فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - تحلیلی بر میزان تحقق پذیری کاربری اراضی شهری در طرح‌‌های جامع شهرهای کوچک (مورد مطالعه شهر عسگران)
  مهدی ابراهیمی بوزانی رضا محتاری ملک آبادی ناصر کریمی میرآبادی
  10.30495/ums.2022.19612
  مقدمه و هدف پژوهش: مهم ترین مسئله در روند تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری موضوع تحقق پذیری آن‌ها است و چنانچه این طرح‌ها به نحوی که مقرر شده تحقق یابند، منافع و امکانات عمومی تأمین و بسیاری از مشکلات شهری برطرف می شود؛ به این جهت در این مقاله طرح جامع شهر عسکران از توا چکیده کامل

  مقدمه و هدف پژوهش: مهم ترین مسئله در روند تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری موضوع تحقق پذیری آن‌ها است و چنانچه این طرح‌ها به نحوی که مقرر شده تحقق یابند، منافع و امکانات عمومی تأمین و بسیاری از مشکلات شهری برطرف می شود؛ به این جهت در این مقاله طرح جامع شهر عسکران از توابع استان اصفهان با سطح شهرهای کوچک مقیاس مورد بررسی قرار گرفته است.روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است و داده‌های آن مبتنی بر منابع اسنادی و مشاهده میدانی است.یافته ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که متوسط درصد تحقق پذیری جمعیت پیشنهادی طرح جامع شهر عسگران، برابر با 84/60 درصد است که این رقم می‌تواند به عنوان متوسط تحقق پذیری کاربری‌ها نیز انتخاب شود. بر این اساس تحقق‌پذیری کاربری های اداری و انتظامی، مسکونی، آموزشی، میراث تاریخی و تأسیسات شهری از حد متوسط بالاتر، و تحقق پذیری سایر کاربری‌ها پایین تر از حد متوسط بوده است. در بین این کاربری ها، دو کاربری تجاری-خدماتی و پارک و فضای سبز تحقق پذیری کمتر از ده درصد داشته‌اند و کاربری تفریحی-گردشگری، فضای سبز حفاظتی و درمانی تحقق پذیری صفر درصد و حتی منفی داشته‌اند. بدین ترتیب می‌توان گفت که تحقق پذیری کاربری اراضی پیشنهادی طرح جامع عسگران بسیار پایین بوده است.نتیجه گیری: طرح جامع شهر عسگران به مانند همه طرح های جامعی که با الگوی سنتی تهیه می‌شوند از تحقق‌پذیری اندکی برخوردار بوده و با اکثر ضعف ها و تنگناهای این الگو شامل جدایی روند تهیه طرح از مرحله اجرا، قطعی‌نگری در برنامه ریزی و مکانیابی کاربری ها و به دنبال آن انعطاف پذیری اندک و عدم تطبیق با شرایط متغیر مکانی_زمانی، بی توجهی به امکانات مالی و اجرایی شهرداری، کلیشه ای بودن تهیه طرح، بی توجهی به منافع و نیاز ذینفعان، عدم توجه به عوامل کلان اقتصادی و سیاسی و اجتماعی، بی توجهی به مالکیت زمین و ... مواجه است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - ساختار حکمروایی در ایران بر اساس نظریه حکمروایی چندسطحی
  حمیدرضا صارمی نیما فرهادی منش سید مهدی خاتمی
  10.30495/ums.2022.19613
  مقدمه و هدف پژوهش: حکمروایی رویکردی نوین است که از سال 1970 جایگزین مدیریت سنتی شده و پژوهش های متعددی را در نقاط مختلف جهان را به خود جذب نموده است. تاکنون گونه های مختلفی از این رویکرد در ادبیات حکمروایی در جهان ارائه شده است که یکی از این گونه ها، حکمروایی چندسطحی اس چکیده کامل

  مقدمه و هدف پژوهش: حکمروایی رویکردی نوین است که از سال 1970 جایگزین مدیریت سنتی شده و پژوهش های متعددی را در نقاط مختلف جهان را به خود جذب نموده است. تاکنون گونه های مختلفی از این رویکرد در ادبیات حکمروایی در جهان ارائه شده است که یکی از این گونه ها، حکمروایی چندسطحی است. در ایران نیز در سال 1396 از این نظریه به منظور ارائه الگویی برای حکمروایی منطقه کلان شهری مشهد استفاده شده است. هدف مقاله حاضر استفاده از این نظریه ـ حکمروایی چند سطحی ـ به منظور سنجش ساختار مدیریت شهری و منطقه‌ای در است. روش پژوهش: روش پژوهش برای دستیابی به هدف پژوهش حاضر، روش کیفی است. در راستای دستیابی به اهداف مقاله ابتدا شاخص های نظریه حکمروایی شهری بر اساس روش بازنگری پژوهش استخراج شده، سپس به شناخت ساختار مدیریت شهری و منطقه ای ایران بر اساس روش مرور سیستماتیک پرداخته شده و در پایان بر اساس شاخص های استخراج شده حکمروایی چندسطحی، وضعیت حکمروایی ایران مورد سنجش قرار گرفته است. یافته های پژوهش: از میان شش شاخص های مورد بررسی، مدیریت شهری و منطقه ای ایران در سه شاخص (فضای شبکه ای، فضای چندمرکزی قدرت، و محو بودن مرزها) وضعیت نامطلوب، در دو شاخص (فضای مشارکتی و کثرت گرایی) وضعیت تا حدی مطلوب، و در یک شاخص (فضای چند بازیگری) وضعیت مطلوبی دارد. نتایج پژوهش: نتایج حاصل از بررسی شاخص های شش گانه پژوهش، بیانگر وضعیت نامطلوب حکمروایی در ایران از دیدگاه حکمروایی چندسطحی است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - بررسی رابطۀ ارائۀ خدمات فرهنگی شهرداری منطقۀ 8 تهران با ارتقاء سطح آگاهی از حقوق شهروندی
  جعفر امیرآبادی طاهره حسومی
  10.30495/ums.2022.19614
  مقدمه و هدف پژوهش: مفهوم حقوق شهروندی عمدتاً یکی از ضروریات جامعۀ بشریت است و تمام حکومت‌ها سعی در رعایت آن دارند. یکی از مهم‌ترین مواردی که یک کشور را از نظر شهروندان، مطلوب معرفی می‌نماید عبارت است از خدمات فرهنگی. در این راستا ارائۀ خدمات فرهنگی، یکی از روش های افزای چکیده کامل

  مقدمه و هدف پژوهش: مفهوم حقوق شهروندی عمدتاً یکی از ضروریات جامعۀ بشریت است و تمام حکومت‌ها سعی در رعایت آن دارند. یکی از مهم‌ترین مواردی که یک کشور را از نظر شهروندان، مطلوب معرفی می‌نماید عبارت است از خدمات فرهنگی. در این راستا ارائۀ خدمات فرهنگی، یکی از روش های افزایش آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی خویش می باشد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطۀ ارائۀ خدمات فرهنگی شهرداری منطقۀ 8 تهران بر ارتقاء سطح آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی صورت گرفت. روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف به صورت کاربردی و از نظر جمع‌آوری اطلاعات به صورت میدانی و پیمایشی است. جامعۀ آماری متشکل از کلیۀ شهروندان و کارکنان شهرداری منطقۀ 8 تهران فعال در بخش خدمات فرهنگی می باشد. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای استفاده گردید. معیار انتخاب افراد عبارت است از مراجعان شهرداری برای دریافت خدمات فرهنگی و تماس با افرادی که از خدمات فرهنگی شهرداری در طی 2 سال اخیر استفاده کرده اند؛ لذا حجم نمونه براساس جدول مورگان و کرجسی تعداد 388 در نظر گرفته شد. جهت جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز از 2 پرسشنامۀ استاندارد و محقق ساخته استفاده شد. همچنین برای تعیین اعتبار سؤالات از نظر متخصصان و خبرگان و به جهت اطمینان از روایی پرسشنامه از تحلیل عاملی تأییدی استفاده گردید. روایی پرسشنامۀ آگاهی از حقوق شهروندی پیش‌تر در پژوهش نیازی و همکاران (1398) مورد تائید و روایی پرسشنامۀ محقق ساخته نیز جهت استفاده از خدمات فرهنگی شهرداری منطقۀ 8 تهران به تائید استاد راهنما و مشاوره رسید. در این پژوهش از 2 روش آزمون‌های آماری توصیفی و استنباطی به‌وسیلۀ نرم‌افزار SPSS استفاده ‌گردید. یافته‌ها: برای ارزیابی وضعیت کلی متغیرهای پژوهش از نظر جامعۀ آماری، از آزمون تک نمونه‌ای t با محاسبۀ میانگین فرضی استفاده شد که نشان داد با اطمینان 99 درصد و سطح خطای کوچکتر از 001/0، تفاوت آمار معنا‌داری (000/0) وجود دارد. همچنین میانگین جامعۀ آماری از میانگین مفروض (3) با اختلاف بالاتر می باشد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان دادند که وضعیت خدمات فرهنگی شهرداری در منطقۀ 8 تهران در سطح بالاتر از متوسط و وضعیت آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی در شهرداری منطقۀ 8 تهران در سطح متوسط قرار دارد. همچنین ارائۀ خدمات فرهنگی شهرداری منطقۀ 8 تهران با ارتقاء سطح آگاهی از حقوق شهروندی رابطه دارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - تأویل مؤلفه‌های مؤثر بر درهم‌تنیدگی مکان در فضای نیمه‌ باز معماری
  نگار مقدسیان نیاکی شبنم اکبری نامدار محمد منصور فلامکی
  10.30495/ums.2022.19615
  مقدمه و هدف پژوهش: مکان در تقابل با محیط بیرون به عنوان یک درون به محدوده یا مرز واضحی جهت تعریف خود نیاز دارد که می‌باید با گشودگی هایی، دنیای درون را به عالم بیرون مرتبط سازد و ناحیه‌ای انتقالی پدید آورد که بیانگر درجه تداوم در فضای وجودی باشد. این پژوهش سعی دارد به ب چکیده کامل

  مقدمه و هدف پژوهش: مکان در تقابل با محیط بیرون به عنوان یک درون به محدوده یا مرز واضحی جهت تعریف خود نیاز دارد که می‌باید با گشودگی هایی، دنیای درون را به عالم بیرون مرتبط سازد و ناحیه‌ای انتقالی پدید آورد که بیانگر درجه تداوم در فضای وجودی باشد. این پژوهش سعی دارد به بررسی مؤلفه‌های تأثیرگذار بر درهم‌تنیدگی فضای نیمه باز معماری در کالبد مسکونی بپردازد. روش پژوهش: در بخش اول با بررسی پییشینه و ادبیات موضوعی در رابطه با درهم‌تنیدگی مکان در فضای نیمه باز معماری و مؤلفه هایی که موجب خوانش بیشتر این کالبد معنایی می‌شود، مورد ارزیابی و بررسی قرارگرفته است. در بخش دوم از روش پیمایشی و مطالعات میدانی؛ برای اثبات فرضیات پژوهش استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع راهبردی ترکیبی و جامعه آماری متخصصین معماری با حجم نمونه 215نفر که به روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی انتخاب شده اند. آزمون‌های به کار گرفته شده در این پژوهش: کروسکال، آزمون پارامتریک یومن ویتنی و همبستگی در محیط نرم افزاری SPSS21 است. یافته‌ها: مؤلفه عامل معنایی و مؤلفه عامل کالبدی، با تأکید بر نقش فضای نیمه باز به عنوان واسطی بر درهم‌تنیدگی مکان درون و بیرون در فضای مسکونی، می‌توان برگستره پیوستگی و تداوم فضای معماری تأثیرگذار باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان می‌دهد که مؤلفه‌های ادراک حسی و مؤلفه‌های ادراک فضایی در خوانش معنایی درهم‌تنیدگی فضای نیمه باز معماری در کالبد فضای مسکونی مؤثر می‌باشند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - مطالعه تخصیص ایستگاه‌های آتش‌نشانی با روش هیبریدی (نمونه موردی: شهر مشهد)
  حامد خرقانی حسین اعتمادفرد احمد سالم رفیش
  10.30495/ums.2022.19616
  مقدمه و هدف پژوهش: ایجاد خدمات شهری، نیازمند استقرار صحیح این خدمات در سطح شهر است. یکی از مراکز خدماتی که نقش به سزایی را در ایمنی شهر دارا است، ایستگاه‌های آتش‌نشانی هستند. دسترسی سریع و به‌موقع از این ایستگاه‌ها به محل وقوع حادثه نیازمند توزیع بهینه ایستگاه‌های آتش‌ن چکیده کامل

  مقدمه و هدف پژوهش: ایجاد خدمات شهری، نیازمند استقرار صحیح این خدمات در سطح شهر است. یکی از مراکز خدماتی که نقش به سزایی را در ایمنی شهر دارا است، ایستگاه‌های آتش‌نشانی هستند. دسترسی سریع و به‌موقع از این ایستگاه‌ها به محل وقوع حادثه نیازمند توزیع بهینه ایستگاه‌های آتش‌نشانی در سطح شهر است. هدف این پژوهش بررسی تخصیص مکان مناسب برای احداث یک ایستگاه آتش‌نشانی در سطح شهر مشهد به کمک روش‌های هیبریدی است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع هدف کاربردی بوده و از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی است. لایه‌های اطلاعاتی معیارهای فاصله از ایستگاه‌های آتش‌نشانی موجود، مراکز درمانی، راه‌ها، مراکز اداری و مراکز آموزشی در محیط سیستم اطلاعات مکانی آماده شده و با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) وزن دهی شده‌اند. سپس، نقشه همپوشانی این معیارها به پنج کلاس طبقه‌بندی‌شده و 20 نقطه اولیه در کلاس‌های بسیار مناسب و مناسب برای احداث ایستگاه آتش‌نشانی انتخاب شدند. پس ‌از آن با استفاده از الگوریتم‌های ژنتیک (GA) و ازدحام ذرات (PSO) و به کمک معیارهای فاصله از مراکز ورزشی، مراکز مذهبی، پمپ‌بنزین‌ها و گازها، مراکز فرهنگی و تاریخی و تجاری این 20 نقطه انتخاب‌شده با یکدیگر موردقیاس قرارگرفته و نقطه بهینه برای احداث ایستگاه آتش‌نشانی پیشنهاد شده است. یافته‌ها: GA و PSO نقطه یکسانی را با میزان تابع برازش 98/4 به‌عنوان بهترین مکان جهت احداث ایستگاه آتش‌نشانی در شهر مشهد پیشنهاد داده‌اند. نتیجه گیری: نتایج عملکردی دو الگوریتم فرا ابتکاری نشان می‌دهد که با توجه به پارامترهای تعریف‌شده برای هر یک از الگوریتم‌ها، PSO در زمان کمتری نسبت به GA به جواب بهینه برسد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر در دستیابی به شهر شاد : مورد مطالعه استان آذربایجان شرقی
  رستم قره داغی آرزو آقامحمدی سید یوسف حاجی اصغری
  10.30495/ums.2022.20200
  زمینه و هدف پژوهش: با رشد سریع شهرنشینی و گسترش شهرها، توجه به سنجش وضعیت موجود شهرها اهمیت زیادی دارد. از سوی دیگر، با توجه به تغییر دیدگاه‌ها از استاندارد گرایی صرف به دیدگاه‌های کیفی و مطرح شدن نظریه‌های جدید مانند توسعه پایدار به جای دیدگاه‌های کلان اقتصادی و کالبدی چکیده کامل

  زمینه و هدف پژوهش: با رشد سریع شهرنشینی و گسترش شهرها، توجه به سنجش وضعیت موجود شهرها اهمیت زیادی دارد. از سوی دیگر، با توجه به تغییر دیدگاه‌ها از استاندارد گرایی صرف به دیدگاه‌های کیفی و مطرح شدن نظریه‌های جدید مانند توسعه پایدار به جای دیدگاه‌های کلان اقتصادی و کالبدی، موضوعات کیفییت زندگی همچون سرزندگی و نشاط بسیار توجه می‌شوند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی پیشایندهای موثر در دستیابی به شهرشاد: مورد مطالعه استان آذربایجان شرقی انجام شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی است. در مرحله اول جهت بررسی مولفه ها و شاخص ها به بررسی مبانی نظری پژوهش پرداخته شد و از تکنیک دلفی برای شناسایی عوامل موثر با استفاده از نظر خبرگان بهره گرفته شد. سپس وزن نسبی هر یک از عوامل (معیارها و شاخص های درخت تحلیل سلسله مراتبی) با استفاده از روش AHP تعیین و در نهایت اولویت بندی شد.یافته‌ها: برمبنای پژوهش حاضر، 5 عامل اقتصادی، اجتماعی، شهری، رفتاری و مدیریتی و همچنین 16 شاخص شناسایی شده است. از بین شاخص های مورد مطالعه، شاخص درآمد بالاترین و مهم ترین شاخص است در درجه دوم قوانین است اهمیت دارد. همچنین خدمات در درجه سوم است.نتیجه گیری: با توجه به اینکه شادابی شهرها، یکی از دلایل اصلی سیستم های مدیریت شهری محسوب می شود. از اینرو مولفه های شناسایی شده برای برنامه ریزی دقیق تر جهت رفع موانع در دستیابی شهر شاد در اجرا می‌تواند مورد توجه قرار گیرد نتایح این پژوهش، یافته های پژوهش های پیشین در این زمینه را تایید می‌کند. پرونده مقاله