استخراج روغن کنجد با کمک امواج فراصوت

Subject Areas : Journal of Medicinal Herbs, "J. Med Herb" (Formerly known as Journal of Herbal Drugs or J. Herb Drug)

حسن  غزالی وردنجانی ¹ (گروه علوم وصنایع غذایی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرضا، ایران)
سمیه  تقیان ² (گروه علوم وصنایع غذایی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرضا، ایران)
مهدی  عمو حیدری ³ (گروه علوم وصنایع غذایی، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرضا، ایران)

Received: 2018-07-12 Accepted : 2018-12-21 Published : 2019-02-01

Keywords: کنجد, امواج فراصوت, اسیدهای چرب, مدل سطح پاسخ, راندمان استخراج,

Abstract :

مقدمه و هدف: کنجد یکی از قدیمی‌ترین گیاهان کشت شده در جهان و یکی از قدیمی‌ترین محصولات روغنی مورد استفاده بشر است. روغن کنجد به عنوان یک روغن صنعتی،خوراکی و دارویی دارای اهمیت ویژه‌ای است. امروزه استفاده از امواج فراصوت با توجه به اثرات مؤثر آن در نگهداری و فرآیند مواد غذایی گسترش قابل توجه‌ای یافته است. روش تحقیق: در این تحقیق از مدل آماری سطح پاسخ به منظور بررسی اثرات دو متغیر نسبت دانه به حلال و زمان استخراج باامواج فراصوت بر متغیرهای وابسته شامل راندمان استخراج، عدد پراکسید، عدد 2-تیوباربیتوریک اسید، فاکتورهای رنگ سنجی و نوع و میزان اسیدهای چرب موجود در روغن استحصالی استفاده شد. نتایج و بحث: نتایج تجزیه واریانس نشان داد افزایش نسبت حلال به دانه و زمان استخراج با امواج فراصوت دارای اثر آماری معنی‌داری (01/0 P ≤)بر افزایش راندمان استخراج بودند. شرایط عملیاتی بهینه برای فرآیند استخراج جهت حصول بیشینه راندمان شامل زمان استخراج 55 دقیقه و نسبت دانه به حلال 25/0 تعیین شد. توصیه کاربردی/ صنعتی: نتایج این مقاله نشان داد که فرایند استخراج اولتراسونیک نسبت به زمان مشابه استخراج با روش سوکسله، بازده بیشتری حاصل نمود. همچنین نتایج حاکی از آن بود که امواج فراصوت تأثیر نامطلوبی روی رنگ روغن استخراج شده نداشت و در شرایطی حتی باعث بهبود رنگ روغن استحصالی نیز شد.