تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده: 39 (1)

دسترسی آزاد مقاله

1 - تاثیر نانوذره اکسیدروی در جیره غذایی بر خصوصیات لکوسیتی قزل آلای رنگین‏ کمان (Oncorhynchus mykiss)
هومن رجبی اسلامی

10.30495/jrnr.2023.71481.10282

تاثیر نانوذره اکسید روی به عنوان مکمل معدنی در جیره غذایی بر تغییرات با گلبول های سفید خون قزل آلای رنگین کمان در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 900 قطعه بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان (5/41±17/22 گرم) به صورت تصادفی در 18 تانک (شش گروه آزمایشی هر یک ب چکیده کامل

تاثیر نانوذره اکسید روی به عنوان مکمل معدنی در جیره غذایی بر تغییرات با گلبول های سفید خون قزل آلای رنگین کمان در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 900 قطعه بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان (5/41±17/22 گرم) به صورت تصادفی در 18 تانک (شش گروه آزمایشی هر یک با سه تکرار) توزیع گردیدند. جیره غذایی پایه بدون افزودن مکمل روی تهیه و برای تغذیه ماهیان در گروه شاهد منفی استفاده شد. سایر جیره های آزمایشی با افزودن 10، 30، 50 و 70 میلی گرم در کیلوگرم نانوذره اکسیدروی و 70 میلی گرم سولفات روی (شاهد مثبت) به ازای هر کیلوگرم جیره غذایی پایه تهیه شدند. ماهیان پس از دو هفته سازگاری برای 8 هفته توسط جیره های غذایی مربوط به هر یک از گروه های آزمایشی مورد تغذیه قرار گرفتند. نمونه های خونی در انتهای دوره آزمایشی به منظور بررسی تعداد گلبول های سفید خونی و شمارش افتراقی آنها از ماهیان گرفته شد. نتایج نشان داد نانواکسید روی تاثیر معنی دار بر تعداد گلبول های سفید خونی دارد، به طوری که بیشترین تعداد این گروه از سلول های خونی سفید با 22000±178000 عدد در میلی مترمکعب در ماهیان تغذیه شده با جیره غذایی حاوی 50 میلی گرم مکمل نانوذره اکسیدروی در هر کیلوگرم جیره غذایی ثبت گردید که به شکل معنی داری بیش از تعداد آنها در ماهیان تغذیه شده با جیره پایه بود (0/05>p). همچنین ماهیان تغذیه شده با جیره حاوی 50 میلی گرم نانوذره اکسیدروی در هر کیلوگرم جیره غذایی با 0/13±72/21 درصد دارای بالاترین درصد لنفوسیت ها بودند، درحالی که کمترین درصد نوتروفیل نیز در ماهیان تغذیه شده با جیره حاوی 50 میلی گرم نانوذره اکسیدروی در هر کیلوگرم جیره غذایی ثبت گردید. با این وجود تعداد حقیقی نوتروفیل خون ماهیان در این گروه آزمایشی 5/4 برابر بیش از تعداد آنها در گروه شاهد بود. یافته های پژوهش حاضر نشان داد روی به شکل اکسید نانو تاثیر معنی داری بر فراسنجه های مرتبط با گلبول های سفید خون قزل آلای رنگین کمان داشته و موجب افزایش تعداد لکوسیت ها، درصد لنفوسیت ها و کاهش نسبت نوتروفیل ها گردیده که بیانگر قابلیت بالاتر ایمنی خونی آنها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - شناسایی و اولویت بندی معیارها و شاخص ها برای بازسازی سیمای جنگلی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز چهل چای استان گلستان)
میترا امامی مرجان محمدزاده سیدحامد میرکریمی شعبان شتایی محمدهادی معیری

10.30495/jrnr.2023.72324.10286

جنگل زدایی و تخریب جنگل منجر به شکل گیری سیماهای سرزمین فقیر در سرتاسر جهان شده است. اگرچه در گذشته راهبردهای حفاظت بر حفظ سیستم های طبیعی دست نخورده تاکید داشته اند، امروزه راهبرد ها بر حفظ و بازسازی بوم سازگان های تخریب شده متمرکز شده اند. رویکرد بازسازی سیما چکیده کامل

جنگل زدایی و تخریب جنگل منجر به شکل گیری سیماهای سرزمین فقیر در سرتاسر جهان شده است. اگرچه در گذشته راهبردهای حفاظت بر حفظ سیستم های طبیعی دست نخورده تاکید داشته اند، امروزه راهبرد ها بر حفظ و بازسازی بوم سازگان های تخریب شده متمرکز شده اند. رویکرد بازسازی سیمای جنگلی، رویکردی مهم برای بازسازی خدمات بوم شناسی و اقتصادی- اجتماعیِ بوم سازگان های جنگلی در مقیاس سیمای سرزمین تلقی می شود. شناسایی و اولویت بندی معیارها و شاخص های کارآمد و موثر در فرآیند اولویت بندی مناطق برای بازسازی سیمای جنگلی در اجرای چنین رویکرد هایی ضرورتی است که تاکنون در ایران انجام نشده است. از این رو هدف از این پژوهش معرفی معیارها و شاخص های موثر در اولویت بندی مناطق مناسب برای بازسازی سیمای جنگلی در منطقه مورد مطالعه است. در این مطالعه با تاکید بر هدایت تلاش های بازسازی به سمت مناطق تضمین کننده حداکثر سود از دو منظر ضرورت (لزوم بازسازی) و فرصت (امکان پذیری بازسازی)، در مجموع 26 معیار و 68 شاخص از دیدگاه های بوم شناسی و اقتصادی- اجتماعی شناسایی و سپس در قالب روش دلفی اولویت بندی شدند. نتایج نشان داد در بخش ضرورت بازسازی، معیار بوم شناسی روند تخریب سیمای سرزمین و معیار اقتصادی- اجتماعی فقر، اولویت نخست را به خود اختصاص داده اند. همچنین، معیارهای بوم شناسی تخریب و پتانسیل زادآوری طبیعی با اولویت برابر و معیار اقتصادی- اجتماعی بودجه از نظر امکان پذیری بازسازی در اولویت نخست قرار دارند. نتایج این پژوهش علاوه بر اینکه می تواند به تصمیم گیران و برنامه ریزان در مسئله حفاظت از طبیعت و استفاده از آن کمک کند، می تواند با توجه متعادل به هر دو جنبه ضرورت و فرصت بازسازی، منجر به مشارکت فعال ذی نفعان در برنامه های بازسازی سیمای جنگلی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - آشکارسازی ارتباط مکانی- زمانی خشکسالی با رخدادهای آتش‌سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی در استان لرستان
رضوان صفدری سید مسعود منوری ساسان بابایی کفاکی هادی کیادلیری

10.30495/jrnr.2023.73363.10290

بهبود تصمیمات در مدیریت آتش سوزی مستلزم درک کامل روابط مکانی- زمانی بین خشکسالی و آتش سوزی است. برای تحقق این امر، مناطق طبیعی استان لرستان به عنوان سایت تحقیقاتی انتخاب شدند. داده‌های آتش‌سوزی محصولات ماهواره MODIS و داده‌های بارش ماهانه استان به‌منظور برآورد شاخص خ چکیده کامل

بهبود تصمیمات در مدیریت آتش سوزی مستلزم درک کامل روابط مکانی- زمانی بین خشکسالی و آتش سوزی است. برای تحقق این امر، مناطق طبیعی استان لرستان به عنوان سایت تحقیقاتی انتخاب شدند. داده‌های آتش‌سوزی محصولات ماهواره MODIS و داده‌های بارش ماهانه استان به‌منظور برآورد شاخص خشکسالی SPI برای دوره آماری 1379 تا 1401 استخراج گردید. ارتباط مکانی و زمانی بین فراوانی رخدادهای آتش‌سوزی و توزیع مکانی و زمانی خشکسالی‌ها در مقیاس سالانه و ماهانه در سطح استان بر اساس مدل همبستگی پیرسون بررسی شد. نتایج نشان داد روند آتش‌سوزی ها در منطقه افزایشی است. ماه‌های خرداد و تیر بیشترین فراوانی آتش‌سوزی ها در عرصه‌های طبیعی استان را تجربه نمودند. شهرستان پلدختر بیشترین تکرار آتش‌سوزی در عرصه‌های طبیعی را داشته است. کل منطقه گرایش به خشکی داشته است، اما قسمت های شرقی بیشتر دربرگیرنده طبقات با درجات بالاتر خشکسالی بودند. نتایج ماتریس همبستگی نشان داد تنها رخدادهای خشکسالی فصل بهار تا تابستان همبستگی منفی معنی‌دار، اما متوسطی با رخدادهای آتش‌سوزی فصول بهار و تابستان داشته است. با وجود نتایج به دست آمده، این مطالعه تاکید دارد ارتباط دادن آتش سوزی ها با خشکسالی نیاز به مطالعه بیشتری دارد و تنها با یک شاخص محاسباتی نمی توان رابطه واقعی این دو پدیده را اثبات کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - کاربرد های روش ارزیابی چرخه حیات با هدف حفاظت از انرژی در صنعت ساختمان
کیانا راسخ مامک صلواتیان مرضیه کاظم زاده

10.30495/jrnr.2023.71564.10283

امروزه با افزایش آگاهی از اثرات محیط‌زیستی ساختمان‌ها و همچنین ظهور ابزارهای توانمند برای ارزیابی آنها علاقه فزاینده‌ای به مطالعه ارزیابی چرخه‌‌حیات در تمام صنایع از جمله صنعت ساختمان در کشورهای پیشرفته به‌وجود آمده‌است. با وجود انتشار مقالات متعدد در این زمینه، هیچ یک چکیده کامل

امروزه با افزایش آگاهی از اثرات محیط‌زیستی ساختمان‌ها و همچنین ظهور ابزارهای توانمند برای ارزیابی آنها علاقه فزاینده‌ای به مطالعه ارزیابی چرخه‌‌حیات در تمام صنایع از جمله صنعت ساختمان در کشورهای پیشرفته به‌وجود آمده‌است. با وجود انتشار مقالات متعدد در این زمینه، هیچ یک بر چالش‌های روش ارزیابی چرخه حیات، مطالعات مربوطه و راهکار‌های بالقوه برای رسیدگی به چالش‌ها تمرکز نداشته است. هدف مقاله حاضر ارایه گزارشی سیستماتیک از مطالعات کاربردی روش ارزیابی چرخه‌ حیات در صنعت ساخت‌و‌ساز برای ارائه راه‌حل بالقوه جهت انجام تحقیقات هدفمند آتی است. روش تحقیق این مقاله شامل بررسی مختصر ادبیات موضوع برای ارائه نمای کلی از روش ارزیابی چرخه حیات و انتخاب و مطالعه سیستماتیک مقالات/کتاب های مروری جهت بررسی مزایا و چالش‌های تحقیقات ارزیابی چرخه حیات بود. با بررسی مقاله های معتبر پژوهشی از سال 2000 تا 2023 در مجموعه مقالات ISI و مقاله های علمی- پژوهشی فارسی، در مجموع 72 مقاله مرتبط مورد‌مطالعه قرار گرفت. با توجه به تنوع فاکتورهای تاثیرگذار بر ارزیابی چرخه حیات در ساخت وساز، ابتدا گزارش های آماری از نحوه‌ پراکندگی جغرافیایی و موضوعی ارائه شد و سپس اهداف مورد مطالعه، حوزه‌های عمل، بانک‌های اطلاعاتی، ابزارها و اثرات محیط زیستی مورد ‌مطالعه مقاله های معتبر منتشر شده مورد بررسی قرارگرفت و نقاط قوت و ضعف پژوهش‌های اخیر را نمایان ساخت. یافته‌ها نشان داد استفاده از بانک‌های اطلاعاتی یکپارچه و همچنین اصول محاسباتی و نرم‌افزار‌های محاسبه‌گر هماهنگ در کنار یکسان‌سازی واحدهای عملکردی به همسویی پژوهش‌ها در چارچوب استانداردهای واحد و نیز امکان مقایسه و بسط نتیجه گیری‌ها می‌انجامد و در نتیجه ارایه تصویر جامع‌تر از اثرات محیط‌زیستی محصولات و سیستم‌های ساختمانی را برای حرفه‌مندان فراهم می آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - بررسی خواص زیست تخریب پذیری و حرارتی کامپوزیت چوب پلاستیک حاصل از آرد چوب، پلی هیدروکسی بوتیرات و نشاسته
هدی نوروزپور امیر هومن حمصی محمد طلایی پور بهزاد بازیار مجید عبدوس

10.30495/jrnr.2023.73257.10289

نگرانی فزاینده در مورد آلودگی محیط زیست باعث افزایش تقاضا برای مواد زیست‌تخریب‌ پذیر در سراسر جهان گشته است. برای جلوگیری از آسیب‌های محیط زیست، کاهش هزینه‌ها و جایگزین نمودن پلیمرهای مصنوعی، از پلیمرهای طبیعی در ساخت کامپوزیت استفاده می شود. در این پژوهش خواص زیست تخ چکیده کامل

نگرانی فزاینده در مورد آلودگی محیط زیست باعث افزایش تقاضا برای مواد زیست‌تخریب‌ پذیر در سراسر جهان گشته است. برای جلوگیری از آسیب‌های محیط زیست، کاهش هزینه‌ها و جایگزین نمودن پلیمرهای مصنوعی، از پلیمرهای طبیعی در ساخت کامپوزیت استفاده می شود. در این پژوهش خواص زیست تخریب پذیری و حرارتی کامپوزیت چوب پلاستیک مورد بررسی قرار گرفت. برای ساخت نمونه ها از آرد چوب‌ راش‌ با نسبت‌ وزنی‌ 40 درصد و اندازه ذرات با مش 80 به عنوان‌ تقویت کننده‌ ماده‌ زمینه‌ استفاده‌ شد. پلیمر مورد مطالعه‌ برای زیست تخریب پذیر نمودن کامپوزیت، پلی هیدروکسی‌ بوتیرات بود. از نشاسته‌ با درصد وزنی‌ 8 و 12 درصد به‌عنوان‌ کوپلیمر، از نانورس به منظور بهبود خواص مکانیکی و مالییک اندرید به عنوان جفت کننده استفاده‌ شد. نمونه‌ ها با استفاده‌ از اکسترودر دو مارپیچه‌ مخلوط‌ و با دستگاه‌ تزریق‌ ساخته‌ شدند، سپس تحت‌ آزمون های وزن سنجی حرارتی و آزمون گرماسنجی روبشی تفاضلی و زیست تخریب پذیری قرار گرفتند. در خواص حرارتی با حضور آرد چوب به عنوان پرکننده و دیگر افزودنی ها دمای تخریب حدود 250 درجه سانتی گراد حاصل شد که نسبت به بیوپلیمر PHB که در محدوده 95 درجه سانتی گراد می‌باشد، بهبود نشان داد. دمای انتقال‌ شیشه ای بالا رفت و این مقدار در پلیمر خالص 5 و در نتایج حاصله از کامپوزیت تا 68 درجه افزایش نشان داد، در حالی که دمای ذوب و بلورینگی در هر دو کاهش یافت. در آزمون زیست تخریب پذیری نمونه های حاوی PHB خواص‌ تخریب پذیری مناسبی‌ نشان‌ دادند. کاهش وزن در اثر تخریب آرد چوب، نشاسته و پلیمر طبیعی توسط موجودات ریز خاک اتفاق افتاد. نمونه های کامپوزیت تولید شده در این پژوهش کاملاً زیست تخریب پذیر می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی انتقال کادمیوم در خاک لومی دست نخورده با مدل FADE
سمیرا مرسلی حسین بابازاده شهرام شاهمحمدی حسین صدقی

10.30495/jrnr.2023.73378.10291

بیان صحیح و دقیق انتقال آلاینده‌ها در محیط متخلخل از اهمیت بالایی برای ارزیابی و اصلاح آنها در خاک و آبخوان‌ها برخوردار است. جنبه مهم در انتقال املاح و آلاینده‌ها، استفاده از مدل‌های مناسب برای توصیف رفتار انتقال آنها است. در این مطالعه غلظت فلز سنگین کادمیوم در ستون خا چکیده کامل

بیان صحیح و دقیق انتقال آلاینده‌ها در محیط متخلخل از اهمیت بالایی برای ارزیابی و اصلاح آنها در خاک و آبخوان‌ها برخوردار است. جنبه مهم در انتقال املاح و آلاینده‌ها، استفاده از مدل‌های مناسب برای توصیف رفتار انتقال آنها است. در این مطالعه غلظت فلز سنگین کادمیوم در ستون خاک لومی دست‌نخورده با استفاده از آزمایش جانشینی اختلاط‌پذیر اندازه گیری شد. این آزمایش در سه غلظت اولیه (50 ، 100 و 150 میلی گرم بر لیتر) تکرار شد. سپس انتقال فلز Cd توسط مدل کسری انتقال-پخش (FADE) شبیه‌سازی شد. منحنی‌های رخنه حاصل از شبیه‌سازی مدل مذکور و نتایج آزمایش های برازش داده شده و تاثیر غلظت بر عملکرد آن بررسی گردید. پارامترهای درجه کسری (α)، ضریب پخش (D) و فاکتور تاخیر (R) در هر سه غلظت اولیه با استفاده از روش مسئله معکوس برآورد و مقایسه شد. نتایج نشان داد مدل FADE انتقال فلز کادمیوم را با 0/98=RMSE و 0/05=r2 به خوبی شبیه‌سازی می‌کند. مقایسه منحنی‌های رخنه برازش داده شده توسط مدل FADE و داده‌های آزمایشگاهی نیز موید این موضوع است. همچنین مقدار α در هر سه غلظت اولیه تقریبا با هم برابر و مساوی 1/7 می‌باشد که نشان‌دهنده انتقال نامتعارف Cd است. به نظر می‌رسد عدم اثرگذاری C0 بر پارامتر درجه کسری که پارامتر اصلی مدل FADE است، باعث شده عملکرد مدل مذکور با تغییرات غلظت اولیه روند خاصی نداشته و قابل چشم‌پوشی باشد. با افزایش غلظت اولیه، فرآیند پخشیدگی در انتقال فلز کادمیوم افزایش یافته و روند آن غیرخطی و غیرقابل پیش‌بینی می شود و رابطه فاکتور تاخیر با غلظت اولیه معکوس می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - کاربرد فناوری نانوزئولیت در حذف سولفات رودخانه گاماسیاب
امین رضائی حسین بابازاده امیر خسروجردی مهدی سرائی تبریزی

10.30495/jrnr.2023.72983.10288

فعالیت های انسانی، وجود املاح در بستر رودخانه و رواناب ها و همچنین آلودگی های حمل شده توسط هوا منجر به آلوده شدن رودخانه‌ها به عنوان یکی از اصلی ترین منابع تامین آب می‌شود. در این پژوهش با انتخاب رودخانه گاماسیاب، نمونه گیری از 16 نقطه مورد نظر برای سه بازه زمانی چکیده کامل

فعالیت های انسانی، وجود املاح در بستر رودخانه و رواناب ها و همچنین آلودگی های حمل شده توسط هوا منجر به آلوده شدن رودخانه‌ها به عنوان یکی از اصلی ترین منابع تامین آب می‌شود. در این پژوهش با انتخاب رودخانه گاماسیاب، نمونه گیری از 16 نقطه مورد نظر برای سه بازه زمانی در آلوده ترین محل که دارای بیشترین میزان آلاینده نسبت به سایر ایستگاه ها را پس از آزمایش اسپکتوفتومتری از نمونه ها داشت، در فصل سال انجام شد. نمونه های جمع آوری شده پس از انتقال به آزمایشگاه مورد سنجش و تعیین میزان آلاینده هدف قرار گرفتند. سپس به منظور تصفیه با استفاده از نانوذره زئولیت طبیعی و اصلاح شده شبیه سازی شدند. در ادامه با استفاده از مدل Design Expert و فرض دو عامل pH و نسبت جاذب به آلاینده ، ضمن یافتن نقاط بهینه جذب، مقادیر جذب تئوری نیز یافت شدند. نتایج تحقیق نشان داد راندمان جذب برای نمونه اصلاح شده با 0/2 مولار نیتریک اسید و سولفوریک اسید برابر با 77 درصد برآورد شد. از بررسی اندرکنش سولفات با سه آلاینده شاخص دیگر شامل فسفات، نیترات و آهن که به وسیله شبیه سازی محلول و به منظور خنثی کردن اثر سایر مواد محلول صورت گرفت، مشخص گردید یون های فسفات و نیترات منجر به کاهش جذب یون سولفات توسط جاذب شده و یون آهن منجر به افزایش جذب سولفات توسط جاذب می‌شود. همچنین نتایج شبیه سازی مدل مورد نظر نشان داد نقطه بهینه جذب برای جاذب برابر با 9/6=pH و 17/01=D/C بوده و مقادیر مورد نظر منجر به جذب آلاینده به میزان 86/5 درصد می‌شود. در نهایت ایزوترم فروندلیچ برای این جاذب با ضریب تعیین 0/92 به عنوان ایزوترم برتر نسبت به ایزوترم لانگمویر با ضریب تعیین 0/79 انتخاب شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی کیفی منابع آب‌ های سطحی در جهت دستیابی به کشاورزی و منابع طبیعی پایدار(مطالعه موردی: رودخانه مرزی ارس)
میلاد طباطبائی هاشمی مهدی سرائی تبریزی حسین بابازاده

10.30495/jrnr.2023.72524.10287

از آنجا‌یی که بخش کشاورزی مصرف‌کننده اصلی آب در کشور است، دستیابی به کشاورزی پایدار بدون در نظر گرفتن مسایل زیست ‌محیطی ممکن است در درازمدت مخاطراتی را به دنبال داشته باشد، لذا کمّیت و کیفیت آب‌های سطحی در کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف پایش کیفی چکیده کامل

از آنجا‌یی که بخش کشاورزی مصرف‌کننده اصلی آب در کشور است، دستیابی به کشاورزی پایدار بدون در نظر گرفتن مسایل زیست ‌محیطی ممکن است در درازمدت مخاطراتی را به دنبال داشته باشد، لذا کمّیت و کیفیت آب‌های سطحی در کشاورزی از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف پایش کیفی منابع آب‌های سطحی برای دستیابی به کشاورزی و منابع طبیعی پایدار، به بررسی محدوده مطالعاتی حوضه آبریز رودخانه ارس پرداخته است. بالغ بر 100 نمونه‌‌‌ برداشت شده از 9 ایستگاه رودخانه ارس، حدفاصل روستای یایچی کشور آذربایجان تا نزدیک دریاچه سد ارس، از مهر ماه 1397 تا مرداد ماه 1398 با استفاده از شاخص کیفیت آب کشاورزی ویلکوکس و نرم‌افزار Grapher مورد بررسی، طبقه‌بندی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد نمونه‌ها در دیاگرام شولر در محدوده قابل قبول بوده، اما می‌بایست برای شرب، سایر عناصر موثر نیز مورد بررسی قرار گیرد. کم‌ترین میزان نسبت جذب سدیم در خرداد ‌ماه (1/40میلی‌گرم بر لیتر) و بیشترین مقدار آن در آبان ‌ماه (3/43 میلی‌گرم بر لیتر) می‌باشد. همچنین میزان هدایت الکتریکی آب در خرداد ماه (840 میکرو‌زیمنس بر سانتی‌متر) کم‌ترین و در مهر‌ماه (1375 میکرو‌زیمنس بر سانتی‌متر) بیشترین مقدار به ثبت رسیده است. بر اساس دیاگرام ویلکوکس، کلیه نمونه‌ها در محدوده کیفیC۳S1بوده و جز آب‌های شور به‌شمار می‌روند. علی‌رغم بالا بودن سطح شوری در نمونه‌های این رودخانه، طی بازه زمانی مورد بررسی جهت کاربری کشاورزی تفاوت معنی‌داری در روند کیفی ایستگاه‌ها مشاهده نشد، لیکن باید تمهیدات لازم در استفاده از این آب‌ها به‌عمل آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - ارزیابی آلودگی و ریسک بوم شناختی گردوغبار آلوده به عناصر بالقوه سمی (مورد مطالعه: مجتمع های مسکونی کلان شهر اصفهان)
مکیه عبدالحسین حمود عاطفه چمنی سهیل سبحان اردکانی

10.30495/jrnr.2023.74151.10297

آلودگی هوا باعث بیماری‌های مزمن تنفسی و قلبی عروقی می‌شود و تخمین زده می‌شود سالانه بین 2/6 تا 4/8 میلیون مرگ زودرس به این علت اتفاق می افتد. هدف از این مطالعه، تعیین غلظت عناصر بالقوه سمی در گردوغبار داخلی مجتمع‌های مسکونی شهر اصفهان در زمستان 1401 بود. بدین منظور، مج چکیده کامل

آلودگی هوا باعث بیماری‌های مزمن تنفسی و قلبی عروقی می‌شود و تخمین زده می‌شود سالانه بین 2/6 تا 4/8 میلیون مرگ زودرس به این علت اتفاق می افتد. هدف از این مطالعه، تعیین غلظت عناصر بالقوه سمی در گردوغبار داخلی مجتمع‌های مسکونی شهر اصفهان در زمستان 1401 بود. بدین منظور، مجتمع‌های مسکونی در 31 نقطه از شهر اصفهان به گونه ای انتخاب شدند که کل شهر را پوشش دهند. با استفاده از برس پلاستیکی تمیز، گردوغبار از سطوح داخلی طبقه همکف یا اول مجتمع‌های مسکونی به جز فضاهای مشاع، جمع آوری و در مجموع 93 نمونه به آزمایشگاه منتقل و غلظـت کـل عناصر آرسنیک، کادمیوم، نیکل، منگنز، کبالت، سرب و وانادیوم با استفاده از دستگاه ICP-OES مدل Optima 83 اندازه گیری شد. میانگین غلظت آرسنیک، کادمیوم، نیکل، منگنز، کبالت، سرب و وانادیوم به ترتیب 5/55، 0/95، 32/6، 241، 3/87، 300 و 30/6 میلی‌گرم بر کیلوگرم گزارش شد. طبق نتایج فاکتور غنی‌شدگی، غلظت سرب و کادمیوم در همه ایستگاه‌ها به جز علامه امینی دارای منشا غیرطبیعی و انسان ساخت است. میان شاخص غنی‌شدگی سرب و شاخص ارزیابی خطر با شاخص ترافیکی، همبستگی مثبت معنی‌دار به ترتیب در سطح 95 درصد(r=0/369، Pvalue=0/021)و 99 درصد (r=0/619، Pvalue=0/0) وجود دارد. بدین معنی که حجم ترافیک دارای تاثیر عمده بر غلظت عناصر بالقوه سمی مورد مطالعه در ایستگاه‌های نمونه برداری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - برآورد ارزش اقتصادی کارکرد حفظ و نگهداری عناصر غذایی خاک در بوم‌سازگان جنگلی زاگرس (مطالعه موردی: منطقه دالاب ایلام)
فرشید کرمی عبدالعلی کرمشاهی امیر مدبری علی مهدوی جلال هناره خلیانی

10.30495/jrnr.2023.73486.10292

در این پژوهش یکی از مهم ترین کارکردها و خدمات جنگل، کارکرد حفظ و نگهداری عناصر غذایی خاک در جنگل های حوزه آبخیز دالاب در استان ایلام ارزش گذاری شده است. ابتدا میزان فرسایش و رسوب در منطقه مورد مطالعه با استفاده از مدل پسیاک اصلاح شده در وضعیت موجود بررسی شد. در این پ چکیده کامل

در این پژوهش یکی از مهم ترین کارکردها و خدمات جنگل، کارکرد حفظ و نگهداری عناصر غذایی خاک در جنگل های حوزه آبخیز دالاب در استان ایلام ارزش گذاری شده است. ابتدا میزان فرسایش و رسوب در منطقه مورد مطالعه با استفاده از مدل پسیاک اصلاح شده در وضعیت موجود بررسی شد. در این پژوهش با تدوین دو سناریو مبنی بر تبدیل جنگل طبیعی (فعلی) با تاج پوشش متوسط 30 تا 50 درصد به زمینی بدون پوشش درختی از طریق امتیازدهی به مدل، تغییرات در میزان فرسایش و رسوب تخمین زده شد. در ادامه با انجام نمونه‌برداری از خاک و تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی میزان مواد مغذی خاک تعیین شد. سپس با در نظر گرفتن اختلاف میزان فرسایش در وضعیت جنگل طبیعی (فعلی) با تاج پوشش متوسط 30 تا 50 درصد و زمین بدون پوشش درختی، مقدار هر یک از عناصر مغذی در خاک و همچنین مقدار هدر رفت عناصر مغذی خاک محاسبه شد. با به کارگیری روش هزینه جایگزینی، ارزش خدمت نگهداری از مواد مغذی خاک اکوسیستم جنگلی برآورد شد. نتایج نشان داد جنگل مورد مطالعه می تواند سالانه 2/52 تن فسفر، 35/55 تن پتاسیم و 251/96 تن نیتروژن در سال به ارزش تقریبی 2,275,700 میلیون ریال در سال را حفظ کند و از هدر رفتن آن در اثر فرسایش جلوگیری کند. همچنین ارزش هر هکتار از جنگل برای این کارکرد 88/13 میلیون ریال برآورد شد. برآورد ارزش این خدمت اکوسیستمی در جنگل‌های زاگرس حاکی از نقش بسیار موثر اکوسیستم‌های جنگلی در کنترل فرسایش و حفاظت از مواد مغذی خاک است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - بررسی ویژگی‌های فیزیکی و مورفولوژیکی بایوکامپوزیت حاصل از اختلاط الیاف خمیر OCC تیمار شده و پلی پروپیلن با وزن‌های مولکولی مختلف
محمدرضا امیری مرگاوی محمد طلایی پور امیر هومن حمصی بهزاد بازیار اسماعیل قاسمی

10.30495/jrnr.2023.73740.10293

در این بررسی تاثیر اصلاح شیمیایی خمیر OCC و وزن مولکولی پلی پروپیلن بر خواص فیزیکی و مورفولوژی بایوکامپوزیت سلولزی مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور الیاف OCC با انیدریداستیک تیمار شده و سپس با پلی پروپیلن و عامل سازگارکننده (0 و 3 درصد) مخلوط شدند. نسبت الیاف و م چکیده کامل

در این بررسی تاثیر اصلاح شیمیایی خمیر OCC و وزن مولکولی پلی پروپیلن بر خواص فیزیکی و مورفولوژی بایوکامپوزیت سلولزی مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور الیاف OCC با انیدریداستیک تیمار شده و سپس با پلی پروپیلن و عامل سازگارکننده (0 و 3 درصد) مخلوط شدند. نسبت الیاف و مواد پلیمری 30 به 70 در نظر گرفته شد که به روش پرس گرم در دمای 180 درجه سانتی گراد ساخته شد. جذب آب، واکشیدگی حجمی و زاویه تماس بر هر نمونه بر اساس استانداردهای ASTM اندازه گیری شد. طیف‌سنجی تبدیل فوریه (FTIR) و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) به ترتیب برای بررسی اصلاح شیمیایی الیاف و مورفولوژی بایوکامپوزیت‌ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از اندازگیری‌ها نشان داد اثر تیمار شیمیایی و پلی پروپیلن بر زاویه تماس و جذب آب معنی دار بوده و اصلاح شیمیایی الیاف باعث کاهش جذب آب و واکشیدگی حجمی می شود. همچنین تجزیه و تحلیل FTIR نشان داد گروه‌های هیدروکسیل کاهش یافته و تصاویر SEM نشان از آن داشت که اتصال بین الیاف و پلی پروپیلن از طریق اصلاح شیمیایی الیاف OCC بهبود یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - قابلیت نانوجاذب آلی با پایه کمپوست (Compost/Fe3O4NPs)در پاک سازی خاک های آلوده
لاله قفقازی لعبت تقوی بهنام راسخ هادی فراهانی امیرحسام حسنی

10.30495/jrnr.2023.75130.10299

فتالات ها از مهمترین آلاینده‌های نوظهور مطرح در چالش سلامت انسان، ایمنی ‌غذایی و حفظ محیط ‌زیست هستند. در این میان، آلودگی خاک های کشاورزی با ترکیب شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز دی(2-اتیل‌هگزیل)‌‌ فتالات در سطح جهانی تایید شده است. در این پژوهش قابلیت جذب کمپوست غنی چکیده کامل

فتالات ها از مهمترین آلاینده‌های نوظهور مطرح در چالش سلامت انسان، ایمنی ‌غذایی و حفظ محیط ‌زیست هستند. در این میان، آلودگی خاک های کشاورزی با ترکیب شیمیایی مختل‌کننده غدد درون‌ریز دی(2-اتیل‌هگزیل)‌‌ فتالات در سطح جهانی تایید شده است. در این پژوهش قابلیت جذب کمپوست غنی شده با نانوذرهFe3O4، در حذف DEHP شناسایی گردید. تاثیر پارامترهای دوز جاذب در بازه (5-2) گرم بر لیتر، pH(11-3) و غلظت آلاینده DEHP در بازه (10-5) میلی‌گرم بر لیتر بر درصد کارایی جذب با روش سطح پاسخ در نرم‌افزار دیزاین اکسپرت (11.0.3.0) بهینه‌سازی شد. نتایج آزمایش های تعادلی سینتیک، فرآیند دو مرحله‌ای را با احتساب 6 ساعت زمان تعادلی، برای جذب اگزوترمیک DEHP در دمای 25 درجه سانتی گراد نشان داد. ضمن آنکه فرآیند جذب با مدل سینتیک خطی و غیرخطی شبه درجه دوم کاذب (0/9932=R2) و شکل خطی ایزوترم فروندلیچ (0/9906=R2) به بهترین وجه برازش داده شد. در طراحی مرکب مرکزی، مدل معنی دار درجه دوم در پیش‌بینی برهم کنش متغیرها به‌خوبی برازش یافت (Adjusted R2=0/9753 ،P-value<0/0001). شرایط بهینه کارایی جذب 74/173 درصد در شرایط دوز نانوجاذب 4/157 گرم بر لیتر، pH معادل 5/85، غلظت DEHP معادل 4/88 میلی‌گرم بر لیتر و با مطلوبیت 0/987 حاصل شد. مقایسه طیف های جذبی FTIR، مشارکت فعال باندهای O-H گروه های عاملی فنل، الکل، کربوکسیل و آمین نوع اول (N-H) جاذب را در جذب DEHP از طریق برهم کنش با اکسیژن گروه استرفتالات (C = O) تایید کرد. بنابراین کاربرد جاذب Compost/Fe3O4 NPs با پایه پسماندهای آلی به واسطه کارایی موثر و قابل قبول می‌تواند به عنوان روشی کم‌هزینه و دوست دار محیط‌زیست در حذف آلاینده مقاوم DEHP از بوم سازگان‌های حساس و نیز با هدف بهبود کارآیی زیست‌پالایی در خاک های کشاورزی اصلاحی با کمپوست پیشنهاد گردد. پرونده مقاله

XML

فهرست مقالات