خداوند متعال نعمت بینایی را به انسان عطا نمود و مبصرات بسیاری در مسیر زندگی وی قرار داد تا به وسیله درک آنها هدایت یابد. از منظر قرآن، انسان فقط از آن جهت که صاحب چشم است بصیر خوانده نمیشود، بلکه تفاوت عمیقی بین بصر با بصیرت وجود دارد. در واقع بصیرت نوعی درک عمیق از م چکیده کامل
خداوند متعال نعمت بینایی را به انسان عطا نمود و مبصرات بسیاری در مسیر زندگی وی قرار داد تا به وسیله درک آنها هدایت یابد. از منظر قرآن، انسان فقط از آن جهت که صاحب چشم است بصیر خوانده نمیشود، بلکه تفاوت عمیقی بین بصر با بصیرت وجود دارد. در واقع بصیرت نوعی درک عمیق از مبصرات است که همگان صاحب آن نمیگردند مگر آنان که از نشانهها عبرت گرفته و اهل تذکر، ایمان و یقین باشند. مقاله حاضر به منظور شناخت بصیرت و منابع و راهکارهایی که آیات قرآن برای کسب بصیرت معرفی میکند، به تحلیل توصیفی موارد و مصادیق مذکور با عنایت به تفاوت آن با بصر و مراتب بصیرت در دنیا و صاحبان بصیرت، در آموزههای قرآن پرداخته است.
پرونده مقاله
در دوره جاهلی اعراب آداب و اندیشههای عجیب و غریبی داشتند. اسلام بیشتر این آداب و اندیشهها را از آنجا که در اساس ناسازگار و مغایر با وحی و سنت الهی بود مردود شمرد، اما برخی از آنها را با تغییرات و اصلاحاتی در شکل و جوهر پذیرفت و موفق شد که از آنها اندیشههای اخلاقی م چکیده کامل
در دوره جاهلی اعراب آداب و اندیشههای عجیب و غریبی داشتند. اسلام بیشتر این آداب و اندیشهها را از آنجا که در اساس ناسازگار و مغایر با وحی و سنت الهی بود مردود شمرد، اما برخی از آنها را با تغییرات و اصلاحاتی در شکل و جوهر پذیرفت و موفق شد که از آنها اندیشههای اخلاقی متعالیای بسازد. در این میان واژگان در انتقال این اصلاحات و تغییر مفاهیم نقش ارزندهای را ایفا کردند. این مقاله با این فرض که معنای شجاعت جاهلی با معنای قرآنی آن یکی است به تبیین مقایسهای مفهوم شجاعت در قرآن و فرهنگ جاهلی میپردازد، که حوزه معنایی وسیعی داشته و در انتقال معنای نسخ یک فرهنگ و ایجاد فرهنگی متعالی مؤثر بوده و معنای والای اخلاقی را بازگو میکند.
پرونده مقاله
هدف این پژوهش ارائه روشی برای محاسبه دیه در عصر حاضر است. آیه 92 سوره نساء با توجه به شأن نزول آن و تفسیر مفسران، بر اصل تشریع و پرداخت دیه دلالت دارد، و مقدار آن در هر زمانی پس از ملاحظه مصالح جامعه و مجنی علیه توسط حاکم اسلامی اعلام میشود. در صدر اسلام امور ششگانه دی چکیده کامل
هدف این پژوهش ارائه روشی برای محاسبه دیه در عصر حاضر است. آیه 92 سوره نساء با توجه به شأن نزول آن و تفسیر مفسران، بر اصل تشریع و پرداخت دیه دلالت دارد، و مقدار آن در هر زمانی پس از ملاحظه مصالح جامعه و مجنی علیه توسط حاکم اسلامی اعلام میشود. در صدر اسلام امور ششگانه دیه مورد تأیید قرار گرفت، اما اغلب تقدیرات شرعی، در زمانهای گذشته، با شتر، درهم و دینار صورت میگرفت، اما در حال حاضر که معادله و نسبت ارزشی این دو نقد، تغییر یافته است دیگر نمیتوان مقادیر مشخصشده از درهم را مستقل از دینار در نظر گرفت و آن را ملاک دیه قرار داد؛ ولی به نظر میرسد که در عصر حاضر تنها نقود مبنای اخذ دیه قرار گیرد و شواهدی نیز از روایات در این پژوهش نقل شد.
پرونده مقاله
تجلی قرآن و حدیث در سرودههای پارسیگویانِ سدههای سوم و چهارم چندان گسترده نبود و دوران اولیه خود را میگذراند. مضامین ادبی در آن عصر، بیشتر بر محور مدح و ستایش، عشق، تغزلسرایی میچرخید تا این که بلوغ و تحول شعر فارسی با سنایی آغاز شد و بازتاب انوار آیات قرآنی، احادی چکیده کامل
تجلی قرآن و حدیث در سرودههای پارسیگویانِ سدههای سوم و چهارم چندان گسترده نبود و دوران اولیه خود را میگذراند. مضامین ادبی در آن عصر، بیشتر بر محور مدح و ستایش، عشق، تغزلسرایی میچرخید تا این که بلوغ و تحول شعر فارسی با سنایی آغاز شد و بازتاب انوار آیات قرآنی، احادیث، معارف دینی، تفکرات عرفانی و معانی دلپذیر را با قداستی ژرف جایگزین ستایشهای مبالغهآمیز گردانید. حکیم سنایی معارف، معانی و احکام دلپذیر آیات و احادیث را با بیانی شیوا به گوش دل و جان رساند. این حرمت و تبرک با استناد و استشهاد از آیات و احادیث در شعر فارسی گسترشی روزافرزون یافت تا سرانجام در سده هفتم و هشتم به ویژه در مثنوی مولانا به اوج خود رسید. در این مقاله بر آن هستیم که اثرپذیری واژگانی، گزارهای، گزارشی، الهامی و بنیادی، تأویلی، تطبیقی، تصویری، چندسویه حدیث را در دیوان سنایی مورد بررسی قرار دهیم.
پرونده مقاله
چهل و هفتمین آیه از سوره ذاریات به چگونگی پیدایش فضا و جهانگستری خداوند تصریح دارد، و آیه یازده سوره فصلت شکل پرداختن خداوند به آسمانها را بیان میکند. مسأله گسترش جهان از آغاز تا انجام که مورد اشاره قرآن کریم است، مسألهای است که دانشمندان علم نجوم در کشفیات جدید خود چکیده کامل
چهل و هفتمین آیه از سوره ذاریات به چگونگی پیدایش فضا و جهانگستری خداوند تصریح دارد، و آیه یازده سوره فصلت شکل پرداختن خداوند به آسمانها را بیان میکند. مسأله گسترش جهان از آغاز تا انجام که مورد اشاره قرآن کریم است، مسألهای است که دانشمندان علم نجوم در کشفیات جدید خود به آن دست یافتهاند. یافتههای جدید حاکی از آن است که در بازه زمانی ادامهداری که از لحظه پیدایش آغاز شده، کهکشانها با سرعت فوق العادهای در حال دورشدن از یکدیگر هستند. در این نوشتار ترجمهها و تفسیرهای عالمان دینی از آیه چهل و هفت سوره ذاریات را بررسی کردهایم و معنا و مفهوم آیه و ظهور معنایی آن بر پایه واژگان آیه را مورد مداقّه قرار دادهایم؛ سپس با کشفیات جدید علمی مطابقت دادهایم. روشن شد که معنای آیه با کشفیات جدید درباره فضا هماهنگی دارد.
پرونده مقاله
در گزینش قضات معمولاً شرایط و ویژگیهای خاصی در نظر گرفته شده، و سختگیریهای زیادی مبذول میگردد. با این وجود قضات نیز از جنس بشر بوده و خطا و تقصیر در عمل آنها امری پذیرفتنی است و چه بسا در اثر عمل آنها ممکن است خسارت جبران ناپذیری به بار آید. قانونگذار به صراحت در چکیده کامل
در گزینش قضات معمولاً شرایط و ویژگیهای خاصی در نظر گرفته شده، و سختگیریهای زیادی مبذول میگردد. با این وجود قضات نیز از جنس بشر بوده و خطا و تقصیر در عمل آنها امری پذیرفتنی است و چه بسا در اثر عمل آنها ممکن است خسارت جبران ناپذیری به بار آید. قانونگذار به صراحت در اصل 171 قانون اساسی مسئولیت شخصی قضات را اعلام و به دنبال آن در قوانین دیگر، از جمله ماده 58 قانون مجازات اسلامی تقریباً مفاد اصلی مذکور را تکرار نموده است. در این مقاله ضمن بررسی انواع خسارت ناشی از آراء قاضی به چگونگی جبران خسارت ناشی و مبانی قرآنی و روایی از این آراء پرداخته شده است.
پرونده مقاله
قرآن جلوهای از عظمت پروردگار است و معجزهای جاویدان و دلیلی صادق و تاریخی محکم و استوار و صحیح و منطقی، گواهی راستین از حقایق و نعمتی والا و دریایی بینهایت و سرشار از همه خوبیها و راهنماییها. حاوی نکات و حِکَم فراوان آن هم بیشتر در قالب قصهها و عبارات نکتهآموز و چکیده کامل
قرآن جلوهای از عظمت پروردگار است و معجزهای جاویدان و دلیلی صادق و تاریخی محکم و استوار و صحیح و منطقی، گواهی راستین از حقایق و نعمتی والا و دریایی بینهایت و سرشار از همه خوبیها و راهنماییها. حاوی نکات و حِکَم فراوان آن هم بیشتر در قالب قصهها و عبارات نکتهآموز و کلمات قصار. همراه کردن آیات با قصهها که آن را از حکمت بالایی برخوردار کرده است و آن این است که مضامین قرآنی و انسانساز با قصههایی ملموس از اقوام گذشته و تجربههای پیشینیان به نحو صحیح به دست ما برسد تا از محتوای آموزشی و اندرزی آن بهرهمند شویم. ما در اینجا در صدد ارزیابی و مقایسه آنها هستیم تا بیشتر به جایگاه و اهمیت قرآن پی ببریم و دریابیم که متن قرآن در طول تاریخ دستخوش تحریف و دگرگونی نشده است.
پرونده مقاله
آب دریا اگر نتوان کشید
هم به قدر تشنگی بتوان چشید
مرحوم دکتر امیر محمود انوار سترگمرد ادبیات هم در تاریخ ادب فارسی و هم درتاریخ ادب عرب به مثابه دریایی بود که هر کس به قدر درک و خواستهاش میتواند از آب زلال دریای علماش سیراب شود. وی هم در شعر فارسی و هم در شعر عر چکیده کامل
آب دریا اگر نتوان کشید
هم به قدر تشنگی بتوان چشید
مرحوم دکتر امیر محمود انوار سترگمرد ادبیات هم در تاریخ ادب فارسی و هم درتاریخ ادب عرب به مثابه دریایی بود که هر کس به قدر درک و خواستهاش میتواند از آب زلال دریای علماش سیراب شود. وی هم در شعر فارسی و هم در شعر عرب تبحری کامل داشته و در همه حال نسبت به پیامبر(ص) و ائمه اطهار ارادت ویژهای را ابراز میکرده است. وی خدا را از راه محبت پرستش میکرد نه به امید ثواب و نه از ترس عِقاب، بلکه عارفی بود که محبت خدا را در دلش جایگزین کرده بود. مرحوم تقریباً تمام ائمه و به علاوه چند تن دیگر که از این طایفه را یا به صورت قصیده یا غزل سروده و یا به صورت تک بیتی در خلال دیگر سرودههایش آورده است. بهترین نمونه آن را میتوان در قصیدهای طولانی به نام سلطان عشق که در توصیف امام حسین سروده است مشاهده کرد.
پرونده مقاله
مولانا حیوانات و حکایتهای آنها را برای بیان و تعلیم آموزههای اخلاقی، فلسفی و عرفانی هنرمندانه از دل شعر، تمثیل و رمز تصاویر زیبا و نغز میآفریند و کلام خود را در کمال زیبایی به نمایش میگذارد، و از کنایات، ضرب المثلها و باورهای عامیانه مربوط به هر حیوان در بیان این چکیده کامل
مولانا حیوانات و حکایتهای آنها را برای بیان و تعلیم آموزههای اخلاقی، فلسفی و عرفانی هنرمندانه از دل شعر، تمثیل و رمز تصاویر زیبا و نغز میآفریند و کلام خود را در کمال زیبایی به نمایش میگذارد، و از کنایات، ضرب المثلها و باورهای عامیانه مربوط به هر حیوان در بیان این آموزهها استفاده میکند. بر همین اساس مقاله حاضر با عنوان بررسی تطبیقی دو حیوان عنکبوت و زنبور عسل در قرآن و مثنوی را مورد بررسی قرار دادهایم.
پرونده مقاله