فقر پدیدهای چندبعدی است و از عوامل زیادی تأثیر میگیرد. در این زمینه مهمترین وظیفۀ جغرافیدانان و برنامهریزان شهری استفاده از ابزارهایی بهمنظور شناسایی گسترههای فقر در سطح شهر برای کاستن مسائل و پیامدهای ناشی از وجود این آسیب اجتماعی و فضایی است. هدف از اين مقاله چکیده کامل
فقر پدیدهای چندبعدی است و از عوامل زیادی تأثیر میگیرد. در این زمینه مهمترین وظیفۀ جغرافیدانان و برنامهریزان شهری استفاده از ابزارهایی بهمنظور شناسایی گسترههای فقر در سطح شهر برای کاستن مسائل و پیامدهای ناشی از وجود این آسیب اجتماعی و فضایی است. هدف از اين مقاله تحلیل فضایی توزیع فقر شهری در محلات بناب با رهیافت کاهش فقر شهري و پيشگيري از بازتوليد چرخه آن در محلات نابرخوردار است. مقاله حاضر از نظر هدف، رويكردی کاربردی و از لحاظ روش تحقيق، توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوري اطلاعات براي بررسي شاخص¬های فقر شهری در قالب چهار شاخص منتخب كلي و 30 شاخص فرعی مي باشد. يافته هاي پژوهش نشان مي¬دهد که شاخص¬هاي فقر شهری در محلات شهري بناب به صورت متوازن توزيع نشده و اختلاف فاحشي بين این محلات از نظر توسعه ملاحظه مي¬شود. و محله 2 با امتیاز 700/0 و محلات 13 و 11 با امتیاز 291/0 و 251/0 به ترتيب در بالاترين و پايين¬ترين سطح قرار گرفته¬اند. در حالت کلی می توان دریافت که در بین سیزده¬ محله شهر بناب 15/0 خیلی فقیر، 39/0 فقیر، 23/0 متوسط، 15/0 مرفه و 8/0 خیلی مرفه می¬باشند. براي کاهش فقر شهري ابتدا نیاز به شناخت صحیح، سنجش دقیق و تحلیل مستند و واقع گرایانه آن است. رويه و عمل برنامه¬ريزي و برنامه¬هاي كاهش فقر، امروزه هم در سطح علمي و هم در سطح عملي بر تمركز زدايي، ديدگاه از پايين به بالا، بكارگيري دانش بومي، مقتدرسازي شهروندان و برنامه-ريزي هميارانه با حفظ تعادل در بين سه كنشگر اصلي يعني جامعه مدني، دولت و بخش خصوصي تأكيد دارد.
پرونده مقاله
رشد شتابان کالبدی-فضایی شهرها در دهههای اخیر، به دلیل توزیع نامناسب مراکز خدمات شهری، میتواند منجر به عدم برخورداری یکسان شهروندان از این خدمات در سطح شهر شود. برای رفع این مشکل، برنامهریزی مناسبی برای فضای شهری باید به منظور تأمین رفاه شهروندان و در نهایت دستیابی به چکیده کامل
رشد شتابان کالبدی-فضایی شهرها در دهههای اخیر، به دلیل توزیع نامناسب مراکز خدمات شهری، میتواند منجر به عدم برخورداری یکسان شهروندان از این خدمات در سطح شهر شود. برای رفع این مشکل، برنامهریزی مناسبی برای فضای شهری باید به منظور تأمین رفاه شهروندان و در نهایت دستیابی به پایداری شهری اقدام شود. هدف از این پژوهش سنجش نابرابریهای فضایی- کالبدی در توزیع خدمات با رویکرد عدالت فضایی در شهری ساری میباشد. روش: روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است،این پژوهش ضمن بررسی و تحلیل توسعه فیزیکی شهر از سال 70-1390 و چگونگی پراکنش فضایی خدمات شهری را مطالعه میکند و برای تجزیهوتحلیل آنها از مدل انتروپی، هلدرن و موریس استفادهشده است. یافته ها حاکی از آن است که توسعه فضایی- کالبدی شهر ساری به صورت اسپرال و پراکنده بوده به طوری که 82درصد از رشد شهر ناشی از رشد جمعیت و 12درصد آن رشد افقی بوده است. نتایج نشان میدهد که توسعه فضایی کالبدی شهر بهطور متناسب با توزیع خدمات در سطح نواحی شهر نبوده و باعث شده است که بیشتر مردم از دسترسی به خدمات به صورت عادلانه و یکسان محروم باشند. بنابراین، بر اساس نتایج این پژوهش، برنامهریزان شهری میتوانند با رویکرد عدالت فضایی، نابرابریهای کالبدی-فضایی در توزیع خدمات در شهر ساری را مدیریت کنند. با طراحی و اجرای استراتژیهای مناسب در برنامهریزی شهری، رفاه شهروندان در اولویت قرار بگیرد تا مقدمه پایداری شهری حاصل میشود. همچنین، در توسعه فیزیکی شهر، برنامه ریزان باید به رشد جمعیت آینده توجه کرده و با انجام برنامهریزی مناسب، توزیع خدمات را برای همه شهروندان به صورت عادلانه و دسترسی پذیر تضمین کنند.
پرونده مقاله
سرزندگی یکی از مهمترین کیفیت های سازنده فضاهای شهری برای ارتقاء کیفیت فضاهای شهری و خلق مکان می باشد و افول حيات و سرزندگي در محلات شهري را مي توان بهعنوان يكي از نتايج پيروي از ديدگاه مدرنيسم دانست كه همواره طرفدار كمي گرايي بوده است و به مباحث كيفي بي توجهي نموده اس چکیده کامل
سرزندگی یکی از مهمترین کیفیت های سازنده فضاهای شهری برای ارتقاء کیفیت فضاهای شهری و خلق مکان می باشد و افول حيات و سرزندگي در محلات شهري را مي توان بهعنوان يكي از نتايج پيروي از ديدگاه مدرنيسم دانست كه همواره طرفدار كمي گرايي بوده است و به مباحث كيفي بي توجهي نموده است. هدف اين نوشتار ارزیابی میزان سرزندگی در نواحی سه¬گانه منطقه 10 کلان¬شهر مشهد است. تحقيق حاضر از لحاظ هدف¬گذاری کاربردی و روش آن توصبفی- تحليلي است و براي گردآوري داده¬ها از پرسش¬نامه محقق ساخته استفاده شده است. جامعه آماري پژوهش ساکنین منطقه 10 کلان¬شهر مشهد و روش نمونه¬گیری تصادفی ساده بوده است. براي تحليل اطلاعات به¬دست آمده از آزمون¬های تی¬تک نمونه¬ای، آزمون واریانس یک طرفه و از آزمون فریدمن در نرم¬افزار Spss استفاده شده است. سرزندگی فضاهای شهر، مفاهیمی چون عدالت، کارآمدی، سازگاری، انعطاف¬پذیری، کیفیت محیطی را نیز دربر می¬گیرد که در نهایت سرزندگی شهر در صورت پایداری به زیست¬پذیری منجر خواهد شد. نتایج تحقيق نشان داد در منطقه 10 کلان¬شهر مشهد به ترتیب ابعاد کالبدی با میانگین 3527/3، اجتماعی با میانگین 3350/3، زیرساختی با میانگین 3112/3 و اقتصادی با میانگین 1111/3 بیش¬ترین و کم-ترین ارزش را دارند. میانگین¬های ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی و کالبدی در سه ناحیه شهرداری منطقه 10 برابر نیستند و اختلاف معناداری با هم دارند به¬طوری که در ابعاد کالبدی، اقتصادی و اجتماعی، ابتدا ناحیه 1 سپس 2 از ناحیه 3 اختلاف میانگین بالاتری دارند. اما در بعد زیرساختی ناحیه 2 به مراتب نسبت به سایر نواحی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. به طوری¬که بعد کالبدی ناحیه 2 در حدود 13/0 از ناحیه یک و در حدود 7/0 از ناحیه 3 بیشتر و مطلوب تر است. در کل سرزندگی منطقه 10 در حد متوسط به بالا است.
پرونده مقاله
شهرهای جدید با رویکرد جذب جمعیت سرریز شهرهای بزرگ در فاصله نزدیک آنها احداث شده¬اند که با تداوم فرآیند جذب جمعیت، این شهرها نیز گریبان¬گیر چالش¬های متعدد اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و زیست¬محیطی هستند که این مسائل آینده رشد و توسعه شهرهای جدید را در معرض شرایط نا¬متعادل چکیده کامل
شهرهای جدید با رویکرد جذب جمعیت سرریز شهرهای بزرگ در فاصله نزدیک آنها احداث شده¬اند که با تداوم فرآیند جذب جمعیت، این شهرها نیز گریبان¬گیر چالش¬های متعدد اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و زیست¬محیطی هستند که این مسائل آینده رشد و توسعه شهرهای جدید را در معرض شرایط نا¬متعادل و نا¬موزونی قرار خواهد داد.
در این راستا، این مقاله کوشیده است با دیدگاه مبتنی بر منابع و تفکر راهبردی در تحلیل منابع و موانع، تبیین جایگاه و مزیت رقابتی و ارزیابی تناسب راهبردی منابع، نقشه راهبردی رشد و توسعه شهر جدید پردیس را تدوین و پیشنهاد نماید. روش مقاله توصیفی-تحلیلی است و به دلیل ماهیت راهبردی، دارای دستاورد (هدف)کاربردی است. داده¬های نظری با روش اسنادی و دادههای تجربی با روش پیمایشی تهیه شده و در پردازش اطلاعات و تدوین نقشه راهبردی از مدل Meta-SWOT و تحلیلPESTEL بهره برده است. نتایج نشان میدهد منابع داخلی شهر جدید پردیس اهمیت یکسانی در رشد و توسعه آن ندارد؛ این شهر دارای چند قابلیت است که نسبت به سایر منابع داخلی، در رشد و توسعه آن باارزش، تقلید نشدنی، غیرقابل جایگزین و دارای تناسب راهبردی است؛ این عوامل وجود اولین پارک¬ علم و فناوری بین¬المللی ایران، آغاز عملیات احداث خط متروی تهران- پردیس، قطب صنایع تک، منطقه صنعتی خرمدشت و سیاه سنگ، قابلیتهای گردشگری و توریستی و سرمایه¬گذاری بسیار زودبازده هستند؛ این محرک¬ها در رشد پایدار و پشتیبانی رشد و توسعه شهر پردیس نقش بنیادی دارد. ضعف عدم خوداتکایی و توان رقابت¬پذیری اقتصادی، عدم جلب سرمایه¬گذاری¬های مستقیم خارجی در پروژه¬های شهری، عدم مشارکت همگانی، فقدان مدیریت یکپارچه شهری، تحریم و رکود اقتصادی و نبود استراتژی توسعه شهری هوشمند موانع و تهدیدهای کلان محیط خارجی است که در رشد و توسعه شهر جدید پردیس احتمال وقوع بسیار بالا و درجه اضطرار بسیار فوری دارند.
پرونده مقاله
امروزه با توسعه روزافزون، شهرها فاقد فضاهاي شهري مطلوب میباشند. سازگاري اين فضاها با نياز ساكنان، در کانون توجه كارشناسان قرار گرفته است. فضاهاي شهري دربرآورده ساختن نيازهاي اجتماعي و فردي كودكان شهر، نقش منحصر به فردي دارند. اين فضاها بخش عمدهاي از زمان و محيط زندگي چکیده کامل
امروزه با توسعه روزافزون، شهرها فاقد فضاهاي شهري مطلوب میباشند. سازگاري اين فضاها با نياز ساكنان، در کانون توجه كارشناسان قرار گرفته است. فضاهاي شهري دربرآورده ساختن نيازهاي اجتماعي و فردي كودكان شهر، نقش منحصر به فردي دارند. اين فضاها بخش عمدهاي از زمان و محيط زندگي روزمره ساكنان از جمله كودكان را به خود اختصاص میدهند و از ديدگاه مهندسي علوم انساني، ارتقاء کیفیت اين فضاها میتواند در سلامت و رشد قواي جسمي، تقويت تعاملات اجتماعي و پرورش خلاقيت در كودكان مؤثر باشد. لذا هدف از انجام این پژوهش بررسی و ارزیابی شاخصهای شهر دوستدار کودک در مناطق دهگانه کلانشهر تبریز میباشد. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و اسنادی، بررسیهای میدانی و مصاحبه بوده که تجزیهوتحلیل اطلاعات با نرمافزار spss صورت گرفته است. نتایج ارزیابی بیانگر آن است که در رابطه با وضعیت شاخص های ششگانه شهر دوستدار کودک در مناطق ده¬گانه تبریز به این ترتیب است که شاخص کالبدی ـ محیطی (2.62)، حملونقل و تحرک مستقل و آزادانه (2.42)، دسترسی به خدمات و فعالیت¬های متنوع (3.05)، تاریخی، فرهنگی و مذهبی(2.40) و مشارکت مؤثر با ابراز وجود و بیان عقیده(2.24) با توجه به میانه نظری (3) معیارها و شاخص های شهر دوستدار کودک در مناطق ده گانه تبریز کمی پایین تر از حد متوسط است. همچنین نتایج رتبه بندی شاخص ها بر اساس مدل آنتروپی نشان می-دهدکه مؤلفههای فضای قابل دید و امن، آلودگی هوا، کیفیت آسفالت، تقویت میراث فرهنگی، ایمنی پیادهروها، ارزشدهی به کودکان، جشنهای ملی - محلی، حملونقل معلولان، مسیر دوچرخهسواری و بیان عقاید از اهمیت بیشتری نسبت به بقیه مؤلفه ها دارا می باشد و در نهایت با مقایسه مناطق ده¬گانه تبریز به یکدیگر مشخص گردیدکه تفاوت معنیداری بین مناطق مختلف در سطح شهر وجود ندارد.
پرونده مقاله
نفت بهعنوان یکی از منابع اصلی درآمدی کشور، نقش قابل توجهی بر تحولات فضایی شهرها داشته است. بندر ماهشهر هم بهعنوان یکی از شهرهای استان خوزستان از این قاعده مستثنی نیست. از این رو به دلیل نزدیکی به معادن نفت و گاز تحت تأثیر این صنعت (صنعت نفت) قرار گرفته است. گسترش کا چکیده کامل
نفت بهعنوان یکی از منابع اصلی درآمدی کشور، نقش قابل توجهی بر تحولات فضایی شهرها داشته است. بندر ماهشهر هم بهعنوان یکی از شهرهای استان خوزستان از این قاعده مستثنی نیست. از این رو به دلیل نزدیکی به معادن نفت و گاز تحت تأثیر این صنعت (صنعت نفت) قرار گرفته است. گسترش کالبدی- فضایی بندر ماهشهر در مدتی کوتاه متأثر از استقرار حجم عظیمی از صنایع و پتروشیمی ها، سبب افزایش مهاجرپذیری و گسترش ساختوسازهای بی سابقه ای گردید. لذا مسئله اساسی پژوهش حاضر: تحلیلی بر نقش اقتصاد نفتی در تحولات فضایی بندر ماهشهر می باشد. با توجه نقش قابل توجه نفت در تحولات فضایی شهرها، این پژوهش با هدف ارزیابی روند تحولات فضایی بندر ماهشهر در ادوار مختلف انجام شده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف گذاری كاربردي است. در اين پژوهش با توجه به مطالعات طرحهای جامع و تفصیلی، عکسهای هوایی موجود و استفاده از نرم افزار هایGoogle Earth و Arc/Gis10.8 به ارزیابی روند تحولات فضایی بندر ماهشهر طی سال های 1309 تا 1401 پرداخته شد. یافته ها حاکی از آن است که نفت، نقش قابل توجهی بر تحولات فضایی بندر ماهشهر داشته است و بیشترین فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی در این شهر به دلیل وابستگی به صنعت نفت صورت گرفته است. بنابراین، سود و زیانی که از فعالیت این صنعت به دست میآید، نقش مهمی در تحولات فضایی این شهر داشته است. نتایج این پژوهش نشان داد تا سال 1309 روند تحولات فضایی بندر ماهشهر شامل بخش ماهشهر قدیم و بخش ناحیه صنعتی بوده است و این شهر طی سالهای 1364 تا 1386 با بیشترین روند تحولات فضایی در محدوده طرح تفصیلی با مساحتی برابر 04/731 هکتار و در خارج از محدوده طرح تفصیلی با مساحتی برابر 16/686 هکتار در شمال غرب، جنوب، غرب و جنوب غرب همراه بوده است.
پرونده مقاله