لازمه حفاظت از منابع خاک، مدیریت و ارائه راهکارهای مناسبی میباشد که با شناخت ماهیت واحدهای سنگی و اطلاع از اهمیت نسبی منابع اصلی رسوب حاصل میشود. هدف از مطالعه حاضر تعیین سهم هرکدام از واحدهای سنگی در تولید رسوب و تشخیص وضعیت فرسایشی آنها میباشد. بدین منظور پس از نم چکیده کامل
لازمه حفاظت از منابع خاک، مدیریت و ارائه راهکارهای مناسبی میباشد که با شناخت ماهیت واحدهای سنگی و اطلاع از اهمیت نسبی منابع اصلی رسوب حاصل میشود. هدف از مطالعه حاضر تعیین سهم هرکدام از واحدهای سنگی در تولید رسوب و تشخیص وضعیت فرسایشی آنها میباشد. بدین منظور پس از نمونهبرداری از منابع رسوب و رسوبات موجود در بستر آبراهههای حوزه آبخیز خیاوچای، اقدام به عملیات دانهبندی ذرات به روش خشک شد. سپس الکهای 600 میکرون و چهار میلیمتر بهعنوان الکهای شاخص انتخاب شدند و با انتخاب 100 دانه رسوبی از هر نمونه، بررسیهای کانیشناسی با استفاده از بینوکلر با بزرگنمایی 40 برابر و با توجه به واقعیت رسوبی منطقه، صورت پذیرفت و جنس کانیها و خردهسنگها تعیین و با شمارش تعداد آنها و تعیین سهم هرکدام از کانیها و خردهسنگها، نتایج را با واحدهای سنگشناسی مقایسه و تطبیق داده، سنگ و واحد تولیدکننده هرکانی و خردهسنگ و درصد سهم هر واحد سنگی در تولید رسوب مشخص شد. نتایج نشان داد واحد سنگی Qvl با 51/45 درصد بیشترین سهم را در تولید رسوب حوضه دارد که با نمره کل شاخص فرسایش 14/1053 در وضعیت فرسایشی خیلی شدید قرار دارد که بهدلیل تخریب مکانیکی گسترده و نیز گسترش آن در دو طرف زهکش اصلی کاملاً توجیهپذیر است. پس از واحد سنگشناسی Qvl ، واحد Qds2 و Qvb بهترتیب با 87/30 و 54/10 درصد بیشترین سهم در تولید رسوب را داشته و واحد Qtaslبا 22/1 درصد کمترین سهم را دارا میباشد.
پرونده مقاله
به منظور ارزیابی عدم قطعیت تغییر اقلیم بر آبدهی ورودی به سد جامیشان واقع در شمال شرقی استان کرمانشاه، ابتدا تغییرات پارامترهای دما و بارش منطقه در دورههای 2020-2039 و 2040-2059 با استفاده از مدل ترکیبی حاصل از میانگین وزنی خروجی هفت مدل اقلیمی تحت سه سناریو انتشار A1B، چکیده کامل
به منظور ارزیابی عدم قطعیت تغییر اقلیم بر آبدهی ورودی به سد جامیشان واقع در شمال شرقی استان کرمانشاه، ابتدا تغییرات پارامترهای دما و بارش منطقه در دورههای 2020-2039 و 2040-2059 با استفاده از مدل ترکیبی حاصل از میانگین وزنی خروجی هفت مدل اقلیمی تحت سه سناریو انتشار A1B، B1 و A2 محاسبه شد، سپس دادههای بارش و دمای روزانه محاسبه شده برای دورههای آتی تحت هرسناریو به مدل بارش-رواناب روزانه IHACRES که واسنجی و صحتسنجی شد، وارد شده و رواناب دورههای آتی تحت هر سناریو پیشبینی شد. بهمنظور تعیین دورههای پرآبی و کمآبی در وضعیت موجود و دورههای آتی، با استفاده از ماتریس احتمال انتقال زنجیره مارکف، احتمال تواتر ماههای پرآب، نرمال و کمآب محاسبه شد. نتایج نشان داد، در دروه 2020-2039، بارش و رواناب سالانه کاهش و دمای سالانه افزایش مییابد. در دوره 2040-2059 که تغییرات شدیدتر است دمای سالانه بین 2+ و 66/0- درجه سانتیگراد تغییر میکند. بارش و رواناب سالانه در سناریوهای A1B و B1 کاهش و در سناریو A2 افزایش نشان میدهد.
پرونده مقاله
فرسایش پسرونده، در اثر یک تغییر ناگهانی در بستر آبراهههای با شیب تند شکل میگیرد و به سمت بالادست حرکت میکند. وقوع پدیده فرسایش پسرونده در آبراههها موجب گود افتادگی بستر و ناپایدار شدن سواحل خواهد شد، درنتیجه رودخانه تعریض شده و حاصل این پدیده انتقال حجم زیاد رسوب چکیده کامل
فرسایش پسرونده، در اثر یک تغییر ناگهانی در بستر آبراهههای با شیب تند شکل میگیرد و به سمت بالادست حرکت میکند. وقوع پدیده فرسایش پسرونده در آبراههها موجب گود افتادگی بستر و ناپایدار شدن سواحل خواهد شد، درنتیجه رودخانه تعریض شده و حاصل این پدیده انتقال حجم زیاد رسوب به پاییندست و مخزن سدها میباشد. در تحقیق حاضرتعداد پنج نمونه خاک چسبنده شامل رس و سیلت با درصد اختلاط متفاوت برای شیب بالادست 25 و پایین دست پنج درصد برای دبی، سرعت و عمقهای جریان مختلف مورد بررسی و آزمایش قرار گرفت. میزان حجم رسوب تولید شده بهصورت لحظهای و متوسط و نرخ پسروی و نیز دبی رسوب اندازهگیری شد. از جمله پدیدههایی که در این تحقیق مشاهده شد و نقش مهمی در تولید حجم رسوب و نرخ پسروی داشت عبارتند از وقوع پرش هیدرولیکی در محل اتصال شیب تند به ملایم، در سطح خاک و افزایش شیب بستر در حین آزمایش بهدلیل فرسایش بود. بر اساس نتایج بهدست آمده تغییر سه پارامتر میزان درصد رس و سرعت جریان با حجم فرسایش و نیز افزایش نرخ مهاجرت رسوبات و سرعت پسروی رابطه مستقیم دارد. در حالت رس خالص با افزایش سرعت جریان به میزان 5/1 برابر، حجم متوسط فرسایش13درصد، سرعت پسروی 40 درصد و دبی رسوب 21 درصد افزایش یافت. با افزایش درصد رس به میزان 50 درصد، متوسط حجم فرسایش 12 درصد، سرعت پسروی 38 درصد و دبی رسوب 19 درصد افزایش یافت.
پرونده مقاله
یکی از چالشهای مهم در مدیریت منابع آب، بهینهسازی بهرهبرداری از مخازن سدهاست. در واقع نیاز مبرم به استفاده صحیح و مؤثر از منابع آب، انجام برنامهریزی جامع و بهرهبرداری صحیح از سدها را بیش از پیش ضروری میسازد. در این تحقیق، عملکرد الگوریتم تکامل تفاضلی در مقایسه با چکیده کامل
یکی از چالشهای مهم در مدیریت منابع آب، بهینهسازی بهرهبرداری از مخازن سدهاست. در واقع نیاز مبرم به استفاده صحیح و مؤثر از منابع آب، انجام برنامهریزی جامع و بهرهبرداری صحیح از سدها را بیش از پیش ضروری میسازد. در این تحقیق، عملکرد الگوریتم تکامل تفاضلی در مقایسه با الگوریتم جستجوی هارمونی اصلاحشده و برنامهریزی غیرخطی بهمنظور بهرهبرداری بهینه از مخزن سد علویان بر روی رودخانه صوفی چای بهعنوان یکی از سدهای نسبتاً مهم در حوضه دریاچه ارومیه، مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به اهمیت حیاتی جریان زیستمحیطی جهت جلوگیری از مرگ دریاچه ارومیه، مدل بهینهسازی با در نظر گرفتن تأمین کامل حداقل جریان زیستمحیطی رودخانه صوفی چای، تأمین صد در صد نیاز شرب، صنعت و به حداقل رساندن شدت کمبودهای کشاورزی توسعه داده شد. جهت بررسی عملکرد الگوریتمهای مورد بررسی در بهرهبرداری بهینه از مخزن، از شاخصهای عملکرد مخزن شامل قابلیت اعتماد، آسیبپذیری و شاخص پایداری مخزن استفاده گردید. نتایج بهدستآمده حاکی از عملکرد بالای الگوریتم تکامل تفاضلی در مقایسه با دیگر روشهای مورد بررسی در بهرهبرداری بهینه از سیستم تک مخزنه سد علویان بود.
پرونده مقاله
حوضچههای استغراق بهمنظور استهلاک انرژی اضافی در پاییندست سرریزهای ریزشی سدها ساخته میشود. سرعت جریان در اثر برخورد جت آب به بستر حوضچه به فشار دینامیکی تبدیل میشود. هدف تحقیق حاضر، بررسی فشار ناشی از برخورد یک جت قائم به بستر حوضچه استغراق میباشد. از اینرو، آزمای چکیده کامل
حوضچههای استغراق بهمنظور استهلاک انرژی اضافی در پاییندست سرریزهای ریزشی سدها ساخته میشود. سرعت جریان در اثر برخورد جت آب به بستر حوضچه به فشار دینامیکی تبدیل میشود. هدف تحقیق حاضر، بررسی فشار ناشی از برخورد یک جت قائم به بستر حوضچه استغراق میباشد. از اینرو، آزمایشها برای چهار دبی مختلف (متناسب با قطر نازل بین 6 تا 5/27 لیتر بر ثانیه متغیر بوده) در سه قطر نازل متفاوت 3/4، 2/5 و 2/8 سانتیمتر برای چهار ارتفاع ریزش 37، 60، 90 و 120 سانتیمتر انجام شده است. همچنین آزمایشها برای سطوح صاف و زبر در شرایط هیدرولیکی یکسان انجام و نتایج آنهابا یکدیگر مقایسه شده است. مقادیر فشار دینامیکی توسط یک ترانسدیوسر فشار اندازهگیری شده است. نتایج آزمایشها نشان میدهد که افزایش قطر نازل جت موجب کاهش ضریب فشار دینامیکی میشود. همچنین نتایج نشاندهنده یک افزایش در مقدار فشار دینامیکی به دلیل وجود زبری در صفحه برخورد است. بعلاوه، تغییرات عدد فرود جت جریان و ارتفاع ریزش تأثیر بسزایی بر روی فشار دینامیکی دارد. مقدار بیشینه فشار دینامیکی در مرکز صفحه تماس بوده و با دور شده از مرکز صفحه، مقدار آن بهتدریج کاهش مییابد.
پرونده مقاله
ارزیابی وضعیت شوری یک منطقه، گامی مهم برای مدیریت اراضی محسوب میگردد. این پژوهش در بخشی از اراضی دشت ترکمنصحرا واقع در استان گلستان که رژیم رطوبتی خاک اریدیک است، بهمنظور ارزیابی تغییرات شوری در سالهای 1355، 1368 و 1392 انجام شد. بدین منظور از 2 روش زمینآماری (کریج چکیده کامل
ارزیابی وضعیت شوری یک منطقه، گامی مهم برای مدیریت اراضی محسوب میگردد. این پژوهش در بخشی از اراضی دشت ترکمنصحرا واقع در استان گلستان که رژیم رطوبتی خاک اریدیک است، بهمنظور ارزیابی تغییرات شوری در سالهای 1355، 1368 و 1392 انجام شد. بدین منظور از 2 روش زمینآماری (کریجینگ معمولی و کوکریجینگ) و 4 روش جبری (عکس فاصله، تابع شعاعی، تخمینگر عام و تخمینگر موضعی) در برآورد مقدار شوری در اعماق ۵۰-0، 100-50 و 150-100 سانتیمتری استفاده گردید. نتایج نشان داد درصد اراضی با شوری بیش از 32 دسیزیمنس بر متر از 95/8 درصد در سال 1355 به 22/45 درصد در سال 1392 افزایش یافته است. به نظر میرسد در طی این دوره 37 ساله، مدیریت و بهرهبرداری غیراصولی از منابع آب و خاک منجر به افزایش شوری در این خاکها گشته، بنابراین پیشنهاد میگردد با استفاده از روشهای مختلف و اقدامات مدیریتی مناسب، روند افزایشی شوری خاکهای منطقه پایش و کنترل گردد.
پرونده مقاله
این مطالعه برای بررسی اثرات کمآبیاری بر روند رشد، خصوصیات کمی، کیفی و کارآیی مصرف آب ذرت در کرمانشاه، در فصل زراعی 1391 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار سطح آبیاری (40 درصد کمآبیاری، 20 درصد کمآبیاری، آبیاری کامل (روش پنمن - مانتیث اصلاح شده فائو) و 20 درصد ب چکیده کامل
این مطالعه برای بررسی اثرات کمآبیاری بر روند رشد، خصوصیات کمی، کیفی و کارآیی مصرف آب ذرت در کرمانشاه، در فصل زراعی 1391 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار سطح آبیاری (40 درصد کمآبیاری، 20 درصد کمآبیاری، آبیاری کامل (روش پنمن - مانتیث اصلاح شده فائو) و 20 درصد بیشآبیاری) در سه تکرار بهروش آبیاری جویچهای انجام شد. نتایج نشان داد اثرات کمآبیاری بر عملکرد دانه، بیومس، وزن ساقه، وزن بلال، وزن برگ، شاخص سطح برگ، ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف، تعداد دانه در بلال و عملکرد پروتئین و روغن دانه معنیدار بود. میزان تأثیر تنش آبی بر خصوصیات ذرت در بازههای زمانی مختلف دوره رشد آن متفاوت بود و در اواخر دوره رشد (مرحله پرشدن دانه) تأثیر تنش آبی بیشتر بود. مقدار بیشینه کارآیی مصرف آب نسبت به عملکرد دانه و روغن در تیمار بیش آبیاری بهترتیب معادل 051/1 و 0549/0 کیلوگرم بر هکتار و نسبت به عملکرد بیومس و پروتئین در تیمار شاهد بهترتیب معادل 568/2 و 092/0 کیلوگرم بر هکتار بهدست آمدند. لذا، کمآبیاری ذرت در کرمانشاه توصیه نمیشود.
پرونده مقاله
یکی از مکانیزمهای انتقال مواد محلول در خاک، جریان ترجیحی یا جریان از مسیرهای درشت منفذ است. در این تحقیق، برای بررسی تأثیر مسیرهای درشت منفذ در انتقال محلول، از سه توده خاک حاوی 3 درصد رس، 2/4 درصد سیلت و 8/92 درصد شن در مخزنی به طول 200، عرض 100 و ارتفاع 45 سانتیمت چکیده کامل
یکی از مکانیزمهای انتقال مواد محلول در خاک، جریان ترجیحی یا جریان از مسیرهای درشت منفذ است. در این تحقیق، برای بررسی تأثیر مسیرهای درشت منفذ در انتقال محلول، از سه توده خاک حاوی 3 درصد رس، 2/4 درصد سیلت و 8/92 درصد شن در مخزنی به طول 200، عرض 100 و ارتفاع 45 سانتیمتر استفاده شد. توده خاک اول به صورت همگن (بدون مسیر درشت منفذ)، توده خاک دوم حاوی خاک و لایههایی به ضخامت 5 سانتیمتر از سنگریزههایی به قطر 2 تا 4 میلیمتر از سطح تا کف (دارای لایههای درشت منفذ پیوسته) و توده خاک سوم حاوی خاک و لایههایی به ضخامت 5 سانتیمتر از سنگریزههایی به قطر 2 تا 4 میلیمتر از سطح تا عمق 35 سانتیمتری (دارای لایههای درشت منفذ ناپیوسته) تهیه شد. انتقال محلول سدیم کلرید در این سه توده خاک آزمایش و با نرمافزار GeoStudio شبیهسازی شد. محلول انتخابی در توده خاک دارای لایههای درشت منفذ پیوسته در مقایسه با توده خاک بدون لایه درشت منفذ، 27 درصد سریعتر انتقال یافت و غلظتهای اوج محلول رخنه شده نیز زودتر مشاهده شد. تأثیر قابل توجهی در سرعت انتقال محلول در لایههای درشت منفذ ناپیوسته مشاهده نشد. نرمافزار GeoStudio با ضریب تعیین بیش از 89/0 و مقادیر جذر میانگین مربعات خطای کمتر از 25/0 انتقال محلول سدیم کلرید را به طور رضایتبخشی شبیهسازی کرد.
پرونده مقاله
سرب یکی از آلایندههای محیط زیست است که به علت خواص سمی و تجمع پذیری و همچنین ماندگاری طولانی، عوارض زیادی بر سلامتی انسان دارد. در این پژوهش تاثیر چهار مدیریت مختلف آبیاری در کشت برنج شامل غرقاب کامل، کنترل سطح ایستابی در 20 و 36 سانتیمتری زیر سطح خاک و آبیاری تناوب چکیده کامل
سرب یکی از آلایندههای محیط زیست است که به علت خواص سمی و تجمع پذیری و همچنین ماندگاری طولانی، عوارض زیادی بر سلامتی انسان دارد. در این پژوهش تاثیر چهار مدیریت مختلف آبیاری در کشت برنج شامل غرقاب کامل، کنترل سطح ایستابی در 20 و 36 سانتیمتری زیر سطح خاک و آبیاری تناوبی بر میزان سرب در دسترس خاک و جذب شده در اندام هوایی گیاه برنج مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا" تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شهرکرد انجام شد. نتایج نشان داد نحوه مدیریت سطح ایستابی بر میزان سرب در دسترس و جذب شده در اندام هوایی گیاه برنج تاثیر معنیداری دارد و رطوبت ناحیه توسعه ریشه، در جذب و انتقال این عنصر از خاک به اندام گیاه نقش بیشتری ایفا میکند. کاربرد مدیریت آبیاری تناوبی (آبیاری متناوب به صورت استغراق کامل خاک و قطع آبیاری تا مصرف آب توسط گیاه و رسیدن سطح ایستابی تا 4سانتیمتری زیر سطح خاک)، کنترل سطح ایستابی در 20 سانتیمتری زیر سطح خاک (50 درصد استغراق کامل خاک) و کنترل سطح ایستابی در 36 سانتیمتری زیر سطح خاک (10 درصد استغراق کامل خاک) بهترتیب موجب کاهش 78/8، 53/21 و 09/40 درصد در میزان سرب در دسترس در خاک، کاهش 71/26، 82/35 و 01/52 درصد در میزان سرب جذب شده در ساقه و برگ و کاهش 80/15، 19/44 و 28/49 درصد در میزان سرب جذب شده در دانه گردید.
پرونده مقاله