبتنی بر این است که توزیع نرمال دادهها نرمال است. این آزمون در سطح خطای 5% تست میشود. اگر مقدار معناداری بزرگتر مساوی سطح خطای 05/0 بهدست آید، دلیلی برای رد فرض صفر وجود نخواهد داشت.
جدول (2). کلموگروف اسمیرنف
شاخص مقیاس | آماره | سطح معنی |
| 159/0 | 001/0 |
| 188/0 | 001/0 |
| 157/0 | 001/0 |
| 152/0 | 001/0 |
با وجدان بودن | 111/0 | 001/0 |
هوش طبیعت | 147/0 | 001/0 |
هوش موسیقیایی | 181/0 | 001/0 |
هوش منطقی-ریاضی | 140/0 | 001/0 |
هوش هستی | 112/0 | 001/0 |
هوش میان فردی | 110/0 | 001/0 |
هوش کلامی | 149/0 | 001/0 |
هوش | 131/0 | 001/0 |
هوش اخلاقی | 156/0 | 001/0 |
نتایج جدول فوق حاکی از آن است که هیچ یک از متغیرها نرمال نیستند.
آزمون فرضیه هاههای پژوهش
برای آزمون فرضیهها فرضیهها از روش معادلات ساختاری بهره بهرهگیری شده و هر متغیر در سیستم مدل معادلات ساختاري هم به عنوان یک متغیر درون درونزا و هم یک متغیر برونزا می میتواند در نظر گرفته شود. در نمودار یک ضرایب t را برای مدل اندازه گیری (ضرایب t برای سوالسؤالات و متغیرهای مربوط به آنها) و مدل ساختاری (ضرایب t برای مسیرهای مطرح شده در مدل در بین متغیرها) است که در نمودار (1) نشان داده شده است.
نمودار (1). مقدار آمارۀه تی برای مدل ساختاری پژوهش
مدل نشان از معنیداری معنیداری ارتباط بین متغیرهای مکنون دارد و در صورتی که ضریب t محاسبه محاسبهشده در سطح خطای 05/0 درصد در بازه بازل بیمعنی (96/1+ و 96/1-) قرار نداشته باشد ارتباط معنیداری بین دو متغیر مکنون موجود است. و نمودار (2) ضرایب استاندارد را برای مدل اندازه گیری (ضرایب استاندارد برای سوالسؤالات و متغیرهای مربوط به آنها) و مدل ساختاری (ضرایب مسیر برای مسیرهای مطرح شده در مدل در بین متغیرها) نشان میدهد.
نمودار (2). مقدار استاندارد برای مدل ساختاری پژوهش
قدرت رابطهرابطۀ بین عامل (متغیر پنهان) و متغیر قابل مشاهده بهوسیلۀه بار عاملی نشان داده میشود. بار عاملی در این شکل نشان داده شده است. بار عاملی مقداری بین صفر و یک است. اگر بار عاملی کمتر از 5/0 باشد رابطهرابطۀ ضعیف درنظر گرفته شده و از آن صرفنظر میشود. بارعاملی بین 3/0 تا 6/0 قابل قبول است و اگر بزرگتر از 6/0 باشد خیلی مطلوب است.
فرضیهفرضیۀ اول پژوهش به بررسی رابطۀه بین هوش طبیعت گراطبیعتگرای حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها می میپردازد و یافته هاهها در آن نشان می میدهد که تاثیرتأثیر هوش طبیعت گراطبیعتگرا بر ویژگی هایهای شخصیتی با وجدان بودن معنی معنیدار است. یعنی هوش طبیعت گراطبیعتگرا بر ویژگی هایهای شخصیتی با وجدان بودن (085/0= β) تاثیرتأثیر دارد. بر اساس ضریب تعیین (R2) 7/0 درصد واریانس هوش طبیعت گراطبیعتگرا با ویژگی هایهای شخصیتی با وجدان بودن مشترک بوده است،. لذا فرضیهفرضیۀ اول مبنی بر این که هوش طبیعت گراطبیعتگرا بر ویژگی هایهای شخصیتی با وجدان بودن تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید می میگردد. رابطهرابطۀ هوش طبیعت گراطبیعتگرا با روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری معنی معنیدار نیست.
فرضیهفرضیۀ دوم پژوهش به بررسی رابطهرابطۀ بین هوش موسیقیایی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها می میپردازد و یافته هاهها در آن نشان می میدهد که تاثیرتأثیر هوش موسیقیایی بر ویژگی هایهای شخصیتی توافق توافقپذیری معنی معنیدار است؛. یعنی هوش موسیقیایی بر ویژگی هایهای شخصیتی توافق توافقپذیری (117/0= β) تاثیرتأثیر دارد. بر اساس ضریب تعیین (R2) 4/1 درصد واریانس هوش موسیقیایی با ویژگی هایهای شخصیتی توافق توافقپذیری مشترک بوده است.؛ بنابرین لذا فرضیهفرضیۀ دوم مبنی بر این که هوش موسیقیایی بر ویژگی هایهای شخصیتی توافق توافقپذیری و تجربه تجربهپذیری تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید می میگردد. رابطهرابطۀ هوش موسیقیایی با روان روانرنجوری، برون برونگرایی و، با وجدان بودن معنی معنیدار نیست.
فرضیهفرضیۀ سوم پژوهش به بررسی رابطهرابطۀ بین هوش منطقی- ریاضی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها می میپردازد و یافته هاهها در آن نشان می میدهد که تاثیرتأثیر هوش منطقی ریاضی بر ویژگی هایهای شخصیتی (روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و ، با وجدان بودن) معنی معنیدار نیست؛. یعنی هوش منطقی ریاضی بر ویژگی هایهای شخصیتی (روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن، ) (082/0-، 020/0-، 042/0، 049/0، 111/0= β) تاثیرتأثیر ندارد. بر اساس ضریب تعیین (R2) 2/1، 2/0، 2/0، 1/0، 7/0 درصد واریانس هوش منطقی ریاضی با ویژگی هایهای شخصیتی (روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن) مشترک بوده است، بنابرین. لذا فرضیهفرضیۀ سوم مبنی بر این که هوش منطقی ریاضی بر ویژگی هایهای شخصیتی (روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن) تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید نمی میگردد.
فرضیهفرضیۀ چهارم پژوهش به بررسی رابطهرابطۀ بین هوش هستی هستیشناسی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها می میپردازد و یافته هاهها در آن نشان می میدهد که تاثیرتأثیر هوش هستی هستیشناسی بر ویژگی هایهای شخصیتی تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری معنی معنیدار است؛. یعنی هوش هستی هستیشناسی بر ویژگی هایهای شخصیتی تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری (185/0 و 094/0= β) تاثیرتأثیر دارد. بر اساس ضریب تعیین (R2) 9/0 و 8/2 درصد واریانس هوش هستی هستیشناسی با ویژگی هایهای شخصیتی تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری مشترک بوده است،. لذا فرضیهفرضیۀ چهارم مبنی بر این که هوش هستی هستیشناسی بر ویژگی هایهای شخصیتی (تجربه تجربهپذیری و، توافق توافقپذیری) تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید می میگردد. رابطهرابطۀ هوش هستی هستیشناسی با روان روانرنجوری، برون برونگرایی و، با وجدان بودن معنی معنیدار نیست.
فرضیهفرضیۀ پنجم پژوهش به بررسی رابطهرابطۀ بین هوش میان فردی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها می میپردازد و یافته هاهها در آن نشان می میدهد که تاثیرتأثیر هوش میان فردی برویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن معنی معنیدار است؛. یعنی هوش میان فردی بر ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن (257/0، 201/0، 224/0، 228/0-= β) تاثیرتأثیر دارد. بر اساس ضریب تعیین (R2) 2/5، 5، 4، 6/6 درصد واریانس هوش میان فردی با ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن مشترک بوده است،. لذا فرضیهفرضیۀ پنجم مبنی بر این که هوش میان فردی بر ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید می میگردد. رابطهرابطۀ هوش میان فردی با برون برونگرایی معنی معنیدار نیست.
فرضیهفرضیۀ ششم پژوهش به بررسی رابطهرابطۀ بین هوش کلامی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها می میپردازد و یافته هاهها در آن نشان می میدهد که تاثیرتأثیر هوش کلامی بر ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن معنی معنیدار است؛. یعنی هوش کلامی بر ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، برون برونگرایی، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن (162/0، 126/0، 133/0-= β) تاثیرتأثیر دارد. بر اساس ضریب تعیین (R2) 8/1، 6/1، 6/2 درصد واریانس هوش کلامی با ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن مشترک بوده است و. لذا فرضیهفرضیۀ ششم مبنی بر این که هوش کلامی بر ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، توافق توافقپذیری و، با وجدان تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید می میگردد. رابطهرابطۀ هوش کلامی با برون برونگرایی و تجربه تجربهپذیری معنی معنیدار نیست.
فرضیهفرضیۀ هفتم پژوهش به بررسی رابطهرابطۀ بین هوش درون فردی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن می میپردازد و یافته هاهها در آن نشان می میدهد که تاثیرتأثیر هوش درون فردی بر ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری معنی معنیدار است؛. یعنی هوش درون فردی بر ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری و، توافق توافقپذیری (144/0، 130/0-= β) تاثیرتأثیر دارد. بر اساس ضریب تعیین (R2) 7/1، 1/2 درصد واریانس هوش درون درونفردی با ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری مشترک بوده است و . لذا فرضیهفرضیۀ هفتم مبنی بر این که هوش درون درونفردی بر ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری و، تجربه تجربهپذیری تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید می میگردد. رابطهرابطۀ هوش درون درونفردی با برون برونگرایی، توافق توافقپذیری و ، با وجدان بودن معنی معنیدار نیست.
فرضیهفرضیۀ هشتم پژوهش به بررسی رابطهرابطۀ بین هوش اخلاقی حسابرسان و ویژگی هایهای شخصیتی آن هاآنها می میپردازد و یافته هاهها در آن نشان می میدهد که تاثیرتأثیر هوش اخلاقی بر ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن معنی معنیدار است؛. یعنی هوش اخلاقی بر ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن (571/0، 681/0، 589/0، 533/0-= β) تاثیرتأثیر دارد. بر اساس ضریب تعیین (R2) 4/28، 7/34، 6/46، 6/23 درصد واریانس هوش اخلاقی با ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن مشترک بوده است و. لذا فرضیهفرضیۀ هشتم مبنی بر این که هوش اخلاقی بر ویژگی هایهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری و، با وجدان بودن تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید می میگردد. رابطهرابطۀ هوش اخلاقی با برون برونگرایی معنی معنیدار نیست.
در جدول (4) نتایج کلی فرضیهفرضیۀ ها پژوهش نشان داده شده است.
جدول (4). نتایج فرضیه هاهها
| ویژگی | ویژگی | ضریب تی | ضریب استاندارد | نتیجه |
| بین هوش |
| 487/0 | 627/0 | رد |
| 515/1 | 130/0 | رد | ||
| 569/1 | 117/0 | رد | ||
| 988/0 | 324/0 | رد | ||
با | 328/2 | 020/0 |
| ||
| بین هوش موسیقیایی حسابرسان و ویژگ |
| 891/0 | 374/0 | رد |
| 522/0 | 602/0 | رد | ||
| 989/1 | 047/0 |
| ||
| 635/2 | 009/0 |
| ||
با | 494/1 | 136/0 | رد | ||
| بین هوش منطقی- ریاضی حسابرسان و ویژگ |
| 056/2 | 037/0 |
|
| 531/2 | 012/0 |
| ||
| 597/2 | 010/0 |
| ||
| 741/2 | 009/0 |
| ||
با | 837/2 | 005/0 |
| ||
| بین هوش هستی |
| 833/1 | 067/0 | رد |
| 135/1 | 257/0 | رد | ||
| 662/2 | 008/0 |
| ||
| 542/4 | 001/0 |
| ||
با | 145/1 | 253/0 | رد | ||
|
بین هوش میان فردی حسابرسان و ویژگ
|
| 932/3 | 001/0 |
|
| 284/1 | 164/0 | رد | ||
| 132/4 | 001/0 |
| ||
| 451/4 | 001/0 |
| ||
با | 596/5 | 001/0 |
| ||
| بین هوش کلامی حسابرسان و ویژگ |
| 383/2 | 018/0 |
|
| 957/2 | 051/0 |
| ||
| 451/1 | 147/0 | رد | ||
| 969/2 | 003/0 |
| ||
با | 729/3 | 001/0 |
| ||
| بین هوش |
| 133/2 | 033/0 |
|
| 777/1 | 076/0 | رد | ||
| 450/3 | 001/0 |
| ||
| 448/0 | 655/0 | رد | ||
با وجدان بودن | 518/0 | 605/0 | رد | ||
| بین هوش اخلاقی حسابرسان و ویژگ |
| 597/9 | 001/0 |
|
| 793/1 | 074/0 | رد | ||
| 894/13 | 001/0 |
| ||
| 729/17 | 001/0 |
| ||
با | 187/12 | 001/0 |
|
بحث و نتیجه گیری
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیرتأثیر هوش انسانی بر ویژگی هایهای شخصیتی حسابرسان است. با توجه به نتایج پژوهش میتوان گفت هوشهای چندگانه و ویژگیهای شخصیتی همگی نقش مهمی در عملکرد حسابرسان دارند. حسابرسان برای انجام کار خود نیاز به هوشهای مختلفی مانند هوش منطقی، هوش فضایی، هوش کلامی و ... دارند. هر کدام از این هوشها به طور مستقیم با کار حسابرسی در ارتباط هستند. به عنوان مثال، هوش منطقی برای تحلیل و بررسی اطلاعات مالی و حسابرسی اسناد و مدارک مورد نیاز است. تئوری هوشهای چندگانه نظریهای است آموزشی که اولین بار توسط هوارد گاردنر تنظیم و ارائه کرده شدهاست. بر طبق این نظریه، دیدگاههای روانسنجی سنتی نسبت به هوش، بسیار محدود و ضعیف است. گاردنر نظریهاش را نخستین بار در کتاب «قابهای ذهنی: نظریه هوش چندگانه»، در سال ۱۹۸۳ ارائه کرد. به عقیدۀه او همه انسانها دارای انواع مختلفی از هوش هستند. او در کتاب خود، هشت نوع مختلف هوش را معرفی کرده و احتمال داده است که نوع نهمی نیز به عنوان «هوش هستیگرا» وجود داشته باشد. طبق نظریۀه گاردنر، برای به دست آوردن تمام قابلیتها و استعدادهای یک فرد، نباید تنها به بررسی بهرۀه هوشی پرداخت بلکه انواع هوشهای دیگر او مثل هوش موسیقایی، هوش درون فردی، هوش تصویری-فضایی و هوش کلامی- زبانی نیز باید در نظر گرفته شود. در راستای اهداف پژوهش هشت فرضیهفرضیۀ مد نظر قرار گرفت.
فرضیهفرضیۀ اول نشان داد که تاثیرتأثیر هوش طبیعت گراطبیعتگرا بر ویژگیهای شخصیتی با وجدان بودن معنی معنیدار است. لذا فرضیهفرضیۀ اول مبنی بر این که هوش طبیعت گراطبیعتگرا بر ویژگیهای شخصیتی با وجدان بودن تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید میگردد. رابطهرابطۀ هوش طبیعت گراطبیعتگرا با روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری معنی معنیدار نیست. افراد دارای این نوع هوش تقریباً شباهتهایی به افراد با هوش اجتماعی دارند؛ یعنی بیشتر وقت خود را در خارج از منزل میگذرانند و به محیط طبیعت اطراف خود توجه زیادی نشان میدهند. این افراد با طبیعت ارتباطی قوی برقرار میکنند و با عناصر طبیعی احساس یکپارچگی میکنند. از حضور در محیطهای طبیعی نظیر جنگل، بیابان، دریا، رودخانهها و … انرژی میگیرند. بنابراین میتوان گفت حسابرسانی که از هوش طبیعتگرای زیادبالایی برخوردارند، معمولاً گوشهای از طبیعت را به داخل منازلشان میآورند. مثلاًا خانه هاههاییشان پر از گل و گیاه میباشد. و طبیعت را به خانه هاههایشان میآورند. و با توجه به نتایج این فرضیهفرضیه و رابطهرابطۀ معنی معنیداری هوش طبیعت گراطبیعتگرای حسابرسان با باوجدان بودنشان نشان میدهد که حسابرسانی با هوش طبیعیت گرا معمولاً دارای روحیۀه لطیف و هدف گذار هستند، برای آماده شدن در هر چیزی، وقت صرف میکنند (سریع واکنش نشان نمیدهند)؛ وظایف مهم را سریعاً انجام داده و تمام میکنند؛ به جزئیات توجه میکنند؛ از داشتنِ یک برنامۀهی زمانبندی شده، لذت میبرند.
فرضیهفرضیۀ دوم بیانگر تاثیرتأثیر معنی معنیدار هوش موسیقیایی بر ویژگیهای شخصیتی توافق توافقپذیری است. لذا فرضیهفرضیۀ دوم مبنی بر این که هوش موسیقیایی بر ویژگیهای شخصیتی توافق توافقپذیری تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید میگردد. رابطهرابطۀ هوش موسیقیایی با روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری و، با وجدان بودن معنی معنیدار نیست. هوش موسیقیایی یک استعداد ذاتی نیست بلکه افراد علاقه مند میتوانند با تکنیکهای مختلف آن را درون خود پرورش دهند. این هوش تنها مختص افرادی که در زمینۀه موسیقی فعالیت دارند نیست بلکه افرادی را هم که به این هنر زیبا علاقه دارند را، هم شامل میشود. با موسیقی افراد میتوانند به آرامش برسند و حسهای خوبی را تجربه تجربه کنند. افرادی که هوش موسیقیایی دارند در واقع این مهارت را درون خود کشف و به استعدادهای خود پی بردهاند که میتوانند در این زمینه موفق باشند. این افراد صداهای آهنگین را سریعتر از دیگران تشخیص میدهند. در طول تاریخ شخصیتهای زیادی را مشاهده میکنید که هوش موسیقیایی آنها بیشتر از دیگران بوده است. ذهن این افراد با موسیقی هماهنگ شده بدین ترتیب احساسات مختص به خود را دارند. لذتی که این افراد از موسیقی و شنیدن آن میبرند افراد دیگر به هیچ هیچوجه آن را تجربه تجربه نمیکنند. این هوش در انسانهای عادی هم زیاد به چشم میخورد. حسابرسانی با هوش موسیقیایی تمایل دارند هنگام کار آهنگ ملایم پخش شود تا عملکرد خوبی داشته باشند. در این پژوهش هوش موسیقیایی حسابرسان بر ویژگی توافق توافقپذیر بودن تاثیرتأثیر معنا دارد. طبق نتایج این فرضیهفرضیه حسابرسانی که از هوش موسقیایی برخوردارند دارای شخصیت توافق توافقپذیر هستند؛ یعنی به خوبی با بقیه همکاری و مشارکت میکنند و حاضرند در مواقع مشخص از نیازهای خودشان کوتاه بیایند و اغلب مصلحت جمع را قربانی خواستههای خودشان میکنند و دوست دارند برای خوشحالی بقیه کاری کنند و در صورت لزوم به دیگران کمک کنند.
فرضیهفرضیۀ سوم نشان داد که تاثیرتأثیر هوش منطقی ریاضی بر ویژگیهای شخصیتی (روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری، با وجدان بودن) معنی معنیدار است،. لذا فرضیهفرضیۀ سوم مبنی بر این که هوش منطقی ریاضی بر ویژگیهای شخصیتی (روان روانرنجوری، برون برونگرایی، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری، با وجدان بودن) تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید میگردد. افراد با هوش منطقی ریاضی در محیطهایی که سازمان یافته و ساختارمند باشد بهتر فعالیت میکنند. آنها دوست دارند با آمار و اعداد سر و کار داشته باشند و مطالعات آماری را به مطالعۀه رمان و کتابهای داستانی ترجیح میدهند. افراد با هوش منطقی ریاضی فراوانبالا را در اکثر اوقات میتوانید در حال کشیدن طرحهای کامپیوتری، بازی شطرنج، تعمیر و ساخت قطعات، کار با کامپیوتر به هر نحوی و… ببینید. کسانی که هوش منطقی ریاضی فراوانبالایی داشته باشند در برخی مشاغل میتوانند موفقتر باشند و حسابرسان و حسابدران جزئی از این دستهمشاغل هستند. حسابرسان با هوش منطقی ریاضی به دلیل سر و کار داشتن با اعداد و ارقام علاقۀه زیادی به این شغل دارند. بنابراین طبیق نتایج این فرضیه بین هوش منطقی ریاضی حسابرسان و ویژگیهای شخصیتی آنها ارتباط معنادار وجود دارد.
فرضیهفرضیۀ چهارم نیز نشان داد که تاثیرتأثیر هوش هستی هستیشناسی بر ویژگیهای شخصیتی تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری معنی معنیدار است. لذا فرضیهفرضیۀ چهارم مبنی بر این که هوش هستی هستیشناسی بر ویژگیهای شخصیتی (تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری) تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید میگردد. اما رابطهرابطۀ هوش هستی هستیشناسی با روان روانرنجوری، برون برونگرایی، با وجدان بودن معنی معنیدار نیست. هوش وجودی یا هستی گرا در نظریه نظریۀ هوش گاردنر بیشتر به مسائل ماورایی اشاره دارد. بنابراین حسابرسانی که ضریب بالایی از هوش وجودی را دارند به دنبال درک هستی هستیو فلسفه فلسفۀ وجود مسائل پیچیده از قبیل خدا، جهان هستی و پیدایش حیات هستند. بنابراین طبق نتایج این فرضیهفرضیۀ حسابرسان با هوش هستی هستیشناسی دارای شخصیت تجربه تجربهپذیر و توافق توافقپذیر هستند؛. یعنی کنجکاو، نوآور، ماجراجو و به دنبال کشف مسائل جدید هستند و نیز رفتار دوستانه و صمیمی دارند.
در فرضیهفرضیۀ پنجم تاثیرتأثیر هوش میان میانفردی بر ویژگیهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری، با وجدان بودن مورد تاییدتأیید شد،قرار گرفت. اما با برون برونگرایی مورد تاییدتأیید نشدقرار نگرفت. بنابراین میتوان گفت حسابرسان با هوش میان میانفردی توانایی برقرار کردن ارتباط موثرمؤثر با سایر افراد و درک افکار، مقصود و احساسات دیگران را دارند و بدون هوش میان میانفردی نمیتوانند پاسخ مناسبی به رفتارهای دیگران بدهند. حسابرسانی که هوش میان فردی فراوانبالایی نسبت به احساسات و تغییر حالتهای دیگران حساس هستند. آنها دارای مهارت همکاری با سایر افراد در یک گروه هستند و همگروهیهای خود را به خوبی درک میکنند. بنابراین میتوان گفت بین هوش میان فردی حسابرسان و ویژگیهای شخصیتی آنها ارتباط معنادار وجود دارد.
در فرضیهفرضیۀ ششم تاثیرتأثیر هوش کلامی بر ویژگیهای شخصیتی روان روانرنجوری، توافق توافقپذیری، با وجدان بودن و برون برونگرایی تاییدتأیید گردید؛. لذا فرضیهفرضیۀ ششم مبنی بر این که هوش کلامی بر ویژگیهای شخصیتی روان روانرنجوری، توافق توافقپذیری، با وجدان بودن و برون برونگرایی تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید میگردد،. اما رابطهرابطۀ هوش کلامی با تجربه تجربهپذیری معنی معنیدار نیست. هوش کلامی به حسابرسان این قابلیت را میدهد تا با کلمات به خوبی فکر کنند و از زبان خود برای توضیح و تشریح مفاهیم پیچیده استفاده کنند. هوش زبانشناختی به آنها کمک میکند تا کلام دیگران را درک کنند و مهارتهای زبانی خود را به درستی به کار ببرند. حسابرسانی که دارای هوش کلامی و شخصیت روان روانرجوری هستند، اگر این افراد در شخصیت خود دارای نشانههای بدخلقی، بی ثباتی و ناراحتی داشته باشند نمیتوانند به خوبی از هوش کلامی خود استفاده کنند. حسابرسانی که از هوش کلامی بیشترالایی برخوردارند هستند معمولاً در زندگی شخصی و اجتماعی خود نسبت به دیگران موفق موفقترند.
فرضیهفرضیۀ هفتم نیز نشان داد که تاثیرتأثیر هوش درون فردی بر ویژگیهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری معنی معنیدار است،. لذا فرضیهفرضیۀ هفتم مبنی بر این که هوش درون فردی بر ویژگیهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری تاثیرتأثیر معنی معنیداری دارد، تأییدتأیید میگردد،. اما رابطهرابطۀ هوش درون فردی با برون برونگرایی، توافق توافقپذیری، با وجدان بودن معنی معنیدار نبود. حسابرسان با هوش درون فردی فراوانبالا، انگیزۀه بسیار زیادبالایی ودارند، ارادۀه خوبی دارند و برای رسیدن به اهدافشان مصمم هستند. آنها دوست دارند دانش خود را در زندگی روزمره اشان به کار بگیرند. آنها به خوبی میتوانند با تنهایی کنار بیایند و از این بابت مشکلی ندارند. حسابرسان با هوش درون درونفردی زیادبالا شهود قوی دارند و به ندای درون خود گوش میدهند. به نقاط قوت خود واقف هستند اما از آانجایی که افرادی فروتن هستند خوشحالی خود را از این بابت ابراز نمیکنند. اعتماد به نفسی آنها زیاد ابالاست و مستقل و خودکفا هستند. بنابراین میتوان گفت بین هوش درون فردی حسابرسان و ویژگیهای شخصیتی آنها ارتباط معنادار وجود دارد.
در نهایت در فرضیهفرضیۀ هشتم تاثیرتأثیر هوش اخلاقی بر ویژگیهای شخصیتی روان روانرنجوری، تجربه تجربهپذیری، توافق توافقپذیری، با وجدان بودن تاییدتأیید شد،. اما رابطهرابطۀ هوش اخلاقی با برون برونگرایی معنی معنیدار نبود. رسواییهای مالی اخیر در کشورهای پیشرفته و به تبع آن کشورهای در حال توسعه که بیانگر نقض ضوابط اخلاقی است اهمیت جایگاه اخلاقی حسابرسان را بیش از پیش آشکار نموده است. حسابرسان علاوه بر تبحر در فعالیت حرفهای خود باید به مسئولیتهای اخلاقی خود نیز توجه نمایند.. یکی از جنبههای مهم هوش اخلاقی است که میتواند بر عملکـرد حسابرسان تأثیرتأثیر گذار باشد اخلاق در همۀه زمینههایی که در منافع عمومی تأثیرتأثیر گذار است و استفاده کنندگان از صورتهای مالی دسترسی مستقیم به اطلاعات نداشته و بایـد بـر رفتار حرفهای و اخلاقی دیگران قضاوت نمایند مهم است از جمله حسابرسی و خدمات اطمینان اطمینانبخشی حرفهای و از این رو نتایج پژوهش حاضر میتواند مفید واقع گردد. یافتههای این پژوهش نشان داد بین هوش اخلاقی و شخصیت حسابرسان رابطهرابطۀ معنی معنیداری وجود دارد. بنابراین هرچه حسابرسان از هوش اخلاقی بیشالاتری برخوردار باشند، عملکرد بهتری خواهند داشت.
نتایج این پژوهش با پژوهش های رضایی و همکاران (1391)ADDIN EN.CITE <EndNote><Cite Hidden="1"><Author>Rezaei</Author><Year>2012</Year><RecNum>30</RecNum><record><rec-number>30</rec-number><foreign-keys><key app="EN" db-id="dst9vptxjaw9sgextr0prt989fvt0eeavzst">30</key></foreign-keys><ref-type name="Journal Article">17</ref-type><contributors><authors><author>Rezaei, Akbar</author><author>Mesrabadi, Javad</author><author>MOHAMADZADEH, ALI</author></authors></contributors><titles><title>THE RELATIONSHIP BETWEEN MULTIPLE INTELLIGENCE AND PERSONALITY CHARACTERISTICS WITH STUDENTS’SURFACE AND DEEP STRATEGIC LEARNING PROCEDURES (In Persian)</title><alt-title>(In Persian) </alt-title></titles><alt-periodical><abbr-1>(In Persian)</abbr-1></alt-periodical><dates><year>2012</year></dates><work-type>(In Persian)</work-type><urls></urls></record></Cite></EndNote> که نشان دادند ویژگی شخصیتی وظیفهشناسی، هوش کلامی یا زبانی و هوش میانفردی (با ارزش بتای منفی) عاملهای پیشبینیکنندۀه معنیداری برای رویکرد یادگیری راهبردی بودند. همچنین مطالعات مشابهی در پژوهش های خود نشان دادند که گشودگی نسبت به پذیرش تجربه تجربۀ حسابرسان به عنوان یک ویژگی شخصیتی بر تعلیق قضاوت آنها تاثیرتأثیر دارد. همچنین، نشان داد که هوش معنوی حسابرسان بر ارتباط بین گشودگی به تجربه تجربۀ حسابرسان به بهعنوان یک ویژگی شخصیتی و تعلیق قضاوت آنها تاثیرتأثیر دارد و نیز عبدو (2022) بیان کرد که ویژگیهای شخصیتی اعضای تیم حسابرسی نقش کلیدی در پرورش جو کنترلی ایفا می کند که برای کنترل مؤثرتر مساعدتر است. علاوه بر این، ویژگیهای شخصیتی در تقویت اعتماد و گشودگی در ارتباطات، کلیدی بودند که میتوان آنها را به عنوان مقدماتی برای داشتن سیستمی در نظر گرفت که در آن تمام متخصصان کلیدی حسابرسی در سازمان میتوانند برای تقویت اثربخشی چارچوب کنترل داخلی همکاری کنند، همراستا می میباشد.
با توجه به اهداف پژوهش پیشنهادهای زیر ارائه می میشود:
- در گزینش حسابرسان، علاوه بر آشنایي آنان با استانداردهای حسابداری و حسابرسي، ویژگيهای شخصیتي و هوشی آنان را نیز مدنظر قرار دهند.
- به مدیران حسابرسی در سطح مؤسساتمؤسسههای پیشنهاد میگردد جهت پرورش هرچه بیشتر مهارتهای هوشی حسابرسان خود با تشکیل و فعال سازی حلقههای انتقال تجربه تجربه و مهارت به دو صورت متشکل از افراد داوطلب یا افراد منتخب مبادرت ورزند.
- سازمان حسابرسی با برگزاری دوره هاههای آموزشی، سمینارها و کنفرانس های روانشناسی کار، در جهت تقویت مهارتهای هوش در میان حسابرسان در تمامی سطوح کاری گامی اساسی برداشته، صرفاً به بهبود مهارتهای فنی و حرفهای آنان در سطح مؤسساتمؤسسههای حسابرسی اکتفاء نمایند. بدیهی است بهرۀ رخورداری از سطح بالایی از هوشی فراوان می تواند در روند عملکرد حسابرسان در محیط سیستم های گزارشگری نیز بسیار مؤثر باشد.
- به منظور ارتقایء عملکرد شغلی حسابرسان لازم است که دورههای آموزشی بدو و ضمن خدمت در راستای توسعۀه مهارتهای هوشی توسط جامعهجامعۀ حسابداران رسمی ایران در بین مؤسساتمؤسسههای حسابرسی با همکاری نهادهای حرفهای و آموزشی برگزار گردد.
- مؤسساتمؤسسههای حسابرسي در جهت کاهش آثاراثرات منفي مشکلات ذهني حسابرسان بر شیوه عمل آن هاآنها، از طریق آموزشهای مناسب به حسابرسان این مشکل را تا حد امکان رفع نمایند.
- پژوهش جاری محدودیتهایی را در مقابل داشت که نیاز است تا در پژوهشهای آینده مورد توجه محققان قرار گرفته و برای برطرف ساختن آنها چارهاندیشی لازم صورت گیرد.
- ممکن است نتایج پژوهش در جوامع آماری دیگر، متفاوت باشد لذا تعمیم نتایج به سایر سازمانها و شرکتها باید بااحتیاط صورت گیرد.
-هرکدام از متغیرهای پژوهش تحت تأثیرتأثیر شاخصهای متعددی میباشند اما با توجه به شرایط زمانی محقق، امکان کنترل شاخصها امکانپذیر نبودگردید.
- مهمترین مهمترین محدودیتهایی را که محقق در پژوهش حاضر با آن مواجه شده است میتوان کار میدانی عنوان نمود که در امر توزیع پرسشناپرسشنامهها، محقق با صرف زمان بسیار، با دشواری مواجه بوده است.
References
ALbawwat, I. E., AL-HAJAIA, M. E., & AL FRIJAT, Y. S. (2021). The Relationship Between Internal Auditors' Personality Traits, Internal Audit Effectiveness, and Financial Reporting Quality: Empirical Evidence from Jordan. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(4), 797-808.
Asare, S. K., van Brenk, H., & Demek, K. C. (2023). Evidence on the homogeneity of personality traits within the auditing profession. Critical Perspectives on Accounting, 102584.
Chen, Y. H., Wang, K. J., & Liu, S. H. (2023). How Personality Traits and Professional Skepticism Affect Auditor Quality? A Quantitative Model. Sustainability, 15(2), 1547.
Cohen, J. R., Krishnamoorthy, G., Peytcheva, M., & Wright, A. M. (2013). How does the strength of the financial regulatory regime influence auditors' judgments to constrain aggressive reporting in a principles-based versus rules-based accounting environment?. Accounting Horizons, 27(3), 579-601.
Gardner, H. E. (2011). Frames of mind: The theory of multiple intelligences: Basic books.
Indria, A. (2020). Multiple intelligence. Jurnal Kajian Dan Pengembangan Umat, 3(1).
Kern, F., Rogge, K. S., & Howlett, M. (2019). Policy mixes for sustainability transitions: New approaches and insights through bridging innovation and policy studies. Research Policy, 48(10), 103832
Mahdavi Zafarghandi, A., & Amini, S. (2019). The relationship between multiple intelligences and vocabulary learning strategies of intermediate EFL learners. Iranian Journal of English for Academic Purposes, 8(3), 65-76.
Manap, A., Sasmiyati, R. Y., Edy, N., Buana, L. S. A., & Rachmad, Y. E. (2023). The Role of Auditor Ethics as Moderating Variable in Relationship Between Auditor Accountability and Quality of the Audit. Jurnal EMT KITA, 7(2), 382-388.
McCrae, R. R., & Costa, P. T. (1987). Validation of the five-factor model of personality across instruments and observers. Journal of personality and social psychology, 52(1), 81.
Meyer, J., Jansen, T., Hübner, N., & Lüdtke, O. (2023). Disentangling the association between the Big Five personality traits and student achievement: Meta-analytic evidence on the role of domain specificity and achievement measures. Educational Psychology Review, 35(1), 12.
Noshadi, A., Mohammadi Malqarani, A., Norvesh, I., & Amini, P. (2019). The Relationship between Financial Intelligence of Managers and Audit Quality with Moderating Role of Auditors' Ethical Behavior. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 8(30), 237-264. )In Persian(
Rajpal, H., & Jain, P. (2018). Auditor’ s Characteristics and Earnings Management in India. Accounting and Finance Research, 7(4), 1-43.
Rezaei, A., Mesrabadi, J., & Mohamadzadeh, A. (2012). The Relationship Between Multiple Intelligence And Personality Characteristics With Students’surface And Deep Strategic Learning Procedures.)In Persian(
Salahkhah, T. & Soleimani, I. (2023). Investigating the effect of openness towards the acceptance of auditors' experience as a personality trait on the suspension of their judgment with an emphasis on the moderating role of spiritual intelligence. published in the 9th scientific research conference on the development and promotion of management and accounting sciences in Iran. )In Persian(
Samagaio, A., & Felício, T. (2022). The influence of the auditor’s personality in audit quality. Journal of Business Research, 141, 794-807.
Savari, S., Amiri, H., & Khodamoradi, M. (2023). Evaluating the effect of auditor personality types on auditors' professional performance. Journal of Management Accounting and Auditing Knowledge, 12(45), 427-446. )In Persian(
Smith, M. M., Sherry, S. B., Vidovic, V., Saklofske, D. H., Stoeber, J., & Benoit, A. (2019). Perfectionism and the five-factor model of personality: A meta-analytic review. Personality and Social Psychology Review, 23(4), 367-390.
Watson, D., Nus, E., & Wu, K. D. (2019). Development and Validation of the Faceted Inventory of the Five-Factor Model (FI-FFM). Assessment, 26(1), 17-44. doi: 10.1177/1073191117711022
Wulansari, R. E., Sakti, R. H., Ambiyar, A., Giatman, M., Syah, N., & Wakhinuddin, W. (2022). Expert system for career early determination based on Howard Gardner's multiple intelligence. Journal of Applied Engineering and Technological Science (JAETS), 3(2), 67-76.
Zarei, E., Karami Boldaji, R., Heydari, H., Hossein Khanzadeh, A., & Baharloo, G. (2014). Prediction of the five-factor personality traits of students based on adult attachment styles. Research in Cognitive and Behavioral Sciences, 4(1), 167-180.
Zisman, C., & Ganzach, Y. (2023). Occupational intelligence as a measure of occupational complexity. Personality and Individual Differences, 203, 112005.
[1] - دانشجوی دکتری گروه حسابداری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. (fereshtehrahimi.92@gmail.com)
[2] - استادیار گروه حسابداری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. (نویسنده مسئول) (ebrahimi641@yahoo.com)
[3] - استادیار گروه حسابداری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران. (arezooaghaei@phu.iaun.ac.ir)
DOI: 10.30486/FBRA.1402.1105124
[4] . Charles Robert Darwin
[5] . Musical - Rhythmic
[6] . Visual - Spatial
[7] . Verbal - Linguistic
[8] . Logical - Mathematical
[9] . Bodily - Kinesthetic
[10] . Interpersonal
[11] . Intrapersonal
[12] . Naturalistic
[13] . Gardner
[14] . Existential
[15] . Moral
[16] . MacKenzie
